Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เถรคาถาปาฬิ • Theragāthāpāḷi

    ๒. อุทายิเตฺถรคาถา

    2. Udāyittheragāthā

    ๖๘๙.

    689.

    1 ‘‘มนุสฺสภูตํ สมฺพุทฺธํ, อตฺตทนฺตํ สมาหิตํ;

    2 ‘‘Manussabhūtaṃ sambuddhaṃ, attadantaṃ samāhitaṃ;

    อิริยมานํ พฺรหฺมปเถ, จิตฺตสฺสูปสเม รตํฯ

    Iriyamānaṃ brahmapathe, cittassūpasame rataṃ.

    ๖๙๐.

    690.

    ‘‘ยํ มนุสฺสา นมสฺสนฺติ, สพฺพธมฺมาน ปารคุํ;

    ‘‘Yaṃ manussā namassanti, sabbadhammāna pāraguṃ;

    เทวาปิ ตํ นมสฺสนฺติ, อิติ เม อรหโต สุตํฯ

    Devāpi taṃ namassanti, iti me arahato sutaṃ.

    ๖๙๑.

    691.

    ‘‘สพฺพสํโยชนาตีตํ , วนา นิพฺพนมาคตํ;

    ‘‘Sabbasaṃyojanātītaṃ , vanā nibbanamāgataṃ;

    กาเมหิ เนกฺขมฺมรตํ 3, มุตฺตํ เสลาว กญฺจนํฯ

    Kāmehi nekkhammarataṃ 4, muttaṃ selāva kañcanaṃ.

    ๖๙๒.

    692.

    ‘‘ส เว อจฺจรุจิ นาโค, หิมวาวเญฺญ สิลุจฺจเย;

    ‘‘Sa ve accaruci nāgo, himavāvaññe siluccaye;

    สเพฺพสํ นาคนามานํ, สจฺจนาโม อนุตฺตโรฯ

    Sabbesaṃ nāganāmānaṃ, saccanāmo anuttaro.

    ๖๙๓.

    693.

    ‘‘นาคํ โว กิตฺตยิสฺสามิ, น หิ อาคุํ กโรติ โส;

    ‘‘Nāgaṃ vo kittayissāmi, na hi āguṃ karoti so;

    โสรจฺจํ อวิหิํสา จ, ปาทา นาคสฺส เต ทุเวฯ

    Soraccaṃ avihiṃsā ca, pādā nāgassa te duve.

    ๖๙๔.

    694.

    ‘‘สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ, จรณา นาคสฺส เตปเร;

    ‘‘Sati ca sampajaññañca, caraṇā nāgassa tepare;

    สทฺธาหโตฺถ มหานาโค, อุเปกฺขาเสตทนฺตวาฯ

    Saddhāhattho mahānāgo, upekkhāsetadantavā.

    ๖๙๕.

    695.

    ‘‘สติ คีวา สิโร ปญฺญา, วีมํสา ธมฺมจินฺตนา;

    ‘‘Sati gīvā siro paññā, vīmaṃsā dhammacintanā;

    ธมฺมกุจฺฉิสมาวาโส, วิเวโก ตสฺส วาลธิฯ

    Dhammakucchisamāvāso, viveko tassa vāladhi.

    ๖๙๖.

    696.

    ‘‘โส ฌายี อสฺสาสรโต, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิโต;

    ‘‘So jhāyī assāsarato, ajjhattaṃ susamāhito;

    คจฺฉํ สมาหิโต นาโค, ฐิโต นาโค สมาหิโตฯ

    Gacchaṃ samāhito nāgo, ṭhito nāgo samāhito.

    ๖๙๗.

    697.

    ‘‘สยํ สมาหิโต นาโค, นิสิโนฺนปิ สมาหิโต;

    ‘‘Sayaṃ samāhito nāgo, nisinnopi samāhito;

    สพฺพตฺถ สํวุโต นาโค, เอสา นาคสฺส สมฺปทาฯ

    Sabbattha saṃvuto nāgo, esā nāgassa sampadā.

    ๖๙๘.

    698.

    ‘‘ภุญฺชติ อนวชฺชานิ, สาวชฺชานิ น ภุญฺชติ;

    ‘‘Bhuñjati anavajjāni, sāvajjāni na bhuñjati;

    ฆาสมจฺฉาทนํ ลทฺธา, สนฺนิธิํ ปริวชฺชยํฯ

    Ghāsamacchādanaṃ laddhā, sannidhiṃ parivajjayaṃ.

    ๖๙๙.

    699.

    ‘‘สํโยชนํ อณุํ ถูลํ, สพฺพํ เฉตฺวาน พนฺธนํ;

    ‘‘Saṃyojanaṃ aṇuṃ thūlaṃ, sabbaṃ chetvāna bandhanaṃ;

    เยน เยเนว คจฺฉติ, อนปโกฺขว คจฺฉติฯ

    Yena yeneva gacchati, anapakkhova gacchati.

    ๗๐๐.

    700.

    ‘‘ยถาปิ อุทเก ชาตํ, ปุณฺฑรีกํ ปวฑฺฒติ;

    ‘‘Yathāpi udake jātaṃ, puṇḍarīkaṃ pavaḍḍhati;

    โนปลิปฺปติ โตเยน, สุจิคนฺธํ มโนรมํฯ

    Nopalippati toyena, sucigandhaṃ manoramaṃ.

    ๗๐๑.

    701.

    ‘‘ตเถว จ โลเก ชาโต, พุโทฺธ โลเก วิหรติ;

    ‘‘Tatheva ca loke jāto, buddho loke viharati;

    โนปลิปฺปติ โลเกน, โตเยน ปทุมํ ยถาฯ

    Nopalippati lokena, toyena padumaṃ yathā.

    ๗๐๒.

    702.

    ‘‘มหาคินิ ปชฺชลิโต, อนาหาโรปสมฺมติ;

    ‘‘Mahāgini pajjalito, anāhāropasammati;

    องฺคาเรสุ จ สเนฺตสุ, นิพฺพุโตติ ปวุจฺจติฯ

    Aṅgāresu ca santesu, nibbutoti pavuccati.

    ๗๐๓.

    703.

    ‘‘อตฺถสฺสายํ วิญฺญาปนี, อุปมา วิญฺญูหิ เทสิตา;

    ‘‘Atthassāyaṃ viññāpanī, upamā viññūhi desitā;

    วิญฺญิสฺสนฺติ มหานาคา, นาคํ นาเคน เทสิตํฯ

    Viññissanti mahānāgā, nāgaṃ nāgena desitaṃ.

    ๗๐๔.

    704.

    ‘‘วีตราโค วีตโทโส, วีตโมโห อนาสโว;

    ‘‘Vītarāgo vītadoso, vītamoho anāsavo;

    สรีรํ วิชหํ นาโค, ปรินิพฺพิสฺสตฺยนาสโว’’ติฯ

    Sarīraṃ vijahaṃ nāgo, parinibbissatyanāsavo’’ti.

    … อุทายี เถโร…ฯ

    … Udāyī thero….

    โสฬสกนิปาโต นิฎฺฐิโตฯ

    Soḷasakanipāto niṭṭhito.

    ตตฺรุทฺทานํ –

    Tatruddānaṃ –

    โกณฺฑโญฺญ จ อุทายี จ, เถรา เทฺว เต มหิทฺธิกา;

    Koṇḍañño ca udāyī ca, therā dve te mahiddhikā;

    โสฬสมฺหิ นิปาตมฺหิ, คาถาโย เทฺว จ ติํส จาติฯ

    Soḷasamhi nipātamhi, gāthāyo dve ca tiṃsa cāti.







    Footnotes:
    1. อ. นิ. ๖.๔๓
    2. a. ni. 6.43
    3. นิกฺขมฺมรตํ (ก.)
    4. nikkhammarataṃ (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เถรคาถา-อฎฺฐกถา • Theragāthā-aṭṭhakathā / ๒. อุทายิเตฺถรคาถาวณฺณนา • 2. Udāyittheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact