Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౧౦౬] ౬. ఉదఞ్చనీజాతకవణ్ణనా

    [106] 6. Udañcanījātakavaṇṇanā

    సుఖం వత మం జీవన్తన్తి ఇదం సత్థా జేతవనే విహరన్తో థుల్లకుమారికాపలోభనం ఆరబ్భ కథేసి. వత్థు తేరసకనిపాతే చూళనారదకస్సపజాతకే (జా॰ ౧.౧౩.౪౦ ఆదయో) ఆవి భవిస్సతి. తం పన భిక్ఖుం సత్థా ‘‘సచ్చం కిర త్వం భిక్ఖు ఉక్కణ్ఠితోసీ’’తి పుచ్ఛిత్వా ‘‘సచ్చం, భగవా’’తి వుత్తే ‘‘కత్థ తే చిత్తం పటిబద్ధ’’న్తి పుచ్ఛి. సో ‘‘ఏకిస్సా థుల్లకుమారికాయా’’తి ఆహ. అథ నం సత్థా ‘‘అయం తే భిక్ఖు అనత్థకారికా, పుబ్బేపి త్వం ఏతం నిస్సాయ సీలబ్యసనం పత్వా కమ్పన్తో విచరమానో పణ్డితే నిస్సాయ సుఖం లభీ’’తి వత్వా అతీతం ఆహరి.

    Sukhaṃ vata maṃ jīvantanti idaṃ satthā jetavane viharanto thullakumārikāpalobhanaṃ ārabbha kathesi. Vatthu terasakanipāte cūḷanāradakassapajātake (jā. 1.13.40 ādayo) āvi bhavissati. Taṃ pana bhikkhuṃ satthā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ bhikkhu ukkaṇṭhitosī’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ, bhagavā’’ti vutte ‘‘kattha te cittaṃ paṭibaddha’’nti pucchi. So ‘‘ekissā thullakumārikāyā’’ti āha. Atha naṃ satthā ‘‘ayaṃ te bhikkhu anatthakārikā, pubbepi tvaṃ etaṃ nissāya sīlabyasanaṃ patvā kampanto vicaramāno paṇḍite nissāya sukhaṃ labhī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    అతీతే బారాణసియం బ్రహ్మదత్తే రజ్జం కారేన్తేతి అతీతవత్థుపి చూళనారదకస్సపజాతకేయేవ ఆవి భవిస్సతి. తదా పన బోధిసత్తో సాయం ఫలాఫలే ఆదాయ ఆగన్త్వా పణ్ణసాలాద్వారం వివరిత్వా పవిసిత్వా పుత్తం చూళతాపసం ఏతదవోచ ‘‘తాత, త్వం అఞ్ఞేసు దివసేసు దారూని ఆహరసి, పానీయం పరిభోజనీయం ఆహరసి, అగ్గిం కరోసి, అజ్జ పన ఏకమ్పి అకత్వా కస్మా దుమ్ముఖో పజ్ఝాయన్తో నిపన్నోసీ’’తి? ‘‘తాత, తుమ్హేసు ఫలాఫలత్థాయ గతేసు ఏకా ఇత్థీ ఆగన్త్వా మం పలోభేత్వా ఆదాయ గన్తుం ఆరభి, అహం పన ‘తుమ్హేహి విస్సజ్జితో గమిస్సామీ’తి న గచ్ఛిం, అసుకట్ఠానే పన నం నిసీదాపేత్వా ఆగతోమ్హి, ఇదాని గచ్ఛామహం తాతా’’తి. బోధిసత్తో ‘‘న సక్కా ఏతం నివత్తేతు’’న్తి ఞత్వా ‘‘తేన హి, తాత, గచ్ఛ, ఏసా పన తం నేత్వా యదా మచ్ఛమంసాదీని వా ఖాదితుకామా భవిస్సతి, సప్పిలోణతణ్డులాదీహి వా పనస్సా అత్థో భవిస్సతి, తదా ‘ఇదఞ్చిదఞ్చాహరా’తి తం కిలమేస్సతి. తదా మయ్హం గుణం సరిత్వా పలాయిత్వా ఇధేవ ఆగచ్ఛేయ్యాసీ’’తి విస్సజ్జేసి. సో తాయ సద్ధిం మనుస్సపథం అగమాసి. అథ నం సా అత్తనో వసం గమేత్వా ‘‘మంసం ఆహర, మచ్ఛం ఆహరా’’తి యేన యేన అత్థికా హోతి, తం తం ఆహరాపేతి. తదా సో ‘‘అయం మం అత్తనో దాసం వియ కమ్మకారం వియ చ కత్వా పీళేతీ’’తి పలాయిత్వా పితు సన్తికం ఆగన్త్వా పితరం వన్దిత్వా ఠితకోవ ఇమం గాథమాహ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārenteti atītavatthupi cūḷanāradakassapajātakeyeva āvi bhavissati. Tadā pana bodhisatto sāyaṃ phalāphale ādāya āgantvā paṇṇasālādvāraṃ vivaritvā pavisitvā puttaṃ cūḷatāpasaṃ etadavoca ‘‘tāta, tvaṃ aññesu divasesu dārūni āharasi, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ āharasi, aggiṃ karosi, ajja pana ekampi akatvā kasmā dummukho pajjhāyanto nipannosī’’ti? ‘‘Tāta, tumhesu phalāphalatthāya gatesu ekā itthī āgantvā maṃ palobhetvā ādāya gantuṃ ārabhi, ahaṃ pana ‘tumhehi vissajjito gamissāmī’ti na gacchiṃ, asukaṭṭhāne pana naṃ nisīdāpetvā āgatomhi, idāni gacchāmahaṃ tātā’’ti. Bodhisatto ‘‘na sakkā etaṃ nivattetu’’nti ñatvā ‘‘tena hi, tāta, gaccha, esā pana taṃ netvā yadā macchamaṃsādīni vā khāditukāmā bhavissati, sappiloṇataṇḍulādīhi vā panassā attho bhavissati, tadā ‘idañcidañcāharā’ti taṃ kilamessati. Tadā mayhaṃ guṇaṃ saritvā palāyitvā idheva āgaccheyyāsī’’ti vissajjesi. So tāya saddhiṃ manussapathaṃ agamāsi. Atha naṃ sā attano vasaṃ gametvā ‘‘maṃsaṃ āhara, macchaṃ āharā’’ti yena yena atthikā hoti, taṃ taṃ āharāpeti. Tadā so ‘‘ayaṃ maṃ attano dāsaṃ viya kammakāraṃ viya ca katvā pīḷetī’’ti palāyitvā pitu santikaṃ āgantvā pitaraṃ vanditvā ṭhitakova imaṃ gāthamāha –

    ౧౦౬.

    106.

    ‘‘సుఖం వత మం జీవన్తం, పచమానా ఉదఞ్చనీ;

    ‘‘Sukhaṃ vata maṃ jīvantaṃ, pacamānā udañcanī;

    చోరీ జాయప్పవాదేన, తేలం లోణఞ్చ యాచతీ’’తి.

    Corī jāyappavādena, telaṃ loṇañca yācatī’’ti.

    తత్థ సుఖం వత మం జీవన్తన్తి తాత, తుమ్హాకం సన్తికే మం సుఖం జీవన్తం. పచమానాతి తాపయమానా పీళయమానా, యం యం వా ఖాదితుకామా హోతి, తం తం పచమానా. ఉదకం అఞ్చన్తి ఏతాయాతి ఉదఞ్చనీ, చాటితో వా కూపతో వా ఉదకఉస్సిఞ్చనఘటికాయేతం నామం. సా పన ఉదఞ్చనీ వియ, ఉదకం వియ ఘటికా, యేన యేనత్థికా హోతి, తం తం ఆకడ్ఢతియేవాతి అత్థో . చోరీ జాయప్పవాదేనాతి ‘‘భరియా’’తి నామేన ఏకా చోరీ మం మధురవచనేన ఉపలాపేత్వా తత్థ నేత్వా తేలం లోణఞ్చ యఞ్చ అఞ్ఞం ఇచ్ఛతి, తం సబ్బం యాచతి, దాసం వియ కమ్మకారం వియ చ కత్వా ఆహరాపేతీతి తస్సా అగుణం కథేసి.

    Tattha sukhaṃ vata maṃ jīvantanti tāta, tumhākaṃ santike maṃ sukhaṃ jīvantaṃ. Pacamānāti tāpayamānā pīḷayamānā, yaṃ yaṃ vā khāditukāmā hoti, taṃ taṃ pacamānā. Udakaṃ añcanti etāyāti udañcanī, cāṭito vā kūpato vā udakaussiñcanaghaṭikāyetaṃ nāmaṃ. Sā pana udañcanī viya, udakaṃ viya ghaṭikā, yena yenatthikā hoti, taṃ taṃ ākaḍḍhatiyevāti attho . Corī jāyappavādenāti ‘‘bhariyā’’ti nāmena ekā corī maṃ madhuravacanena upalāpetvā tattha netvā telaṃ loṇañca yañca aññaṃ icchati, taṃ sabbaṃ yācati, dāsaṃ viya kammakāraṃ viya ca katvā āharāpetīti tassā aguṇaṃ kathesi.

    అథ నం బోధిసత్తో అస్సాసేత్వా ‘‘హోతు, తాత, ఏహి త్వం మేత్తం భావేహి, కరుణం భావేహీ’’తి చత్తారో బ్రహ్మవిహారే ఆచిక్ఖి, ఆచిక్ఖిత్వా కసిణపరికమ్మం ఆచిక్ఖి. సో న చిరస్సేవ అభిఞ్ఞా చ సమాపత్తియో చ ఉప్పాదేత్వా బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా సద్ధిం పితరా బ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తి.

    Atha naṃ bodhisatto assāsetvā ‘‘hotu, tāta, ehi tvaṃ mettaṃ bhāvehi, karuṇaṃ bhāvehī’’ti cattāro brahmavihāre ācikkhi, ācikkhitvā kasiṇaparikammaṃ ācikkhi. So na cirasseva abhiññā ca samāpattiyo ca uppādetvā brahmavihāre bhāvetvā saddhiṃ pitarā brahmaloke nibbatti.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా సచ్చాని పకాసేత్వా జాతకం సమోధానేసి, సచ్చపరియోసానే సో భిక్ఖు సోతాపత్తిఫలే పతిట్ఠహి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne so bhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi.

    ‘‘తదా థుల్లకుమారికావ ఏతరహి థుల్లకుమారికా. చూళతాపసో ఉక్కణ్ఠితభిక్ఖు అహోసి, పితా పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    ‘‘Tadā thullakumārikāva etarahi thullakumārikā. Cūḷatāpaso ukkaṇṭhitabhikkhu ahosi, pitā pana ahameva ahosi’’nti.

    ఉదఞ్చనీజాతకవణ్ణనా ఛట్ఠా.

    Udañcanījātakavaṇṇanā chaṭṭhā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౧౦౬. ఉదఞ్చనీజాతకం • 106. Udañcanījātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact