| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
7. උදායීසුත්‌තං
7. Udāyīsuttaṃ
234. එකං සමයං ආයස්‌මා ච ආනන්‌දො ආයස්‌මා ච උදායී කොසම්‌බියං විහරන්‌ති ඝොසිතාරාමෙ. අථ ඛො ආයස්‌මා උදායී සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙනායස්‌මා ආනන්‌දො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා ආනන්‌දෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා උදායී ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං එතදවොච –
234. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ca ānando āyasmā ca udāyī kosambiyaṃ viharanti ghositārāme. Atha kho āyasmā udāyī sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
‘‘යථෙව නු ඛො, ආවුසො ආනන්‌ද, අයං කායො භගවතා අනෙකපරියායෙන අක්‌ඛාතො විවටො පකාසිතො – ‘ඉතිපායං කායො අනත්‌තා’ති, සක්‌කා එවමෙව විඤ්‌ඤාණං පිදං ආචික්‌ඛිතුං දෙසෙතුං පඤ්‌ඤපෙතුං පට්‌ඨපෙතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්‌තානීකාතුං – ‘ඉතිපිදං විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා’’’ති?
‘‘Yatheva nu kho, āvuso ānanda, ayaṃ kāyo bhagavatā anekapariyāyena akkhāto vivaṭo pakāsito – ‘itipāyaṃ kāyo anattā’ti, sakkā evameva viññāṇaṃ pidaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññapetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti?
‘‘යථෙව ඛො, ආවුසො උදායී, අයං කායො භගවතා අනෙකපරියායෙන අක්‌ඛාතො විවටො පකාසිතො – ‘ඉතිපායං කායො අනත්‌තා’ති, සක්‌කා එවමෙව විඤ්‌ඤාණං පිදං ආචික්‌ඛිතුං දෙසෙතුං පඤ්‌ඤපෙතුං පට්‌ඨපෙතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්‌තානීකාතුං – ‘ඉතිපිදං විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා’’’ති.
‘‘Yatheva kho, āvuso udāyī, ayaṃ kāyo bhagavatā anekapariyāyena akkhāto vivaṭo pakāsito – ‘itipāyaṃ kāyo anattā’ti, sakkā evameva viññāṇaṃ pidaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññapetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti.
‘‘චක්‌ඛුඤ්‌ච, ආවුසො, පටිච්‌ච රූපෙ ච උප්‌පජ්‌ජති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණ’’න්‌ති? ‘‘එවමාවුසො’’ති . ‘‘යො චාවුසො, හෙතු, යො ච පච්‌චයො චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණස්‌ස උප්‌පාදාය, සො ච හෙතු, සො ච පච්‌චයො සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං අපරිසෙසං නිරුජ්‌ඣෙය්‍ය. අපි නු ඛො චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං පඤ්‌ඤායෙථා’’ති? ‘‘නො හෙතං, ආවුසො’’. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, ආවුසො, පරියායෙන භගවතා අක්‌ඛාතං විවටං පකාසිතං – ‘ඉතිපිදං විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා’’’ති…පෙ.….
‘‘Cakkhuñca, āvuso, paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti . ‘‘Yo cāvuso, hetu, yo ca paccayo cakkhuviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya. Api nu kho cakkhuviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti…pe….
‘‘ජිව්‌හඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච රසෙ ච උප්‌පජ්‌ජති ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණ’’න්‌ති? ‘‘එවමාවුසො’’ති. ‘‘යො චාවුසො, හෙතු යො ච පච්‌චයො ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණස්‌ස උප්‌පාදාය, සො ච හෙතු, සො ච පච්‌චයො සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං අපරිසෙසං නිරුජ්‌ඣෙය්‍ය, අපි නු ඛො ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං පඤ්‌ඤායෙථා’’ති? ‘‘නො හෙතං, ආවුසො’’. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, ආවුසො, පරියායෙන භගවතා අක්‌ඛාතං විවටං පකාසිතං – ‘ඉතිපිදං විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා’’’ති…පෙ.….
‘‘Jivhañcāvuso, paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Yo cāvuso, hetu yo ca paccayo jivhāviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya, api nu kho jivhāviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti…pe….
‘‘මනඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච ධම්‌මෙ ච උප්‌පජ්‌ජති මනොවිඤ්‌ඤාණ’’න්‌ති? ‘‘එවමාවුසො’’ති. ‘‘යො චාවුසො, හෙතු, යො ච පච්‌චයො මනොවිඤ්‌ඤාණස්‌ස උප්‌පාදාය, සො ච හෙතු, සො ච පච්‌චයො සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං අපරිසෙසං නිරුජ්‌ඣෙය්‍ය, අපි නු ඛො මනොවිඤ්‌ඤාණං පඤ්‌ඤායෙථා’’ති? ‘‘නො හෙතං, ආවුසො’’. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, ආවුසො, පරියායෙන භගවතා අක්‌ඛාතං විවටං පකාසිතං – ‘ඉතිපිදං විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා’’’ති.
‘‘Manañcāvuso, paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇa’’nti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Yo cāvuso, hetu, yo ca paccayo manoviññāṇassa uppādāya, so ca hetu, so ca paccayo sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesaṃ nirujjheyya, api nu kho manoviññāṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, āvuso’’. ‘‘Imināpi kho etaṃ, āvuso, pariyāyena bhagavatā akkhātaṃ vivaṭaṃ pakāsitaṃ – ‘itipidaṃ viññāṇaṃ anattā’’’ti.
‘‘සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො තිණ්‌හං කුඨාරිං ආදාය වනං පවිසෙය්‍ය. සො තත්‌ථ පස්‌සෙය්‍ය මහන්‌තං කදලික්‌ඛන්‌ධං උජුං නවං අකුක්‌කුකජාතං 1. තමෙනං මූලෙ ඡින්‌දෙය්‍ය ; මූලෙ ඡෙත්‌වා අග්‌ගෙ ඡින්‌දෙය්‍ය; අග්‌ගෙ ඡෙත්‌වා පත්‌තවට්‌ටිං විනිබ්‌භුජෙය්‍ය 2. සො තත්‌ථ ඵෙග්‌ගුම්‌පි නාධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුතො සාරං! එවමෙව ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු ඡසු ඵස්‌සායතනෙසු නෙවත්‌තානං න අත්‌තනියං සමනුපස්‌සති. සො එවං අසමනුපස්‌සන්‌තො 3 න කිඤ්‌චි ලොකෙ උපාදියති. අනුපාදියං න පරිතස්‌සති. අපරිතස්‌සං පච්‌චත්‌තඤ්‌ඤෙව පරිනිබ්‌බායති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති. සත්‌තමං.
‘‘Seyyathāpi, āvuso, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno tiṇhaṃ kuṭhāriṃ ādāya vanaṃ paviseyya. So tattha passeyya mahantaṃ kadalikkhandhaṃ ujuṃ navaṃ akukkukajātaṃ 4. Tamenaṃ mūle chindeyya ; mūle chetvā agge chindeyya; agge chetvā pattavaṭṭiṃ vinibbhujeyya 5. So tattha pheggumpi nādhigaccheyya, kuto sāraṃ! Evameva kho, āvuso, bhikkhu chasu phassāyatanesu nevattānaṃ na attaniyaṃ samanupassati. So evaṃ asamanupassanto 6 na kiñci loke upādiyati. Anupādiyaṃ na paritassati. Aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 7. උදායීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Udāyīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. උදායීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Udāyīsuttavaṇṇanā
