| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. อุทกสุตฺตวณฺณนา
10. Udakasuttavaṇṇanā
๑๐๓. ทสเม อุทโก สุทนฺติ เอตฺถ สุทนฺติ นิปาตมตฺตํฯ อุทโกติ ตสฺส นามํฯ อิทํ ชาตุ เวทคูติ เอตฺถ อิทนฺติ นิปาตมตฺตํฯ อถ วา อิทํ มม วจนํ สุณาถาติ ทีเปโนฺต เอวมาหฯ ชาตุ เวทคูติ อหํ เอกํเสเนว เวทคู, เวทสงฺขาเตน ญาเณน เนเยฺยสุ คโต, เวทํ วา คโต อธิคโต, ปณฺฑิโตหมสฺมีติ อโตฺถฯ สพฺพชีติ เอกํเสน สพฺพวฎฺฎํ ชินิตฺวา อภิภวิตฺวา ฐิโตสฺมีติ วทติฯ อปลิขตํ คณฺฑมูลนฺติ อปลิขตํ ทุกฺขมูลํฯ ปลิขณินฺติ ปลิขตํ มยา, ขนิตฺวา ฐิโตสฺมีติ ทีเปติฯ
103. Dasame udako sudanti ettha sudanti nipātamattaṃ. Udakoti tassa nāmaṃ. Idaṃ jātu vedagūti ettha idanti nipātamattaṃ. Atha vā idaṃ mama vacanaṃ suṇāthāti dīpento evamāha. Jātu vedagūti ahaṃ ekaṃseneva vedagū, vedasaṅkhātena ñāṇena neyyesu gato, vedaṃ vā gato adhigato, paṇḍitohamasmīti attho. Sabbajīti ekaṃsena sabbavaṭṭaṃ jinitvā abhibhavitvā ṭhitosmīti vadati. Apalikhataṃ gaṇḍamūlanti apalikhataṃ dukkhamūlaṃ. Palikhaṇinti palikhataṃ mayā, khanitvā ṭhitosmīti dīpeti.
มาตาเปตฺติกสมฺภวสฺสาติ มาติโต จ ปิติโต จ นิพฺพเตฺตน มาตาเปตฺติเกน สุกฺกโสณิเตน สมฺภูตสฺสฯ โอทนกุมฺมาสูปจยสฺสาติ โอทเนน เจว กุมฺมาเสน จ อุปจิตสฺส วฑฺฒิตสฺสฯ อนิจฺจุจฺฉาทนปริมทฺทนเภทนวิทฺธํสนธมฺมสฺสาติ เอตฺถ อยํ กาโย หุตฺวา อภาวเฎฺฐน อนิจฺจธโมฺม , ทุคฺคนฺธวิฆาตตฺถาย ตนุวิเลปเนน อุจฺฉาทนธโมฺม, องฺคปจฺจงฺคาพาธวิโนทนตฺถาย ขุทฺทกสมฺพาหเนน ปริมทฺทนธโมฺม, ทหรกาเล วา อูรูสุ สยาเปตฺวา คพฺภวาเสน ทุสฺสณฺฐิตานํ เตสํ เตสํ องฺคานํ สณฺฐานสมฺปาทนตฺถํ อญฺฉนปีฬนาทีนํ วเสน ปริมทฺทนธโมฺม, เอวํ ปริหริโตปิ จ เภทนวิทฺธํสนธโมฺม ภิชฺชติ เจว วิกิรติ จ, เอวํ สภาโวติ อโตฺถฯ
Mātāpettikasambhavassāti mātito ca pitito ca nibbattena mātāpettikena sukkasoṇitena sambhūtassa. Odanakummāsūpacayassāti odanena ceva kummāsena ca upacitassa vaḍḍhitassa. Aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammassāti ettha ayaṃ kāyo hutvā abhāvaṭṭhena aniccadhammo , duggandhavighātatthāya tanuvilepanena ucchādanadhammo, aṅgapaccaṅgābādhavinodanatthāya khuddakasambāhanena parimaddanadhammo, daharakāle vā ūrūsu sayāpetvā gabbhavāsena dussaṇṭhitānaṃ tesaṃ tesaṃ aṅgānaṃ saṇṭhānasampādanatthaṃ añchanapīḷanādīnaṃ vasena parimaddanadhammo, evaṃ pariharitopi ca bhedanaviddhaṃsanadhammo bhijjati ceva vikirati ca, evaṃ sabhāvoti attho.
ตตฺถ มาตาเปตฺติกสมฺภวโอทนกุมฺมาสูปจยปริมทฺทนปเทหิ วฑฺฒิ กถิตา, อนิจฺจเภทนวิทฺธํสนปเทหิ ปริหานิฯ ปุริเมหิ วา ตีหิ สมุทโย, ปจฺฉิเมหิ อตฺถงฺคโมติฯ เอวํ จาตุมหาภูติกสฺส กายสฺส วฑฺฒิปริหานินิพฺพตฺติเภทา ทสฺสิตาฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
Tattha mātāpettikasambhavaodanakummāsūpacayaparimaddanapadehi vaḍḍhi kathitā, aniccabhedanaviddhaṃsanapadehi parihāni. Purimehi vā tīhi samudayo, pacchimehi atthaṅgamoti. Evaṃ cātumahābhūtikassa kāyassa vaḍḍhiparihāninibbattibhedā dassitā. Sesaṃ uttānatthamevāti.
สฬวโคฺค ทสโมฯ
Saḷavaggo dasamo.
ทุติโย ปณฺณาสโกฯ
Dutiyo paṇṇāsako.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. อุทกสุตฺตํ • 10. Udakasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. อุทกสุตฺตวณฺณนา • 10. Udakasuttavaṇṇanā
