| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. อุทฺธมฺภาคิยสุตฺตํ
10. Uddhambhāgiyasuttaṃ
๑๘๑. ‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ กตมานิ ปญฺจ? รูปราโค, อรูปราโค, มาโน, อุทฺธจฺจํ, อวิชฺชา – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิญฺญาย ปริญฺญาย ปริกฺขยาย ปหานาย อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค ภาเวตโพฺพฯ กตโม อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฎฺฐิํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ…เป.… สมฺมาสมาธิํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิญฺญาย ปริญฺญาย ปริกฺขยาย ปหานาย อยํ อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค ภาเวตโพฺพ’’ติฯ
181. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, uddhambhāgiyāni saṃyojanāni. Katamāni pañca? Rūparāgo, arūparāgo, māno, uddhaccaṃ, avijjā – imāni kho, bhikkhave, pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni. Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ uddhambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo. Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ uddhambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
‘‘ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ กตมานิ ปญฺจ? รูปราโค, อรูปราโค, มาโน, อุทฺธจฺจํ, อวิชฺชา – อิมานิ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานิ สํโยชนานิฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิญฺญาย ปริญฺญาย ปริกฺขยาย ปหานาย อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค ภาเวตโพฺพฯ กตโม อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สมฺมาทิฎฺฐิํ ภาเวติ…เป.… สมฺมาสมาธิํ ภาเวติ ราควินยปริโยสานํ โทสวินยปริโยสานํ โมหวินยปริโยสานํ… อมโตคธํ อมตปรายนํ อมตปริโยสานํ… นิพฺพานนินฺนํ นิพฺพานโปณํ นิพฺพานปพฺภารํฯ อิเมสํ โข, ภิกฺขเว, ปญฺจนฺนํ อุทฺธมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ อภิญฺญาย ปริญฺญาย ปริกฺขยาย ปหานาย อยํ อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค ภาเวตโพฺพ’’ติฯ ทสมํฯ
‘‘Pañcimāni, bhikkhave, uddhambhāgiyāni saṃyojanāni. Katamāni pañca? Rūparāgo, arūparāgo, māno, uddhaccaṃ, avijjā – imāni kho, bhikkhave, pañcuddhambhāgiyāni saṃyojanāni. Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ uddhambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo. Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo? Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ… amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ… nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ. Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ uddhambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti. Dasamaṃ.
โอฆวโคฺค อฎฺฐโมฯ
Oghavaggo aṭṭhamo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
โอโฆ โยโค อุปาทานํ, คนฺถํ อนุสเยน จ;
Ogho yogo upādānaṃ, ganthaṃ anusayena ca;
กามคุณา นีวรณํ, ขนฺธา โอรุทฺธมฺภาคิยาติฯ
Kāmaguṇā nīvaraṇaṃ, khandhā oruddhambhāgiyāti.
วคฺคุทฺทานํ –
Vagguddānaṃ –
อวิชฺชาวโคฺค ปฐโม, ทุติยํ วิหารํ วุจฺจติ;
Avijjāvaggo paṭhamo, dutiyaṃ vihāraṃ vuccati;
มิจฺฉตฺตํ ตติโย วโคฺค, จตุตฺถํ ปฎิปเนฺนเนวฯ
Micchattaṃ tatiyo vaggo, catutthaṃ paṭipanneneva.
ติตฺถิยํ ปญฺจโม วโคฺค, ฉโฎฺฐ สูริเยน จ;
Titthiyaṃ pañcamo vaggo, chaṭṭho sūriyena ca;
พหุกเต สตฺตโม วโคฺค, อุปฺปาโท อฎฺฐเมน จฯ
Bahukate sattamo vaggo, uppādo aṭṭhamena ca.
ทิวสวโคฺค นวโม, ทสโม อปฺปมาเทน จ;
Divasavaggo navamo, dasamo appamādena ca;
เอกาทสพลวโคฺค, ทฺวาทส เอสนา ปาฬิยํ;
Ekādasabalavaggo, dvādasa esanā pāḷiyaṃ;
โอฆวโคฺค ภวติ เตรสาติฯ
Oghavaggo bhavati terasāti.
มคฺคสํยุตฺตํ ปฐมํฯ
Maggasaṃyuttaṃ paṭhamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕-๑๐. อนุสยสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-10. Anusayasuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕-๑๐. อนุสยสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-10. Anusayasuttādivaṇṇanā
