Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పటిసమ్భిదామగ్గపాళి • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
౬. ఉదయబ్బయఞాణనిద్దేసో
6. Udayabbayañāṇaniddeso
౪౯. కథం పచ్చుప్పన్నానం ధమ్మానం విపరిణామానుపస్సనే పఞ్ఞా ఉదయబ్బయానుపస్సనే ఞాణం? జాతం రూపం పచ్చుప్పన్నం, తస్స నిబ్బత్తిలక్ఖణం ఉదయో, విపరిణామలక్ఖణం వయో, అనుపస్సనా ఞాణం. జాతా వేదనా…పే॰… జాతా సఞ్ఞా… జాతా సఙ్ఖారా… జాతం విఞ్ఞాణం… జాతం చక్ఖు…పే॰… జాతో భవో పచ్చుప్పన్నో, తస్స నిబ్బత్తిలక్ఖణం ఉదయో, విపరిణామలక్ఖణం వయో, అనుపస్సనా ఞాణం.
49. Kathaṃ paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ? Jātaṃ rūpaṃ paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ. Jātā vedanā…pe… jātā saññā… jātā saṅkhārā… jātaṃ viññāṇaṃ… jātaṃ cakkhu…pe… jāto bhavo paccuppanno, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
౫౦. పఞ్చన్నం ఖన్ధానం ఉదయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, ఉదయబ్బయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి? పఞ్చన్నం ఖన్ధానం ఉదయం పస్సన్తో పఞ్చవీసతి లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో పఞ్చవీసతి లక్ఖణాని పస్సతి ; ఉదయబ్బయం పస్సన్తో పఞ్ఞాస లక్ఖణాని పస్సతి.
50. Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati ; udayabbayaṃ passanto paññāsa lakkhaṇāni passati.
రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, ఉదయబ్బయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి? వేదనాక్ఖన్ధస్స…పే॰… సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స…పే॰… సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స…పే॰… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి, ఉదయబ్బయం పస్సన్తో కతి లక్ఖణాని పస్సతి? రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి; ఉదయబ్బయం పస్సన్తో దస లక్ఖణాని పస్సతి. వేదనాక్ఖన్ధస్స…పే॰… సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స… సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి; ఉదయబ్బయం పస్సన్తో దస లక్ఖణాని పస్సతి.
Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Vedanākkhandhassa…pe… saññākkhandhassa…pe… saṅkhārakkhandhassa…pe… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati; udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati. Vedanākkhandhassa…pe… saññākkhandhassa… saṅkhārakkhandhassa… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati; udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జాసముదయా రూపసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. తణ్హాసముదయా రూపసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. కమ్మసముదయా రూపసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. ఆహారసముదయా రూపసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. నిబ్బత్తిలక్ఖణం పస్సన్తోపి రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. రూపక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి.
Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Āhārasamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
వయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జానిరోధా రూపనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. తణ్హానిరోధా రూపనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. కమ్మనిరోధా రూపనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. ఆహారనిరోధా రూపనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి . విపరిణామలక్ఖణం పస్సన్తోపి రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. రూపక్ఖన్ధస్స వయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి. ఉదయబ్బయం పస్సన్తో ఇమాని దస లక్ఖణాని పస్సతి.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Āhāranirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati . Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Rūpakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జాసముదయా వేదనాసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. తణ్హాసముదయా వేదనాసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. కమ్మసముదయా వేదనాసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. ఫస్ససముదయా వేదనాసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. నిబ్బత్తిలక్ఖణం పస్సన్తోపి వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. వేదనాక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి.
Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Phassasamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
వయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జానిరోధా వేదనానిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. తణ్హానిరోధా వేదనానిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. కమ్మనిరోధా వేదనానిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. ఫస్సనిరోధా వేదనానిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. విపరిణామలక్ఖణం పస్సన్తోపి వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. వేదనాక్ఖన్ధస్స వయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి. ఉదయబ్బయం పస్సన్తో ఇమాని దస లక్ఖణాని పస్సతి.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Phassanirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vedanākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
సఞ్ఞాక్ఖన్ధస్స…పే॰… సఙ్ఖారక్ఖన్ధస్స…పే॰… విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జాసముదయా విఞ్ఞాణసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. తణ్హాసముదయా విఞ్ఞాణసముదయోతిపచ్చయసముదయట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. కమ్మసముదయా విఞ్ఞాణసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. నామరూపసముదయా విఞ్ఞాణసముదయోతి – పచ్చయసముదయట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. నిబ్బత్తిలక్ఖణం పస్సన్తోపి విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సతి. విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స ఉదయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి.
Saññākkhandhassa…pe… saṅkhārakkhandhassa…pe… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā viññāṇasamudayotipaccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Nāmarūpasamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
వయం పస్సన్తో కతమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి? అవిజ్జానిరోధా విఞ్ఞాణనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. తణ్హానిరోధా విఞ్ఞాణనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. కమ్మనిరోధా విఞ్ఞాణనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. నామరూపనిరోధా విఞ్ఞాణనిరోధోతి – పచ్చయనిరోధట్ఠేన విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. విపరిణామలక్ఖణం పస్సన్తోపి విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సతి. విఞ్ఞాణక్ఖన్ధస్స వయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చ లక్ఖణాని పస్సతి. ఉదయబ్బయం పస్సన్తో ఇమాని దస లక్ఖణాని పస్సతి.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Nāmarūpanirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
పఞ్చన్నం ఖన్ధానం ఉదయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చవీసతి లక్ఖణాని పస్సతి, వయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్చవీసతి లక్ఖణాని పస్సతి, ఉదయబ్బయం పస్సన్తో ఇమాని పఞ్ఞాస లక్ఖణాని పస్సతి. తం ఞాతట్ఠేన ఞాణం, పజాననట్ఠేన పఞ్ఞా. తేన వుచ్చతి – ‘‘పచ్చుప్పన్నానం ధమ్మానం విపరిణామానుపస్సనే పఞ్ఞా ఉదయబ్బయానుపస్సనే ఞాణం’’. రూపక్ఖన్ధో 1 ఆహారసముదయో . వేదనా, సఞ్ఞా, సఙ్ఖారా – తయో 2 ఖన్ధా ఫస్ససముదయా. విఞ్ఞాణక్ఖన్ధో నామరూపసముదయో.
Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto imāni paññāsa lakkhaṇāni passati. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ’’. Rūpakkhandho 3 āhārasamudayo . Vedanā, saññā, saṅkhārā – tayo 4 khandhā phassasamudayā. Viññāṇakkhandho nāmarūpasamudayo.
ఉదయబ్బయఞాణనిద్దేసో ఛట్ఠో.
Udayabbayañāṇaniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / పటిసమ్భిదామగ్గ-అట్ఠకథా • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ౬. ఉదయబ్బయఞాణనిద్దేసవణ్ణనా • 6. Udayabbayañāṇaniddesavaṇṇanā