| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
उद्देसभत्तकथा
Uddesabhattakathā
अयं नयो एवं वेदितब्बोति योजना। रञ्ञा वा पहितेति सम्बन्धो। सचे अत्थीति सचे ठितिका अत्थि। उद्देसकेनाति भत्तुद्देसकेन । न अतिक्कामेतब्बन्ति उद्देसभत्तं न अतिक्कामेतब्बं। ते पनाति पिण्डपातिका पन। ठितिकं ठपेत्वाति ठितिकं ठितट्ठाने ठपेत्वा मुञ्चित्वाति अत्थो। तेसन्ति महाथेरानं। योजनन्तरिकविहारतोपीति योजनेन ब्यवधाने ठितविहारतोपि। ठितट्ठानतोति ठितिकाय ठितट्ठानतो। असम्पत्तानम्पीति भत्तुद्देसट्ठानं असम्पत्तानम्पि। वड्ढिता नाम सीमाति उपचारसीमा वड्ढिता नाम। सङ्घनवकस्स दिन्नेपीति याव दुतियभागो न दातब्बो, ताव सङ्घनवकस्स दिन्नेपि। वस्सग्गेनाति गणियतीति गं, वस्समेव गं वस्सग्गं, तेन वस्सग्गेन, वस्सगणनायाति वुत्तं होति। यदि ‘‘वस्सग्घेना’’ति चतुत्थक्खरेन पाठो भवेय्य, एवं सति वस्सपरिच्छेदेनाति अत्थो दट्ठब्बो, अयमेव युत्ततरो।
Ayaṃ nayo evaṃ veditabboti yojanā. Raññā vā pahiteti sambandho. Sace atthīti sace ṭhitikā atthi. Uddesakenāti bhattuddesakena . Na atikkāmetabbanti uddesabhattaṃ na atikkāmetabbaṃ. Te panāti piṇḍapātikā pana. Ṭhitikaṃ ṭhapetvāti ṭhitikaṃ ṭhitaṭṭhāne ṭhapetvā muñcitvāti attho. Tesanti mahātherānaṃ. Yojanantarikavihāratopīti yojanena byavadhāne ṭhitavihāratopi. Ṭhitaṭṭhānatoti ṭhitikāya ṭhitaṭṭhānato. Asampattānampīti bhattuddesaṭṭhānaṃ asampattānampi. Vaḍḍhitā nāma sīmāti upacārasīmā vaḍḍhitā nāma. Saṅghanavakassa dinnepīti yāva dutiyabhāgo na dātabbo, tāva saṅghanavakassa dinnepi. Vassaggenāti gaṇiyatīti gaṃ, vassameva gaṃ vassaggaṃ, tena vassaggena, vassagaṇanāyāti vuttaṃ hoti. Yadi ‘‘vassagghenā’’ti catutthakkharena pāṭho bhaveyya, evaṃ sati vassaparicchedenāti attho daṭṭhabbo, ayameva yuttataro.
एकस्मिं विहारेति एकिस्सं विहारसीमायं। तस्मिंयेव भत्तुद्देसट्ठानेति एत्थ एवसद्देन अञ्ञस्मिं ठाने गाहणं पटिक्खिपति। एकोति एको दायको। तेनाति पहितभिक्खुना। सो अत्थोति सो हेतु। तंदिवसन्ति तस्मिं पहितदिवसे। पमुस्सतीति सतिपवासेन मुस्सति। भोजनसालायाति भत्तुद्देसट्ठानसङ्खाताय भोजनसालाय। या पकतिट्ठितिकाति योजना। ‘‘एकाबद्धा होन्ती’’ति वुत्तवचनस्स अत्थं दस्सेन्तो आह ‘‘अञ्ञमञ्ञं द्वादसहत्थन्तरं अविजहित्वा’’ति। नवं ठितिकन्ति भत्तुद्देसट्ठाने ठपितपकतिट्ठितिकतो अञ्ञं नवं ठितिकं। हीति सच्चं, यस्मा वा। एतन्ति उद्देसभत्तं। ‘‘स्वे’’ति नियामेत्वा वुत्तत्ता दुतियदिवसे न लब्भति।
Ekasmiṃ vihāreti ekissaṃ vihārasīmāyaṃ. Tasmiṃyeva bhattuddesaṭṭhāneti ettha evasaddena aññasmiṃ ṭhāne gāhaṇaṃ paṭikkhipati. Ekoti eko dāyako. Tenāti pahitabhikkhunā. So atthoti so hetu. Taṃdivasanti tasmiṃ pahitadivase. Pamussatīti satipavāsena mussati. Bhojanasālāyāti bhattuddesaṭṭhānasaṅkhātāya bhojanasālāya. Yā pakatiṭṭhitikāti yojanā. ‘‘Ekābaddhā hontī’’ti vuttavacanassa atthaṃ dassento āha ‘‘aññamaññaṃ dvādasahatthantaraṃ avijahitvā’’ti. Navaṃ ṭhitikanti bhattuddesaṭṭhāne ṭhapitapakatiṭṭhitikato aññaṃ navaṃ ṭhitikaṃ. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Etanti uddesabhattaṃ. ‘‘Sve’’ti niyāmetvā vuttattā dutiyadivase na labbhati.
कोचीति दायको। सकविहारे ठीतिकावसेनेव गाहेतब्बन्ति यं विहारं गच्छन्ति, तत्थ अपविट्ठत्ता सकविहारे ठितिकावसेनेव गाहेतब्बं। दिन्नं पन भत्तं गाहेतब्बन्ति सम्बन्धो। सम्पत्तानन्ति दिन्नट्ठानं सम्पत्तानं। तत्थाति दिन्नट्ठानं, सम्पत्तानंयेवाति सम्बन्धो। तस्स विहारस्साति पविट्ठविहारस्स। तस्मिं तस्मिं ठानेति गामद्वारवीथिचतुक्कसङ्खाते तस्मिं तस्मिं ठाने। अन्तोउपचारगतानन्ति एत्थ अन्तोउपचारो नाम द्वादसहत्थब्भन्तरं।
Kocīti dāyako. Sakavihāre ṭhītikāvaseneva gāhetabbanti yaṃ vihāraṃ gacchanti, tattha apaviṭṭhattā sakavihāre ṭhitikāvaseneva gāhetabbaṃ. Dinnaṃ pana bhattaṃ gāhetabbanti sambandho. Sampattānanti dinnaṭṭhānaṃ sampattānaṃ. Tatthāti dinnaṭṭhānaṃ, sampattānaṃyevāti sambandho. Tassa vihārassāti paviṭṭhavihārassa. Tasmiṃ tasmiṃ ṭhāneti gāmadvāravīthicatukkasaṅkhāte tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne. Antoupacāragatānanti ettha antoupacāro nāma dvādasahatthabbhantaraṃ.
गामद्वारूपचार वीथिचतुक्कूपचार घरूपचारेसु तीसु घरूपचारस्स विसेसं दस्सेन्तो आह ‘‘घरूपचारो चेत्था’’तिआदि। एत्थाति तीसु उपचारेसु। घरूपचारो वेदितब्बोति सम्बन्धो। एको उपचारो एत्थाति एकूपचारं घरं। इमेसन्ति चतुन्नं घरानं। तत्थाति चतूसु घरेसु। एककुलस्स यं घरन्ति सम्बन्धो। एकवळञ्जन्ति एकद्वारेन समानपरिभोगं। तत्थाति एकूपचारे।
Gāmadvārūpacāra vīthicatukkūpacāra gharūpacāresu tīsu gharūpacārassa visesaṃ dassento āha ‘‘gharūpacāro cetthā’’tiādi. Etthāti tīsu upacāresu. Gharūpacāro veditabboti sambandho. Eko upacāro etthāti ekūpacāraṃ gharaṃ. Imesanti catunnaṃ gharānaṃ. Tatthāti catūsu gharesu. Ekakulassa yaṃ gharanti sambandho. Ekavaḷañjanti ekadvārena samānaparibhogaṃ. Tatthāti ekūpacāre.
यं पन एकं घरं कतन्ति सम्बन्धो। सुखविहारत्थायाति कलहं विच्छिन्दित्वा सुखविहारत्थाय। तस्मिं तस्मिं ठानेति भित्तिया परिच्छिन्ने तस्मिं तस्मिं ठाने।
Yaṃ pana ekaṃ gharaṃ katanti sambandho. Sukhavihāratthāyāti kalahaṃ vicchinditvā sukhavihāratthāya. Tasmiṃ tasmiṃ ṭhāneti bhittiyā paricchinne tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne.
यस्मिं पन घरे निसीदापेन्तीति सम्बन्धो। यम्पि निवेसनन्ति योजना।
Yasmiṃ pana ghare nisīdāpentīti sambandho. Yampi nivesananti yojanā.
यो पन उद्देसलाभो उप्पज्जति, सो पापुणातीति योजना। किञ्चापि दिस्सन्ति, तथापीति योजना।
Yo pana uddesalābho uppajjati, so pāpuṇātīti yojanā. Kiñcāpi dissanti, tathāpīti yojanā.
यो पनाति भिक्खु पन, लभतीति सम्बन्धो। अञ्ञस्मिन्ति अत्तना अञ्ञस्मिं। तेनाति उद्देसभत्तं लभन्तेन भिक्खुना।
Yo panāti bhikkhu pana, labhatīti sambandho. Aññasminti attanā aññasmiṃ. Tenāti uddesabhattaṃ labhantena bhikkhunā.
कालं पटिमानेन्तेसूति भोजनकालं पटिमानेन्तेसु भिक्खूसु, निसिन्नेसूति सम्बन्धो। कोचि मनुस्सो वदतीति सम्बन्धो। सङ्घुद्देसपत्तं देथ इति वाति योजना। ‘‘एसेव नयो’’ति इमिना पत्तस्स ठाने भिक्खुं पक्खिपित्वा वुत्ते अतिदिसति।
Kālaṃ paṭimānentesūti bhojanakālaṃ paṭimānentesu bhikkhūsu, nisinnesūti sambandho. Koci manusso vadatīti sambandho. Saṅghuddesapattaṃ detha iti vāti yojanā. ‘‘Eseva nayo’’ti iminā pattassa ṭhāne bhikkhuṃ pakkhipitvā vutte atidisati.
एत्थाति उद्देसभत्ते, एवंवचने वा। पेसलोति पियसीलो। तेनाति उद्देसकेन। किन्ति जानातीति आह ‘‘दसवस्सेन लद्ध’’न्ति। तस्साति उद्देसकस्स, वचनन्ति सम्बन्धो। अप्पसद्दाति सणिकसद्दा। ‘‘अपसद्दा’’तिपि पाठो, निस्सद्दाति अत्थो। सब्बनवकस्साति सब्बेसं भिक्खूनं नवकस्स। छायायपि पुच्छियमानायाति अनादरे भुम्मवचनं, सामिवचनं वा। न लभतीति पापुणापितत्ता न लभति। निसिन्नस्सापि निद्दायन्तस्सापीति अनादरे सामिवचनं, भिक्खुस्स निसिन्नस्सापि निद्दायन्तस्सापीति अत्थो। हीति सच्चं। एतं भाजनीयभण्डं नामाति योजना। तत्थाति ‘‘सम्पत्तस्सेव पापुणाती’’ति वचने। उपचारेनाति द्वादसहत्थूपचारेन। तस्मिन्ति अन्तोपरिक्खेपे।
Etthāti uddesabhatte, evaṃvacane vā. Pesaloti piyasīlo. Tenāti uddesakena. Kinti jānātīti āha ‘‘dasavassena laddha’’nti. Tassāti uddesakassa, vacananti sambandho. Appasaddāti saṇikasaddā. ‘‘Apasaddā’’tipi pāṭho, nissaddāti attho. Sabbanavakassāti sabbesaṃ bhikkhūnaṃ navakassa. Chāyāyapi pucchiyamānāyāti anādare bhummavacanaṃ, sāmivacanaṃ vā. Na labhatīti pāpuṇāpitattā na labhati. Nisinnassāpi niddāyantassāpīti anādare sāmivacanaṃ, bhikkhussa nisinnassāpi niddāyantassāpīti attho. Hīti saccaṃ. Etaṃ bhājanīyabhaṇḍaṃ nāmāti yojanā. Tatthāti ‘‘sampattasseva pāpuṇātī’’ti vacane. Upacārenāti dvādasahatthūpacārena. Tasminti antoparikkhepe.
कोचि उपासको पहिणातीति सम्बन्धो। पणीतभोजनानन्ति पणीतभोजनेहि। उदकस्साति उदकेन, पूरेत्वाति सम्बन्धो। आगता मनुस्साति सम्बन्धो। येनाति भिक्खुना। यन्ति वत्थु। तिचीवरपरिवारन्ति तिचीवरेन परिवारितं, तिचीवरपरिवारवन्तं वा उद्देसभत्तन्ति अत्थो। हि सच्चं अस्स भिक्खुस्स पुञ्ञविसेसो ईदिसोति योजना। ननु उदकंपिस्स पुञ्ञविसेसं, कस्मा अञ्ञं उद्देसभत्तं लभतीति आह ‘‘उदकं पना’’तिआदि।
Koci upāsako pahiṇātīti sambandho. Paṇītabhojanānanti paṇītabhojanehi. Udakassāti udakena, pūretvāti sambandho. Āgatā manussāti sambandho. Yenāti bhikkhunā. Yanti vatthu. Ticīvaraparivāranti ticīvarena parivāritaṃ, ticīvaraparivāravantaṃ vā uddesabhattanti attho. Hi saccaṃ assa bhikkhussa puññaviseso īdisoti yojanā. Nanu udakaṃpissa puññavisesaṃ, kasmā aññaṃ uddesabhattaṃ labhatīti āha ‘‘udakaṃ panā’’tiādi.
गहेत्वा आगता ते मनुस्साति योजना। तेसन्ति महाथेरादीनं। दहरसामणेरेहीति दहरेहि सामणेरेहि, लद्धेसूति सम्बन्धो।
Gahetvā āgatā te manussāti yojanā. Tesanti mahātherādīnaṃ. Daharasāmaṇerehīti daharehi sāmaṇerehi, laddhesūti sambandho.
तत्थाति उद्देसभत्ते। पुरतोति महाथेरानं पुरतो। पत्तेति सङ्घुद्देसपत्ते, अगाहितेयेवाति सम्बन्धो। आहटम्पि उद्देसभत्तन्ति सम्बन्धो।
Tatthāti uddesabhatte. Puratoti mahātherānaṃ purato. Patteti saṅghuddesapatte, agāhiteyevāti sambandho. Āhaṭampi uddesabhattanti sambandho.
एको वदतीति सम्बन्धो। सोति मनुस्सो, भणतीति सम्बन्धो। यथा ते रुच्चति, तथा वत्वा आहराति योजना। विस्सट्ठदूतो नामाति अत्तनो रुचिं विस्सज्जित्वा तस्स रुचिया विस्सट्ठो दूतो नाम। पटिपाटिपत्तं वाति सङ्घतो पटिपाटिया लद्धं पत्तं वा, इदं निमन्तनभत्तं सन्धाय वुत्तं। यं इच्छतीति विस्सट्ठदूतो यं इच्छति। सोति बालो, न वत्तब्बोति सम्बन्धो। पुच्छासभागेन वदेय्याति सम्बन्धो। ततोति वदनकारणा।
Eko vadatīti sambandho. Soti manusso, bhaṇatīti sambandho. Yathā te ruccati, tathā vatvā āharāti yojanā. Vissaṭṭhadūto nāmāti attano ruciṃ vissajjitvā tassa ruciyā vissaṭṭho dūto nāma. Paṭipāṭipattaṃ vāti saṅghato paṭipāṭiyā laddhaṃ pattaṃ vā, idaṃ nimantanabhattaṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ icchatīti vissaṭṭhadūto yaṃ icchati. Soti bālo, na vattabboti sambandho. Pucchāsabhāgena vadeyyāti sambandho. Tatoti vadanakāraṇā.
कूटट्ठितिका नामाति अञ्ञेहि उद्देसभत्तेहि मिस्सेत्वा उजुकट्ठितिकाय पवत्तित्वा कूटेन पवत्ता ठितिका नाम होति। तमेवत्थं वित्थारेन्तो आह ‘‘रञ्ञो वा ही’’तिआदि। एकचारिकभत्तानीति पति एकं कत्वा चरितब्बानि भक्खितब्बानीति एकचारिकानि, अञ्ञेहि उद्देसभत्तेहि अमिस्सेत्वा पति एकं कत्वा भक्खितब्बानीति वुत्तं होति, तानियेव भत्तानि एकचारिकभत्तानि। एकच्चे भिक्खू गताति सम्बन्धो। तेसूति एकच्चेसु भिक्खूसु। तङ्खणंयेवाति तस्मिं निसिन्नक्खणेयेव। पुन तङ्खणंयेवाति तस्मिं गाहणक्खणेयेव। ‘‘पणीतभत्त’’न्ति वुत्ते ‘‘कतिवस्सतो पट्ठाया’’ति वदन्ति, ‘‘एत्तकवस्सतो नामा’’ति वुत्तेति योजना। गाहितेति ठितिकं अजानन्तेहि आगन्तुकेहि पत्ते गाहिते। आगतेहिपि ठितिकं जाननकभिक्खूहीति सम्बन्धो। एसेव नयो परतोपि। भिक्खूयेव आगच्छन्तूति पत्तं अग्गहेत्वा भिक्खूयेव आगच्छन्तूति अधिप्पायो।
Kūṭaṭṭhitikānāmāti aññehi uddesabhattehi missetvā ujukaṭṭhitikāya pavattitvā kūṭena pavattā ṭhitikā nāma hoti. Tamevatthaṃ vitthārento āha ‘‘rañño vā hī’’tiādi. Ekacārikabhattānīti pati ekaṃ katvā caritabbāni bhakkhitabbānīti ekacārikāni, aññehi uddesabhattehi amissetvā pati ekaṃ katvā bhakkhitabbānīti vuttaṃ hoti, tāniyeva bhattāni ekacārikabhattāni. Ekacce bhikkhū gatāti sambandho. Tesūti ekaccesu bhikkhūsu. Taṅkhaṇaṃyevāti tasmiṃ nisinnakkhaṇeyeva. Puna taṅkhaṇaṃyevāti tasmiṃ gāhaṇakkhaṇeyeva. ‘‘Paṇītabhatta’’nti vutte ‘‘kativassato paṭṭhāyā’’ti vadanti, ‘‘ettakavassato nāmā’’ti vutteti yojanā. Gāhiteti ṭhitikaṃ ajānantehi āgantukehi patte gāhite. Āgatehipi ṭhitikaṃ jānanakabhikkhūhīti sambandho. Eseva nayo paratopi. Bhikkhūyeva āgacchantūti pattaṃ aggahetvā bhikkhūyeva āgacchantūti adhippāyo.
नेति ठितिकं अजानन्ते आगन्तुके। राजा भोजेत्वाति राजा अत्तनो गेहे भोजेत्वा। नेसन्ति आगन्तुकानं, पत्तेपीति सम्बन्धो। यं आहटन्ति यं भत्तं अभुञ्जित्वा आहटं। तं न गाहेतब्बन्ति तं भत्तं ठितिकाय न गाहेतब्बं थोकत्ता। नेसन्ति आगन्तुकानं। गीवा होतीति इणं होति। इणं नाम पटिदातब्बसभावो होति, तस्मा पटिदातब्बन्ति अधिप्पायो। एत्थाति ठितिकं अजानित्वा भुत्तट्ठाने। ताव निसीदितब्बन्ति ताव आगमेत्वा निसीदितब्बं। पत्तट्ठानेन गाहणम्पि गीवासदिसोति पुरिमथेरस्स मति भवेय्य। एवञ्हि सति द्विन्नं थेरानं वादो सदिसोयेव।
Neti ṭhitikaṃ ajānante āgantuke. Rājā bhojetvāti rājā attano gehe bhojetvā. Nesanti āgantukānaṃ, pattepīti sambandho. Yaṃ āhaṭanti yaṃ bhattaṃ abhuñjitvā āhaṭaṃ. Taṃ na gāhetabbanti taṃ bhattaṃ ṭhitikāya na gāhetabbaṃ thokattā. Nesanti āgantukānaṃ. Gīvā hotīti iṇaṃ hoti. Iṇaṃ nāma paṭidātabbasabhāvo hoti, tasmā paṭidātabbanti adhippāyo. Etthāti ṭhitikaṃ ajānitvā bhuttaṭṭhāne. Tāva nisīditabbanti tāva āgametvā nisīditabbaṃ. Pattaṭṭhānena gāhaṇampi gīvāsadisoti purimatherassa mati bhaveyya. Evañhi sati dvinnaṃ therānaṃ vādo sadisoyeva.
एको पिण्डपातोति सम्बन्धो। तथारूपोति तिचीवरपरिवारो सतग्घनको। अयन्ति पिण्डपातो। इति वुत्तं अट्ठकथासु।
Eko piṇḍapātoti sambandho. Tathārūpoti ticīvaraparivāro satagghanako. Ayanti piṇḍapāto. Iti vuttaṃ aṭṭhakathāsu.
एको भिक्खूति सम्बन्धो। अन्तराभट्ठकोति उद्देसभत्तस्स अन्तरे वेमज्झे भस्सति गलतीति अन्तराभट्ठको। परिपुण्णवस्सो यो पन सामणेरोति योजना। तस्स उपसम्पज्जितसामणेरस्स ठितिका अतिक्कन्ताति सम्बन्धो। सोति उद्देसभत्तपत्तो भिक्खु। समीपेति अत्तनो समीपे। तञ्चे थेय्याय हरन्तीति तं पत्तं पत्तहारका थेय्याय हरन्ति चे। गीवा होतीति पत्तदापकस्स गीवा होति। सो भिक्खूति समीपे निसिन्नो सो भिक्खु। अस्साति पत्तदापकस्स। ‘‘अय’’न्ति पोत्थकेसु पाठो अत्थि, सो न सुन्दरो। ततोति उद्देसभत्तघरतो। ‘‘सुहटो’’ति वचनस्स अत्थं दस्सेन्तो आह ‘‘भत्तस्स दिन्नत्ता गीवा न होती’’ति।
Eko bhikkhūti sambandho. Antarābhaṭṭhakoti uddesabhattassa antare vemajjhe bhassati galatīti antarābhaṭṭhako. Paripuṇṇavasso yo pana sāmaṇeroti yojanā. Tassa upasampajjitasāmaṇerassa ṭhitikā atikkantāti sambandho. Soti uddesabhattapatto bhikkhu. Samīpeti attano samīpe. Tañce theyyāya harantīti taṃ pattaṃ pattahārakā theyyāya haranti ce. Gīvā hotīti pattadāpakassa gīvā hoti. So bhikkhūti samīpe nisinno so bhikkhu. Assāti pattadāpakassa. ‘‘Aya’’nti potthakesu pāṭho atthi, so na sundaro. Tatoti uddesabhattagharato. ‘‘Suhaṭo’’ti vacanassa atthaṃ dassento āha ‘‘bhattassa dinnattā gīvā na hotī’’ti.
सादियनकोति उद्देसभत्तसादियनको, होतीति सम्बन्धो। दसहिपि पत्तेहि भत्तं आहरापेत्वाति योजना। भिक्खुदत्तियं नामाति भिक्खुना दत्तियं नाम। सो भिक्खूति सादियनको सो भिक्खु। ते भिक्खूति पिण्डपातिके ते भिक्खू। एथ भन्ते मय्हं सहाया होथ इति वत्वाति सम्बन्धो। तस्साति उपासकस्स। तत्थाति उपासकस्स घरे। तस्सेवाति सादियनकस्सेव। इतरेति नवपिण्डपातिका। नेसन्ति दसन्नं भिक्खूनं। तस्स भिक्खुनोति सादियनकस्स भिक्खुनो। भुत्तावीनन्ति भुत्तवन्तानं।
Sādiyanakoti uddesabhattasādiyanako, hotīti sambandho. Dasahipi pattehi bhattaṃ āharāpetvāti yojanā. Bhikkhudattiyaṃ nāmāti bhikkhunā dattiyaṃ nāma. So bhikkhūti sādiyanako so bhikkhu. Te bhikkhūti piṇḍapātike te bhikkhū. Etha bhante mayhaṃ sahāyā hotha iti vatvāti sambandho. Tassāti upāsakassa. Tatthāti upāsakassa ghare. Tassevāti sādiyanakasseva. Itareti navapiṇḍapātikā. Nesanti dasannaṃ bhikkhūnaṃ. Tassa bhikkhunoti sādiyanakassa bhikkhuno. Bhuttāvīnanti bhuttavantānaṃ.
तेति नवपिण्डपातिका, वुत्ता गच्छन्तीति सम्बन्धो। तत्थाति उपासकस्स घरे। तत्राति दससु भिक्खूसु। मधुरेन सरेन अनुमोदनं करोन्तस्स एकस्स धम्मकथं सुत्वाति योजना। अकतभागो नामाति पुब्बे न करियित्थाति अकतो, सोयेव भागो कोट्ठासोति अकतभागो, आगन्तुकभागो नामाति अत्थो।
Teti navapiṇḍapātikā, vuttā gacchantīti sambandho. Tatthāti upāsakassa ghare. Tatrāti dasasu bhikkhūsu. Madhurena sarena anumodanaṃ karontassa ekassa dhammakathaṃ sutvāti yojanā. Akatabhāgo nāmāti pubbe na kariyitthāti akato, soyeva bhāgo koṭṭhāsoti akatabhāgo, āgantukabhāgo nāmāti attho.
एको उपासको देतीति सम्बन्धो। इमन्ति खादनीयभोजनीयं। पत्तसामिकस्स दातब्बन्ति योजना। ठपेत्वाति पकतिया ठपेत्वा। ‘‘सब्बो सङ्घो भुञ्जतू’’ति वत्वा च किञ्चि अवत्वा च गतेपि पठममेव ‘‘सब्बं सङ्घिकं पत्तं देथा’’ति वुत्तत्ता भाजेत्वा परिभुञ्जितब्बं।
Eko upāsako detīti sambandho. Imanti khādanīyabhojanīyaṃ. Pattasāmikassa dātabbanti yojanā. Ṭhapetvāti pakatiyā ṭhapetvā. ‘‘Sabbo saṅgho bhuñjatū’’ti vatvā ca kiñci avatvā ca gatepi paṭhamameva ‘‘sabbaṃ saṅghikaṃ pattaṃ dethā’’ti vuttattā bhājetvā paribhuñjitabbaṃ.
पातिया आहरित्वाति सम्बन्धो। एकेकं आलोपन्ति एकेकस्स भिक्खुस्स एकेकं आलोपं। अच्छतीति वसति। कस्स तेति कस्स अत्थाय तया, आनीतन्ति योजना। ‘‘एकेन भिक्खुना’’ति पदं ‘‘गाहेतब्ब’’न्ति पदे कारितकम्मं, ‘‘भत्त’’न्ति धातुकम्मं तब्बपच्चयो वदति।
Pātiyā āharitvāti sambandho. Ekekaṃ ālopanti ekekassa bhikkhussa ekekaṃ ālopaṃ. Acchatīti vasati. Kassa teti kassa atthāya tayā, ānītanti yojanā. ‘‘Ekena bhikkhunā’’ti padaṃ ‘‘gāhetabba’’nti pade kāritakammaṃ, ‘‘bhatta’’nti dhātukammaṃ tabbapaccayo vadati.
किं आहरीयतीति अवत्वाति किं वत्थु तया आहरीतीति उपासकं अपुच्छित्वा। ‘‘किं आहरिस्ससी’’तिपि पाठो, किं वत्थुं त्वं आहरिस्ससीति अत्थो। सपरिवाराय यागुया च महग्घानं फलानञ्च पणीतानं खज्जकानञ्च तथा आवेणिका ठितिका कातब्बाति योजना । एका एव ठितिकाति समाना एव ठितिका। तथा फाणितस्साति एत्थ तथासद्देन ‘‘एका एव ठितिका वट्टती’’ति पदं अतिदिसति।
Kiṃ āharīyatīti avatvāti kiṃ vatthu tayā āharītīti upāsakaṃ apucchitvā. ‘‘Kiṃ āharissasī’’tipi pāṭho, kiṃ vatthuṃ tvaṃ āharissasīti attho. Saparivārāya yāguyā ca mahagghānaṃ phalānañca paṇītānaṃ khajjakānañca tathā āveṇikā ṭhitikā kātabbāti yojanā . Ekā eva ṭhitikāti samānā eva ṭhitikā. Tathā phāṇitassāti ettha tathāsaddena ‘‘ekā eva ṭhitikā vaṭṭatī’’ti padaṃ atidisati.
इति उद्देसभत्तकथाय योजना समत्ता।
Iti uddesabhattakathāya yojanā samattā.
