| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
१०. उदायीसुत्तं
10. Udāyīsuttaṃ
४०. अथ खो उदायी 1 ब्राह्मणो येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवता …पे॰… एकमन्तं निसिन्नो खो उदायी ब्राह्मणो भगवन्तं एतदवोच – ‘‘भवम्पि नो गोतमो यञ्ञं वण्णेती’’ति? ‘‘न खो अहं, ब्राह्मण, सब्बं यञ्ञं वण्णेमि; न पनाहं, ब्राह्मण, सब्बं यञ्ञं न वण्णेमि। यथारूपे खो, ब्राह्मण, यञ्ञे गावो हञ्ञन्ति, अजेळका हञ्ञन्ति, कुक्कुटसूकरा हञ्ञन्ति, विविधा पाणा सङ्घातं आपज्जन्ति; एवरूपं खो अहं, ब्राह्मण, सारम्भं यञ्ञं न वण्णेमि। तं किस्स हेतु? एवरूपञ्हि, ब्राह्मण, सारम्भं यञ्ञं न उपसङ्कमन्ति अरहन्तो वा अरहत्तमग्गं वा समापन्ना।
40. Atha kho udāyī 2 brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā …pe… ekamantaṃ nisinno kho udāyī brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhavampi no gotamo yaññaṃ vaṇṇetī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, sabbaṃ yaññaṃ vaṇṇemi; na panāhaṃ, brāhmaṇa, sabbaṃ yaññaṃ na vaṇṇemi. Yathārūpe kho, brāhmaṇa, yaññe gāvo haññanti, ajeḷakā haññanti, kukkuṭasūkarā haññanti, vividhā pāṇā saṅghātaṃ āpajjanti; evarūpaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, sārambhaṃ yaññaṃ na vaṇṇemi. Taṃ kissa hetu? Evarūpañhi, brāhmaṇa, sārambhaṃ yaññaṃ na upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā.
‘‘यथारूपे च खो, ब्राह्मण, यञ्ञे नेव गावो हञ्ञन्ति, न अजेळका हञ्ञन्ति, न कुक्कुटसूकरा हञ्ञन्ति, न विविधा पाणा सङ्घातं आपज्जन्ति; एवरूपं खो अहं, ब्राह्मण, निरारम्भं यञ्ञं वण्णेमि , यदिदं निच्चदानं अनुकुलयञ्ञं। तं किस्स हेतु? एवरूपञ्हि, ब्राह्मण, निरारम्भं यञ्ञं उपसङ्कमन्ति अरहन्तो वा अरहत्तमग्गं वा समापन्ना’’ति।
‘‘Yathārūpe ca kho, brāhmaṇa, yaññe neva gāvo haññanti, na ajeḷakā haññanti, na kukkuṭasūkarā haññanti, na vividhā pāṇā saṅghātaṃ āpajjanti; evarūpaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, nirārambhaṃ yaññaṃ vaṇṇemi , yadidaṃ niccadānaṃ anukulayaññaṃ. Taṃ kissa hetu? Evarūpañhi, brāhmaṇa, nirārambhaṃ yaññaṃ upasaṅkamanti arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā’’ti.
‘‘अभिसङ्खतं निरारम्भं, यञ्ञं कालेन कप्पियं।
‘‘Abhisaṅkhataṃ nirārambhaṃ, yaññaṃ kālena kappiyaṃ;
तादिसं उपसंयन्ति, सञ्ञता ब्रह्मचारयो॥
Tādisaṃ upasaṃyanti, saññatā brahmacārayo.
‘‘यञ्ञे वा यदि वा सद्धे, हब्यं 7 कत्वा यथारहं।
‘‘Yaññe vā yadi vā saddhe, habyaṃ 8 katvā yathārahaṃ;
‘‘सुहुतं सुयिट्ठं सुप्पत्तं 11, दक्खिणेय्येसु यं कतं।
‘‘Suhutaṃ suyiṭṭhaṃ suppattaṃ 12, dakkhiṇeyyesu yaṃ kataṃ;
यञ्ञो च विपुलो होति, पसीदन्ति च देवता॥
Yañño ca vipulo hoti, pasīdanti ca devatā.
अब्याबज्झं सुखं लोकं, पण्डितो उपपज्जती’’ति॥ दसमं।
Abyābajjhaṃ sukhaṃ lokaṃ, paṇḍito upapajjatī’’ti. dasamaṃ;
चक्कवग्गो चतुत्थो।
Cakkavaggo catuttho.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
चक्को सङ्गहो सीहो, पसादो वस्सकारेन पञ्चमं।
Cakko saṅgaho sīho, pasādo vassakārena pañcamaṃ;
दोणो अपरिहानियो पतिलीनो, उज्जयो उदायिना ते दसाति॥
Doṇo aparihāniyo patilīno, ujjayo udāyinā te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. उदायिसुत्तवण्णना • 10. Udāyisuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १०. उदायिसुत्तवण्णना • 10. Udāyisuttavaṇṇanā
