| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
१०. उदकसुत्तवण्णना
10. Udakasuttavaṇṇanā
१०३. दसमे उदको सुदन्ति एत्थ सुदन्ति निपातमत्तं। उदकोति तस्स नामं। इदं जातु वेदगूति एत्थ इदन्ति निपातमत्तं। अथ वा इदं मम वचनं सुणाथाति दीपेन्तो एवमाह। जातु वेदगूति अहं एकंसेनेव वेदगू, वेदसङ्खातेन ञाणेन नेय्येसु गतो, वेदं वा गतो अधिगतो, पण्डितोहमस्मीति अत्थो। सब्बजीति एकंसेन सब्बवट्टं जिनित्वा अभिभवित्वा ठितोस्मीति वदति। अपलिखतं गण्डमूलन्ति अपलिखतं दुक्खमूलं। पलिखणिन्ति पलिखतं मया, खनित्वा ठितोस्मीति दीपेति।
103. Dasame udako sudanti ettha sudanti nipātamattaṃ. Udakoti tassa nāmaṃ. Idaṃ jātu vedagūti ettha idanti nipātamattaṃ. Atha vā idaṃ mama vacanaṃ suṇāthāti dīpento evamāha. Jātu vedagūti ahaṃ ekaṃseneva vedagū, vedasaṅkhātena ñāṇena neyyesu gato, vedaṃ vā gato adhigato, paṇḍitohamasmīti attho. Sabbajīti ekaṃsena sabbavaṭṭaṃ jinitvā abhibhavitvā ṭhitosmīti vadati. Apalikhataṃ gaṇḍamūlanti apalikhataṃ dukkhamūlaṃ. Palikhaṇinti palikhataṃ mayā, khanitvā ṭhitosmīti dīpeti.
मातापेत्तिकसम्भवस्साति मातितो च पितितो च निब्बत्तेन मातापेत्तिकेन सुक्कसोणितेन सम्भूतस्स। ओदनकुम्मासूपचयस्साति ओदनेन चेव कुम्मासेन च उपचितस्स वड्ढितस्स। अनिच्चुच्छादनपरिमद्दनभेदनविद्धंसनधम्मस्साति एत्थ अयं कायो हुत्वा अभावट्ठेन अनिच्चधम्मो , दुग्गन्धविघातत्थाय तनुविलेपनेन उच्छादनधम्मो, अङ्गपच्चङ्गाबाधविनोदनत्थाय खुद्दकसम्बाहनेन परिमद्दनधम्मो, दहरकाले वा ऊरूसु सयापेत्वा गब्भवासेन दुस्सण्ठितानं तेसं तेसं अङ्गानं सण्ठानसम्पादनत्थं अञ्छनपीळनादीनं वसेन परिमद्दनधम्मो, एवं परिहरितोपि च भेदनविद्धंसनधम्मो भिज्जति चेव विकिरति च, एवं सभावोति अत्थो।
Mātāpettikasambhavassāti mātito ca pitito ca nibbattena mātāpettikena sukkasoṇitena sambhūtassa. Odanakummāsūpacayassāti odanena ceva kummāsena ca upacitassa vaḍḍhitassa. Aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassāti ettha ayaṃ kāyo hutvā abhāvaṭṭhena aniccadhammo , duggandhavighātatthāya tanuvilepanena ucchādanadhammo, aṅgapaccaṅgābādhavinodanatthāya khuddakasambāhanena parimaddanadhammo, daharakāle vā ūrūsu sayāpetvā gabbhavāsena dussaṇṭhitānaṃ tesaṃ tesaṃ aṅgānaṃ saṇṭhānasampādanatthaṃ añchanapīḷanādīnaṃ vasena parimaddanadhammo, evaṃ pariharitopi ca bhedanaviddhaṃsanadhammo bhijjati ceva vikirati ca, evaṃ sabhāvoti attho.
तत्थ मातापेत्तिकसम्भवओदनकुम्मासूपचयपरिमद्दनपदेहि वड्ढि कथिता, अनिच्चभेदनविद्धंसनपदेहि परिहानि। पुरिमेहि वा तीहि समुदयो, पच्छिमेहि अत्थङ्गमोति। एवं चातुमहाभूतिकस्स कायस्स वड्ढिपरिहानिनिब्बत्तिभेदा दस्सिता। सेसं उत्तानत्थमेवाति।
Tattha mātāpettikasambhavaodanakummāsūpacayaparimaddanapadehi vaḍḍhi kathitā, aniccabhedanaviddhaṃsanapadehi parihāni. Purimehi vā tīhi samudayo, pacchimehi atthaṅgamoti. Evaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa vaḍḍhiparihāninibbattibhedā dassitā. Sesaṃ uttānatthamevāti.
सळवग्गो दसमो।
Saḷavaggo dasamo.
दुतियो पण्णासको।
Dutiyo paṇṇāsako.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / १०. उदकसुत्तं • 10. Udakasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. उदकसुत्तवण्णना • 10. Udakasuttavaṇṇanā
