| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៧. ឧទាយីសុត្តំ
7. Udāyīsuttaṃ
២៣៤. ឯកំ សមយំ អាយស្មា ច អានន្ទោ អាយស្មា ច ឧទាយី កោសម្ពិយំ វិហរន្តិ ឃោសិតារាមេ។ អថ ខោ អាយស្មា ឧទាយី សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា អានន្ទេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា ឧទាយី អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច –
234. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca ānando āyasmā ca udāyī kosambiyaṃ viharanti ghositārāme. Atha kho āyasmā udāyī sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
‘‘យថេវ នុ ខោ, អាវុសោ អានន្ទ, អយំ កាយោ ភគវតា អនេកបរិយាយេន អក្ខាតោ វិវដោ បកាសិតោ – ‘ឥតិបាយំ កាយោ អនត្តា’តិ, សក្កា ឯវមេវ វិញ្ញាណំ បិទំ អាចិក្ខិតុំ ទេសេតុំ បញ្ញបេតុំ បដ្ឋបេតុំ វិវរិតុំ វិភជិតុំ ឧត្តានីកាតុំ – ‘ឥតិបិទំ វិញ្ញាណំ អនត្តា’’’តិ?
‘‘Yatheva nu kho, āvuso ānanda, ayaṃ kāyo bhagavatā anekapariyāyena akkhāto vivaṭo pakāsito – ‘itipāyaṃ kāyo anattā’ti, sakkā evameva viññāṇaṃ pidaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññapetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti?
‘‘យថេវ ខោ, អាវុសោ ឧទាយី, អយំ កាយោ ភគវតា អនេកបរិយាយេន អក្ខាតោ វិវដោ បកាសិតោ – ‘ឥតិបាយំ កាយោ អនត្តា’តិ, សក្កា ឯវមេវ វិញ្ញាណំ បិទំ អាចិក្ខិតុំ ទេសេតុំ បញ្ញបេតុំ បដ្ឋបេតុំ វិវរិតុំ វិភជិតុំ ឧត្តានីកាតុំ – ‘ឥតិបិទំ វិញ្ញាណំ អនត្តា’’’តិ។
‘‘Yatheva kho, āvuso udāyī, ayaṃ kāyo bhagavatā anekapariyāyena akkhāto vivaṭo pakāsito – ‘itipāyaṃ kāyo anattā’ti, sakkā evameva viññāṇaṃ pidaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññapetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti.
‘‘ចក្ខុញ្ច, អាវុសោ, បដិច្ច រូបេ ច ឧប្បជ្ជតិ ចក្ខុវិញ្ញាណ’’ន្តិ? ‘‘ឯវមាវុសោ’’តិ ។ ‘‘យោ ចាវុសោ, ហេតុ, យោ ច បច្ចយោ ចក្ខុវិញ្ញាណស្ស ឧប្បាទាយ, សោ ច ហេតុ, សោ ច បច្ចយោ សព្ពេន សព្ពំ សព្ពថា សព្ពំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈេយ្យ។ អបិ នុ ខោ ចក្ខុវិញ្ញាណំ បញ្ញាយេថា’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, អាវុសោ’’។ ‘‘ឥមិនាបិ ខោ ឯតំ, អាវុសោ, បរិយាយេន ភគវតា អក្ខាតំ វិវដំ បកាសិតំ – ‘ឥតិបិទំ វិញ្ញាណំ អនត្តា’’’តិ…បេ.…។
‘‘Cakkhuñca, āvuso, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti . ‘‘Yo cāvuso, hetu, yo ca paccayo cakkhuviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya. Api nu kho cakkhuviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti…pe….
‘‘ជិវ្ហញ្ចាវុសោ, បដិច្ច រសេ ច ឧប្បជ្ជតិ ជិវ្ហាវិញ្ញាណ’’ន្តិ? ‘‘ឯវមាវុសោ’’តិ។ ‘‘យោ ចាវុសោ, ហេតុ យោ ច បច្ចយោ ជិវ្ហាវិញ្ញាណស្ស ឧប្បាទាយ, សោ ច ហេតុ, សោ ច បច្ចយោ សព្ពេន សព្ពំ សព្ពថា សព្ពំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈេយ្យ, អបិ នុ ខោ ជិវ្ហាវិញ្ញាណំ បញ្ញាយេថា’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, អាវុសោ’’។ ‘‘ឥមិនាបិ ខោ ឯតំ, អាវុសោ, បរិយាយេន ភគវតា អក្ខាតំ វិវដំ បកាសិតំ – ‘ឥតិបិទំ វិញ្ញាណំ អនត្តា’’’តិ…បេ.…។
‘‘Jivhañcāvuso, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Yo cāvuso, hetu yo ca paccayo jivhāviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya, api nu kho jivhāviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti…pe….
‘‘មនញ្ចាវុសោ, បដិច្ច ធម្មេ ច ឧប្បជ្ជតិ មនោវិញ្ញាណ’’ន្តិ? ‘‘ឯវមាវុសោ’’តិ។ ‘‘យោ ចាវុសោ, ហេតុ, យោ ច បច្ចយោ មនោវិញ្ញាណស្ស ឧប្បាទាយ, សោ ច ហេតុ, សោ ច បច្ចយោ សព្ពេន សព្ពំ សព្ពថា សព្ពំ អបរិសេសំ និរុជ្ឈេយ្យ, អបិ នុ ខោ មនោវិញ្ញាណំ បញ្ញាយេថា’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, អាវុសោ’’។ ‘‘ឥមិនាបិ ខោ ឯតំ, អាវុសោ, បរិយាយេន ភគវតា អក្ខាតំ វិវដំ បកាសិតំ – ‘ឥតិបិទំ វិញ្ញាណំ អនត្តា’’’តិ។
‘‘Manañcāvuso, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Yo cāvuso, hetu, yo ca paccayo manoviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya, api nu kho manoviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti.
‘‘សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, បុរិសោ សារត្ថិកោ សារគវេសី សារបរិយេសនំ ចរមានោ តិណ្ហំ កុឋារិំ អាទាយ វនំ បវិសេយ្យ។ សោ តត្ថ បស្សេយ្យ មហន្តំ កទលិក្ខន្ធំ ឧជុំ នវំ អកុក្កុកជាតំ 1។ តមេនំ មូលេ ឆិន្ទេយ្យ ; មូលេ ឆេត្វា អគ្គេ ឆិន្ទេយ្យ; អគ្គេ ឆេត្វា បត្តវដ្ដិំ វិនិព្ភុជេយ្យ 2។ សោ តត្ថ ផេគ្គុម្បិ នាធិគច្ឆេយ្យ, កុតោ សារំ! ឯវមេវ ខោ, អាវុសោ, ភិក្ខុ ឆសុ ផស្សាយតនេសុ នេវត្តានំ ន អត្តនិយំ សមនុបស្សតិ។ សោ ឯវំ អសមនុបស្សន្តោ 3 ន កិញ្ចិ លោកេ ឧបាទិយតិ។ អនុបាទិយំ ន បរិតស្សតិ។ អបរិតស្សំ បច្ចត្តញ្ញេវ បរិនិព្ពាយតិ។ ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានាតី’’តិ។ សត្តមំ។
‘‘Seyyathāpi, āvuso, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ ādāya vanaṃ paviseyya. So tattha passeyya mahantaṃ kadalikkhandhaṃ ujuṃ navaṃ akukkukajātaṃ 4. Tamenaṃ mūle chindeyya ; mūle chetvā agge chindeyya; agge chetvā pattavaṭṭiṃ vinibbhujeyya 5. So tattha pheggumpi nādhigaccheyya, kuto sāraṃ! Evameva kho, āvuso, bhikkhu chasu phassāyatanesu nevattānaṃ na attaniyaṃ samanupassati. So evaṃ asamanupassanto 6 na kiñci loke upādiyati. Anupādiyaṃ na paritassati. Aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៧. ឧទាយីសុត្តវណ្ណនា • 7. Udāyīsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៧. ឧទាយីសុត្តវណ្ណនា • 7. Udāyīsuttavaṇṇanā
