| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๒. อุทยสุตฺตวณฺณนา
2. Udayasuttavaṇṇanā
๑๙๘. เอตํ วุตฺตนฺติ ‘‘โอทเนน ปูเรสี’’ติ เอตํ วจนํ วุตฺตํฯ ‘‘คเหตุํ สมโตฺถ นาม นาโหสีติ ภควโต อธิฎฺฐานพเลนา’’ติ วทนฺติฯ ตํ พฺราหฺมณํ วิเนตุกามตาย กิร ภควา ตถา อกาสิฯ
198.Etaṃ vuttanti ‘‘odanena pūresī’’ti etaṃ vacanaṃ vuttaṃ. ‘‘Gahetuṃ samattho nāma nāhosīti bhagavato adhiṭṭhānabalenā’’ti vadanti. Taṃ brāhmaṇaṃ vinetukāmatāya kira bhagavā tathā akāsi.
อุปารมฺภภเยนาติ ปรูปวาทภเยนฯ อวตฺวาว นิวโตฺต ‘‘อพฺภาคโตปิ ปาสโณฺฑ วาจามเตฺตนปิ น ปูเชตโพฺพ’’ติ พฺราหฺมณธเมฺม วุตฺตตฺตาฯ ปกฺกโนฺตติ พฺราหฺมณสฺส ธมฺมํ อวตฺวา ปกฺกโนฺต พฺราหฺมณสฺส น ตาว ญาณํ ปริปกฺกนฺติฯ เอตํ วจนํ…เป.… มคมาสิ ‘‘ปุนปฺปุนเญฺจว วปนฺติ พีช’’นฺติอาทินา ธมฺมํ กเถตุํ อวสฺสํ อากงฺขโนฺตฯ ปการโต กสฺสตีติ ปกฎฺฐโก, รสตณฺหาย ปกโฎฺฐติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘รสคิโทฺธ’’ติฯ
Upārambhabhayenāti parūpavādabhayena. Avatvāva nivatto ‘‘abbhāgatopi pāsaṇḍo vācāmattenapi na pūjetabbo’’ti brāhmaṇadhamme vuttattā. Pakkantoti brāhmaṇassa dhammaṃ avatvā pakkanto brāhmaṇassa na tāva ñāṇaṃ paripakkanti. Etaṃ vacanaṃ…pe… magamāsi ‘‘punappunañceva vapanti bīja’’ntiādinā dhammaṃ kathetuṃ avassaṃ ākaṅkhanto. Pakārato kassatīti pakaṭṭhako, rasataṇhāya pakaṭṭhoti attho. Tenāha ‘‘rasagiddho’’ti.
‘‘ปุนปฺปุนเญฺจว วปนฺติ พีช’’นฺติ อิมํ เทสนํ อารภีติ สมฺพโนฺธฯ พีชนฺติ จ อิติ-สโทฺท นิทสฺสนโตฺถ วาฯ เตน อวยเวน สมุทายํ นิทเสฺสติฯ โอสกฺกสีติ สโงฺกจสิฯ วุตฺตนฺติ วปนํ กตํฯ ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘อลเมตฺตาวตา’’ติฯ ‘‘วสฺสิตฺวา’’ติ วุฎฺฐิํ ปวเตฺตตฺวาฯ
‘‘Punappunañceva vapanti bīja’’nti imaṃ desanaṃ ārabhīti sambandho. Bījanti ca iti-saddo nidassanattho vā. Tena avayavena samudāyaṃ nidasseti. Osakkasīti saṅkocasi. Vuttanti vapanaṃ kataṃ. Tasmā vuttaṃ ‘‘alamettāvatā’’ti. ‘‘Vassitvā’’ti vuṭṭhiṃ pavattetvā.
เทสนา…เป.… ทเสฺสติ พฺราหฺมเณน วุตฺตํ อยุตฺตวจนํ ปริวเฎฺฎโนฺตปิ ทิวเส ทิวเส ภิกฺขาจริยา นาม ภิกฺขูนํ กายคตา วุตฺตีติฯ ขีรํ หเตฺถน นยนฺตีติ วา ขีรนิกาฯ กิลมตีติ ตํตํกิจฺจกรณวเสน ขิชฺชติฯ ผนฺทตีติ อนตฺถสมาโยควเสน วิปฺผนฺทติฯ อปุนพฺภวายาติ อายติํ อนุปฺปตฺติยาฯ มโคฺค นามาติ อุปาโย นาม นิพฺพานํ, ตสฺมิํ ลเทฺธ ปุนพฺภวาภาวโตฯ ‘‘ปุนปฺปุน’’นฺติ วจนํ อุปาทาย พีชวปนาทโย ปุนปฺปุนธมฺมา นาม ชาตาติ อาห ‘‘โสฬส ปุนปฺปุนธเมฺม เทเสเนฺตนา’’ติฯ
Desanā…pe… dasseti brāhmaṇena vuttaṃ ayuttavacanaṃ parivaṭṭentopi divase divase bhikkhācariyā nāma bhikkhūnaṃ kāyagatā vuttīti. Khīraṃ hatthena nayantīti vā khīranikā. Kilamatīti taṃtaṃkiccakaraṇavasena khijjati. Phandatīti anatthasamāyogavasena vipphandati. Apunabbhavāyāti āyatiṃ anuppattiyā. Maggo nāmāti upāyo nāma nibbānaṃ, tasmiṃ laddhe punabbhavābhāvato. ‘‘Punappuna’’nti vacanaṃ upādāya bījavapanādayo punappunadhammā nāma jātāti āha ‘‘soḷasa punappunadhamme desentenā’’ti.
อุทยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Udayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๒. อุทยสุตฺตํ • 2. Udayasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. อุทยสุตฺตวณฺณนา • 2. Udayasuttavaṇṇanā
