Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അപദാനപാളി • Apadānapāḷi |
൧൦. ഉദേനത്ഥേരഅപദാനം
10. Udenattheraapadānaṃ
൩൩൦.
330.
‘‘ഹിമവന്തസ്സാവിദൂരേ , പദുമോ നാമ പബ്ബതോ;
‘‘Himavantassāvidūre , padumo nāma pabbato;
അസ്സമോ സുകതോ മയ്ഹം, പണ്ണസാലാ സുമാപിതാ.
Assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.
൩൩൧.
331.
‘‘നദിയോ സന്ദരേ തത്ഥ, സുപതിത്ഥാ മനോരമാ;
‘‘Nadiyo sandare tattha, supatitthā manoramā;
അച്ഛോദകാ സീതജലാ, സന്ദരേ നദിയോ സദാ.
Acchodakā sītajalā, sandare nadiyo sadā.
൩൩൨.
332.
‘‘പാഠീനാ പാവുസാ മച്ഛാ, ബലജാ മുഞ്ജരോഹിതാ;
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
സോഭേന്താ നദിയോ ഏതേ, വസന്തി നദിയാ സദാ.
Sobhentā nadiyo ete, vasanti nadiyā sadā.
൩൩൩.
333.
‘‘അമ്ബജമ്ബൂഹി സഞ്ഛന്നാ, കരേരിതിലകാ തഥാ;
‘‘Ambajambūhi sañchannā, kareritilakā tathā;
ഉദ്ദാലകാ പാടലിയോ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Uddālakā pāṭaliyo, sobhenti mama assamaṃ.
൩൩൪.
334.
‘‘അങ്കോലകാ ബിമ്ബിജാലാ, മായാകാരീ ച പുപ്ഫിതാ;
‘‘Aṅkolakā bimbijālā, māyākārī ca pupphitā;
ഗന്ധേന ഉപവായന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Gandhena upavāyantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൩൫.
335.
‘‘അതിമുത്താ സത്തലികാ, നാഗാ സാലാ ച പുപ്ഫിതാ;
‘‘Atimuttā sattalikā, nāgā sālā ca pupphitā;
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൩൬.
336.
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൩൭.
337.
‘‘ഹരീതകാ ആമലകാ, അമ്ബജമ്ബുവിഭീതകാ;
‘‘Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā;
കോലാ ഭല്ലാതകാ ബില്ലാ, ഫലാനി ബഹു അസ്സമേ.
Kolā bhallātakā billā, phalāni bahu assame.
൩൩൮.
338.
‘‘കലമ്ബാ കന്ദലീ തത്ഥ, പുപ്ഫന്തി മമ അസ്സമേ;
‘‘Kalambā kandalī tattha, pupphanti mama assame;
൩൩൯.
339.
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൦.
340.
‘‘പുന്നാഗാ ഗിരിപുന്നാഗാ, തിമിരാ തത്ഥ പുപ്ഫിതാ;
‘‘Punnāgā giripunnāgā, timirā tattha pupphitā;
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൧.
341.
‘‘നിഗ്ഗുണ്ഡീ സിരിനിഗ്ഗുണ്ഡീ, ചമ്പരുക്ഖേത്ഥ പുപ്ഫിതാ;
‘‘Nigguṇḍī sirinigguṇḍī, camparukkhettha pupphitā;
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൨.
342.
‘‘അവിദൂരേ പോക്ഖരണീ, ചക്കവാകൂപകൂജിതാ;
‘‘Avidūre pokkharaṇī, cakkavākūpakūjitā;
മന്ദാലകേഹി സഞ്ഛന്നാ, പദുമുപ്പലകേഹി ച.
Mandālakehi sañchannā, padumuppalakehi ca.
൩൪൩.
343.
‘‘അച്ഛോദകാ സീതജലാ, സുപതിത്ഥാ മനോരമാ;
‘‘Acchodakā sītajalā, supatitthā manoramā;
അച്ഛാ ഫലികസമാനാ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Acchā phalikasamānā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൪.
344.
‘‘പദുമാ പുപ്ഫരേ തത്ഥ, പുണ്ഡരീകാ ച ഉപ്പലാ;
‘‘Padumā pupphare tattha, puṇḍarīkā ca uppalā;
മന്ദാലകേഹി സഞ്ഛന്നാ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Mandālakehi sañchannā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൫.
345.
‘‘പാഠീനാ പാവുസാ മച്ഛാ, ബലജാ മുഞ്ജരോഹിതാ;
‘‘Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;
വിചരന്താവ തേ തത്ഥ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Vicarantāva te tattha, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൬.
346.
‘‘കുമ്ഭീലാ സുസുമാരാ ച, കച്ഛപാ ച ഗഹാ ബഹൂ;
‘‘Kumbhīlā susumārā ca, kacchapā ca gahā bahū;
ഓഗഹാ അജഗരാ ച, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Ogahā ajagarā ca, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൭.
347.
‘‘പാരേവതാ രവിഹംസാ, ചക്കവാകാ നദീചരാ;
‘‘Pārevatā ravihaṃsā, cakkavākā nadīcarā;
ദിന്ദിഭാ സാളികാ ചേത്ഥ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dindibhā sāḷikā cettha, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൮.
348.
‘‘നയിതാ അമ്ബഗന്ധീ ച, കേതകാ തത്ഥ പുപ്ഫിതാ;
‘‘Nayitā ambagandhī ca, ketakā tattha pupphitā;
ദിബ്ബഗന്ധം സമ്പവന്താ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Dibbagandhaṃ sampavantā, sobhenti mama assamaṃ.
൩൪൯.
349.
‘‘സീഹാ ബ്യഗ്ഘാ ച ദീപീ ച, അച്ഛകോകതരച്ഛകാ;
‘‘Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;
അനുസഞ്ചരന്താ പവനേ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
൩൫൦.
350.
‘‘ജടാഭാരേന ഭരിതാ, അജിനുത്തരവാസനാ;
‘‘Jaṭābhārena bharitā, ajinuttaravāsanā;
അനുസഞ്ചരന്താ പവനേ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Anusañcarantā pavane, sobhenti mama assamaṃ.
൩൫൧.
351.
‘‘അജിനാനിധരാ ഏതേ, നിപകാ സന്തവുത്തിനോ;
‘‘Ajinānidharā ete, nipakā santavuttino;
അപ്പാഹാരാവ തേ സബ്ബേ, സോഭേന്തി മമ അസ്സമം.
Appāhārāva te sabbe, sobhenti mama assamaṃ.
൩൫൨.
352.
‘‘ഖാരിഭാരം ഗഹേത്വാന, അജ്ഝോഗയ്ഹ വനം തദാ;
‘‘Khāribhāraṃ gahetvāna, ajjhogayha vanaṃ tadā;
മൂലഫലാനി ഭുഞ്ജന്താ, വസന്തി അസ്സമേ തദാ.
Mūlaphalāni bhuñjantā, vasanti assame tadā.
൩൫൩.
353.
‘‘ന തേ ദാരും ആഹരന്തി, ഉദകം പാദധോവനം;
‘‘Na te dāruṃ āharanti, udakaṃ pādadhovanaṃ;
സബ്ബേസം ആനുഭാവേന, സയമേവാഹരീയതി.
Sabbesaṃ ānubhāvena, sayamevāharīyati.
൩൫൪.
354.
‘‘ചുല്ലാസീതിസഹസ്സാനി, ഇസയേത്ഥ സമാഗതാ;
‘‘Cullāsītisahassāni, isayettha samāgatā;
സബ്ബേവ ഝായിനോ ഏതേ, ഉത്തമത്ഥഗവേസകാ.
Sabbeva jhāyino ete, uttamatthagavesakā.
൩൫൫.
355.
‘‘തപസ്സിനോ ബ്രഹ്മചാരീ, ചോദേന്താ അപ്പനാവ തേ;
‘‘Tapassino brahmacārī, codentā appanāva te;
അമ്ബരാവചരാ സബ്ബേ, വസന്തി അസ്സമേ തദാ.
Ambarāvacarā sabbe, vasanti assame tadā.
൩൫൬.
356.
‘‘പഞ്ചാഹം സന്നിപതന്തി, ഏകഗ്ഗാ സന്തവുത്തിനോ;
‘‘Pañcāhaṃ sannipatanti, ekaggā santavuttino;
അഞ്ഞോഞ്ഞം അഭിവാദേത്വാ, പക്കമന്തി ദിസാമുഖാ.
Aññoññaṃ abhivādetvā, pakkamanti disāmukhā.
൩൫൭.
357.
‘‘പദുമുത്തരോ നാമ ജിനോ, സബ്ബധമ്മാന പാരഗൂ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;
തമന്ധകാരം വിധമം, ഉപ്പജ്ജി താവദേ ജിനോ.
Tamandhakāraṃ vidhamaṃ, uppajji tāvade jino.
൩൫൮.
358.
‘‘മമ അസ്സമസാമന്താ, യക്ഖോ ആസി മഹിദ്ധികോ;
‘‘Mama assamasāmantā, yakkho āsi mahiddhiko;
സോ മേ സംസിത്ഥ സമ്ബുദ്ധം, ജലജുത്തമനായകം.
So me saṃsittha sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ.
൩൫൯.
359.
‘‘ഏസ ബുദ്ധോ സമുപ്പന്നോ, പദുമുത്തരോ മഹാമുനി;
‘‘Esa buddho samuppanno, padumuttaro mahāmuni;
ഖിപ്പം ഗന്ത്വാന സമ്ബുദ്ധം, പയിരൂപാസ മാരിസ.
Khippaṃ gantvāna sambuddhaṃ, payirūpāsa mārisa.
൩൬൦.
360.
‘‘യക്ഖസ്സ വചനം സുത്വാ, വിപ്പസന്നേന ചേതസാ;
‘‘Yakkhassa vacanaṃ sutvā, vippasannena cetasā;
അസ്സമം സംസാമേത്വാന, നിക്ഖമിം വിപിനാ തദാ.
Assamaṃ saṃsāmetvāna, nikkhamiṃ vipinā tadā.
൩൬൧.
361.
‘‘ചേളേവ ഡയ്ഹമാനമ്ഹി, നിക്ഖമിത്വാന അസ്സമാ;
‘‘Ceḷeva ḍayhamānamhi, nikkhamitvāna assamā;
൩൬൨.
362.
‘‘പദുമുത്തരോ ലോകവിദൂ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ചതുസച്ചം പകാസേന്തോ, ദേസേസി അമതം പദം.
Catusaccaṃ pakāsento, desesi amataṃ padaṃ.
൩൬൩.
363.
‘‘സുഫുല്ലം പദുമം ഗയ്ഹ, ഉപഗന്ത്വാ മഹേസിനോ;
‘‘Suphullaṃ padumaṃ gayha, upagantvā mahesino;
പസന്നചിത്തോ സുമനോ, ബുദ്ധസ്സ അഭിരോപയിം.
Pasannacitto sumano, buddhassa abhiropayiṃ.
൩൬൪.
364.
‘‘പൂജയിത്വാന സമ്ബുദ്ധം, ജലജുത്തമനായകം;
‘‘Pūjayitvāna sambuddhaṃ, jalajuttamanāyakaṃ;
ഏകംസം അജിനം കത്വാ, സന്ഥവിം ലോകനായകം.
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, santhaviṃ lokanāyakaṃ.
൩൬൫.
365.
‘‘യേന ഞാണേന സമ്ബുദ്ധോ, വസതീഹ അനാസവോ;
‘‘Yena ñāṇena sambuddho, vasatīha anāsavo;
തം ഞാണം കിത്തയിസ്സാമി, സുണാഥ മമ ഭാസതോ.
Taṃ ñāṇaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
൩൬൬.
366.
‘‘‘സംസാരസോതം ഛിന്ദിത്വാ, താരേസി സബ്ബപാണിനം;
‘‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, tāresi sabbapāṇinaṃ;
തവ ധമ്മം സുണിത്വാന, തണ്ഹാസോതം തരന്തി തേ.
Tava dhammaṃ suṇitvāna, taṇhāsotaṃ taranti te.
൩൬൭.
367.
‘‘‘തുവം സത്ഥാ ച കേതു ച, ധജോ യൂപോ ച പാണിനം;
‘‘‘Tuvaṃ satthā ca ketu ca, dhajo yūpo ca pāṇinaṃ;
൩൬൮.
368.
‘‘‘യാവതാ ഗണിനോ ലോകേ, സത്ഥവാഹാ പവുച്ചരേ;
‘‘‘Yāvatā gaṇino loke, satthavāhā pavuccare;
തുവം അഗ്ഗോസി സബ്ബഞ്ഞു, തവ അന്തോഗധാവ തേ.
Tuvaṃ aggosi sabbaññu, tava antogadhāva te.
൩൬൯.
369.
‘‘‘തവ ഞാണേന സബ്ബഞ്ഞു, താരേസി ജനതം ബഹും;
‘‘‘Tava ñāṇena sabbaññu, tāresi janataṃ bahuṃ;
തവ ദസ്സനമാഗമ്മ, ദുക്ഖസ്സന്തം കരിസ്സരേ.
Tava dassanamāgamma, dukkhassantaṃ karissare.
൩൭൦.
370.
‘‘‘യേ കേചിമേ ഗന്ധജാതാ, ലോകേ വായന്തി ചക്ഖുമ;
‘‘‘Ye kecime gandhajātā, loke vāyanti cakkhuma;
തവ ഗന്ധസമോ നത്ഥി, പുഞ്ഞക്ഖേത്തേ മഹാമുനേ’.
Tava gandhasamo natthi, puññakkhette mahāmune’.
൩൭൧.
371.
൩൭൨.
372.
‘‘പദുമുത്തരോ ലോകവിദൂ, ആഹുതീനം പടിഗ്ഗഹോ;
‘‘Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;
ഭിക്ഖുസങ്ഘേ നിസീദിത്വാ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Bhikkhusaṅghe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.
൩൭൩.
373.
‘‘‘യോ മേ ഞാണം അപൂജേസി, പസന്നോ സേഹി പാണിഭി;
‘‘‘Yo me ñāṇaṃ apūjesi, pasanno sehi pāṇibhi;
തമഹം കിത്തയിസ്സാമി, സുണാഥ മമ ഭാസതോ.
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
൩൭൪.
374.
‘‘‘തിംസകപ്പസഹസ്സാനി, ദേവലോകേ രമിസ്സതി;
‘‘‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;
സഹസ്സക്ഖത്തും രാജാ ച, ചക്കവത്തീ ഭവിസ്സതി’.
Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati’.
൩൭൫.
375.
‘‘സുലദ്ധലാഭം ലദ്ധോമ്ഹി, തോസയിത്വാന സുബ്ബതം;
‘‘Suladdhalābhaṃ laddhomhi, tosayitvāna subbataṃ;
സബ്ബാസവേ പരിഞ്ഞായ, വിഹരാമി അനാസവോ.
Sabbāsave pariññāya, viharāmi anāsavo.
൩൭൬.
376.
‘‘കിലേസാ ഝാപിതാ മയ്ഹം…പേ॰… വിഹരാമി അനാസവോ.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
൩൭൭.
377.
‘‘സ്വാഗതം വത മേ ആസി…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം.
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
൩൭൮.
378.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം’’.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ ഉദേനോ ഥേരോ ഇമാ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā udeno thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
ഉദേനത്ഥേരസ്സാപദാനം ദസമം.
Udenattherassāpadānaṃ dasamaṃ.
മേത്തേയ്യവഗ്ഗോ ഏകചത്താലീസമോ.
Metteyyavaggo ekacattālīsamo.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
മേത്തേയ്യോ പുണ്ണകോ ഥേരോ, മേത്തഗൂ ധോതകോപി ച;
Metteyyo puṇṇako thero, mettagū dhotakopi ca;
ഉപസിവോ ച നന്ദോ ച, ഹേമകോ സത്തമോ തഹിം.
Upasivo ca nando ca, hemako sattamo tahiṃ.
തോദേയ്യോ ജതുകണ്ണീ ച, ഉദേനോ ച മഹായസോ;
Todeyyo jatukaṇṇī ca, udeno ca mahāyaso;
തീണി ഗാഥാസതാനേത്ഥ, അസീതി തീണി ചുത്തരിം.
Tīṇi gāthāsatānettha, asīti tīṇi cuttariṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / അപദാന-അട്ഠകഥാ • Apadāna-aṭṭhakathā / ൨. പുണ്ണകത്ഥേരഅപദാനവണ്ണനാ • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā