| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៩. ឧទាយីសុត្តវណ្ណនា
9. Udāyīsuttavaṇṇanā
២៩. នវមេ ឧទាយិន្តិ លាឡុទាយិត្ថេរំ។ សុណោមហំ, អាវុសោតិ, អាវុសោ, នាហំ ពធិរោ, សុណាមិ ភគវតោ វចនំ, បញ្ហំ បន ឧបបរិក្ខាមីតិ។ អធិចិត្តន្តិ សមាធិវិបស្សនាចិត្តំ។ ឥទំ, ភន្តេ, អនុស្សតិដ្ឋានន្តិ ឥទំ ឈានត្តយសង្ខាតំ អនុស្សតិការណំ។ ទិដ្ឋធម្មសុខវិហារាយ សំវត្តតីតិ ឥមស្មិំយេវ អត្តភាវេ សុខវិហារត្ថាយ បវត្តតិ។ អាលោកសញ្ញន្តិ អាលោកនិមិត្តេ ឧប្បន្នសញ្ញំ។ ទិវា សញ្ញំ អធិដ្ឋាតីតិ ទិវាតិ សញ្ញំ ឋបេតិ ។ យថា ទិវា តថា រត្តិន្តិ យថានេន ទិវា អាលោកសញ្ញា មនសិកតា, រត្តិម្បិ តថេវ តំ មនសិ ករោតិ។ យថា រត្តិំ តថា ទិវាតិ យថា វានេន រត្តិំ អាលោកសញ្ញា មនសិកតា, ទិវាបិ តំ តថេវ មនសិ ករោតិ។ វិវដេនាតិ បាកដេន។ អបរិយោនទ្ធេនាតិ នីវរណេហិ អនោនទ្ធេន។ សប្បភាសំ ចិត្តំ ភាវេតីតិ ទិព្ពចក្ខុញាណត្ថាយ សហោភាសកំ ចិត្តំ ព្រូហេតិ វឌ្ឍេតិ។ យំ បន ‘‘អាលោកសញ្ញំ មនសិ ករោតី’’តិ វុត្តំ, តំ ថិនមិទ្ធវិនោទនាលោកសញ្ញំ សន្ធាយ វុត្តំ, ន ទិព្ពចក្ខុញាណាលោកន្តិ វេទិតព្ពំ។ ញាណទស្សនប្បដិលាភាយាតិ ទិព្ពចក្ខុសង្ខាតស្ស ញាណទស្សនស្ស បដិលាភាយ។
29. Navame udāyinti lāḷudāyittheraṃ. Suṇomahaṃ, āvusoti, āvuso, nāhaṃ badhiro, suṇāmi bhagavato vacanaṃ, pañhaṃ pana upaparikkhāmīti. Adhicittanti samādhivipassanācittaṃ. Idaṃ, bhante, anussatiṭṭhānanti idaṃ jhānattayasaṅkhātaṃ anussatikāraṇaṃ. Diṭṭhadhammasukhavihārāya saṃvattatīti imasmiṃyeva attabhāve sukhavihāratthāya pavattati. Ālokasaññanti ālokanimitte uppannasaññaṃ. Divā saññaṃ adhiṭṭhātīti divāti saññaṃ ṭhapeti . Yathā divā tathā rattinti yathānena divā ālokasaññā manasikatā, rattimpi tatheva taṃ manasi karoti. Yathā rattiṃ tathā divāti yathā vānena rattiṃ ālokasaññā manasikatā, divāpi taṃ tatheva manasi karoti. Vivaṭenāti pākaṭena. Apariyonaddhenāti nīvaraṇehi anonaddhena. Sappabhāsaṃ cittaṃ bhāvetīti dibbacakkhuñāṇatthāya sahobhāsakaṃ cittaṃ brūheti vaḍḍheti. Yaṃ pana ‘‘ālokasaññaṃ manasi karotī’’ti vuttaṃ, taṃ thinamiddhavinodanālokasaññaṃ sandhāya vuttaṃ, na dibbacakkhuñāṇālokanti veditabbaṃ. Ñāṇadassanappaṭilābhāyāti dibbacakkhusaṅkhātassa ñāṇadassanassa paṭilābhāya.
ឥមមេវ កាយន្តិអាទីសុ យំ វត្តព្ពំ សិយា, តំ សព្ពំ សព្ពាការេន វិត្ថារតោ វិសុទ្ធិមគ្គេ កាយគតាសតិកម្មដ្ឋានេ វុត្តំ។ កាមរាគប្បហានាយាតិ បញ្ចកាមគុណិកស្ស រាគស្ស បហានត្ថាយ។ សេយ្យថាបិ បស្សេយ្យាតិ យថា បស្សេយ្យ។ សរីរន្តិ មតសរីរំ។ សិវថិកាយ ឆឌ្ឌិតន្តិ សុសានេ អបវិទ្ធំ។ ឯកាហំ មតស្ស អស្សាតិ ឯកាហមតំ។ ទ្វីហំ មតស្ស អស្សាតិ ទ្វីហមតំ។ តីហំ មតស្ស អស្សាតិ តីហមតំ។ ភស្តា វិយ វាយុនា ឧទ្ធំ ជីវិតបរិយាទានា យថានុក្កមំ សមុគ្គតេន សូនភាវេន ធុមាតត្តា ឧទ្ធុមាតំ, ឧទ្ធុមាតមេវ ឧទ្ធុមាតកំ។ បដិកូលត្តា វា កុច្ឆិតំ ឧទ្ធុមាតន្តិ ឧទ្ធុមាតកំ។ វិនីលំ វុច្ចតិ វិបរិភិន្នវណ្ណំ, វិនីលមេវ វិនីលកំ។ បដិកូលត្តា វា កុច្ឆិតំ វិនីលន្តិ វិនីលកំ។ មំសុស្សទដ្ឋានេសុ រត្តវណ្ណស្ស បុព្ពសន្និចយដ្ឋានេសុ សេតវណ្ណស្ស យេភុយ្យេន ច នីលវណ្ណស្ស នីលដ្ឋានេ នីលសាដកបារុតស្សេវ ឆវសរីរស្សេតំ អធិវចនំ។ បរិភិន្នដ្ឋានេហិ នវហិ វា វណមុខេហិ វិស្សន្ទមានំ បុព្ពំ វិបុព្ពំ, វិបុព្ពមេវ វិបុព្ពកំ។ បដិកូលត្តា វា កុច្ឆិតំ វិបុព្ពន្តិ វិបុព្ពកំ។ វិបុព្ពកំ ជាតំ តថាភាវំ គតន្តិ វិបុព្ពកជាតំ។
Imameva kāyantiādīsu yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ sabbākārena vitthārato visuddhimagge kāyagatāsatikammaṭṭhāne vuttaṃ. Kāmarāgappahānāyāti pañcakāmaguṇikassa rāgassa pahānatthāya. Seyyathāpi passeyyāti yathā passeyya. Sarīranti matasarīraṃ. Sivathikāya chaḍḍitanti susāne apaviddhaṃ. Ekāhaṃ matassa assāti ekāhamataṃ. Dvīhaṃ matassa assāti dvīhamataṃ. Tīhaṃ matassa assāti tīhamataṃ. Bhastā viya vāyunā uddhaṃ jīvitapariyādānā yathānukkamaṃ samuggatena sūnabhāvena dhumātattā uddhumātaṃ, uddhumātameva uddhumātakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ uddhumātanti uddhumātakaṃ. Vinīlaṃ vuccati viparibhinnavaṇṇaṃ, vinīlameva vinīlakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vinīlanti vinīlakaṃ. Maṃsussadaṭṭhānesu rattavaṇṇassa pubbasannicayaṭṭhānesu setavaṇṇassa yebhuyyena ca nīlavaṇṇassa nīlaṭṭhāne nīlasāṭakapārutasseva chavasarīrassetaṃ adhivacanaṃ. Paribhinnaṭṭhānehi navahi vā vaṇamukhehi vissandamānaṃ pubbaṃ vipubbaṃ, vipubbameva vipubbakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vipubbanti vipubbakaṃ. Vipubbakaṃ jātaṃ tathābhāvaṃ gatanti vipubbakajātaṃ.
សោ ឥមមេវ កាយន្តិ សោ ភិក្ខុ ឥមំ អត្តនោ កាយំ តេន កាយេន សទ្ធិំ ញាណេន ឧបសំហរតិ ឧបនេតិ។ កថំ? អយម្បិ ខោ កាយោ ឯវំធម្មោ ឯវំភាវី ឯវំអនតីតោតិ។ ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – អាយុ ឧស្មា វិញ្ញាណន្តិ ឥមេសំ តិណ្ណំ ធម្មានំ អត្ថិតាយ អយំ កាយោ ឋានគមនាទិខមោ ហោតិ, ឥមេសំ បន វិគមា អយម្បិ ឯវំធម្មោ ឯវំបូតិកសភាវោយេវាតិ។ ឯវំភាវីតិ ឯវមេវំ ឧទ្ធុមាតាទិភេទោ ភវិស្សតិ។ ឯវំ អនតីតោតិ ឯវំ ឧទ្ធុមាតាទិភាវំ អនតិក្កន្តោ។
Soimameva kāyanti so bhikkhu imaṃ attano kāyaṃ tena kāyena saddhiṃ ñāṇena upasaṃharati upaneti. Kathaṃ? Ayampi kho kāyo evaṃdhammo evaṃbhāvī evaṃanatītoti. Idaṃ vuttaṃ hoti – āyu usmā viññāṇanti imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ atthitāya ayaṃ kāyo ṭhānagamanādikhamo hoti, imesaṃ pana vigamā ayampi evaṃdhammo evaṃpūtikasabhāvoyevāti. Evaṃbhāvīti evamevaṃ uddhumātādibhedo bhavissati. Evaṃ anatītoti evaṃ uddhumātādibhāvaṃ anatikkanto.
ខជ្ជមានន្តិ ឧទរាទីសុ និសីទិត្វា ឧទរមំសឱដ្ឋមំសអក្ខិកមំសាទីនិ លុញ្ចិត្វា លុញ្ចិត្វា ខាទិយមានំ។ សមំសលោហិតន្តិ សេសាវសេសមំសលោហិតយុត្តំ។ និម្មំសលោហិតមក្ខិតន្តិ មំសេ ខីណេបិ លោហិតំ ន សុស្សតិ, តំ សន្ធាយ វុត្តំ – ‘‘និម្មំសលោហិតមក្ខិត’’ន្តិ។ អញ្ញេនាតិ អញ្ញេន ទិសាភាគេន។ ហត្ថដ្ឋិកន្តិ ចតុសដ្ឋិភេទម្បិ ហត្ថដ្ឋិកំ បាដិយេក្កំ បាដិយេក្កំ វិប្បកិណ្ណំ។ បាទដ្ឋិកាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ តេរោវស្សិកានីតិ អតិក្កន្តសំវច្ឆរានិ។ បូតីនីតិ អព្ភោកាសេ ឋិតានិ វាតាតបវុដ្ឋិសម្ផស្សេន តេរោវស្សិកានេវ បូតីនិ ហោន្តិ, អន្តោភូមិគតានិ បន ចិរតរំ តិដ្ឋន្តិ។ ចុណ្ណកជាតានីតិ ចុណ្ណវិចុណ្ណំ ហុត្វា វិប្បកិណ្ណានិ។ សព្ពត្ថ សោ ឥមមេវាតិ វុត្តនយេន ខជ្ជមានាទីនំ វសេន យោជនា កាតព្ពា។ អស្មិមានសមុគ្ឃាតាយាតិ អស្មីតិ បវត្តស្ស នវវិធស្ស មានស្ស សមុគ្ឃាតត្ថាយ។ អនេកធាតុបដិវេធាយាតិ អនេកធាតូនំ បដិវិជ្ឈនត្ថាយ។ សតោវ អភិក្កមតីតិ គច្ឆន្តោ សតិបញ្ញាហិ សមន្នាគតោវ គច្ឆតិ។ សតោវ បដិក្កមតីតិ បដិនិវត្តន្តោបិ សតិបញ្ញាហិ សមន្នាគតោវ និវត្តតិ។ សេសបទេសុបិ ឯសេវ នយោ។ សតិសម្បជញ្ញាយាតិ សតិយា ច ញាណស្ស ច អត្ថាយ។ ឥតិ ឥមស្មិំ សុត្តេ សតិញាណានិ មិស្សកានិ កថិតានីតិ។
Khajjamānanti udarādīsu nisīditvā udaramaṃsaoṭṭhamaṃsaakkhikamaṃsādīni luñcitvā luñcitvā khādiyamānaṃ. Samaṃsalohitanti sesāvasesamaṃsalohitayuttaṃ. Nimmaṃsalohitamakkhitanti maṃse khīṇepi lohitaṃ na sussati, taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘nimmaṃsalohitamakkhita’’nti. Aññenāti aññena disābhāgena. Hatthaṭṭhikanti catusaṭṭhibhedampi hatthaṭṭhikaṃ pāṭiyekkaṃ pāṭiyekkaṃ vippakiṇṇaṃ. Pādaṭṭhikādīsupi eseva nayo. Terovassikānīti atikkantasaṃvaccharāni. Pūtīnīti abbhokāse ṭhitāni vātātapavuṭṭhisamphassena terovassikāneva pūtīni honti, antobhūmigatāni pana cirataraṃ tiṭṭhanti. Cuṇṇakajātānīti cuṇṇavicuṇṇaṃ hutvā vippakiṇṇāni. Sabbattha so imamevāti vuttanayena khajjamānādīnaṃ vasena yojanā kātabbā. Asmimānasamugghātāyāti asmīti pavattassa navavidhassa mānassa samugghātatthāya. Anekadhātupaṭivedhāyāti anekadhātūnaṃ paṭivijjhanatthāya. Satova abhikkamatīti gacchanto satipaññāhi samannāgatova gacchati. Satova paṭikkamatīti paṭinivattantopi satipaññāhi samannāgatova nivattati. Sesapadesupi eseva nayo. Satisampajaññāyāti satiyā ca ñāṇassa ca atthāya. Iti imasmiṃ sutte satiñāṇāni missakāni kathitānīti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. ឧទាយីសុត្តំ • 9. Udāyīsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៩. ឧទាយីសុត្តវណ្ណនា • 9. Udāyīsuttavaṇṇanā
