| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៣. ឧទានសុត្តវណ្ណនា
3. Udānasuttavaṇṇanā
៥៥. ឧទានំ ឧទាហរីតិ អត្តមនវាចំ និច្ឆារេសិ។ ឯស វុត្តប្បការោ ឧទាហារោ។ ភុសោ និស្សយោ ឧបនិស្សយោ, ទានមេវ ឧបនិស្សយោ ទានូបនិស្សយោ។ ឯស នយោ សេសេសុបិ។ តត្ថ ទានូបនិស្សយោ អន្នាទិវត្ថូសុ ពលវាតិ ពលវភាវេន ហោតិ, តស្មា ឧបនិស្សយពហុលោ កាមរាគប្បហានេនេវ កតបរិចយត្តា វិបស្សនមនុយុញ្ជន្តោ ន ចិរស្សេវ អនាគាមិផលំ បាបុណាតិ, តថា សុវិសុទ្ធសីលូបនិស្សយោ កាមទោសជិគុច្ឆនេន។ យទិ ឯវំ កស្មា ឥមេ ទ្វេ ឧបនិស្សយា ទុព្ពលាតិ វុត្តា ? វិជ្ជូបមញ្ញាណស្សេវ បច្ចយភាវតោ។ សោបិ ភាវនូបនិស្សយសហាយលាភេនេវ, ន កេវលំ។ ភាវនា បន បដិវេធស្ស វិសេសហេតុភាវតោ ពលវា ឧបនិស្សយោ។ តថា ហិ សា វជិរូបមញាណស្ស វិសេសបច្ចយោ។ តេនាហ ‘‘ភាវនូបនិស្សយោ អរហត្តំ បាបេតី’’តិ។
55.Udānaṃ udāharīti attamanavācaṃ nicchāresi. Esa vuttappakāro udāhāro. Bhuso nissayo upanissayo, dānameva upanissayo dānūpanissayo. Esa nayo sesesupi. Tattha dānūpanissayo annādivatthūsu balavāti balavabhāvena hoti, tasmā upanissayabahulo kāmarāgappahāneneva kataparicayattā vipassanamanuyuñjanto na cirasseva anāgāmiphalaṃ pāpuṇāti, tathā suvisuddhasīlūpanissayo kāmadosajigucchanena. Yadi evaṃ kasmā ime dve upanissayā dubbalāti vuttā ? Vijjūpamaññāṇasseva paccayabhāvato. Sopi bhāvanūpanissayasahāyalābheneva, na kevalaṃ. Bhāvanā pana paṭivedhassa visesahetubhāvato balavā upanissayo. Tathā hi sā vajirūpamañāṇassa visesapaccayo. Tenāha ‘‘bhāvanūpanissayo arahattaṃ pāpetī’’ti.
សោតិ មិលកត្ថេរោ។ វិហារន្តិ វសនដ្ឋានំ។ វិហារបច្ចន្តេ ហិ បណ្ណសាលាយ ថេរោ វិហរតិ។ ឧបដ្ឋាតិ ឯកលក្ខណេន។ កូដគោណោ វិយ គមនវីថិំ។ តត្ថាតិ អល្លកដ្ឋរាសិម្ហិ។ ឧទកមណិកានន្តិ ឧទកថេវានំ។
Soti milakatthero. Vihāranti vasanaṭṭhānaṃ. Vihārapaccante hi paṇṇasālāya thero viharati. Upaṭṭhāti ekalakkhaṇena. Kūṭagoṇo viya gamanavīthiṃ. Tatthāti allakaṭṭharāsimhi. Udakamaṇikānanti udakathevānaṃ.
អត្តនិយេវ ឧបនេសិ ឧទានកថាយ វុត្តធម្មានំ បរិបុណ្ណានំ អត្តនិ សំវិជ្ជមានត្តា។ តេនាហ ‘‘ឧដ្ឋានវតា’’តិអាទិ។ អយញ្ហិ មិលកត្ថេរោ សិក្ខាយ គារវោ សប្បតិស្សោ វត្តបដិវត្តំ បូរេន្តោ វិសុទ្ធសីលោ ហុត្វា ឋិតោ, តស្មា ‘‘ទុព្ពលូបនិស្សយេ’’តិ វុត្តំ។ តេនាហ ភគវា ឧទានេន្តោ ‘‘នោ ចស្សំ…បេ.… សញ្ញោជនានី’’តិ។
Attaniyevaupanesi udānakathāya vuttadhammānaṃ paripuṇṇānaṃ attani saṃvijjamānattā. Tenāha ‘‘uṭṭhānavatā’’tiādi. Ayañhi milakatthero sikkhāya gāravo sappatisso vattapaṭivattaṃ pūrento visuddhasīlo hutvā ṭhito, tasmā ‘‘dubbalūpanissaye’’ti vuttaṃ. Tenāha bhagavā udānento ‘‘no cassaṃ…pe… saññojanānī’’ti.
សចេ អហំ ន ភវេយ្យន្តិ យទិ អហំ នាម កោចិ ន ភវេយ្យំ តាទិសស្ស អហំសទ្ទវចនីយស្ស កស្សចិ អត្ថស្ស អភាវតោ។ តតោ ឯវ មម បរិក្ខារោបិ ន ភវេយ្យតស្ស ច បភង្គុភាវេន អនវដ្ឋិតភាវតោ។ ឯវំ អត្តុទ្ទេសិកភាវេន បទទ្វយស្ស អត្ថំ វត្វា ឥទានិ កម្មផលវសេន វត្តុំ ‘‘សចេ វា បនា’’តិអាទិ វុត្តំ។ អតីតបច្ចុប្បន្នវសេន សុញ្ញតំ ទស្សេត្វា ឥទានិ បច្ចុប្បន្នានាគតវសេន តំ ទស្សេន្តោ ‘‘ឥទានិ បនា’’តិអាទិ វុត្តំ។ ឯវំ អធិមុច្ចន្តោតិ ឯទិសំ អធិមុត្តិំ បវត្តេន្តោ។ វិភវិស្សតីតិ វិនស្សិស្សតិ។ វិភវោ ហិ វិនាសោ។ តេនាហ ‘‘ភិជ្ជិស្សតី’’តិ។ វិភវទស្សនំ វិភវោតិ ឧត្តរបទលោបេន វុត្តន្តិ អាហ ‘‘វិភវទស្សនេនា’’តិ។ វិភវទស្សនំ នាម អច្ចន្តាយ វិនាសស្ស ទស្សនំ។ តន្តិ អរិយមគ្គំ។ សាមញ្ញជោតនា ហេសា វិសេសនិដ្ឋា ហោតីតិ តតិយមគ្គវសេន អត្ថោ វេទិតព្ពោ។
Sace ahaṃ na bhaveyyanti yadi ahaṃ nāma koci na bhaveyyaṃ tādisassa ahaṃsaddavacanīyassa kassaci atthassa abhāvato. Tato eva mama parikkhāropi na bhaveyyatassa ca pabhaṅgubhāvena anavaṭṭhitabhāvato. Evaṃ attuddesikabhāvena padadvayassa atthaṃ vatvā idāni kammaphalavasena vattuṃ ‘‘sace vā panā’’tiādi vuttaṃ. Atītapaccuppannavasena suññataṃ dassetvā idāni paccuppannānāgatavasena taṃ dassento ‘‘idāni panā’’tiādi vuttaṃ. Evaṃ adhimuccantoti edisaṃ adhimuttiṃ pavattento. Vibhavissatīti vinassissati. Vibhavo hi vināso. Tenāha ‘‘bhijjissatī’’ti. Vibhavadassanaṃ vibhavoti uttarapadalopena vuttanti āha ‘‘vibhavadassanenā’’ti. Vibhavadassanaṃ nāma accantāya vināsassa dassanaṃ. Tanti ariyamaggaṃ. Sāmaññajotanā hesā visesaniṭṭhā hotīti tatiyamaggavasena attho veditabbo.
ឧបរិ មគ្គផលន្តិ អគ្គមគ្គផលំ។ នត្ថិ ឯតិស្សា ជាតិយា អន្តរន្តិ អនន្តរា, អនន្តរា វិបស្សនា មគ្គស្ស។ គោត្រភូ បន អនុលោមវីថិបរិយាបន្នត្តា វិបស្សនាគតិកំ វា សិយា, និព្ពានារម្មណត្តា មគ្គគតិកំ វាតិ ន តេន មគ្គោ អន្តរិកោ នាម ហោតិ។ តេនាហ ‘‘វិបស្សនា មគ្គស្ស អាសន្នានន្តរំ នាមា’’តិ ។ ផលំ បន និព្ពានារម្មណត្តា កិលេសានំ បជហនវសេន បវត្តនតោ លោកុត្តរភាវតោ ច កម្មមគ្គគតិកមេវ, កុសលវិបាកភាវេន បន នេសំ អត្ថោ បភេទោតិ វិបស្សនាយ ផលស្ស សិយា អនន្តរតាតិ វុត្តំ ‘‘ផលស្ស ទូរានន្តរំ នាមា’’តិ។ ‘‘អាសវានំ ខយោ’’តិ បន អគ្គមគ្គេ វុច្ចមានេ វិបស្សនានំ អាសន្នតាយ វត្តព្ពមេវ នត្ថិ។ អតសិតាយេតិ ន តសិតព្ពេ តាសំ អនាបជ្ជិតព្ពេ។ តាសោតិ តាសហេតុ ‘‘តសតិ ឯតស្មា’’តិ កត្វា។ សោតិ អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ។ តិលក្ខណាហតន្តិ អនិច្ចតាទិលក្ខណត្តយលក្ខិតំ។ មនម្ហិ នដ្ឋោតិ ឦសកំ នដ្ឋោម្ហិ, តតោ បរម្បិ តត្ថេវ ឋត្វា កិញ្ចិ អបូរិតត្តា ឯវ មុត្តោតិ អធិប្បាយោ។ ‘‘ន តាសោ នាម ហោតី’’តិ វត្វា តស្ស អតាសភាវំ ទស្សេតុំ ‘‘ន ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។ កល្យាណបុថុជ្ជនោ ហិ ភយតុបដ្ឋានញាណេន ‘‘សភយា សង្ខារា’’តិ វិបស្សន្តោ ន ឧត្តសតិ។
Upari maggaphalanti aggamaggaphalaṃ. Natthi etissā jātiyā antaranti anantarā, anantarā vipassanā maggassa. Gotrabhū pana anulomavīthipariyāpannattā vipassanāgatikaṃ vā siyā, nibbānārammaṇattā maggagatikaṃ vāti na tena maggo antariko nāma hoti. Tenāha ‘‘vipassanā maggassa āsannānantaraṃ nāmā’’ti . Phalaṃ pana nibbānārammaṇattā kilesānaṃ pajahanavasena pavattanato lokuttarabhāvato ca kammamaggagatikameva, kusalavipākabhāvena pana nesaṃ attho pabhedoti vipassanāya phalassa siyā anantaratāti vuttaṃ ‘‘phalassa dūrānantaraṃ nāmā’’ti. ‘‘Āsavānaṃ khayo’’ti pana aggamagge vuccamāne vipassanānaṃ āsannatāya vattabbameva natthi. Atasitāyeti na tasitabbe tāsaṃ anāpajjitabbe. Tāsoti tāsahetu ‘‘tasati etasmā’’ti katvā. Soti assutavā puthujjano. Tilakkhaṇāhatanti aniccatādilakkhaṇattayalakkhitaṃ. Manamhi naṭṭhoti īsakaṃ naṭṭhomhi, tato parampi tattheva ṭhatvā kiñci apūritattā eva muttoti adhippāyo. ‘‘Na tāso nāma hotī’’ti vatvā tassa atāsabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘na hī’’tiādi vuttaṃ. Kalyāṇaputhujjano hi bhayatupaṭṭhānañāṇena ‘‘sabhayā saṅkhārā’’ti vipassanto na uttasati.
ឧទានសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Udānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. ឧទានសុត្តំ • 3. Udānasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. ឧទានសុត្តវណ្ណនា • 3. Udānasuttavaṇṇanā
