Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ॥ ਨਮੋ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ॥

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ

    Bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā

    ੧. ਪਾਰਾਜਿਕਕਣ੍ਡਂ

    1. Pārājikakaṇḍaṃ

    ੧. ਉਬ੍ਭਜਾਣੁਮਣ੍ਡਲਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ

    1. Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā

    ੬੫੬. ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਯਾਤਿ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁ, વਿਸਾਖਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ‘‘ਏਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ, ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਭਿਕ੍ਖੁવਿਭਙ੍ਗਪਾਲ਼ਿਯਾ ਸਮਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠਗਰੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇਨ ਲਦ੍ਧੂਪਸਮ੍ਪਦਂ ਮਹਾਪਜਾਪਤਿਗੋਤਮਿਞ੍ਚੇવ ਤਾਯ ਸਹ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਾ ਭਗવਤੋ ਆਣਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂਨਞ੍ਞੇવ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਕਤੋਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਪਞ੍ਚਸਤਸਾਕਿਯਾਨਿਯੋ ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਾ ਹਿ ਭਗવਤਾ ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਯਾਚਨਾਯ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ‘‘ਏਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ, ਮਮ ਸਾਸਨੇ ਤੁਮ੍ਹੇਪਿ ਪવਿਸਥਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ વਿਯ ਜਾਤਾ। ਸਾਕਿਯਾਨਿਯੋ ਏવ ਸਰਣਸੀਲਾਨਿ ਦਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦਿਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਤੀਹਿ ਸਰਣਗਮਨੇਹਿ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਨ ਹਿ ਏਤਾਹਿ ਅਞ੍ਞਾ ਏਹਿਭਿਕ੍ਖੁਨਿਭਾવਾਦਿਨਾ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ ਸਨ੍ਤਿ। ਯਂ ਪਨ ਥੇਰੀਗਾਥਾਸੁ ਭਦ੍ਦਾਯ ਕੁਣ੍ਡਲਕੇਸਿਯਾ

    656. Bhikkhunīvibhaṅge migāramātuyāti migāramātu, visākhāyāti attho. Pāḷiyaṃ ‘‘ehi bhikkhunīti bhikkhunī, tīhi saraṇagamanehi upasampannāti bhikkhunī’’ti idaṃ bhikkhuvibhaṅgapāḷiyā samadassanatthaṃ aṭṭhagarudhammappaṭiggahaṇena laddhūpasampadaṃ mahāpajāpatigotamiñceva tāya saha nikkhantā bhagavato āṇāya bhikkhūnaññeva santike ekatoupasampannā pañcasatasākiyāniyo ca sandhāya vuttaṃ. Tā hi bhagavatā ānandattherassa yācanāya pabbajjaṃ anujānantena ‘‘etha bhikkhuniyo, mama sāsane tumhepi pavisathā’’ti vuttā viya jātā. Sākiyāniyo eva saraṇasīlāni datvā kammavācāya upasampāditattā ‘‘tīhi saraṇagamanehi upasampannā’’ti vuttā. Na hi etāhi aññā ehibhikkhunibhāvādinā upasampannā nāma santi. Yaṃ pana therīgāthāsu bhaddāya kuṇḍalakesiyā

    ‘‘ਨਿਹਚ੍ਚ ਜਾਣੁਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ, ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਅਕਂ।

    ‘‘Nihacca jāṇuṃ vanditvā, sammukhā añjaliṃ akaṃ;

    ‘ਏਹਿ ਭਦ੍ਦੇ’ਤਿ ਮਂ ਅવੋਚ, ਸਾ ਮੇ ਆਸੂਪਸਮ੍ਪਦਾ’’ਤਿ॥ (ਥੇਰੀਗਾ॰ ੧੦੯) –

    ‘Ehi bhadde’ti maṃ avoca, sā me āsūpasampadā’’ti. (therīgā. 109) –

    વੁਤ੍ਤਂ। ਯਞ੍ਚ ਅਪਦਾਨੇਪਿ –

    Vuttaṃ. Yañca apadānepi –

    ‘‘ਆਯਾਚਿਤੋ ਤਦਾ ਆਹ, ‘ਏਹਿ ਭਦ੍ਦੇ’ਤਿ ਨਾਯਕੋ।

    ‘‘Āyācito tadā āha, ‘ehi bhadde’ti nāyako;

    ਤਦਾਹਂ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਤੋਯਮਦ੍ਦਸ’’ਨ੍ਤਿ॥ (ਅਪ॰ ਥੇਰੀ ੨.੩.੪੪) –

    Tadāhaṃ upasampannā, parittaṃ toyamaddasa’’nti. (apa. therī 2.3.44) –

    વੁਤ੍ਤਂ। ਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਉਪਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’’ਤਿ ਭਗવਤੋ ਆਣਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਅਹੋਸੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਥਾ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ ਥੇਰੀਗਾਥਾਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਏਹਿ ਭਦ੍ਦੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੁਪਸ੍ਸਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜਸ੍ਸੂਤਿ ਮਂ ਅવਚ ਆਣਾਪੇਸਿ, ਸਾ ਸਤ੍ਥੁ ਆਣਾ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ ਕਾਰਣਤ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾ ਆਸਿ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਥੇਰੀਗਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧੧੧)।

    Vuttaṃ. Tampi ‘‘ehi tvaṃ bhikkhunīnaṃ santike pabbajjaṃ, upasampadañca gaṇhāhī’’ti bhagavato āṇā upasampadāya kāraṇattā upasampadā ahosīti imamatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Tathā hi vuttaṃ therīgāthāṭṭhakathāyaṃ ‘‘ehi bhadde, bhikkhunupassayaṃ gantvā bhikkhunīnaṃ santike pabbajja upasampajjassūti maṃ avaca āṇāpesi, sā satthu āṇā mayhaṃ upasampadāya kāraṇattā upasampadā āsi ahosī’’ti (therīgā. aṭṭha. 111).

    ੬੫੭. ਸਾਧਾਰਣਪਾਰਾਜਿਕੇਹੀਤਿ ਮੇਥੁਨਾਦੀਹਿ ਚਤੂਹਿ। ਤਾਨਿ, ਪਨ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਸਾਧਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਯਸ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੁવਿਭਙ੍ਗੇ વੁਤ੍ਤਨਿਦਾਨવਤ੍ਥਾਦੀਸੁ ਏવ ਸਾਧਾਰਣવਸੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ, ਪਚ੍ਛਾ ਪਨ ਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੁਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਤਾਸਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਨਾਭਾવੇਨ ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਛਨ੍ਦਸੋ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇવੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਤਦਨੁਰੂਪવਸੇਨ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਸਾਧਾਰਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸવਸੇਨ ਏਕਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਨਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਨੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁવਿਭਙ੍ਗੇ (ਪਾਰਾ॰ ੪੪ ਆਦਯੋ) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਸਬ੍ਬੋਪਿ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ ਸਕ੍ਕਾ ਞਾਤੁਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਾਨਿ વਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਅਸਾਧਾਰਣਾਨਂ ਏવ ਇਧ વਿਭਙ੍ਗੋ વੁਤ੍ਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।

    657.Sādhāraṇapārājikehīti methunādīhi catūhi. Tāni, pana aññāni ca sādhāraṇasikkhāpadāni yasmā bhikkhuvibhaṅge vuttanidānavatthādīsu eva sādhāraṇavasena paññattāni, pacchā pana tāni bhikkhunīnaṃ pātimokkhuddesaṃ anujānantena bhagavatā tāsaṃ sikkhāpaccakkhānābhāvena ‘‘yā pana bhikkhunī chandaso methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyā’’tiādinā tadanurūpavasena parivattetvā asādhāraṇasikkhāpadehi saddhiṃ saṃsandetvā bhikkhunipātimokkhuddesavasena ekato saṅgahitāni. Yasmā ca nesaṃ bhikkhuvibhaṅge (pārā. 44 ādayo) vuttanayeneva sabbopi vinicchayo sakkā ñātuṃ, tasmā tāni vajjetvā asādhāraṇānaṃ eva idha vibhaṅgo vuttoti veditabbaṃ.

    ੬੫੯. ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ‘‘ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਸਾਦਿਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਸਮਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਬ੍ਬਹੁਲਨਯੇਨਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸੇવ ਬਹੁਲਭਾવਤੋ, ਏਤੇਨ ਅਕਿਰਿਯਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਪਿ ਅਯਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਮਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏવਂ ਤਕ੍ਕਯਾਮ ‘‘ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿਯਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਅਭਾવੇਪਿ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਪવਤ੍ਤਿਤਾਨਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨਗਮਨਇਙ੍ਗਿਤਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਾਦਿਕਿਰਿਯਾਨਂ વਸੇਨੇવ ਕਿਰਿਯਾਸਮਉਟ੍ਠਾਨਮੇવ, ਪਰੇਹਿ ਮਗ੍ਗੇ ਕਰਿਯਮਾਨੁਪਕ੍ਕਮੇਨ ਨਿਚ੍ਚਲਸ੍ਸ ਸਾਦਿਯਤੋ ਸੁਕ੍ਕવਿਸ੍ਸਟ੍ਠਿ વਿਯ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਾਭਾવੇਪਿ વਾ ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਖਣੇ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਜਨਿਯਮਾਨਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਾਯਚਲਨਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਕਿਰਿਯਾਯ, ਸਾ ਹਿ ਸਾਦਿਯਮਾਨੇਨ ਤਸ੍ਸਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਾ ਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਅવਾਯਮਿਤ੍વਾ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮੇਨ ਮੇਥੁਨਸਾਦਿਯਨੇ વਿਯ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਨ ਪਰੂਪਕ੍ਕਮਜਨਿਤਂ ਕਿਰਿਯਂ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਰਿਯਮਾਨਪਯੋਗવਸੇਨੇવ ‘ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਏવਂ વਿਸੇਸੇਤ੍વਾવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਾਦਿਯਮਾਨੇਪਿ ਨ ਦੋਸੋ। ਇਤਰਥਾ ਹਿ ਤਬ੍ਬਹੁਲਨਯੇਨੇਤ੍ਥ ਕਿਰਿਯਤ੍ਤੇ ਗਯ੍ਹਮਾਨੇ ਅਞ੍ਞੇਸਮ੍ਪਿ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਂ ਕਿਰਿਯਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਪ੍ਪਸਙ੍ਗੋ ਸਿਯਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ વੀਮਂਸਿਤ੍વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਾਤਿ ਕਿਰਿਯਾਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤਾ। ਤਥੇવਾਤਿ ਕਾਯਸਂਸਗ੍ਗਰਾਗੀ ਏવ।

    659. Bhikkhūnaṃ ‘‘kāyasaṃsaggaṃ sādiyeyyā’’ti avatvā ‘‘samāpajjeyyā’’ti vuttattā ‘‘bhikkhu āpattiyā na kāretabbo’’ti vuttaṃ. Tabbahulanayenāti kiriyāsamuṭṭhānasseva bahulabhāvato, etena akiriyāsamuṭṭhānāpi ayaṃ āpatti hotīti dasseti. Kiñcāpi dasseti, mayaṃ panettha evaṃ takkayāma ‘‘kāyasaṃsaggakkhaṇe sādiyantiyā kiriyāya abhāvepi tato pubbe pavattitānaṃ paṭicchannaṭṭhānagamanaiṅgitākāradassanādikiriyānaṃ vaseneva kiriyāsamauṭṭhānameva, parehi magge kariyamānupakkamena niccalassa sādiyato sukkavissaṭṭhi viya pubbapayogābhāvepi vā tasmiññeva khaṇe parūpakkamena janiyamānāya attano kāyacalanādisaṅkhātāya kiriyāya, sā hi sādiyamānena tassā cittenāpi samuṭṭhitā kiriyā nāma hoti avāyamitvā parūpakkamena methunasādiyane viya, bhikkhūnaṃ pana parūpakkamajanitaṃ kiriyaṃ abbohārikaṃ katvā attanā kariyamānapayogavaseneva ‘kāyasaṃsaggaṃ samāpajjeyyā’ti evaṃ visesetvāva sikkhāpadassa paññattattā sādiyamānepi na doso. Itarathā hi tabbahulanayenettha kiriyatte gayhamāne aññesampi kiriyākiriyasikkhāpadānaṃ kiriyattaggahaṇappasaṅgo siyā’’ti. Tasmā vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. ti kiriyāsamuṭṭhānatā. Tathevāti kāyasaṃsaggarāgī eva.

    ਉਬ੍ਭਜਾਣੁਮਣ੍ਡਲਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Ubbhajāṇumaṇḍalikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 1. Paṭhamapārājikasikkhāpadaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact