| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
உச்சாஸயனமஹாஸயனபடிக்கே²பகதா²வண்ணனா
Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
254. வாளரூபானீதி ஆஹரிமானி வாளரூபானி. ‘‘அகப்பியரூபாகுலோ அகப்பியமஞ்சோ பல்லங்கோ’’தி ஸாரஸமாஸே வுத்தங். ‘‘தீ³க⁴லோமகோ மஹாகோஜவோதி சதுரங்கு³லாதி⁴கலோமோ காளகோஜவோ. ‘‘சதுரங்கு³லாதி⁴கானி கிர தஸ்ஸ லோமானீ’’தி வசனதோ சதுரங்கு³லதோ ஹெட்டா² வட்டதீதி வத³ந்தி. வானசித்ரோ உண்ணாமயத்த²ரணோதி பி⁴த்திச்சே²தா³தி³வஸேன விசித்ரோ உண்ணாமயத்த²ரணோ. க⁴னபுப்ப²கோ உண்ணாமயத்த²ரணோதி உண்ணாமயலோஹிதத்த²ரணோ. பகதிதூலிகாதி ருக்க²தூலலதாதூலபோடகீதூலஸங்கா²தானங் திண்ணங் தூலானங் அஞ்ஞதரபுண்ணா தூலிகா. ‘‘உத்³த³லோமீதி உப⁴தோத³ஸங் உண்ணாமயத்த²ரணங். ஏகந்தலோமீதி ஏகதோத³ஸங் உண்ணாமயத்த²ரண’’ந்தி தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²யங் (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.15) வுத்தங், ஸாரஸமாஸே பன ‘‘உத்³த³லோமீதி ஏகதோ உக்³க³தபுப்ப²ங். ஏகந்தலோமீதி உப⁴தோ உக்³க³தபுப்ப²’’ந்தி வுத்தங். ‘‘கோஸெய்யகட்டிஸ்ஸமயந்தி கோஸெய்யகஸடமய’’ந்தி ஆசரியத⁴ம்மபாலத்தே²ரேன வுத்தங். ஸுத்³த⁴கோஸெய்யந்தி ரதனபரிஸிப்³ப³னரஹிதங். தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²யங் பனெத்த² ‘‘ட²பெத்வா தூலிகங் ஸப்³பா³னேவ கோ³னகாதீ³னி ரதனபரிஸிப்³பி³தானி வட்டந்தீ’’தி வுத்தங். தத்த² ‘‘ட²பெத்வா தூலிக’’ந்தி ஏதேன ரதனபரிஸிப்³ப³னரஹிதாபி தூலிகா ந வட்டதீதி தீ³பேதி. ‘‘ரதனபரிஸிப்³பி³தானி வட்டந்தீ’’தி இமினா பன யானி ரதனபரிஸிப்³பி³தானி, தானி பூ⁴மத்த²ரணவஸேன யதா²னுரூபங் மஞ்சாதீ³ஸு ச உபனேதுங் வட்டதீதி தீ³பிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். எத்த² ச வினயபரியாயங் பத்வா க³ருகே டா²தப்³ப³த்தா இத⁴ வுத்தனயேனேவெத்த² வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³. ஸுத்தந்திகதே³ஸனாயங் பன க³ஹட்டா²னம்பி வஸேன வுத்தத்தா தேஸங் ஸங்க³ண்ஹனத்த²ங் ‘‘ட²பெத்வா தூலிகங்…பே॰… வட்டந்தீ’’தி வுத்தந்தி அபரே.
254.Vāḷarūpānīti āharimāni vāḷarūpāni. ‘‘Akappiyarūpākulo akappiyamañco pallaṅko’’ti sārasamāse vuttaṃ. ‘‘Dīghalomako mahākojavoti caturaṅgulādhikalomo kāḷakojavo. ‘‘Caturaṅgulādhikāni kira tassa lomānī’’ti vacanato caturaṅgulato heṭṭhā vaṭṭatīti vadanti. Vānacitro uṇṇāmayattharaṇoti bhitticchedādivasena vicitro uṇṇāmayattharaṇo. Ghanapupphako uṇṇāmayattharaṇoti uṇṇāmayalohitattharaṇo. Pakatitūlikāti rukkhatūlalatātūlapoṭakītūlasaṅkhātānaṃ tiṇṇaṃ tūlānaṃ aññatarapuṇṇā tūlikā. ‘‘Uddalomīti ubhatodasaṃ uṇṇāmayattharaṇaṃ. Ekantalomīti ekatodasaṃ uṇṇāmayattharaṇa’’nti dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 1.15) vuttaṃ, sārasamāse pana ‘‘uddalomīti ekato uggatapupphaṃ. Ekantalomīti ubhato uggatapuppha’’nti vuttaṃ. ‘‘Koseyyakaṭṭissamayanti koseyyakasaṭamaya’’nti ācariyadhammapālattherena vuttaṃ. Suddhakoseyyanti ratanaparisibbanarahitaṃ. Dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ panettha ‘‘ṭhapetvā tūlikaṃ sabbāneva gonakādīni ratanaparisibbitāni vaṭṭantī’’ti vuttaṃ. Tattha ‘‘ṭhapetvā tūlika’’nti etena ratanaparisibbanarahitāpi tūlikā na vaṭṭatīti dīpeti. ‘‘Ratanaparisibbitāni vaṭṭantī’’ti iminā pana yāni ratanaparisibbitāni, tāni bhūmattharaṇavasena yathānurūpaṃ mañcādīsu ca upanetuṃ vaṭṭatīti dīpitanti veditabbaṃ. Ettha ca vinayapariyāyaṃ patvā garuke ṭhātabbattā idha vuttanayenevettha vinicchayo veditabbo. Suttantikadesanāyaṃ pana gahaṭṭhānampi vasena vuttattā tesaṃ saṅgaṇhanatthaṃ ‘‘ṭhapetvā tūlikaṃ…pe… vaṭṭantī’’ti vuttanti apare.
அஜினசம்மேஹீதி அஜினமிக³சம்மேஹி. தானி கிர சம்மானி ஸுகு²மதரானி, தஸ்மா து³பட்டதிபட்டானி கத்வா ஸிப்³ப³ந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘அஜினபவேணீ’’தி. உத்தரங் உபரிபா⁴க³ங் சா²தே³தீதி உத்தரச்ச²தோ³, விதானங், தஞ்ச லோஹிதவிதானங் இதா⁴தி⁴ப்பேதந்தி ஆஹ ‘‘உபரிப³த்³தே⁴ன ரத்தவிதானேனா’’தி. ‘‘ரத்தவிதானேஸு ச காஸாவங் வட்டதி, குஸும்பா⁴தி³ரத்தமேவ ந வட்டதீ’’தி க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தங். மஹாஉபதா⁴னந்தி பமாணாதிக்கந்தங் உபதா⁴னங். எத்த² ச கிஞ்சாபி தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²யங் (தீ³॰ நி அட்ட²॰ 1.15) ‘‘அலோஹிதகானி த்³வேபி வட்டந்தியேவ, ததோ உத்தரி லபி⁴த்வா அஞ்ஞேஸங் தா³தப்³பா³னி, தா³துங் அஸக்கொந்தோ மஞ்சே திரியங் அத்த²ரித்வா உபரி பச்சத்த²ரணங் த³த்வா நிபஜ்ஜிதும்பி லப⁴தீ’’தி அவிஸேஸேன வுத்தங், ஸேனாஸனக்க²ந்த⁴கவண்ணனாயங் (சூளவ॰ அட்ட²॰ 297) பன ‘‘அகி³லானஸ்ஸ ஸீஸுபதா⁴னஞ்ச பாது³பதா⁴னஞ்சாதி த்³வயமேவ வட்டதி, கி³லானஸ்ஸ பி³ம்போ³ஹனானி ஸந்த²ரித்வா உபரி பச்சத்த²ரணங் த³த்வா நிபஜ்ஜிதும்பி வட்டதீ’’தி வுத்தத்தா கி³லானோயேவ மஞ்சே திரியங் அத்த²ரித்வா நிபஜ்ஜிதுங் லப⁴தீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Ajinacammehīti ajinamigacammehi. Tāni kira cammāni sukhumatarāni, tasmā dupaṭṭatipaṭṭāni katvā sibbanti. Tena vuttaṃ ‘‘ajinapaveṇī’’ti. Uttaraṃ uparibhāgaṃ chādetīti uttaracchado, vitānaṃ, tañca lohitavitānaṃ idhādhippetanti āha ‘‘uparibaddhena rattavitānenā’’ti. ‘‘Rattavitānesu ca kāsāvaṃ vaṭṭati, kusumbhādirattameva na vaṭṭatī’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Mahāupadhānanti pamāṇātikkantaṃ upadhānaṃ. Ettha ca kiñcāpi dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ (dī. ni aṭṭha. 1.15) ‘‘alohitakāni dvepi vaṭṭantiyeva, tato uttari labhitvā aññesaṃ dātabbāni, dātuṃ asakkonto mañce tiriyaṃ attharitvā upari paccattharaṇaṃ datvā nipajjitumpi labhatī’’ti avisesena vuttaṃ, senāsanakkhandhakavaṇṇanāyaṃ (cūḷava. aṭṭha. 297) pana ‘‘agilānassa sīsupadhānañca pādupadhānañcāti dvayameva vaṭṭati, gilānassa bimbohanāni santharitvā upari paccattharaṇaṃ datvā nipajjitumpi vaṭṭatī’’ti vuttattā gilānoyeva mañce tiriyaṃ attharitvā nipajjituṃ labhatīti veditabbaṃ.
உச்சாஸயனமஹாஸயனபடிக்கே²பகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 154. உச்சாஸயனமஹாஸயனபடிக்கே²போ • 154. Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / யானாதி³படிக்கே²பகதா² • Yānādipaṭikkhepakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / யானாதி³படிக்கே²பகதா²வண்ணனா • Yānādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / அஜ்ஜா²ராமேஉபாஹனபடிக்கே²பகதா²தி³வண்ணனா • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 154. உச்சாஸயனமஹாஸயனபடிக்கே²பகதா² • 154. Uccāsayanamahāsayanapaṭikkhepakathā
