Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂဝဏ္ဏနာ
Bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā
၁. ပာရာဇိကကဏ္ဍံ
1. Pārājikakaṇḍaṃ
၁. ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
1. Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā
၆၅၆. ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂေ မိဂာရမာတုယာတိ မိဂာရမာတု, ဝိသာခာယာတိ အတ္ထော။ ပာဠိယံ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခုနီတိ ဘိက္ခုနီ, တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပန္နာတိ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဣဒံ ဘိက္ခုဝိဘင္ဂပာဠိယာ သမဒသ္သနတ္ထံ အဋ္ဌဂရုဓမ္မပ္ပဋိဂ္ဂဟဏေန လဒ္ဓူပသမ္ပဒံ မဟာပဇာပတိဂောတမိဉ္စေဝ တာယ သဟ နိက္ခန္တာ ဘဂဝတော အာဏာယ ဘိက္ခူနညေဝ သန္တိကေ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ပဉ္စသတသာကိယာနိယော စ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တာ ဟိ ဘဂဝတာ အာနန္ဒတ္ထေရသ္သ ယာစနာယ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အနုဇာနန္တေန ‘‘ဧထ ဘိက္ခုနိယော, မမ သာသနေ တုမ္ဟေပိ ပဝိသထာ’’တိ ဝုတ္တာ ဝိယ ဇာတာ။ သာကိယာနိယော ဧဝ သရဏသီလာနိ ဒတ္ဝာ ကမ္မဝာစာယ ဥပသမ္ပာဒိတတ္တာ ‘‘တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပန္နာ’’တိ ဝုတ္တာ။ န ဟိ ဧတာဟိ အညာ ဧဟိဘိက္ခုနိဘာဝာဒိနာ ဥပသမ္ပန္နာ နာမ သန္တိ။ ယံ ပန ထေရီဂာထာသု ဘဒ္ဒာယ ကုဏ္ဍလကေသိယာ –
656. Bhikkhunīvibhaṅge migāramātuyāti migāramātu, visākhāyāti attho. Pāḷiyaṃ ‘‘ehi bhikkhunīti bhikkhunī, tīhi saraṇagamanehi upasampannāti bhikkhunī’’ti idaṃ bhikkhuvibhaṅgapāḷiyā samadassanatthaṃ aṭṭhagarudhammappaṭiggahaṇena laddhūpasampadaṃ mahāpajāpatigotamiñceva tāya saha nikkhantā bhagavato āṇāya bhikkhūnaññeva santike ekatoupasampannā pañcasatasākiyāniyo ca sandhāya vuttaṃ. Tā hi bhagavatā ānandattherassa yācanāya pabbajjaṃ anujānantena ‘‘etha bhikkhuniyo, mama sāsane tumhepi pavisathā’’ti vuttā viya jātā. Sākiyāniyo eva saraṇasīlāni datvā kammavācāya upasampāditattā ‘‘tīhi saraṇagamanehi upasampannā’’ti vuttā. Na hi etāhi aññā ehibhikkhunibhāvādinā upasampannā nāma santi. Yaṃ pana therīgāthāsu bhaddāya kuṇḍalakesiyā –
‘‘နိဟစ္စ ဇာဏုံ ဝန္ဒိတ္ဝာ၊ သမ္မုခာ အဉ္ဇလိံ အကံ။
‘‘Nihacca jāṇuṃ vanditvā, sammukhā añjaliṃ akaṃ;
‘ဧဟိ ဘဒ္ဒေ’တိ မံ အဝောစ၊ သာ မေ အာသူပသမ္ပဒာ’’တိ။ (ထေရီဂာ. ၁၀၉) –
‘Ehi bhadde’ti maṃ avoca, sā me āsūpasampadā’’ti. (therīgā. 109) –
ဝုတ္တံ။ ယဉ္စ အပဒာနေပိ –
Vuttaṃ. Yañca apadānepi –
‘‘အာယာစိတော တဒာ အာဟ၊ ‘ဧဟိ ဘဒ္ဒေ’တိ နာယကော။
‘‘Āyācito tadā āha, ‘ehi bhadde’ti nāyako;
တဒာဟံ ဥပသမ္ပန္နာ၊ ပရိတ္တံ တောယမဒ္ဒသ’’န္တိ။ (အပ. ထေရီ ၂.၃.၄၄) –
Tadāhaṃ upasampannā, parittaṃ toyamaddasa’’nti. (apa. therī 2.3.44) –
ဝုတ္တံ။ တမ္ပိ ‘‘ဧဟိ တ္ဝံ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, ဥပသမ္ပဒဉ္စ ဂဏ္ဟာဟီ’’တိ ဘဂဝတော အာဏာ ဥပသမ္ပဒာယ ကာရဏတ္တာ ဥပသမ္ပဒာ အဟောသီတိ ဣမမတ္ထံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ ထေရီဂာထာဋ္ဌကထာယံ ‘‘ဧဟိ ဘဒ္ဒေ, ဘိက္ခုနုပသ္သယံ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇ ဥပသမ္ပဇ္ဇသ္သူတိ မံ အဝစ အာဏာပေသိ, သာ သတ္ထု အာဏာ မယ္ဟံ ဥပသမ္ပဒာယ ကာရဏတ္တာ ဥပသမ္ပဒာ အာသိ အဟောသီ’’တိ (ထေရီဂာ. အဋ္ဌ. ၁၁၁)။
Vuttaṃ. Tampi ‘‘ehi tvaṃ bhikkhunīnaṃ santike pabbajjaṃ, upasampadañca gaṇhāhī’’ti bhagavato āṇā upasampadāya kāraṇattā upasampadā ahosīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ therīgāthāṭṭhakathāyaṃ ‘‘ehi bhadde, bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhunīnaṃ santike pabbajja upasampajjassūti maṃ avaca āṇāpesi, sā satthu āṇā mayhaṃ upasampadāya kāraṇattā upasampadā āsi ahosī’’ti (therīgā. aṭṭha. 111).
၆၅၇. သာဓာရဏပာရာဇိကေဟီတိ မေထုနာဒီဟိ စတူဟိ။ တာနိ, ပန အညာနိ စ သာဓာရဏသိက္ခာပဒာနိ ယသ္မာ ဘိက္ခုဝိဘင္ဂေ ဝုတ္တနိဒာနဝတ္ထာဒီသု ဧဝ သာဓာရဏဝသေန ပညတ္တာနိ, ပစ္ဆာ ပန တာနိ ဘိက္ခုနီနံ ပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ အနုဇာနန္တေန ဘဂဝတာ တာသံ သိက္ခာပစ္စက္ခာနာဘာဝေန ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဆန္ဒသော မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယ္ယာ’’တိအာဒိနာ တဒနုရူပဝသေန ပရိဝတ္တေတ္ဝာ အသာဓာရဏသိက္ခာပဒေဟိ သဒ္ဓိံ သံသန္ဒေတ္ဝာ ဘိက္ခုနိပာတိမောက္ခုဒ္ဒေသဝသေန ဧကတော သင္ဂဟိတာနိ။ ယသ္မာ စ နေသံ ဘိက္ခုဝိဘင္ဂေ (ပာရာ. ၄၄ အာဒယော) ဝုတ္တနယေနေဝ သဗ္ဗောပိ ဝိနိစ္ဆယော သက္ကာ ဉာတုံ, တသ္မာ တာနိ ဝဇ္ဇေတ္ဝာ အသာဓာရဏာနံ ဧဝ ဣဓ ဝိဘင္ဂော ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
657.Sādhāraṇapārājikehīti methunādīhi catūhi. Tāni, pana aññāni ca sādhāraṇasikkhāpadāni yasmā bhikkhuvibhaṅge vuttanidānavatthādīsu eva sādhāraṇavasena paññattāni, pacchā pana tāni bhikkhunīnaṃ pātimokkhuddesaṃ anujānantena bhagavatā tāsaṃ sikkhāpaccakkhānābhāvena ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’tiādinā tadanurūpavasena parivattetvā asādhāraṇasikkhāpadehi saddhiṃ saṃsandetvā bhikkhunipātimokkhuddesavasena ekato saṅgahitāni. Yasmā ca nesaṃ bhikkhuvibhaṅge (pārā. 44 ādayo) vuttanayeneva sabbopi vinicchayo sakkā ñātuṃ, tasmā tāni vajjetvā asādhāraṇānaṃ eva idha vibhaṅgo vuttoti veditabbaṃ.
၆၅၉. ဘိက္ခူနံ ‘‘ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယေယ္ယာ’’တိ အဝတ္ဝာ ‘‘သမာပဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တံ။ တဗ္ဗဟုလနယေနာတိ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနသ္သေဝ ဗဟုလဘာဝတော, ဧတေန အကိရိယာသမုဋ္ဌာနာပိ အယံ အာပတ္တိ ဟောတီတိ ဒသ္သေတိ။ ကိဉ္စာပိ ဒသ္သေတိ, မယံ ပနေတ္ထ ဧဝံ တက္ကယာမ ‘‘ကာယသံသဂ္ဂက္ခဏေ သာဒိယန္တိယာ ကိရိယာယ အဘာဝေပိ တတော ပုဗ္ဗေ ပဝတ္တိတာနံ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနဂမနဣင္ဂိတာကာရဒသ္သနာဒိကိရိယာနံ ဝသေနေဝ ကိရိယာသမဥဋ္ဌာနမေဝ, ပရေဟိ မဂ္ဂေ ကရိယမာနုပက္ကမေန နိစ္စလသ္သ သာဒိယတော သုက္ကဝိသ္သဋ္ဌိ ဝိယ ပုဗ္ဗပယောဂာဘာဝေပိ ဝာ တသ္မိညေဝ ခဏေ ပရူပက္ကမေန ဇနိယမာနာယ အတ္တနော ကာယစလနာဒိသင္ခာတာယ ကိရိယာယ, သာ ဟိ သာဒိယမာနေန တသ္သာ စိတ္တေနာပိ သမုဋ္ဌိတာ ကိရိယာ နာမ ဟောတိ အဝာယမိတ္ဝာ ပရူပက္ကမေန မေထုနသာဒိယနေ ဝိယ, ဘိက္ခူနံ ပန ပရူပက္ကမဇနိတံ ကိရိယံ အဗ္ဗောဟာရိကံ ကတ္ဝာ အတ္တနာ ကရိယမာနပယောဂဝသေနေဝ ‘ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇေယ္ယာ’တိ ဧဝံ ဝိသေသေတ္ဝာဝ သိက္ခာပဒသ္သ ပညတ္တတ္တာ သာဒိယမာနေပိ န ဒောသော။ ဣတရထာ ဟိ တဗ္ဗဟုလနယေနေတ္ထ ကိရိယတ္တေ ဂယ္ဟမာနေ အညေသမ္ပိ ကိရိယာကိရိယသိက္ခာပဒာနံ ကိရိယတ္တဂ္ဂဟဏပ္ပသင္ဂော သိယာ’’တိ။ တသ္မာ ဝီမံသိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သာတိ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနတာ။ တထေဝာတိ ကာယသံသဂ္ဂရာဂီ ဧဝ။
659. Bhikkhūnaṃ ‘‘kāyasaṃsaggaṃ sādiyeyyā’’ti avatvā ‘‘samāpajjeyyā’’ti vuttattā ‘‘bhikkhu āpattiyā na kāretabbo’’ti vuttaṃ. Tabbahulanayenāti kiriyāsamuṭṭhānasseva bahulabhāvato, etena akiriyāsamuṭṭhānāpi ayaṃ āpatti hotīti dasseti. Kiñcāpi dasseti, mayaṃ panettha evaṃ takkayāma ‘‘kāyasaṃsaggakkhaṇe sādiyantiyā kiriyāya abhāvepi tato pubbe pavattitānaṃ paṭicchannaṭṭhānagamanaiṅgitākāradassanādikiriyānaṃ vaseneva kiriyāsamauṭṭhānameva, parehi magge kariyamānupakkamena niccalassa sādiyato sukkavissaṭṭhi viya pubbapayogābhāvepi vā tasmiññeva khaṇe parūpakkamena janiyamānāya attano kāyacalanādisaṅkhātāya kiriyāya, sā hi sādiyamānena tassā cittenāpi samuṭṭhitā kiriyā nāma hoti avāyamitvā parūpakkamena methunasādiyane viya, bhikkhūnaṃ pana parūpakkamajanitaṃ kiriyaṃ abbohārikaṃ katvā attanā kariyamānapayogavaseneva ‘kāyasaṃsaggaṃ samāpajjeyyā’ti evaṃ visesetvāva sikkhāpadassa paññattattā sādiyamānepi na doso. Itarathā hi tabbahulanayenettha kiriyatte gayhamāne aññesampi kiriyākiriyasikkhāpadānaṃ kiriyattaggahaṇappasaṅgo siyā’’ti. Tasmā vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Sāti kiriyāsamuṭṭhānatā. Tathevāti kāyasaṃsaggarāgī eva.
ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ • Bhikkhunīvibhaṅga / ၁. ပဌမပာရာဇိကံ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ပဌမပာရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. ပဌမပာရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. ပဌမပာရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁. ပဌမပာရာဇိကသိက္ခာပဒံ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadaṃ