Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
54. උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථුකථා
54. Ubhatobyañjanakavatthukathā
116. උභතොබ්යඤ්ජනකොති එත්ථ බාහිරත්ථසමාසං දස්සෙන්තො ආහ ‘‘ඉත්ථිනිමිත්තුප්පාදනකම්මතො චා’’තිආදි. තත්ථ ‘‘ඉත්ථි…පෙ.… කම්මතො චා’’ති ඉමිනා උභයසරූපං දස්සෙති. උභතො කම්මතො පවත්තන්ති පාඨසෙසො යොජෙතබ්බො. බ්යඤ්ජනන්ති නිමිත්තං. අස්සාති ජනස්ස. කරොතිපි කාරෙතිපීති එත්ථ කරධාතුයා සුද්ධකම්මකාරිතකම්මානි දස්සෙන්තො ආහ ‘‘පුරිසනිමිත්තෙනා’’තිආදි. තත්ථ ‘‘වීතික්කම’’න්ති ඉමිනා සුද්ධකම්මං දස්සෙති, ‘‘පර’’න්ති ඉමිනා කාරිතකම්මං දස්සෙති. සමාදපෙත්වාති උය්යොජෙත්වා. තස්ස දුවිධභාවං දස්සෙන්තො ආහ ‘‘දුවිධො’’තිආදි. තත්ථ ඉත්ථිභාවෙන ලක්ඛිතො උභතොබ්යඤ්ජනකො ඉත්ථිඋභතොබ්යඤ්ජනකො. එස නයො ඉතරත්ථාපි.
116.Ubhatobyañjanakoti ettha bāhiratthasamāsaṃ dassento āha ‘‘itthinimittuppādanakammato cā’’tiādi. Tattha ‘‘itthi…pe… kammato cā’’ti iminā ubhayasarūpaṃ dasseti. Ubhato kammato pavattanti pāṭhaseso yojetabbo. Byañjananti nimittaṃ. Assāti janassa. Karotipi kāretipīti ettha karadhātuyā suddhakammakāritakammāni dassento āha ‘‘purisanimittenā’’tiādi. Tattha ‘‘vītikkama’’nti iminā suddhakammaṃ dasseti, ‘‘para’’nti iminā kāritakammaṃ dasseti. Samādapetvāti uyyojetvā. Tassa duvidhabhāvaṃ dassento āha ‘‘duvidho’’tiādi. Tattha itthibhāvena lakkhito ubhatobyañjanako itthiubhatobyañjanako. Esa nayo itaratthāpi.
තත්ථාති දුවිධෙසු උභතොබ්යඤ්ජනකෙසු. ඉත්ථිනිමිත්තන්ති ඉත්ථියා අඞ්ගජාතං. එසෙව නයො ‘‘පුරිසනිමිත්ත’’න්ති එත්ථාපි. පාකටං පටිච්ඡන්නන්ති සභාවතො පාකටං පටිච්ඡන්නං. පුන පටිච්ඡන්නං පාකටන්ති රාගවසෙන පටිච්ඡන්නං පාකටං. පරං ගණ්හාපෙතීති පරමෙව ගණ්හාපෙතීති අත්ථො. ඉදන්ති කාරණං. එතෙසන්ති ද්වින්නං උභතොබ්යඤ්ජනකානං. කුරුන්දියං පන වුත්තං, කිං වුත්තන්ති යොජනා. තත්ථාති උභතොබ්යඤ්ජනකෙ. විචාරණක්කමොති වීමංසනානුක්කමො. ‘‘තත්ථ විචාරක්කමො’’තිපි පාඨො. විචාරණක්කමො ධම්මසඞ්ගහට්ඨකථාය වෙදිතබ්බො, ඉධ පන කිං වෙදිතබ්බන්ති ආහ ‘‘ඉදමිධ වෙදිතබ්බ’’න්ති. තත්ථ ඉදන්ති නපබ්බජ්ජූපසම්පදකාරණං. ඉධාති ඉමිස්සං විනයට්ඨකථායං.
Tatthāti duvidhesu ubhatobyañjanakesu. Itthinimittanti itthiyā aṅgajātaṃ. Eseva nayo ‘‘purisanimitta’’nti etthāpi. Pākaṭaṃ paṭicchannanti sabhāvato pākaṭaṃ paṭicchannaṃ. Puna paṭicchannaṃ pākaṭanti rāgavasena paṭicchannaṃ pākaṭaṃ. Paraṃ gaṇhāpetīti parameva gaṇhāpetīti attho. Idanti kāraṇaṃ. Etesanti dvinnaṃ ubhatobyañjanakānaṃ. Kurundiyaṃ pana vuttaṃ, kiṃ vuttanti yojanā. Tatthāti ubhatobyañjanake. Vicāraṇakkamoti vīmaṃsanānukkamo. ‘‘Tattha vicārakkamo’’tipi pāṭho. Vicāraṇakkamo dhammasaṅgahaṭṭhakathāya veditabbo, idha pana kiṃ veditabbanti āha ‘‘idamidha veditabba’’nti. Tattha idanti napabbajjūpasampadakāraṇaṃ. Idhāti imissaṃ vinayaṭṭhakathāyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්ගපාළි • Mahāvaggapāḷi / 54. උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථු • 54. Ubhatobyañjanakavatthu
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්ග-අට්ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථුකථා • Ubhatobyañjanakavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථුකථාවණ්ණනා • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථුකථාවණ්ණනා • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / උභතොබ්යඤ්ජනකවත්ථුකථාවණ්ණනා • Ubhatobyañjanakavatthukathāvaṇṇanā