Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
உத்³தே³ஸப⁴த்தகதா²வண்ணனா
Uddesabhattakathāvaṇṇanā
அத்தனோ விஹாரத்³வாரேதி விஹாரஸ்ஸ த்³வாரகொட்ட²கஸமீபங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். போ⁴ஜனஸாலாயாதி ப⁴த்துத்³தே³ஸட்டா²னபூ⁴தாய போ⁴ஜனஸாலாய. ‘‘தி³ன்னங் பனா’’தி வத்வா யதா² ஸோ தா³யகோ தே³தி, தங் விதி⁴ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸங்க⁴தோ ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. அந்தரக⁴ரேதி அந்தோகே³ஹே. அந்தோஉபசாரக³தானந்தி எத்த² கா³மத்³வாரவீதி²சதுக்கேஸு த்³வாத³ஸஹத்த²ப்³ப⁴ந்தரங் அந்தோஉபசாரோ நாம. அந்தரக⁴ரஸ்ஸ உபசாரே பன லப்³ப⁴மானவிஸேஸங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘க⁴ரூபசாரோ செத்தா²’’திஆதி³மாஹ. ஏகவளஞ்ஜந்தி ஏகேன த்³வாரேன வளஞ்ஜிதப்³ப³ங். நானானிவேஸனேஸூதி நானாகுலஸ்ஸ நிவேஸனேஸு. லஜ்ஜீ பேஸலோ அக³திக³மனங் வஜ்ஜெத்வா மேதா⁴வீ ச உபபரிக்கி²த்வா உத்³தி³ஸிஸ்ஸதீதி ஆஹ ‘‘பேஸலோ லஜ்ஜீ மேதா⁴வீ இச்சி²தப்³போ³’’தி. நிஸின்னஸ்ஸபி நித்³தா³யந்தஸ்ஸபீதி அனாத³ரே ஸாமிவசனங். திசீவரபரிவாரந்தி எத்த² ‘‘உத³கபத்தலாபீ⁴ விய அஞ்ஞோபி உத்³தே³ஸப⁴த்தங் அலபி⁴த்வா வத்தா²தி³மனேகப்பகாரகங் லப⁴தி சே, தஸ்ஸேவ த’’ந்தி க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தங். அத்தனோ ருசிவஸேன யங் கிஞ்சி வத்வா ஆஹரிதுங் விஸ்ஸஜ்ஜிதத்தா விஸ்ஸட்ட²தூ³தோ நாம. யங் இச்ச²தீதி ‘‘உத்³தே³ஸபத்தங் தே³தா²’’திஆதீ³னி வத³ந்தோ யங் இச்ச²தி. புச்சா²ஸபா⁴கே³னாதி புச்சா²ஸதி³ஸேன.
Attano vihāradvāreti vihārassa dvārakoṭṭhakasamīpaṃ sandhāya vuttaṃ. Bhojanasālāyāti bhattuddesaṭṭhānabhūtāya bhojanasālāya. ‘‘Dinnaṃ panā’’ti vatvā yathā so dāyako deti, taṃ vidhiṃ dassetuṃ ‘‘saṅghato bhante’’tiādimāha. Antaraghareti antogehe. Antoupacāragatānanti ettha gāmadvāravīthicatukkesu dvādasahatthabbhantaraṃ antoupacāro nāma. Antaragharassa upacāre pana labbhamānavisesaṃ dassetuṃ ‘‘gharūpacāro cetthā’’tiādimāha. Ekavaḷañjanti ekena dvārena vaḷañjitabbaṃ. Nānānivesanesūti nānākulassa nivesanesu. Lajjī pesalo agatigamanaṃ vajjetvā medhāvī ca upaparikkhitvā uddisissatīti āha ‘‘pesalo lajjī medhāvī icchitabbo’’ti. Nisinnassapi niddāyantassapīti anādare sāmivacanaṃ. Ticīvaraparivāranti ettha ‘‘udakapattalābhī viya aññopi uddesabhattaṃ alabhitvā vatthādimanekappakārakaṃ labhati ce, tasseva ta’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Attano rucivasena yaṃ kiñci vatvā āharituṃ vissajjitattā vissaṭṭhadūto nāma. Yaṃ icchatīti ‘‘uddesapattaṃ dethā’’tiādīni vadanto yaṃ icchati. Pucchāsabhāgenāti pucchāsadisena.
‘‘ஏகா கூடட்டி²திகா நாம ஹோதீ’’தி வத்வா தமேவ டி²திகங் விபா⁴வெந்தோ ‘‘ரஞ்ஞோ வா ஹீ’’திஆதி³மாஹ. அஞ்ஞேஹி உத்³தே³ஸப⁴த்தேஹி அமிஸ்ஸெத்வா விஸுங்யேவ டி²திகாய க³ஹேதப்³ப³த்தா ‘‘ஏகசாரிகப⁴த்தானீ’’தி வுத்தங். தெ²ய்யாய ஹரந்தீதி பத்தஹாரகா ஹரந்தி. கீ³வா ஹோதீதி ஆணாபகஸ்ஸ கீ³வா ஹோதி. ‘‘மனுஸ்ஸானங் வசனங் காதுங் வட்டதீ’’தி க³ச்ச²ந்தீதி ‘‘மனுஸ்ஸானங் வசனங் காதுங் வட்டதீ’’தி தேன பி⁴க்கு²னா வுத்தா க³ச்ச²ந்தி. அகதபா⁴கோ³ நாமாதி ஆக³ந்துகபா⁴கோ³ நாம. ‘‘ஸப்³போ³ ஸங்கோ⁴ பரிபு⁴ஞ்ஜதூ’’தி வுத்தேதி எத்த² ‘‘பட²மமேவ ‘ஸப்³ப³ங் ஸங்கி⁴கங் பத்தங் தே³தா²’தி வத்வா பச்சா² ‘ஸப்³போ³ ஸங்கோ⁴ பரிபு⁴ஞ்ஜதூ’தி அவுத்தேபி பா⁴ஜெத்வாவ பரிபு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³’’ந்தி க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தங்.
‘‘Ekā kūṭaṭṭhitikā nāma hotī’’ti vatvā tameva ṭhitikaṃ vibhāvento ‘‘rañño vā hī’’tiādimāha. Aññehi uddesabhattehi amissetvā visuṃyeva ṭhitikāya gahetabbattā ‘‘ekacārikabhattānī’’ti vuttaṃ. Theyyāya harantīti pattahārakā haranti. Gīvā hotīti āṇāpakassa gīvā hoti. ‘‘Manussānaṃ vacanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti gacchantīti ‘‘manussānaṃ vacanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti tena bhikkhunā vuttā gacchanti. Akatabhāgo nāmāti āgantukabhāgo nāma. ‘‘Sabbo saṅgho paribhuñjatū’’tivutteti ettha ‘‘paṭhamameva ‘sabbaṃ saṅghikaṃ pattaṃ dethā’ti vatvā pacchā ‘sabbo saṅgho paribhuñjatū’ti avuttepi bhājetvāva paribhuñjitabba’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ.