| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੨. ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
2. Udositasikkhāpadavaṇṇanā
੪੭੧-੪੭੩. ਦੁਤਿਯੇ ਅਥਾਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋ ਕਥਂ ਓਕਾਸਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਕਿਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਚ ਆਹਿਣ੍ਡਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਥੇਰੋ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅવਿਪ੍ਪવਾਸੇਤਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, વਿਪ੍ਪવਾਸਪਚ੍ਚਯਾ ਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਤਦਭਾવਤ੍ਥਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
471-473. Dutiye athānandatthero kathaṃ okāsaṃ paṭilabhati, kiṃ karonto ca āhiṇḍatīti āha ‘‘thero kirā’’tiādi. Avippavāseti nimittatthe bhummaṃ, avippavāsatthanti attho, vippavāsapaccayā yā āpatti, tadabhāvatthanti vuttaṃ hoti.
੪੭੫-੪੭੬. ਏવਂ ਛਿਨ੍ਨਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਏવਂ ਇਮੇਹਿ ਚੀવਰਨਿਟ੍ਠਾਨਕਥਿਨੁਬ੍ਭਾਰੇਹਿ ਛਿਨ੍ਨਪਲਿਬੋਧੋ। ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇਸੂਤਿ ਤਿਚੀવਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਨਯੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤੇਸੁ। ਤਿਚੀવਰੇਨ વਿਪ੍ਪવੁਤ੍ਥੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਰੁਕ੍ਖੋ ਛਿਨ੍ਨੋ, ਪਟੋ ਦਡ੍ਢੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ ਅવਯવੇਪਿ ਸਮੁਦਾਯવੋਹਾਰੋ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ।
475-476.Evaṃ chinnapalibodhoti evaṃ imehi cīvaraniṭṭhānakathinubbhārehi chinnapalibodho. Adhiṭṭhitesūti ticīvarādhiṭṭhānanayena adhiṭṭhitesu. Ticīvarena vippavuttho hotīti ‘‘rukkho chinno, paṭo daḍḍho’’tiādīsu viya avayavepi samudāyavohāro labbhatīti vuttaṃ.
੪੭੭-੪੭੮. ਪਰਿਖਾਯ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਸਮਨ੍ਤਾ ਨਦੀਤਲ਼ਾਕਾਦਿਉਦਕੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋਯੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਤਿ ‘‘ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ વਚਨੇਨ। ਆਕਾਸੇ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਘਰਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਆਕਾਸੇ ਅਡ੍ਢਤੇਯ੍ਯਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਰੁਣਂ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤਿ। ਘਰਂ ਨਿવੇਸਨੁਦੋਸਿਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣਮੇવ, ਨ ਪਨ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਘਰਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ।
477-478.Parikhāyavā parikkhittoti iminā ca samantā nadītaḷākādiudakena parikkhittopi parikkhittoyevāti dasseti. Ettāvatāti ‘‘parikkhitto’’ti iminā vacanena. Ākāse aruṇaṃ uṭṭhāpetīti gharassa upari ākāse aḍḍhateyyaratanappamāṇaṃ atikkamitvā aruṇaṃ uṭṭhāpeti. Gharaṃ nivesanudositādilakkhaṇameva, na pana pāṭiyekkaṃ gharaṃ nāma atthīti āha ‘‘ettha cā’’tiādi.
੪੭੯. ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ‘‘ਸਭਾਯੇ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਸਭਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ ਸਭਾਯ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਤਾવਿਭਾવਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਭਾ-ਸਦ੍ਦਪਰਿਯਾਯੋਪਿ ਹਿ ਸਭਾਯ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਪੁਂਸਕਲਿਙ੍ਗਯੁਤ੍ਤੋ ਇਧ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਲਿਙ੍ਗਬ੍ਯਤ੍ਤਯੇਨ ਸਭਾ વੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਚੀવਰਹਤ੍ਥਪਾਸੇ વਸਿਤਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਚੀવਰਹਤ੍ਥਪਾਸੇਯੇવ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਂ ਤਸ੍ਸਾ…ਪੇ॰… ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਤਸ੍ਸਾ વੀਥਿਯਾ ਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਸਭਾਯਦ੍વਾਰਾਨਂ ਗਹਣੇਨੇવ ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਗੇਹਾਨਿ ਸਾ ਚ ਅਨ੍ਤਰવੀਥਿ ਗਹਿਤਾਯੇવ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਹਰਿਤ੍વਾ ਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤੀਤਿ ਤਂ વੀਥਿਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਠਿਤੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਘਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਪੁਰਤੋ વਾ ਪਚ੍ਛਤੋ વਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇਤਿ ਘਰਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ।
479. Pāḷiyaṃ vuttanayena ‘‘sabhāye’’ti avatvā ‘‘sabhāya’’nti paccattavacanaṃ sabhāya-saddassa napuṃsakaliṅgatāvibhāvanatthaṃ vuttaṃ. Sabhā-saddapariyāyopi hi sabhāya-saddo napuṃsakaliṅgayutto idha vuttoti imamatthaṃ dassento ‘‘liṅgabyattayena sabhā vuttā’’ti āha. Cīvarahatthapāse vasitabbaṃ natthīti cīvarahatthapāseyeva vasitabbanti natthi. Yaṃ tassā…pe… na vijahitabbanti ettha tassā vīthiyā sammukhaṭṭhāne sabhāyadvārānaṃ gahaṇeneva tattha sabbānipi gehāni sā ca antaravīthi gahitāyeva hoti. Atiharitvā ghare nikkhipatīti taṃ vīthiṃ muñcitvā ṭhite aññasmiṃ ghare nikkhipati. Purato vā pacchato vā hatthapāseti gharassa hatthapāsaṃ sandhāya vadati.
ਨਿવੇਸਨਾਦੀਸੁ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਾਯ ਏਕੂਪਚਾਰਤਾ, ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤਾਯ ਨਾਨੂਪਚਾਰਤਾ ਚ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਏਤੇਨੇવੁਪਾਯੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਨਿવੇਸਨਾਦੀਨਿ ਗਾਮਤੋ ਬਹਿ ਸਨ੍ਨਿવਿਟ੍ਠਾਨਿ ਗਹਿਤਾਨੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ ਠਿਤਾਨਞ੍ਹਿ ਗਾਮਗ੍ਗਹਣੇਨ ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ ਗਾਮਪਰਿਹਾਰੋਯੇવਾਤਿ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਗਾਮਾਦੀਸੁ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸਪਰਿਯਨ੍ਤੇਸੁ ਪਨ੍ਨਰਸਸੁ। ਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾਦਿવਸੇਨਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਪਰਿਕ੍ਖੇਪਸ੍ਸੇવ ਗਹਣਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਏਕਕੁਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ।
Nivesanādīsu parikkhittatāya ekūpacāratā, aparikkhittatāya nānūpacāratā ca veditabbāti dassento ‘‘etenevupāyenā’’tiādimāha. Nivesanādīni gāmato bahi sanniviṭṭhāni gahitānīti veditabbaṃ. Antogāme ṭhitānañhi gāmaggahaṇena gahitattā gāmaparihāroyevāti. Sabbatthāpīti gāmādīsu ajjhokāsapariyantesu pannarasasu. Parikkhepādivasenāti ettha ādi-saddena aparikkhepasseva gahaṇaṃ veditabbaṃ, na ekakulādīnampi.
੪੮੦-੪੮੭. ਓવਰਕੋ ਨਾਮ ਗਬ੍ਭਸ੍ਸ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਅਞ੍ਞੋ ਗਬ੍ਭੋਤਿਪਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਮੁਣ੍ਡਚ੍ਛਦਨਪਾਸਾਦੋਤਿ ਚਨ੍ਦਿਕਙ੍ਗਣਯੁਤ੍ਤੋ ਪਾਸਾਦੋ।
480-487.Ovarako nāma gabbhassa abbhantare añño gabbhotipi vadanti. Muṇḍacchadanapāsādoti candikaṅgaṇayutto pāsādo.
੪੮੯. ਸਤ੍ਥੋਤਿ ਜਙ੍ਘਸਤ੍ਥੋ ਸਕਟਸਤ੍ਥੋ વਾ। ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍વਾਤਿ વਿਨਿવਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ। વੁਤ੍ਤਮੇવਤ੍ਥਂ વਿਭਾવੇਤਿ ‘‘ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠੇਨ…ਪੇ॰… ਠਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠੇਨਾਤਿ ਗਾਮਸ੍ਸ ਨਦਿਯਾ વਾ ਅਨ੍ਤੋਪવਿਟ੍ਠੇਨ। ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ ਚ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘વਿਸੁਂ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰਸ੍ਸ ਅવੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਗਾਮਾਦੀਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વਿਯ ਚੀવਰਹਤ੍ਥਪਾਸੋਯੇવ ਨਦੀਪਰਿਹਾਰੋ’’ਤਿ ਤੀਸੁਪਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਹਾਰਸੀਮਨ੍ਤਿ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। વਿਹਾਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਸਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ વਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਤ੍ਥਸਮੀਪੇਯੇવਾਤਿ ਇਦਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਪਰਿਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੋ ਹੋਤਿ, ਸਤ੍ਥੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸਾ ਨ વਿਜਹਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋ ਨਾਮ ਸਤ੍ਥਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
489.Satthoti jaṅghasattho sakaṭasattho vā. Pariyādiyitvāti vinivijjhitvā. Vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘antopaviṭṭhena…pe… ṭhito hotī’’ti. Tattha antopaviṭṭhenāti gāmassa nadiyā vā antopaviṭṭhena. Nadīparihāro ca labbhatīti ettha ‘‘visuṃ nadīparihārassa avuttattā gāmādīhi aññattha viya cīvarahatthapāsoyeva nadīparihāro’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Vihārasīmanti avippavāsasīmaṃ sandhāyāha. Vihāraṃ gantvā vasitabbanti antosīmāya yattha katthaci vasitabbaṃ. Satthasamīpeyevāti idaṃ yathāvuttaabbhantaraparicchedavasena vuttaṃ. Pāḷiyaṃ nānākulassasattho hoti, satthe cīvaraṃ nikkhipitvā hatthapāsā na vijahitabbanti ettha hatthapāso nāma satthassa hatthapāsoti veditabbaṃ.
੪੯੦. ਏਕਕੁਲਸ੍ਸ ਖੇਤ੍ਤੇਤਿ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ‘‘ਨਾਨਾਕੁਲਸ੍ਸ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇ ਖੇਤ੍ਤੇ ਚੀવਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਖੇਤ੍ਤਦ੍વਾਰਮੂਲੇ વਾ ਤਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ વਾ વਤ੍ਥਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍વਾਰਮੂਲਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਨ੍ਤੋਖੇਤ੍ਤੇਪਿ વਸਨ੍ਤੇਨ ਚੀવਰਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਕਤ੍વਾਯੇવ વਸਿਤਬ੍ਬਂ।
490.Ekakulassa khetteti aparikkhittaṃ sandhāya vadati. Yasmā ‘‘nānākulassa parikkhitte khette cīvaraṃ nikkhipitvā khettadvāramūle vā tassa hatthapāse vā vatthabba’’nti vuttaṃ, tasmā dvāramūlato aññattha antokhettepi vasantena cīvaraṃ hatthapāse katvāyeva vasitabbaṃ.
੪੯੧-੪੯੪. ‘‘વਿਹਾਰੋ ਨਾਮ ਸਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ વਾ ਅਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ વਾ ਸਕਲੋ ਆવਾਸੋ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਏਕਂ ਗੇਹਮੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਕਕੁਲਨਾਨਾਕੁਲਸਨ੍ਤਕਤਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਰਾਪਕਾਨਂ વਸੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਛਾਯਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋਕਾਸਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਏવਾਤਿ ਯਦਾ ਮਹਾવੀਥਿਯਂ ਉਜੁਕਮੇવ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਸੂਰਿਯਮਣ੍ਡਲਂ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਤਦਾ ਯਂ ਓਕਾਸਂ ਛਾਯਾ ਫਰਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਗਮਨਪਥੇਤਿ ਯਂ ਤਦਹੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪੁਨ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
491-494.‘‘Vihāro nāma saparikkhitto vā aparikkhitto vā sakalo āvāso’’ti vadanti. Yasmiṃ vihāreti ettha pana ekaṃ gehameva vuttaṃ. Ekakulanānākulasantakatā cettha kārāpakānaṃ vasena veditabbā. Chāyāya phuṭṭhokāsassa anto evāti yadā mahāvīthiyaṃ ujukameva gacchantaṃ sūriyamaṇḍalaṃ majjhanhikaṃ pāpuṇāti, tadā yaṃ okāsaṃ chāyā pharati, taṃ sandhāya vuttaṃ. Agamanapatheti yaṃ tadaheva gantvā puna āgantuṃ sakkā na hoti, tādisaṃ sandhāya vuttaṃ.
੪੯੫. ਨਦਿਂ ਓਤਰਤੀਤਿ ਹਤ੍ਥਪਾਸਂ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਓਤਰਤਿ। ਨ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਪਰਿਭੋਗਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਾਪਜ੍ਜਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਪਰਿਭੋਗਾਰਹਤ੍ਤਾਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਚੀવਰਂ ਅਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਅਚਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ। ਏਕਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਏਕਂ ਅਂਸਕੂਟੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਬਹੂਨਂ ਸਞ੍ਚਾਰਟ੍ਠਾਨੇ ਏવਂ ਅਕਤ੍વਾ ਗਮਨਂ ਨ ਸਾਰੁਪ੍ਪਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਬਹਿਗਾਮੇ ਠਪੇਤ੍વਾ…ਪੇ॰… વਿਨਯਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੇ વਿਯ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਚੀવਰਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚੀવਰਞ੍ਚ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
495.Nadiṃ otaratīti hatthapāsaṃ muñcitvā otarati. Na āpajjatīti paribhogapaccayā dukkaṭaṃ nāpajjati. Tenāha ‘‘so hī’’tiādi. Aparibhogārahattāti imināva nissaggiyacīvaraṃ anissajjetvā paribhuñjantassa dukkaṭaṃ acittakanti siddhaṃ. Ekaṃ pārupitvā ekaṃ aṃsakūṭe ṭhapetvā gantabbanti idaṃ bahūnaṃ sañcāraṭṭhāne evaṃ akatvā gamanaṃ na sāruppanti katvā vuttaṃ. Bahigāme ṭhapetvā…pe… vinayakammaṃ kātabbanti vuttattā adhiṭṭhāne viya parammukhā ṭhitampi nissaggiyaṃ cīvaraṃ nissajjituṃ nissaṭṭhacīvarañca dātuṃ vaṭṭatīti veditabbaṃ.
ਗਮਨੇ ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਨ ਨ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਸਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਉਸ੍ਸਾਹੇ ਅਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਪਿ ਗਮਨਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਪੁਨ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਉਸ੍ਸਾਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾ ਅਰੁਣੇ ਉਟ੍ਠਿਤੇ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿਯੇવਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਪਰਤੋ ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਠਤ੍વਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ વਚਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਏવਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ‘‘ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹਂ વਿਨਾવ ਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨੇ ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਪਠਮਤਰਂਯੇવ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਨਤੋ। ਅਥ ‘‘ਪੁਰਾਰੁਣਾ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਾવ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨਿਸ੍ਸਯਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇવ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ। ਏવਞ੍ਚ ਸਤਿ ‘‘ਸਹ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ? વੁਚ੍ਚਤੇ – ਸਉਸ੍ਸਹਤ੍ਤਾ ਪਠਮਤਰਂ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿ ਨ વੁਤ੍ਤਾ। ਸਤਿਪਿ ਚ ਉਸ੍ਸਾਹਭਾવੇ ਏਕਤੋ ਗਮਨਸ੍ਸ ਉਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਮੁਹੁਤ੍ਤਂ ਠਤ੍વਾ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ વਿਯ ਸਹ ਅਰੁਣੁਗ੍ਗਮਨਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯੇવ વੁਤ੍ਤਾ।
Gamane saussāhattā ‘‘nissayo pana na paṭippassambhatī’’ti vuttaṃ. Muhuttaṃ sayitvā…pe… nissayo ca paṭippassambhatīti ettha ‘‘ussāhe apariccattepi gamanassa upacchinnattā puna uṭṭhāya saussāhaṃ gacchantānampi antarā aruṇe uṭṭhite nissayo paṭippassambhatiyevā’’ti vadanti. Parato muhuttaṃ ṭhatvāti etthāpi eseva nayo. Aññamaññassa vacanaṃ aggahetvā gatāti ettha sace evaṃ gacchantā ‘‘purāruṇā aññamaññaṃ passissāmā’’ti ussāhaṃ vināva gatā honti, aruṇuggamane nissayapaṭippassaddhi na vattabbā paṭhamataraṃyeva paṭippassambhanato. Atha ‘‘purāruṇā passissāmā’’ti saussāhāva gacchanti, nissayapaṭippassaddhiyeva na vattabbā. Evañca sati ‘‘saha aruṇuggamanā nissayo paṭippassambhatī’’ti kasmā vuttaṃ? Vuccate – saussahattā paṭhamataraṃ paṭippassaddhi na vuttā. Satipi ca ussāhabhāve ekato gamanassa upacchinnattā ‘‘muhuttaṃ ṭhatvā’’ti ettha viya saha aruṇuggamanā paṭippassaddhiyeva vuttā.
ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯਂ ਗਾਮਨ੍ਤਿ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਗਾਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ ਗਾਮਂ ਅਨ੍ਤੋ ਕਤ੍વਾ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਸਮ੍ਮੁਤਿਯਾ ਅਭਾવਤੋ। ਨੇવ ਚੀવਰਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸੀਮਾਭਾવਤੋ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤੀਤਿ ਸਉਸ੍ਸਾਹਭਾવਤੋ। ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇਯੇવ ਚ ਨੇਸਂ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਰੁਣਂ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਸ੍ਸਤਿਯਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀવਰਂ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਅਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਂ ਗਤੇ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਚ੍ਛਾ ਥੇਰੇਨ ਸਰਿਤ੍વਾ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬવਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਚੀવਰਂ ਪਚ੍ਚੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਦਹਰਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ વਿਸ੍ਸਾਸੇਨ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਪੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ ਆਗਤਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ વਿਹਾਰਂ ਗਤੇਨ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬવਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਤਾ, ਅਨਤ੍ਥਤਕਥਿਨਤਾ, ਅਲਦ੍ਧਸਮ੍ਮੁਤਿਤਾ, ਰਤ੍ਤਿવਿਪ੍ਪવਾਸੋਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
Antosīmāyaṃ gāmanti avippavāsasīmāsammutiyā pacchā patiṭṭhāpitagāmaṃ sandhāya vadati gāmaṃ anto katvā avippavāsasīmāsammutiyā abhāvato. Neva cīvarāni nissaggiyāni hontīti avippavāsasīmābhāvato vuttaṃ, na nissayo paṭippassambhatīti saussāhabhāvato. Antarāmaggeyeva ca nesaṃ aruṇaṃ uggacchatīti dhammaṃ sutvā āgacchantānaṃ aruṇaṃ uggacchati. Assatiyā gacchatīti assatiyā attano cīvaraṃ apaccuddharitvā therassa cīvaraṃ apaccuddharāpetvā gacchati. Evaṃ gate tasmiṃ pacchā therena saritvā paṭipajjitabbavidhiṃ dasseti ‘‘attano cīvaraṃ paccuddharitvā daharassa cīvaraṃ vissāsena gahetvā ṭhapetabba’’nti. Gantvā vattabboti āgatakiccaṃ niṭṭhapetvā vihāraṃ gatena paṭipajjitabbavidhiṃ dasseti. Anadhiṭṭhitacīvaratā, anatthatakathinatā, aladdhasammutitā, rattivippavāsoti imānettha cattāri aṅgāni.
ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Udositasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 2. Udositasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੨. ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Udositasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੨. ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Udositasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੨. ਉਦੋਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Udositasikkhāpadavaṇṇanā
