| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၉. ဥဒာယီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Udāyīsuttavaṇṇanā
၂၉. နဝမေ ဥဒာယိန္တိ လာဠုဒာယိတ္ထေရံ။ သုဏောမဟံ, အာဝုသောတိ, အာဝုသော, နာဟံ ဗဓိရော, သုဏာမိ ဘဂဝတော ဝစနံ, ပဉ္ဟံ ပန ဥပပရိက္ခာမီတိ။ အဓိစိတ္တန္တိ သမာဓိဝိပသ္သနာစိတ္တံ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုသ္သတိဋ္ဌာနန္တိ ဣဒံ ဈာနတ္တယသင္ခာတံ အနုသ္သတိကာရဏံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာယ သံဝတ္တတီတိ ဣမသ္မိံယေဝ အတ္တဘာဝေ သုခဝိဟာရတ္ထာယ ပဝတ္တတိ။ အာလောကသညန္တိ အာလောကနိမိတ္တေ ဥပ္ပန္နသညံ။ ဒိဝာ သညံ အဓိဋ္ဌာတီတိ ဒိဝာတိ သညံ ဌပေတိ ။ ယထာ ဒိဝာ တထာ ရတ္တိန္တိ ယထာနေန ဒိဝာ အာလောကသညာ မနသိကတာ, ရတ္တိမ္ပိ တထေဝ တံ မနသိ ကရောတိ။ ယထာ ရတ္တိံ တထာ ဒိဝာတိ ယထာ ဝာနေန ရတ္တိံ အာလောကသညာ မနသိကတာ, ဒိဝာပိ တံ တထေဝ မနသိ ကရောတိ။ ဝိဝဋေနာတိ ပာကဋေန။ အပရိယောနဒ္ဓေနာတိ နီဝရဏေဟိ အနောနဒ္ဓေန။ သပ္ပဘာသံ စိတ္တံ ဘာဝေတီတိ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏတ္ထာယ သဟောဘာသကံ စိတ္တံ ဗ္ရူဟေတိ ဝဍ္ဎေတိ။ ယံ ပန ‘‘အာလောကသညံ မနသိ ကရောတီ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ ထိနမိဒ္ဓဝိနောဒနာလောကသညံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, န ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏာလောကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဉာဏဒသ္သနပ္ပဋိလာဘာယာတိ ဒိဗ္ဗစက္ခုသင္ခာတသ္သ ဉာဏဒသ္သနသ္သ ပဋိလာဘာယ။
29. Navame udāyinti lāḷudāyittheraṃ. Suṇomahaṃ, āvusoti, āvuso, nāhaṃ badhiro, suṇāmi bhagavato vacanaṃ, pañhaṃ pana upaparikkhāmīti. Adhicittanti samādhivipassanācittaṃ. Idaṃ, bhante, anussatiṭṭhānanti idaṃ jhānattayasaṅkhātaṃ anussatikāraṇaṃ. Diṭṭhadhammasukhavihārāya saṃvattatīti imasmiṃyeva attabhāve sukhavihāratthāya pavattati. Ālokasaññanti ālokanimitte uppannasaññaṃ. Divā saññaṃ adhiṭṭhātīti divāti saññaṃ ṭhapeti . Yathā divā tathā rattinti yathānena divā ālokasaññā manasikatā, rattimpi tatheva taṃ manasi karoti. Yathā rattiṃ tathā divāti yathā vānena rattiṃ ālokasaññā manasikatā, divāpi taṃ tatheva manasi karoti. Vivaṭenāti pākaṭena. Apariyonaddhenāti nīvaraṇehi anonaddhena. Sappabhāsaṃ cittaṃ bhāvetīti dibbacakkhuñāṇatthāya sahobhāsakaṃ cittaṃ brūheti vaḍḍheti. Yaṃ pana ‘‘ālokasaññaṃ manasi karotī’’ti vuttaṃ, taṃ thinamiddhavinodanālokasaññaṃ sandhāya vuttaṃ, na dibbacakkhuñāṇālokanti veditabbaṃ. Ñāṇadassanappaṭilābhāyāti dibbacakkhusaṅkhātassa ñāṇadassanassa paṭilābhāya.
ဣမမေဝ ကာယန္တိအာဒီသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တံ သဗ္ဗံ သဗ္ဗာကာရေန ဝိတ္ထာရတော ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ကာယဂတာသတိကမ္မဋ္ဌာနေ ဝုတ္တံ။ ကာမရာဂပ္ပဟာနာယာတိ ပဉ္စကာမဂုဏိကသ္သ ရာဂသ္သ ပဟာနတ္ထာယ။ သေယ္ယထာပိ ပသ္သေယ္ယာတိ ယထာ ပသ္သေယ္ယ။ သရီရန္တိ မတသရီရံ။ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတန္တိ သုသာနေ အပဝိဒ္ဓံ။ ဧကာဟံ မတသ္သ အသ္သာတိ ဧကာဟမတံ။ ဒ္ဝီဟံ မတသ္သ အသ္သာတိ ဒ္ဝီဟမတံ။ တီဟံ မတသ္သ အသ္သာတိ တီဟမတံ။ ဘသ္တာ ဝိယ ဝာယုနာ ဥဒ္ဓံ ဇီဝိတပရိယာဒာနာ ယထာနုက္ကမံ သမုဂ္ဂတေန သူနဘာဝေန ဓုမာတတ္တာ ဥဒ္ဓုမာတံ, ဥဒ္ဓုမာတမေဝ ဥဒ္ဓုမာတကံ။ ပဋိကူလတ္တာ ဝာ ကုစ္ဆိတံ ဥဒ္ဓုမာတန္တိ ဥဒ္ဓုမာတကံ။ ဝိနီလံ ဝုစ္စတိ ဝိပရိဘိန္နဝဏ္ဏံ, ဝိနီလမေဝ ဝိနီလကံ။ ပဋိကူလတ္တာ ဝာ ကုစ္ဆိတံ ဝိနီလန္တိ ဝိနီလကံ။ မံသုသ္သဒဋ္ဌာနေသု ရတ္တဝဏ္ဏသ္သ ပုဗ္ဗသန္နိစယဋ္ဌာနေသု သေတဝဏ္ဏသ္သ ယေဘုယ္ယေန စ နီလဝဏ္ဏသ္သ နီလဋ္ဌာနေ နီလသာဋကပာရုတသ္သေဝ ဆဝသရီရသ္သေတံ အဓိဝစနံ။ ပရိဘိန္နဋ္ဌာနေဟိ နဝဟိ ဝာ ဝဏမုခေဟိ ဝိသ္သန္ဒမာနံ ပုဗ္ဗံ ဝိပုဗ္ဗံ, ဝိပုဗ္ဗမေဝ ဝိပုဗ္ဗကံ။ ပဋိကူလတ္တာ ဝာ ကုစ္ဆိတံ ဝိပုဗ္ဗန္တိ ဝိပုဗ္ဗကံ။ ဝိပုဗ္ဗကံ ဇာတံ တထာဘာဝံ ဂတန္တိ ဝိပုဗ္ဗကဇာတံ။
Imameva kāyantiādīsu yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ sabbākārena vitthārato visuddhimagge kāyagatāsatikammaṭṭhāne vuttaṃ. Kāmarāgappahānāyāti pañcakāmaguṇikassa rāgassa pahānatthāya. Seyyathāpi passeyyāti yathā passeyya. Sarīranti matasarīraṃ. Sivathikāya chaḍḍitanti susāne apaviddhaṃ. Ekāhaṃ matassa assāti ekāhamataṃ. Dvīhaṃ matassa assāti dvīhamataṃ. Tīhaṃ matassa assāti tīhamataṃ. Bhastā viya vāyunā uddhaṃ jīvitapariyādānā yathānukkamaṃ samuggatena sūnabhāvena dhumātattā uddhumātaṃ, uddhumātameva uddhumātakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ uddhumātanti uddhumātakaṃ. Vinīlaṃ vuccati viparibhinnavaṇṇaṃ, vinīlameva vinīlakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vinīlanti vinīlakaṃ. Maṃsussadaṭṭhānesu rattavaṇṇassa pubbasannicayaṭṭhānesu setavaṇṇassa yebhuyyena ca nīlavaṇṇassa nīlaṭṭhāne nīlasāṭakapārutasseva chavasarīrassetaṃ adhivacanaṃ. Paribhinnaṭṭhānehi navahi vā vaṇamukhehi vissandamānaṃ pubbaṃ vipubbaṃ, vipubbameva vipubbakaṃ. Paṭikūlattā vā kucchitaṃ vipubbanti vipubbakaṃ. Vipubbakaṃ jātaṃ tathābhāvaṃ gatanti vipubbakajātaṃ.
သော ဣမမေဝ ကာယန္တိ သော ဘိက္ခု ဣမံ အတ္တနော ကာယံ တေန ကာယေန သဒ္ဓိံ ဉာဏေန ဥပသံဟရတိ ဥပနေတိ။ ကထံ? အယမ္ပိ ခော ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတောတိ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – အာယု ဥသ္မာ ဝိညာဏန္တိ ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အတ္ထိတာယ အယံ ကာယော ဌာနဂမနာဒိခမော ဟောတိ, ဣမေသံ ပန ဝိဂမာ အယမ္ပိ ဧဝံဓမ္မော ဧဝံပူတိကသဘာဝောယေဝာတိ။ ဧဝံဘာဝီတိ ဧဝမေဝံ ဥဒ္ဓုမာတာဒိဘေဒော ဘဝိသ္သတိ။ ဧဝံ အနတီတောတိ ဧဝံ ဥဒ္ဓုမာတာဒိဘာဝံ အနတိက္ကန္တော။
Soimameva kāyanti so bhikkhu imaṃ attano kāyaṃ tena kāyena saddhiṃ ñāṇena upasaṃharati upaneti. Kathaṃ? Ayampi kho kāyo evaṃdhammo evaṃbhāvī evaṃanatītoti. Idaṃ vuttaṃ hoti – āyu usmā viññāṇanti imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ atthitāya ayaṃ kāyo ṭhānagamanādikhamo hoti, imesaṃ pana vigamā ayampi evaṃdhammo evaṃpūtikasabhāvoyevāti. Evaṃbhāvīti evamevaṃ uddhumātādibhedo bhavissati. Evaṃ anatītoti evaṃ uddhumātādibhāvaṃ anatikkanto.
ခဇ္ဇမာနန္တိ ဥဒရာဒီသု နိသီဒိတ္ဝာ ဥဒရမံသဩဋ္ဌမံသအက္ခိကမံသာဒီနိ လုဉ္စိတ္ဝာ လုဉ္စိတ္ဝာ ခာဒိယမာနံ။ သမံသလောဟိတန္တိ သေသာဝသေသမံသလောဟိတယုတ္တံ။ နိမ္မံသလောဟိတမက္ခိတန္တိ မံသေ ခီဏေပိ လောဟိတံ န သုသ္သတိ, တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ – ‘‘နိမ္မံသလောဟိတမက္ခိတ’’န္တိ။ အညေနာတိ အညေန ဒိသာဘာဂေန။ ဟတ္ထဋ္ဌိကန္တိ စတုသဋ္ဌိဘေဒမ္ပိ ဟတ္ထဋ္ဌိကံ ပာဋိယေက္ကံ ပာဋိယေက္ကံ ဝိပ္ပကိဏ္ဏံ။ ပာဒဋ္ဌိကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ တေရောဝသ္သိကာနီတိ အတိက္ကန္တသံဝစ္ဆရာနိ။ ပူတီနီတိ အဗ္ဘောကာသေ ဌိတာနိ ဝာတာတပဝုဋ္ဌိသမ္ဖသ္သေန တေရောဝသ္သိကာနေဝ ပူတီနိ ဟောန္တိ, အန္တောဘူမိဂတာနိ ပန စိရတရံ တိဋ္ဌန္တိ။ စုဏ္ဏကဇာတာနီတိ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ ဟုတ္ဝာ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ။ သဗ္ဗတ္ထ သော ဣမမေဝာတိ ဝုတ္တနယေန ခဇ္ဇမာနာဒီနံ ဝသေန ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ အသ္မိမာနသမုဂ္ဃာတာယာတိ အသ္မီတိ ပဝတ္တသ္သ နဝဝိဓသ္သ မာနသ္သ သမုဂ္ဃာတတ္ထာယ။ အနေကဓာတုပဋိဝေဓာယာတိ အနေကဓာတူနံ ပဋိဝိဇ္ဈနတ္ထာယ။ သတောဝ အဘိက္ကမတီတိ ဂစ္ဆန္တော သတိပညာဟိ သမန္နာဂတောဝ ဂစ္ဆတိ။ သတောဝ ပဋိက္ကမတီတိ ပဋိနိဝတ္တန္တောပိ သတိပညာဟိ သမန္နာဂတောဝ နိဝတ္တတိ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သတိသမ္ပဇညာယာတိ သတိယာ စ ဉာဏသ္သ စ အတ္ထာယ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ သတိဉာဏာနိ မိသ္သကာနိ ကထိတာနီတိ။
Khajjamānanti udarādīsu nisīditvā udaramaṃsaoṭṭhamaṃsaakkhikamaṃsādīni luñcitvā luñcitvā khādiyamānaṃ. Samaṃsalohitanti sesāvasesamaṃsalohitayuttaṃ. Nimmaṃsalohitamakkhitanti maṃse khīṇepi lohitaṃ na sussati, taṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘nimmaṃsalohitamakkhita’’nti. Aññenāti aññena disābhāgena. Hatthaṭṭhikanti catusaṭṭhibhedampi hatthaṭṭhikaṃ pāṭiyekkaṃ pāṭiyekkaṃ vippakiṇṇaṃ. Pādaṭṭhikādīsupi eseva nayo. Terovassikānīti atikkantasaṃvaccharāni. Pūtīnīti abbhokāse ṭhitāni vātātapavuṭṭhisamphassena terovassikāneva pūtīni honti, antobhūmigatāni pana cirataraṃ tiṭṭhanti. Cuṇṇakajātānīti cuṇṇavicuṇṇaṃ hutvā vippakiṇṇāni. Sabbattha so imamevāti vuttanayena khajjamānādīnaṃ vasena yojanā kātabbā. Asmimānasamugghātāyāti asmīti pavattassa navavidhassa mānassa samugghātatthāya. Anekadhātupaṭivedhāyāti anekadhātūnaṃ paṭivijjhanatthāya. Satova abhikkamatīti gacchanto satipaññāhi samannāgatova gacchati. Satova paṭikkamatīti paṭinivattantopi satipaññāhi samannāgatova nivattati. Sesapadesupi eseva nayo. Satisampajaññāyāti satiyā ca ñāṇassa ca atthāya. Iti imasmiṃ sutte satiñāṇāni missakāni kathitānīti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၉. ဥဒာယီသုတ္တံ • 9. Udāyīsuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. ဥဒာယီသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Udāyīsuttavaṇṇanā
