| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ
Bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā
೧. ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡಂ
1. Pārājikakaṇḍaṃ
೧. ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā
೬೫೬. ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗೇ ಮಿಗಾರಮಾತುಯಾತಿ ಮಿಗಾರಮಾತು, ವಿಸಾಖಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಏಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ, ತೀಹಿ ಸರಣಗಮನೇಹಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ’’ತಿ ಇದಂ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿಯಾ ಸಮದಸ್ಸನತ್ಥಂ ಅಟ್ಠಗರುಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇನ ಲದ್ಧೂಪಸಮ್ಪದಂ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಗೋತಮಿಞ್ಚೇವ ತಾಯ ಸಹ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ ಭಗವತೋ ಆಣಾಯ ಭಿಕ್ಖೂನಞ್ಞೇವ ಸನ್ತಿಕೇ ಏಕತೋಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಪಞ್ಚಸತಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ಚ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ತಾ ಹಿ ಭಗವತಾ ಆನನ್ದತ್ಥೇರಸ್ಸ ಯಾಚನಾಯ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ‘‘ಏಥ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ, ಮಮ ಸಾಸನೇ ತುಮ್ಹೇಪಿ ಪವಿಸಥಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ವಿಯ ಜಾತಾ। ಸಾಕಿಯಾನಿಯೋ ಏವ ಸರಣಸೀಲಾನಿ ದತ್ವಾ ಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತತ್ತಾ ‘‘ತೀಹಿ ಸರಣಗಮನೇಹಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ। ನ ಹಿ ಏತಾಹಿ ಅಞ್ಞಾ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುನಿಭಾವಾದಿನಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ನಾಮ ಸನ್ತಿ। ಯಂ ಪನ ಥೇರೀಗಾಥಾಸು ಭದ್ದಾಯ ಕುಣ್ಡಲಕೇಸಿಯಾ –
656. Bhikkhunīvibhaṅge migāramātuyāti migāramātu, visākhāyāti attho. Pāḷiyaṃ ‘‘ehi bhikkhunīti bhikkhunī, tīhi saraṇagamanehi upasampannāti bhikkhunī’’ti idaṃ bhikkhuvibhaṅgapāḷiyā samadassanatthaṃ aṭṭhagarudhammappaṭiggahaṇena laddhūpasampadaṃ mahāpajāpatigotamiñceva tāya saha nikkhantā bhagavato āṇāya bhikkhūnaññeva santike ekatoupasampannā pañcasatasākiyāniyo ca sandhāya vuttaṃ. Tā hi bhagavatā ānandattherassa yācanāya pabbajjaṃ anujānantena ‘‘etha bhikkhuniyo, mama sāsane tumhepi pavisathā’’ti vuttā viya jātā. Sākiyāniyo eva saraṇasīlāni datvā kammavācāya upasampāditattā ‘‘tīhi saraṇagamanehi upasampannā’’ti vuttā. Na hi etāhi aññā ehibhikkhunibhāvādinā upasampannā nāma santi. Yaṃ pana therīgāthāsu bhaddāya kuṇḍalakesiyā –
‘‘ನಿಹಚ್ಚ ಜಾಣುಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ, ಸಮ್ಮುಖಾ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಅಕಂ।
‘‘Nihacca jāṇuṃ vanditvā, sammukhā añjaliṃ akaṃ;
‘ಏಹಿ ಭದ್ದೇ’ತಿ ಮಂ ಅವೋಚ, ಸಾ ಮೇ ಆಸೂಪಸಮ್ಪದಾ’’ತಿ॥ (ಥೇರೀಗಾ॰ ೧೦೯) –
‘Ehi bhadde’ti maṃ avoca, sā me āsūpasampadā’’ti. (therīgā. 109) –
ವುತ್ತಂ। ಯಞ್ಚ ಅಪದಾನೇಪಿ –
Vuttaṃ. Yañca apadānepi –
‘‘ಆಯಾಚಿತೋ ತದಾ ಆಹ, ‘ಏಹಿ ಭದ್ದೇ’ತಿ ನಾಯಕೋ।
‘‘Āyācito tadā āha, ‘ehi bhadde’ti nāyako;
ತದಾಹಂ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ, ಪರಿತ್ತಂ ತೋಯಮದ್ದಸ’’ನ್ತಿ॥ (ಅಪ॰ ಥೇರೀ ೨.೩.೪೪) –
Tadāhaṃ upasampannā, parittaṃ toyamaddasa’’nti. (apa. therī 2.3.44) –
ವುತ್ತಂ। ತಮ್ಪಿ ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಉಪಸಮ್ಪದಞ್ಚ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಭಗವತೋ ಆಣಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಕಾರಣತ್ತಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಅಹೋಸೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ತಥಾ ಹಿ ವುತ್ತಂ ಥೇರೀಗಾಥಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ ‘‘ಏಹಿ ಭದ್ದೇ, ಭಿಕ್ಖುನುಪಸ್ಸಯಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಸ್ಸೂತಿ ಮಂ ಅವಚ ಆಣಾಪೇಸಿ, ಸಾ ಸತ್ಥು ಆಣಾ ಮಯ್ಹಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾಯ ಕಾರಣತ್ತಾ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಆಸಿ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ (ಥೇರೀಗಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧೧೧)।
Vuttaṃ. Tampi ‘‘ehi tvaṃ bhikkhunīnaṃ santike pabbajjaṃ, upasampadañca gaṇhāhī’’ti bhagavato āṇā upasampadāya kāraṇattā upasampadā ahosīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ therīgāthāṭṭhakathāyaṃ ‘‘ehi bhadde, bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhunīnaṃ santike pabbajja upasampajjassūti maṃ avaca āṇāpesi, sā satthu āṇā mayhaṃ upasampadāya kāraṇattā upasampadā āsi ahosī’’ti (therīgā. aṭṭha. 111).
೬೫೭. ಸಾಧಾರಣಪಾರಾಜಿಕೇಹೀತಿ ಮೇಥುನಾದೀಹಿ ಚತೂಹಿ। ತಾನಿ, ಪನ ಅಞ್ಞಾನಿ ಚ ಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗೇ ವುತ್ತನಿದಾನವತ್ಥಾದೀಸು ಏವ ಸಾಧಾರಣವಸೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ, ಪಚ್ಛಾ ಪನ ತಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಂ ಅನುಜಾನನ್ತೇನ ಭಗವತಾ ತಾಸಂ ಸಿಕ್ಖಾಪಚ್ಚಕ್ಖಾನಾಭಾವೇನ ‘‘ಯಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಛನ್ದಸೋ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ ತದನುರೂಪವಸೇನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದೇತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸವಸೇನ ಏಕತೋ ಸಙ್ಗಹಿತಾನಿ। ಯಸ್ಮಾ ಚ ನೇಸಂ ಭಿಕ್ಖುವಿಭಙ್ಗೇ (ಪಾರಾ॰ ೪೪ ಆದಯೋ) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋಪಿ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಸಕ್ಕಾ ಞಾತುಂ, ತಸ್ಮಾ ತಾನಿ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಸಾಧಾರಣಾನಂ ಏವ ಇಧ ವಿಭಙ್ಗೋ ವುತ್ತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
657.Sādhāraṇapārājikehīti methunādīhi catūhi. Tāni, pana aññāni ca sādhāraṇasikkhāpadāni yasmā bhikkhuvibhaṅge vuttanidānavatthādīsu eva sādhāraṇavasena paññattāni, pacchā pana tāni bhikkhunīnaṃ pātimokkhuddesaṃ anujānantena bhagavatā tāsaṃ sikkhāpaccakkhānābhāvena ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’tiādinā tadanurūpavasena parivattetvā asādhāraṇasikkhāpadehi saddhiṃ saṃsandetvā bhikkhunipātimokkhuddesavasena ekato saṅgahitāni. Yasmā ca nesaṃ bhikkhuvibhaṅge (pārā. 44 ādayo) vuttanayeneva sabbopi vinicchayo sakkā ñātuṃ, tasmā tāni vajjetvā asādhāraṇānaṃ eva idha vibhaṅgo vuttoti veditabbaṃ.
೬೫೯. ಭಿಕ್ಖೂನಂ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಾದಿಯೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಭಿಕ್ಖು ಆಪತ್ತಿಯಾ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಬ್ಬಹುಲನಯೇನಾತಿ ಕಿರಿಯಾಸಮುಟ್ಠಾನಸ್ಸೇವ ಬಹುಲಭಾವತೋ, ಏತೇನ ಅಕಿರಿಯಾಸಮುಟ್ಠಾನಾಪಿ ಅಯಂ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ಮಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಏವಂ ತಕ್ಕಯಾಮ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಕ್ಖಣೇ ಸಾದಿಯನ್ತಿಯಾ ಕಿರಿಯಾಯ ಅಭಾವೇಪಿ ತತೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪವತ್ತಿತಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಟ್ಠಾನಗಮನಇಙ್ಗಿತಾಕಾರದಸ್ಸನಾದಿಕಿರಿಯಾನಂ ವಸೇನೇವ ಕಿರಿಯಾಸಮಉಟ್ಠಾನಮೇವ, ಪರೇಹಿ ಮಗ್ಗೇ ಕರಿಯಮಾನುಪಕ್ಕಮೇನ ನಿಚ್ಚಲಸ್ಸ ಸಾದಿಯತೋ ಸುಕ್ಕವಿಸ್ಸಟ್ಠಿ ವಿಯ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗಾಭಾವೇಪಿ ವಾ ತಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖಣೇ ಪರೂಪಕ್ಕಮೇನ ಜನಿಯಮಾನಾಯ ಅತ್ತನೋ ಕಾಯಚಲನಾದಿಸಙ್ಖಾತಾಯ ಕಿರಿಯಾಯ, ಸಾ ಹಿ ಸಾದಿಯಮಾನೇನ ತಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತೇನಾಪಿ ಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಕಿರಿಯಾ ನಾಮ ಹೋತಿ ಅವಾಯಮಿತ್ವಾ ಪರೂಪಕ್ಕಮೇನ ಮೇಥುನಸಾದಿಯನೇ ವಿಯ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪನ ಪರೂಪಕ್ಕಮಜನಿತಂ ಕಿರಿಯಂ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನಾ ಕರಿಯಮಾನಪಯೋಗವಸೇನೇವ ‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾ’ತಿ ಏವಂ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾವ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ ಸಾದಿಯಮಾನೇಪಿ ನ ದೋಸೋ। ಇತರಥಾ ಹಿ ತಬ್ಬಹುಲನಯೇನೇತ್ಥ ಕಿರಿಯತ್ತೇ ಗಯ್ಹಮಾನೇ ಅಞ್ಞೇಸಮ್ಪಿ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಂ ಕಿರಿಯತ್ತಗ್ಗಹಣಪ್ಪಸಙ್ಗೋ ಸಿಯಾ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಸಾತಿ ಕಿರಿಯಾಸಮುಟ್ಠಾನತಾ। ತಥೇವಾತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೀ ಏವ।
659. Bhikkhūnaṃ ‘‘kāyasaṃsaggaṃ sādiyeyyā’’ti avatvā ‘‘samāpajjeyyā’’ti vuttattā ‘‘bhikkhu āpattiyā na kāretabbo’’ti vuttaṃ. Tabbahulanayenāti kiriyāsamuṭṭhānasseva bahulabhāvato, etena akiriyāsamuṭṭhānāpi ayaṃ āpatti hotīti dasseti. Kiñcāpi dasseti, mayaṃ panettha evaṃ takkayāma ‘‘kāyasaṃsaggakkhaṇe sādiyantiyā kiriyāya abhāvepi tato pubbe pavattitānaṃ paṭicchannaṭṭhānagamanaiṅgitākāradassanādikiriyānaṃ vaseneva kiriyāsamauṭṭhānameva, parehi magge kariyamānupakkamena niccalassa sādiyato sukkavissaṭṭhi viya pubbapayogābhāvepi vā tasmiññeva khaṇe parūpakkamena janiyamānāya attano kāyacalanādisaṅkhātāya kiriyāya, sā hi sādiyamānena tassā cittenāpi samuṭṭhitā kiriyā nāma hoti avāyamitvā parūpakkamena methunasādiyane viya, bhikkhūnaṃ pana parūpakkamajanitaṃ kiriyaṃ abbohārikaṃ katvā attanā kariyamānapayogavaseneva ‘kāyasaṃsaggaṃ samāpajjeyyā’ti evaṃ visesetvāva sikkhāpadassa paññattattā sādiyamānepi na doso. Itarathā hi tabbahulanayenettha kiriyatte gayhamāne aññesampi kiriyākiriyasikkhāpadānaṃ kiriyattaggahaṇappasaṅgo siyā’’ti. Tasmā vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Sāti kiriyāsamuṭṭhānatā. Tathevāti kāyasaṃsaggarāgī eva.
ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಭಿಕ್ಖುನೀವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadaṃ
