Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ဥဒကကထာဝဏ္ဏနာ
Udakakathāvaṇṇanā
၁၀၈. ဥဒကကထာယံ မဟာကုစ္ဆိကာ ဥဒကစာဋိ ဥဒကမဏိကော။ ‘‘သမေခလာ စာဋိ ဥဒကမဏိကော’’တိပိ ဝဒန္တိ။ တတ္ထာတိ တေသု ဘာဇနေသု။ နိဗ္ဗဟနဥဒကန္တိ ‘‘မဟောဒကံ အာဂန္တ္ဝာ တဠာကမရိယာဒံ မာ ဆိန္ဒီ’’တိ တဠာကရက္ခဏတ္ထံ တသ္သ ဧကပသ္သေန ဝိသ္သဇ္ဇိတဥဒကံ။ နိဒ္ဓမနတုမ္ဗန္တိ သသ္သာဒီနံ အတ္ထာယ ဥဒကနိက္ခမနမဂ္ဂံ။ မရိယာဒံ ဒုဗ္ဗလံ ကတ္ဝာတိ ဣဒံ အဝသ္သံ ဆိန္နသဘာဝဒသ္သနတ္ထံ ဘဏ္ဍဒေယ္ယဝိသယဒသ္သနတ္ထဉ္စ ဝုတ္တံ။ မရိယာဒံ ဒုဗ္ဗလံ အကတ္ဝာပိ ယထာဝုတ္တပ္ပယောဂေ ကတေ မရိယာဒံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ နိက္ခန္တဥဒကဂ္ဃာနုရူပေန အဝဟာရေန ကာရေတဗ္ဗမေဝ။
108. Udakakathāyaṃ mahākucchikā udakacāṭi udakamaṇiko. ‘‘Samekhalā cāṭi udakamaṇiko’’tipi vadanti. Tatthāti tesu bhājanesu. Nibbahanaudakanti ‘‘mahodakaṃ āgantvā taḷākamariyādaṃ mā chindī’’ti taḷākarakkhaṇatthaṃ tassa ekapassena vissajjitaudakaṃ. Niddhamanatumbanti sassādīnaṃ atthāya udakanikkhamanamaggaṃ. Mariyādaṃ dubbalaṃ katvāti idaṃ avassaṃ chinnasabhāvadassanatthaṃ bhaṇḍadeyyavisayadassanatthañca vuttaṃ. Mariyādaṃ dubbalaṃ akatvāpi yathāvuttappayoge kate mariyādaṃ chinditvā nikkhantaudakagghānurūpena avahārena kāretabbameva.
အနိဂ္ဂတေတိ အနိက္ခမိတ္ဝာ တဠာကသ္မိံယေဝ ဥဒကေ ဌိတေ။ အသမ္ပတ္တေဝာတိ တဠာကတော နိက္ခမိတ္ဝာ မဟာမာတိကာယ ဧဝ ဌိတေ။ အနိက္ခန္တေတိ တဠာကတော အနိက္ခန္တေ ဥဒကေ။ သုဗဒ္ဓာတိ ဘဏ္ဍဒေယ္ယမ္ပိ န ဟောတီတိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓာ ဘဏ္ဍဒေယ္ယ’’န္တိ, တဠာကတော နိက္ခမိတ္ဝာ ပရေသံ ခုဒ္ဒကမာတိကာမုခံ အပာပုဏိတ္ဝာ မဟာမာတိကာယံယေဝ ဌိတေ ဗဒ္ဓာ စေ, ဘဏ္ဍဒေယ္ယန္တိ အတ္ထော။ ‘‘အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓာ သုဗဒ္ဓာ, နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓာ ဘဏ္ဍဒေယ္ယ’’န္တိ ဟိ ဣဒံ ဒ္ဝယံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တဝိကပ္ပဒ္ဝယသ္သ ယထာက္ကမေန ဝုတ္တံ။ နတ္ထိ အဝဟာရောတိ ဧတ္ထ ‘‘အဝဟာရော နတ္ထိ, ဘဏ္ဍဒေယ္ယံ ပန ဟောတီ’’တိ ကေစိ ဝဒန္တိ, တဠာကဂတဥဒကသ္သ သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ တံ အယုတ္တံ ဝိယ ဒိသ္သတိ, ‘‘အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓာ သုဗဒ္ဓာ’’တိ ဣမိနာ စ အဋ္ဌကထာဝစနေန န သမေတိ။ ဝတ္ထုံ။ပေ.။ န သမေတီတိ ဧတ္ထ တဠာကဂတဥဒကသ္သ သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ အပရိဂ္ဂဟိတံ ဣဓ ဝတ္ထုန္တိ အဓိပ္ပာယော။
Aniggateti anikkhamitvā taḷākasmiṃyeva udake ṭhite. Asampattevāti taḷākato nikkhamitvā mahāmātikāya eva ṭhite. Anikkhanteti taḷākato anikkhante udake. Subaddhāti bhaṇḍadeyyampi na hotīti adhippāyo. Tenāha ‘‘nikkhante baddhā bhaṇḍadeyya’’nti, taḷākato nikkhamitvā paresaṃ khuddakamātikāmukhaṃ apāpuṇitvā mahāmātikāyaṃyeva ṭhite baddhā ce, bhaṇḍadeyyanti attho. ‘‘Anikkhante baddhā subaddhā, nikkhante baddhā bhaṇḍadeyya’’nti hi idaṃ dvayaṃ heṭṭhā vuttavikappadvayassa yathākkamena vuttaṃ. Natthi avahāroti ettha ‘‘avahāro natthi, bhaṇḍadeyyaṃ pana hotī’’ti keci vadanti, taḷākagataudakassa sabbasādhāraṇattā taṃ ayuttaṃ viya dissati, ‘‘anikkhante baddhā subaddhā’’ti iminā ca aṭṭhakathāvacanena na sameti. Vatthuṃ…pe… na sametīti ettha taḷākagataudakassa sabbasādhāraṇattā apariggahitaṃ idha vatthunti adhippāyo.
ဥဒကကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Udakakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၂. ဒုတိယပာရာဇိကံ • 2. Dutiyapārājikaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၂. ဒုတိယပာရာဇိကံ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဘူမဋ္ဌကထာဒိဝဏ္ဏနာ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥဒကကထာဝဏ္ဏနာ • Udakakathāvaṇṇanā