| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
१०. उदेनत्थेरअपदानं
10. Udenattheraapadānaṃ
३३०.
330.
‘‘हिमवन्तस्साविदूरे , पदुमो नाम पब्बतो।
‘‘Himavantassāvidūre , padumo nāma pabbato;
अस्समो सुकतो मय्हं, पण्णसाला सुमापिता॥
Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.
३३१.
331.
‘‘नदियो सन्दरे तत्थ, सुपतित्था मनोरमा।
‘‘Nadiyo sandare tattha, supatitthā manoramā;
अच्छोदका सीतजला, सन्दरे नदियो सदा॥
Acchodakā sītajalā, sandare nadiyo sadā.
३३२.
332.
‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता।
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
सोभेन्ता नदियो एते, वसन्ति नदिया सदा॥
Sobhentā nadiyo ete, vasanti nadiyā sadā.
३३३.
333.
‘‘अम्बजम्बूहि सञ्छन्ना, करेरितिलका तथा।
‘‘Ambajambūhi sañchannā, kareritilakā tathā;
उद्दालका पाटलियो, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Uddālakā pāṭaliyo, sobhenti mama assamaṃ.
३३४.
334.
‘‘अङ्कोलका बिम्बिजाला, मायाकारी च पुप्फिता।
‘‘Aṅkolakā bimbijālā, māyākārī ca pupphitā;
गन्धेन उपवायन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Gandhena upavāyantā, sobhenti mama assamaṃ.
३३५.
335.
‘‘अतिमुत्ता सत्तलिका, नागा साला च पुप्फिता।
‘‘Atimuttā sattalikā, nāgā sālā ca pupphitā;
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३३६.
336.
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३३७.
337.
‘‘हरीतका आमलका, अम्बजम्बुविभीतका।
‘‘Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā;
कोला भल्लातका बिल्ला, फलानि बहु अस्समे॥
Kolā bhallātakā billā, phalāni bahu assame.
३३८.
338.
‘‘कलम्बा कन्दली तत्थ, पुप्फन्ति मम अस्समे।
‘‘Kalambā kandalī tattha, pupphanti mama assame;
३३९.
339.
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३४०.
340.
‘‘पुन्नागा गिरिपुन्नागा, तिमिरा तत्थ पुप्फिता।
‘‘Punnāgā giripunnāgā, timirā tattha pupphitā;
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३४१.
341.
‘‘निग्गुण्डी सिरिनिग्गुण्डी, चम्परुक्खेत्थ पुप्फिता।
‘‘Nigguṇḍī sirinigguṇḍī, camparukkhettha pupphitā;
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३४२.
342.
‘‘अविदूरे पोक्खरणी, चक्कवाकूपकूजिता।
‘‘Avidūre pokkharaṇī, cakkavākūpakūjitā;
मन्दालकेहि सञ्छन्ना, पदुमुप्पलकेहि च॥
Mandālakehi sañchannā, padumuppalakehi ca.
३४३.
343.
‘‘अच्छोदका सीतजला, सुपतित्था मनोरमा।
‘‘Acchodakā sītajalā, supatitthā manoramā;
अच्छा फलिकसमाना, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Acchā phalikasamānā, sobhenti mama assamaṃ.
३४४.
344.
‘‘पदुमा पुप्फरे तत्थ, पुण्डरीका च उप्पला।
‘‘Padumā pupphare tattha, puṇḍarīkā ca uppalā;
मन्दालकेहि सञ्छन्ना, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Mandālakehi sañchannā, sobhenti mama assamaṃ.
३४५.
345.
‘‘पाठीना पावुसा मच्छा, बलजा मुञ्जरोहिता।
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
विचरन्ताव ते तत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Vicarantāva te tattha, sobhenti mama assamaṃ.
३४६.
346.
‘‘कुम्भीला सुसुमारा च, कच्छपा च गहा बहू।
‘‘Kumbhīlā susumārā ca, kacchapā ca gahā bahū;
ओगहा अजगरा च, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Ogahā ajagarā ca, sobhenti mama assamaṃ.
३४७.
347.
‘‘पारेवता रविहंसा, चक्कवाका नदीचरा।
‘‘Pārevatā ravihaṃsā, cakkavākā nadīcarā;
दिन्दिभा साळिका चेत्थ, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dindibhā sāḷikā cettha, sobhenti mama assamaṃ.
३४८.
348.
‘‘नयिता अम्बगन्धी च, केतका तत्थ पुप्फिता।
‘‘Nayitā ambagandhī ca, ketakā tattha pupphitā;
दिब्बगन्धं सम्पवन्ता, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
३४९.
349.
‘‘सीहा ब्यग्घा च दीपी च, अच्छकोकतरच्छका।
‘‘Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;
अनुसञ्चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
३५०.
350.
‘‘जटाभारेन भरिता, अजिनुत्तरवासना।
‘‘Jaṭābhārena bharitā, ajinuttaravāsanā;
अनुसञ्चरन्ता पवने, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
३५१.
351.
‘‘अजिनानिधरा एते, निपका सन्तवुत्तिनो।
‘‘Ajinānidharā ete, nipakā santavuttino;
अप्पाहाराव ते सब्बे, सोभेन्ति मम अस्समं॥
Appāhārāva te sabbe, sobhenti mama assamaṃ.
३५२.
352.
‘‘खारिभारं गहेत्वान, अज्झोगय्ह वनं तदा।
‘‘Khāribhāraṃ gahetvāna, ajjhogayha vanaṃ tadā;
मूलफलानि भुञ्जन्ता, वसन्ति अस्समे तदा॥
Mūlaphalāni bhuñjantā, vasanti assame tadā.
३५३.
353.
‘‘न ते दारुं आहरन्ति, उदकं पादधोवनं।
‘‘Na te dāruṃ āharanti, udakaṃ pādadhovanaṃ;
सब्बेसं आनुभावेन, सयमेवाहरीयति॥
Sabbesaṃ ānubhāvena, sayamevāharīyati.
३५४.
354.
‘‘चुल्लासीतिसहस्सानि, इसयेत्थ समागता।
‘‘Cullāsītisahassāni, isayettha samāgatā;
सब्बेव झायिनो एते, उत्तमत्थगवेसका॥
Sabbeva jhāyino ete, uttamatthagavesakā.
३५५.
355.
‘‘तपस्सिनो ब्रह्मचारी, चोदेन्ता अप्पनाव ते।
‘‘Tapassino brahmacārī, codentā appanāva te;
अम्बरावचरा सब्बे, वसन्ति अस्समे तदा॥
Ambarāvacarā sabbe, vasanti assame tadā.
३५६.
356.
‘‘पञ्चाहं सन्निपतन्ति, एकग्गा सन्तवुत्तिनो।
‘‘Pañcāhaṃ sannipatanti, ekaggā santavuttino;
अञ्ञोञ्ञं अभिवादेत्वा, पक्कमन्ति दिसामुखा॥
Aññoññaṃ abhivādetvā, pakkamanti disāmukhā.
३५७.
357.
‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बधम्मान पारगू।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
तमन्धकारं विधमं, उप्पज्जि तावदे जिनो॥
Tamandhakāraṃ vidhamaṃ, uppajji tāvade jino.
३५८.
358.
‘‘मम अस्समसामन्ता, यक्खो आसि महिद्धिको।
‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;
सो मे संसित्थ सम्बुद्धं, जलजुत्तमनायकं॥
So me saṃsittha sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ.
३५९.
359.
‘‘एस बुद्धो समुप्पन्नो, पदुमुत्तरो महामुनि।
‘‘Esa buddho samuppanno, padumuttaro mahāmuni;
खिप्पं गन्त्वान सम्बुद्धं, पयिरूपास मारिस॥
Khippaṃ gantvāna sambuddhaṃ, payirūpāsa mārisa.
३६०.
360.
‘‘यक्खस्स वचनं सुत्वा, विप्पसन्नेन चेतसा।
‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, vippasannena cetasā;
अस्समं संसामेत्वान, निक्खमिं विपिना तदा॥
Assamaṃ saṃsāmetvāna, nikkhamiṃ vipinā tadā.
३६१.
361.
‘‘चेळेव डय्हमानम्हि, निक्खमित्वान अस्समा।
‘‘Ceḷeva ḍayhamānamhi, nikkhamitvāna assamā;
३६२.
362.
‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
चतुसच्चं पकासेन्तो, देसेसि अमतं पदं॥
Catusaccaṃ pakāsento, desesi amataṃ padaṃ.
३६३.
363.
‘‘सुफुल्लं पदुमं गय्ह, उपगन्त्वा महेसिनो।
‘‘Suphullaṃ padumaṃ gayha, upagantvā mahesino;
पसन्नचित्तो सुमनो, बुद्धस्स अभिरोपयिं॥
Pasannacitto sumano, buddhassa abhiropayiṃ.
३६४.
364.
‘‘पूजयित्वान सम्बुद्धं, जलजुत्तमनायकं।
‘‘Pūjayitvāna sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ;
एकंसं अजिनं कत्वा, सन्थविं लोकनायकं॥
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
३६५.
365.
‘‘येन ञाणेन सम्बुद्धो, वसतीह अनासवो।
‘‘Yena ñāṇena sambuddho, vasatīha anāsavo;
तं ञाणं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥
Taṃ ñāṇaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
३६६.
366.
‘‘‘संसारसोतं छिन्दित्वा, तारेसि सब्बपाणिनं।
‘‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, tāresi sabbapāṇinaṃ;
तव धम्मं सुणित्वान, तण्हासोतं तरन्ति ते॥
Tava dhammaṃ suṇitvāna, taṇhāsotaṃ taranti te.
३६७.
367.
‘‘‘तुवं सत्था च केतु च, धजो यूपो च पाणिनं।
‘‘‘Tuvaṃ satthā ca ketu ca, dhajo yūpo ca pāṇinaṃ;
३६८.
368.
‘‘‘यावता गणिनो लोके, सत्थवाहा पवुच्चरे।
‘‘‘Yāvatā gaṇino loke, satthavāhā pavuccare;
तुवं अग्गोसि सब्बञ्ञु, तव अन्तोगधाव ते॥
Tuvaṃ aggosi sabbaññu, tava antogadhāva te.
३६९.
369.
‘‘‘तव ञाणेन सब्बञ्ञु, तारेसि जनतं बहुं।
‘‘‘Tava ñāṇena sabbaññu, tāresi janataṃ bahuṃ;
तव दस्सनमागम्म, दुक्खस्सन्तं करिस्सरे॥
Tava dassanamāgamma, dukkhassantaṃ karissare.
३७०.
370.
‘‘‘ये केचिमे गन्धजाता, लोके वायन्ति चक्खुम।
‘‘‘Ye kecime gandhajātā, loke vāyanti cakkhuma;
तव गन्धसमो नत्थि, पुञ्ञक्खेत्ते महामुने’॥
Tava gandhasamo natthi, puññakkhette mahāmune’.
३७१.
371.
३७२.
372.
‘‘पदुमुत्तरो लोकविदू, आहुतीनं पटिग्गहो।
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
३७३.
373.
‘‘‘यो मे ञाणं अपूजेसि, पसन्नो सेहि पाणिभि।
‘‘‘Yo me ñāṇaṃ apūjesi, pasanno sehi pāṇibhi;
तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
३७४.
374.
‘‘‘तिंसकप्पसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्कवत्ती भविस्सति’॥
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati’.
३७५.
375.
‘‘सुलद्धलाभं लद्धोम्हि, तोसयित्वान सुब्बतं।
‘‘Suladdhalābhaṃ laddhomhi, tosayitvāna subbataṃ;
सब्बासवे परिञ्ञाय, विहरामि अनासवो॥
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
३७६.
376.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
३७७.
377.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
३७८.
378.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा उदेनो थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā udeno thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
उदेनत्थेरस्सापदानं दसमं।
Udenattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
मेत्तेय्यवग्गो एकचत्तालीसमो।
Metteyyavaggo ekacattālīsamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
मेत्तेय्यो पुण्णको थेरो, मेत्तगू धोतकोपि च।
Metteyyo puṇṇako thero, mettagū dhotakopi ca;
उपसिवो च नन्दो च, हेमको सत्तमो तहिं॥
Upasivo ca nando ca, hemako sattamo tahiṃ.
तोदेय्यो जतुकण्णी च, उदेनो च महायसो।
Todeyyo jatukaṇṇī ca, udeno ca mahāyaso;
तीणि गाथासतानेत्थ, असीति तीणि चुत्तरिं॥
Tīṇi gāthāsatānettha, asīti tīṇi cuttariṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / २. पुण्णकत्थेरअपदानवण्णना • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā
