Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi |
ဥဗ္ဗာဟိကာယဝူပသမနံ
Ubbāhikāyavūpasamanaṃ
၂၃၁. ‘‘တေဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ 1 စေဝ ဘသ္သာနိ ဇာယန္တိ, န စေကသ္သ 2 ဘာသိတသ္သ အတ္ထော ဝိညာယတိ, အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတုံ။ ‘‘ဒသဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော – သီလဝာ ဟောတိ, ပာတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂောစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒသ္သာဝီ, သမာဒာယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု; ဗဟုသ္သုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော, ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလ္ယာဏာ မဇ္ဈေကလ္ယာဏာ ပရိယောသာနကလ္ယာဏာ သာတ္ထံ သဗ္ယဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပသ္သ ဓမ္မာ ဗဟုသ္သုတာ ဟောန္တိ, ဓာတာ 3 ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓာ; ဥဘယာနိ ခော ပနသ္သ ပာတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သ္ဝာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗ္ယဉ္ဇနသော ; ဝိနယေ ခော ပန ဌိတော 4 ဟောတိ အသံဟီရော; ပဋိဗလော ဟောတိ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကေ အသ္သာသေတုံ သညာပေတုံ နိဇ္ဈာပေတုံ ပေက္ခေတုံ ပသာဒေတုံ; အဓိကရဏသမုပ္ပာဒဝူပသမနကုသလော ဟောတိ; အဓိကရဏံ ဇာနာတိ; အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ; အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ; အဓိကရဏနိရောဓဂာမိနိပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ ဒသဟင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော, ယာစိတ္ဝာ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
231. ‘‘Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi tasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anantāni 5 ceva bhassāni jāyanti, na cekassa 6 bhāsitassa attho viññāyati, anujānāmi, bhikkhave, evarūpaṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasametuṃ. ‘‘Dasahaṅgehi samannāgato bhikkhu ubbāhikāya sammannitabbo – sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu; bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpassa dhammā bahussutā honti, dhātā 7 vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā; ubhayāni kho panassa pātimokkhāni vitthārena svāgatāni honti suvibhattāni suppavattīni suvinicchitāni suttaso anubyañjanaso ; vinaye kho pana ṭhito 8 hoti asaṃhīro; paṭibalo hoti ubho atthapaccatthike assāsetuṃ saññāpetuṃ nijjhāpetuṃ pekkhetuṃ pasādetuṃ; adhikaraṇasamuppādavūpasamanakusalo hoti; adhikaraṇaṃ jānāti; adhikaraṇasamudayaṃ jānāti; adhikaraṇanirodhaṃ jānāti; adhikaraṇanirodhagāminipaṭipadaṃ jānāti. Anujānāmi, bhikkhave, imehi dasahaṅgehi samannāgataṃ bhikkhuṃ ubbāhikāya sammannituṃ. Evañca pana, bhikkhave, sammannitabbo. Paṭhamaṃ bhikkhu yācitabbo, yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
၂၃၂. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အမ္ဟာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ စေဝ ဘသ္သာနိ ဇာယန္တိ, န စေကသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုံ သမ္မန္နေယ္ယ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
232. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anantāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmañca itthannāmañca bhikkhuṃ sammanneyya ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ အမ္ဟာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ အနန္တာနိ စေဝ ဘသ္သာနိ ဇာယန္တိ, န စေကသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထော ဝိညာယတိ။ သင္ဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုံ သမ္မန္နတိ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမသ္သ စ ဣတ္ထန္နာမသ္သ စ ဘိက္ခုနော သမ္မုတိ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anantāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Saṅgho itthannāmañca itthannāmañca bhikkhuṃ sammannati ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Yassāyasmato khamati itthannāmassa ca itthannāmassa ca bhikkhuno sammuti ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘သမ္မတော သင္ဃေန ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Sammato saṅghena itthannāmo ca itthannāmo ca bhikkhu ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
‘‘တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတုံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ။
‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ.
၂၃၃. ‘‘တေဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ တတ္ရာသ္သ ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော, တသ္သ နေဝ သုတ္တံ အာဂတံ ဟောတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော, သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –
233. ‘‘Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi tasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne tatrāssa bhikkhu dhammakathiko, tassa neva suttaṃ āgataṃ hoti, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhento byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati, byattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော။ ဣမသ္သ နေဝ သုတ္တံ အာဂတံ ဟောတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော။ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ , ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယ္ယာမာတိ။
‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko. Imassa neva suttaṃ āgataṃ hoti, no suttavibhaṅgo. So atthaṃ asallakkhento byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ , itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmāti.
‘‘တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ။
‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ.
‘‘တေဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ တသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝိနိစ္ဆိယမာနေ တတ္ရာသ္သ ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော, တသ္သ သုတ္တဉ္ဟိ ခော အာဂတံ ဟောတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော, သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန တေ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ –
‘‘Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi tasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne tatrāssa bhikkhu dhammakathiko, tassa suttañhi kho āgataṃ hoti, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhento byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati, byattena bhikkhunā paṭibalena te bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော။ ဣမသ္သ သုတ္တဉ္ဟိ ခော အာဂတံ ဟောတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော။ သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေန္တော ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယ္ယာမာတိ။
‘‘Suṇantu me āyasmantā. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko. Imassa suttañhi kho āgataṃ hoti, no suttavibhaṅgo. So atthaṃ asallakkhento byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmāti.
‘‘တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ သက္ကောန္တိ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ဝူပသန္တံ။ ကေန ဝူပသန္တံ? သမ္မုခာဝိနယေန။ ကိဉ္စ တတ္ထ သမ္မုခာဝိနယသ္မိံ? ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ။ပေ.။ ဧဝံ ဝူပသန္တံ စေ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏံ ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ, ဥက္ကောဋနကံ ပာစိတ္တိယံ။
‘‘Te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā sakkonti taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ, idaṃ vuccati, bhikkhave, adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ. Kena vūpasantaṃ? Sammukhāvinayena. Kiñca tattha sammukhāvinayasmiṃ? Dhammasammukhatā, vinayasammukhatā, puggalasammukhatā…pe… evaṃ vūpasantaṃ ce, bhikkhave, adhikaraṇaṃ kārako ukkoṭeti, ukkoṭanakaṃ pācittiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / အဓိကရဏဝူပသမနသမထကထာ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အဓိကရဏဝူပသမနသမထကထာဝဏ္ဏနာ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အဓိကရဏကထာဝဏ္ဏနာ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၉. အဓိကရဏဝူပသမနသမထကထာ • 9. Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā