| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
൬. ഉദയബ്ബയഞാണനിദ്ദേസോ
6. Udayabbayañāṇaniddeso
൪൯. കഥം പച്ചുപ്പന്നാനം ധമ്മാനം വിപരിണാമാനുപസ്സനേ പഞ്ഞാ ഉദയബ്ബയാനുപസ്സനേ ഞാണം? ജാതം രൂപം പച്ചുപ്പന്നം, തസ്സ നിബ്ബത്തിലക്ഖണം ഉദയോ, വിപരിണാമലക്ഖണം വയോ, അനുപസ്സനാ ഞാണം. ജാതാ വേദനാ…പേ॰… ജാതാ സഞ്ഞാ… ജാതാ സങ്ഖാരാ… ജാതം വിഞ്ഞാണം… ജാതം ചക്ഖു…പേ॰… ജാതോ ഭവോ പച്ചുപ്പന്നോ, തസ്സ നിബ്ബത്തിലക്ഖണം ഉദയോ, വിപരിണാമലക്ഖണം വയോ, അനുപസ്സനാ ഞാണം.
49. Kathaṃ paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ? Jātaṃ rūpaṃ paccuppannaṃ, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ. Jātā vedanā…pe… jātā saññā… jātā saṅkhārā… jātaṃ viññāṇaṃ… jātaṃ cakkhu…pe… jāto bhavo paccuppanno, tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo, vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo, anupassanā ñāṇaṃ.
൫൦. പഞ്ചന്നം ഖന്ധാനം ഉദയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി? പഞ്ചന്നം ഖന്ധാനം ഉദയം പസ്സന്തോ പഞ്ചവീസതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ പഞ്ചവീസതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി ; ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ പഞ്ഞാസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
50. Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati ; udayabbayaṃ passanto paññāsa lakkhaṇāni passati.
രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി? വേദനാക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ കതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി? രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി; ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ദസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി. വേദനാക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ… സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി; ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ദസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Vedanākkhandhassa…pe… saññākkhandhassa…pe… saṅkhārakkhandhassa…pe… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati? Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati; udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati. Vedanākkhandhassa…pe… saññākkhandhassa… saṅkhārakkhandhassa… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati; udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാസമുദയാ രൂപസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. തണ്ഹാസമുദയാ രൂപസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. കമ്മസമുദയാ രൂപസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. ആഹാരസമുദയാ രൂപസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. നിബ്ബത്തിലക്ഖണം പസ്സന്തോപി രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. രൂപക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Āhārasamudayā rūpasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa udayaṃ passati. Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
വയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാനിരോധാ രൂപനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. തണ്ഹാനിരോധാ രൂപനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. കമ്മനിരോധാ രൂപനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. ആഹാരനിരോധാ രൂപനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി . വിപരിണാമലക്ഖണം പസ്സന്തോപി രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. രൂപക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി. ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ഇമാനി ദസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Āhāranirodhā rūpanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati . Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa vayaṃ passati. Rūpakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാസമുദയാ വേദനാസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. തണ്ഹാസമുദയാ വേദനാസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. കമ്മസമുദയാ വേദനാസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. ഫസ്സസമുദയാ വേദനാസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. നിബ്ബത്തിലക്ഖണം പസ്സന്തോപി വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. വേദനാക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Phassasamudayā vedanāsamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati. Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
വയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാനിരോധാ വേദനാനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. തണ്ഹാനിരോധാ വേദനാനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. കമ്മനിരോധാ വേദനാനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. ഫസ്സനിരോധാ വേദനാനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. വിപരിണാമലക്ഖണം പസ്സന്തോപി വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. വേദനാക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി. ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ഇമാനി ദസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Phassanirodhā vedanānirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati. Vedanākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
സഞ്ഞാക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… സങ്ഖാരക്ഖന്ധസ്സ…പേ॰… വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാസമുദയാ വിഞ്ഞാണസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. തണ്ഹാസമുദയാ വിഞ്ഞാണസമുദയോതിപച്ചയസമുദയട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. കമ്മസമുദയാ വിഞ്ഞാണസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. നാമരൂപസമുദയാ വിഞ്ഞാണസമുദയോതി – പച്ചയസമുദയട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. നിബ്ബത്തിലക്ഖണം പസ്സന്തോപി വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സതി. വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ഉദയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Saññākkhandhassa…pe… saṅkhārakkhandhassa…pe… viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjāsamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Taṇhāsamudayā viññāṇasamudayotipaccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Kammasamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Nāmarūpasamudayā viññāṇasamudayoti – paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Nibbattilakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati.
വയം പസ്സന്തോ കതമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി? അവിജ്ജാനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. തണ്ഹാനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. കമ്മനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. നാമരൂപനിരോധാ വിഞ്ഞാണനിരോധോതി – പച്ചയനിരോധട്ഠേന വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. വിപരിണാമലക്ഖണം പസ്സന്തോപി വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സതി. വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ വയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ച ലക്ഖണാനി പസ്സതി. ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ഇമാനി ദസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി.
Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati? Avijjānirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Taṇhānirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Kammanirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Nāmarūpanirodhā viññāṇanirodhoti – paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati. Viññāṇakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. Udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
പഞ്ചന്നം ഖന്ധാനം ഉദയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ചവീസതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, വയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ചവീസതി ലക്ഖണാനി പസ്സതി, ഉദയബ്ബയം പസ്സന്തോ ഇമാനി പഞ്ഞാസ ലക്ഖണാനി പസ്സതി. തം ഞാതട്ഠേന ഞാണം, പജാനനട്ഠേന പഞ്ഞാ. തേന വുച്ചതി – ‘‘പച്ചുപ്പന്നാനം ധമ്മാനം വിപരിണാമാനുപസ്സനേ പഞ്ഞാ ഉദയബ്ബയാനുപസ്സനേ ഞാണം’’. രൂപക്ഖന്ധോ 1 ആഹാരസമുദയോ . വേദനാ, സഞ്ഞാ, സങ്ഖാരാ – തയോ 2 ഖന്ധാ ഫസ്സസമുദയാ. വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധോ നാമരൂപസമുദയോ.
Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati, vayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati, udayabbayaṃ passanto imāni paññāsa lakkhaṇāni passati. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ’’. Rūpakkhandho 3 āhārasamudayo . Vedanā, saññā, saṅkhārā – tayo 4 khandhā phassasamudayā. Viññāṇakkhandho nāmarūpasamudayo.
ഉദയബ്ബയഞാണനിദ്ദേസോ ഛട്ഠോ.
Udayabbayañāṇaniddeso chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ൬. ഉദയബ്ബയഞാണനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 6. Udayabbayañāṇaniddesavaṇṇanā
