Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၅. ဥဒကူပမာသုတ္တံ
5. Udakūpamāsuttaṃ
၁၅. ‘‘သတ္တိမေ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ သတ္တ? 1 ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သကိံ နိမုဂ္ဂော နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ နိမုဇ္ဇတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတော ဟောတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝိလောကေတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတရတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တော ဟောတိ; ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပာရင္ဂတော 2 ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော။
15. ‘‘Sattime, bhikkhave, udakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame satta? 3 Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sakiṃ nimuggo nimuggova hoti; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā nimujjati; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā ṭhito hoti; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā vipassati viloketi; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā patarati; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā patigādhappatto hoti; idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjitvā tiṇṇo hoti pāraṅgato 4 thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သကိံ နိမုဂ္ဂော နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ? ဣဓ ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သမန္နာဂတော ဟောတိ ဧကန္တကာဠကေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော သကိံ နိမုဂ္ဂော နိမုဂ္ဂောဝ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo sakiṃ nimuggo nimuggova hoti? Idha bhikkhave, ekacco puggalo samannāgato hoti ekantakāḷakehi akusalehi dhammehi. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo sakiṃ nimuggo nimuggova hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ နိမုဇ္ဇတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ 5 ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ တသ္သ သာ သဒ္ဓာ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ, တသ္သ သာ ဟိရီ။ပေ.။ တသ္သ တံ ဩတ္တပ္ပံ။ တသ္သ တံ ဝီရိယံ။ တသ္သ သာ ပညာ နေဝ တိဋ္ဌတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဟာယတိယေဝ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ နိမုဇ္ဇတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo ummujjitvā nimujjati? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ 6 … sādhu paññā kusalesu dhammesūti. Tassa sā saddhā neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva, tassa sā hirī…pe… tassa taṃ ottappaṃ… tassa taṃ vīriyaṃ… tassa sā paññā neva tiṭṭhati no vaḍḍhati hāyatiyeva. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā nimujjati.
‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတော ဟောတိ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ တသ္သ သာ သဒ္ဓာ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတာ ဟောတိ။ တသ္သ သာ ဟိရီ။ပေ.။ တသ္သ တံ ဩတ္တပ္ပံ။ တသ္သ တံ ဝီရိယံ။ တသ္သ သာ ပညာ နေဝ ဟာယတိ နော ဝဍ္ဎတိ ဌိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဌိတော ဟောတိ။
‘‘Kathañca , bhikkhave, puggalo ummujjitvā ṭhito hoti? Idha , bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ… sādhu paññā kusalesu dhammesūti. Tassa sā saddhā neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitā hoti. Tassa sā hirī…pe… tassa taṃ ottappaṃ… tassa taṃ vīriyaṃ… tassa sā paññā neva hāyati no vaḍḍhati ṭhitā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā ṭhito hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝိလောကေတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝိလောကေတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo ummujjitvā vipassati viloketi? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ… sādhu paññā kusalesu dhammesūti. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā vipassati viloketi.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ သော တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒောသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒာဂာမီ ဟောတိ, သကိဒေဝ 7 ဣမံ လောကံ အာဂန္တ္ဝာ ဒုက္ခသ္သန္တံ ကရောတိ 8။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတရတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo ummujjitvā patarati? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ… sādhu paññā kusalesu dhammesūti. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva 9 imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti 10. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā patarati.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ သော ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ ပတိဂာဓပ္ပတ္တော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo ummujjitvā patigādhappatto hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ… sādhu paññā kusalesu dhammesūti. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā patigādhappatto hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပာရင္ဂတော ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော။ ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇတိ သာဓု သဒ္ဓာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, သာဓု ဟိရီ။ပေ.။ သာဓု ဩတ္တပ္ပံ။ သာဓု ဝီရိယံ။ သာဓု ပညာ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ။ သော အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဥမ္မုဇ္ဇိတ္ဝာ တိဏ္ဏော ဟောတိ ပာရင္ဂတော ထလေ တိဋ္ဌတိ ဗ္ရာဟ္မဏော။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo ummujjitvā tiṇṇo hoti pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo. Idha , bhikkhave, ekacco puggalo ummujjati sādhu saddhā kusalesu dhammesu, sādhu hirī…pe… sādhu ottappaṃ… sādhu vīriyaṃ… sādhu paññā kusalesu dhammesūti. So āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo ummujjitvā tiṇṇo hoti pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo.
‘‘ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ ဥဒကူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။
‘‘Ime kho, bhikkhave, satta udakūpamā puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၅. ဥဒကူပမာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Udakūpamāsuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅. ဥဒကူပမာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Udakūpamāsuttavaṇṇanā