Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya

    ၂. ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ

    2. Udumbarikasuttaṃ

    နိဂ္ရောဓပရိဗ္ဗာဇကဝတ္ထု

    Nigrodhaparibbājakavatthu

    ၄၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခော ပန သမယေန နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ ပဋိဝသတိ မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ တိံသမတ္တေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကသတေဟိ။ အထ ခော သန္ဓာနော ဂဟပတိ ဒိဝာ ဒိဝသ္သ 1 ရာဇဂဟာ နိက္ခမိ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ။ အထ ခော သန္ဓာနသ္သ ဂဟပတိသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အကာလော ခော ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ။ ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝာ။ မနောဘာဝနီယာနမ္ပိ ဘိက္ခူနံ အသမယော ဒသ္သနာယ။ ပဋိသလ္လီနာ မနောဘာဝနီယာ ဘိက္ခူ။ ယံနူနာဟံ ယေန ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမေယ္ယ’’န္တိ။ အထ ခော သန္ဓာနော ဂဟပတိ ယေန ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, တေနုပသင္ကမိ။

    49. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako udumbarikāya paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ tiṃsamattehi paribbājakasatehi. Atha kho sandhāno gahapati divā divassa 2 rājagahā nikkhami bhagavantaṃ dassanāya. Atha kho sandhānassa gahapatissa etadahosi – ‘‘akālo kho bhagavantaṃ dassanāya. Paṭisallīno bhagavā. Manobhāvanīyānampi bhikkhūnaṃ asamayo dassanāya. Paṭisallīnā manobhāvanīyā bhikkhū. Yaṃnūnāhaṃ yena udumbarikāya paribbājakārāmo, yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho sandhāno gahapati yena udumbarikāya paribbājakārāmo, tenupasaṅkami.

    ၅၀. တေန ခော ပန သမယေန နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ ဥန္နာဒိနိယာ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာယ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိယာ။ သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ မဟာမတ္တကထံ သေနာကထံ ဘယကထံ ယုဒ္ဓကထံ အန္နကထံ ပာနကထံ ဝတ္ထကထံ သယနကထံ မာလာကထံ ဂန္ဓကထံ ဉာတိကထံ ယာနကထံ ဂာမကထံ နိဂမကထံ နဂရကထံ ဇနပဒကထံ ဣတ္ထိကထံ သူရကထံ ဝိသိခာကထံ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ ပုဗ္ဗပေတကထံ နာနတ္တကထံ လောကက္ခာယိကံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ။

    50. Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā.

    ၅၁. အဒ္ဒသာ ခော နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော သန္ဓာနံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာ သကံ ပရိသံ သဏ္ဌာပေသိ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒာ ဘောန္တော ဟောန္တု, မာ ဘောန္တော သဒ္ဒမကတ္ထ။ အယံ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သာဝကော အာဂစ္ဆတိ သန္ဓာနော ဂဟပတိ။ ယာဝတာ ခော ပန သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ရာဇဂဟေ ပဋိဝသန္တိ, အယံ တေသံ အညတရော သန္ဓာနော ဂဟပတိ။ အပ္ပသဒ္ဒကာမာ ခော ပနေတေ အာယသ္မန္တော အပ္ပသဒ္ဒဝိနီတာ , အပ္ပသဒ္ဒသ္သ ဝဏ္ဏဝာဒိနော။ အပ္ပေဝ နာမ အပ္ပသဒ္ဒံ ပရိသံ ဝိဒိတ္ဝာ ဥပသင္ကမိတဗ္ဗံ မညေယ္ယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏ္ဟီ အဟေသုံ။

    51. Addasā kho nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvā sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha. Ayaṃ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati sandhāno gahapati. Yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā gihī odātavasanā rājagahe paṭivasanti, ayaṃ tesaṃ aññataro sandhāno gahapati. Appasaddakāmā kho panete āyasmanto appasaddavinītā , appasaddassa vaṇṇavādino. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.

    ၅၂. အထ ခော သန္ဓာနော ဂဟပတိ ယေန နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ နိဂ္ရောဓေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သန္ဓာနော ဂဟပတိ နိဂ္ရောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အညထာ ခော ဣမေ ဘောန္တော အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ။ အညထာ ခော 3 ပန သော ဘဂဝာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝတိ အပ္ပသဒ္ဒာနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝာတာနိ မနုသ္သရာဟသ္သေယ္ယကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပာနီ’’တိ။

    52. Atha kho sandhāno gahapati yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigrodhena paribbājakena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sandhāno gahapati nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘aññathā kho ime bhonto aññatitthiyā paribbājakā saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā. Aññathā kho 4 pana so bhagavā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppānī’’ti.

    ၅၃. ဧဝံ ဝုတ္တေ နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော သန္ဓာနံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ယဂ္ဃေ ဂဟပတိ, ဇာနေယ္ယာသိ, ကေန သမဏော ဂောတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတိ, ကေန သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇတိ, ကေန ပညာဝေယ္ယတ္တိယံ သမာပဇ္ဇတိ? သုညာဂာရဟတာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပညာ အပရိသာဝစရော သမဏော ဂောတမော နာလံ သလ္လာပာယ။ သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ 5။ သေယ္ယထာပိ နာမ ဂောကာဏာ ပရိယန္တစာရိနီ အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဧဝမေဝ သုညာဂာရဟတာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပညာ; အပရိသာဝစရော သမဏော ဂောတမော; နာလံ သလ္လာပာယ။ သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဣင္ဃ, ဂဟပတိ, သမဏော ဂောတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေယ္ယာမ 6, တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ မညေ ဩရောဓေယ္ယာမာ’’တိ။

    53. Evaṃ vutte nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘yagghe gahapati, jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati? Suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya. So antamantāneva sevati 7. Seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā; aparisāvacaro samaṇo gotamo; nālaṃ sallāpāya. So antamantāneva sevati. Iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma 8, tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’’ti.

    ၅၄. အသ္သောသိ ခော ဘဂဝာ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓာယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ သန္ဓာနသ္သ ဂဟပတိသ္သ နိဂ္ရောဓေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟိတ္ဝာ ယေန သုမာဂဓာယ တီရေ မောရနိဝာပော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ သုမာဂဓာယ တီရေ မောရနိဝာပေ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ သုမာဂဓာယ တီရေ မောရနိဝာပေ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမန္တံ။ ဒိသ္ဝာန သကံ ပရိသံ သဏ္ဌာပေသိ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒာ ဘောန္တော ဟောန္တု, မာ ဘောန္တော သဒ္ဒမကတ္ထ, အယံ သမဏော ဂောတမော သုမာဂဓာယ တီရေ မောရနိဝာပေ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမတိ။ အပ္ပသဒ္ဒကာမော ခော ပန သော အာယသ္မာ, အပ္ပသဒ္ဒသ္သ ဝဏ္ဏဝာဒီ။ အပ္ပေဝ နာမ အပ္ပသဒ္ဒံ ပရိသံ ဝိဒိတ္ဝာ ဥပသင္ကမိတဗ္ဗံ မညေယ္ယ။ သစေ သမဏော ဂောတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, ဣမံ တံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆေယ္ယာမ – ‘ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝာ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယ’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏ္ဟီ အဟေသုံ။

    54. Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya sandhānassa gahapatissa nigrodhena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā gijjhakūṭā pabbatā orohitvā yena sumāgadhāya tīre moranivāpo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkami. Addasā kho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ. Disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha, ayaṃ samaṇo gotamo sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamati. Appasaddakāmo kho pana so āyasmā, appasaddassa vaṇṇavādī. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyya. Sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ puccheyyāma – ‘ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.

    တပောဇိဂုစ္ဆာဝာဒော

    Tapojigucchāvādo

    ၅၅. အထ ခော ဘဂဝာ ယေန နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင္ကမိ။ အထ ခော နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတု ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ, သ္ဝာဂတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော။ စိရသ္သံ ခော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဣမံ ပရိယာယမကာသိ ယဒိဒံ ဣဓာဂမနာယ။ နိသီဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝာ, ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ အာသနေ။ နိဂ္ရောဓောပိ ခော ပရိဗ္ဗာဇကော အညတရံ နီစာသနံ ဂဟေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော နိဂ္ရောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကာယ နုတ္ထ, နိဂ္ရောဓ, ဧတရဟိ ကထာယ သန္နိသိန္နာ, ကာ စ ပန ဝော အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ, ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, အဒ္ဒသာမ ဘဂဝန္တံ သုမာဂဓာယ တီရေ မောရနိဝာပေ အဗ္ဘောကာသေ စင္ကမန္တံ, ဒိသ္ဝာန ဧဝံ အဝောစုမ္ဟာ – ‘သစေ သမဏော ဂောတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, ဣမံ တံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆေယ္ယာမ – ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝာ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယ’န္တိ? အယံ ခော နော, ဘန္တေ, အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ; အထ ဘဂဝာ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။

    55. Atha kho bhagavā yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā, svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nigrodhopi kho paribbājako aññataraṃ nīcāsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nigrodhaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha, nigrodha, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca, ‘‘idha mayaṃ, bhante, addasāma bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ, disvāna evaṃ avocumhā – ‘sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ puccheyyāma – ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā; atha bhagavā anuppatto’’ti.

    ၅၆. ‘‘ဒုဇ္ဇာနံ ခော ဧတံ, နိဂ္ရောဓ, တယာ အညဒိဋ္ဌိကေန အညခန္တိကေန အညရုစိကေန အညတ္ရာယောဂေန အညတ္ရာစရိယကေန, ယေနာဟံ သာဝကေ ဝိနေမိ , ယေန မယာ သာဝကာ ဝိနီတာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယံ။ ဣင္ဃ တ္ဝံ မံ, နိဂ္ရောဓ, သကေ အာစရိယကေ အဓိဇေဂုစ္ဆေ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆ – ‘ကထံ သန္တာ နု ခော, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, ကထံ အပရိပုဏ္ဏာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အဟေသုံ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ မဟိဒ္ဓိကတာ မဟာနုဘာဝတာ, ယတ္ရ ဟိ နာမ သကဝာဒံ ဌပေသ္သတိ, ပရဝာဒေန ပဝာရေသ္သတီ’’တိ။

    56. ‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, nigrodha, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena, yenāhaṃ sāvake vinemi , yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyaṃ. Iṅgha tvaṃ maṃ, nigrodha, sake ācariyake adhijegucche pañhaṃ puccha – ‘kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṃ aparipuṇṇā’ti? Evaṃ vutte te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma sakavādaṃ ṭhapessati, paravādena pavāressatī’’ti.

    ၅၇. အထ ခော နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော တေ ပရိဗ္ဗာဇကေ အပ္ပသဒ္ဒေ ကတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မယံ ခော, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာဝာဒာ 9 တပောဇိဂုစ္ဆာသာရာ တပောဇိဂုစ္ဆာအလ္လီနာ ဝိဟရာမ ။ ကထံ သန္တာ နု ခော, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, ကထံ အပရိပုဏ္ဏာ’’တိ?

    57. Atha kho nigrodho paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayaṃ kho, bhante, tapojigucchāvādā 10 tapojigucchāsārā tapojigucchāallīnā viharāma . Kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṃ aparipuṇṇā’’ti?

    ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အစေလကော ဟောတိ မုတ္တာစာရော, ဟတ္ထာပလေခနော 11, န ဧဟိဘဒ္ဒန္တိကော, န တိဋ္ဌဘဒ္ဒန္တိကော, နာဘိဟဋံ , န ဥဒ္ဒိသ္သကတံ, န နိမန္တနံ သာဒိယတိ, သော န ကုမ္ဘိမုခာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, န ကဠောပိမုခာ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတိ, န ဧဠကမန္တရံ, န ဒဏ္ဍမန္တရံ, န မုသလမန္တရံ, န ဒ္ဝိန္နံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ, န ဂဗ္ဘိနိယာ, န ပာယမာနာယ, န ပုရိသန္တရဂတာယ, န သင္ကိတ္တီသု, န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ, န ယတ္ထ မက္ခိကာ သဏ္ဍသဏ္ဍစာရိနီ, န မစ္ဆံ, န မံသံ, န သုရံ, န မေရယံ, န ထုသောဒကံ ပိဝတိ, သော ဧကာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ ဧကာလောပိကော, ဒ္ဝာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ ဒ္ဝာလောပိကော, သတ္တာဂာရိကော ဝာ ဟောတိ သတ္တာလောပိကော, ဧကိသ္သာပိ ဒတ္တိယာ ယာပေတိ, ဒ္ဝီဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ, သတ္တဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ; ဧကာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ, ဒ္ဝီဟိကမ္ပိ 12 အာဟာရံ အာဟာရေတိ, သတ္တာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ, ဣတိ ဧဝရူပံ အဒ္ဓမာသိကမ္ပိ ပရိယာယဘတ္တဘောဇနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ သော သာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, သာမာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, နီဝာရဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဒဒ္ဒုလဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဟဋဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ကဏဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, အာစာမဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ပိညာကဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, တိဏဘက္ခော ဝာ ဟောတိ, ဂောမယဘက္ခော ဝာ ဟောတိ; ဝနမူလဖလာဟာရော ယာပေတိ ပဝတ္တဖလဘောဇီ။ သော သာဏာနိပိ ဓာရေတိ , မသာဏာနိပိ ဓာရေတိ, ဆဝဒုသ္သာနိပိ ဓာရေတိ, ပံသုကူလာနိပိ ဓာရေတိ, တိရီဋာနိပိ ဓာရေတိ, အဇိနမ္ပိ ဓာရေတိ, အဇိနက္ခိပမ္ပိ ဓာရေတိ, ကုသစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ဝာကစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ဖလကစီရမ္ပိ ဓာရေတိ, ကေသကမ္ဗလမ္ပိ ဓာရေတိ, ဝာဠကမ္ဗလမ္ပိ ဓာရေတိ, ဥလူကပက္ခမ္ပိ ဓာရေတိ, ကေသမသ္သုလောစကောပိ ဟောတိ ကေသမသ္သုလောစနာနုယောဂမနုယုတ္တော , ဥဗ္ဘဋ္ဌကောပိ 13 ဟောတိ အာသနပဋိက္ခိတ္တော, ဥက္ကုဋိကောပိ ဟောတိ ဥက္ကုဋိကပ္ပဓာနမနုယုတ္တော, ကဏ္ဋကာပသ္သယိကောပိ ဟောတိ ကဏ္ဋကာပသ္သယေ သေယ္ယံ ကပ္ပေတိ, ဖလကသေယ္ယမ္ပိ ကပ္ပေတိ, ထဏ္ဍိလသေယ္ယမ္ပိ ကပ္ပေတိ, ဧကပသ္သယိကောပိ ဟောတိ ရဇောဇလ္လဓရော, အဗ္ဘောကာသိကောပိ ဟောတိ ယထာသန္ထတိကော, ဝေကဋိကောပိ ဟောတိ ဝိကဋဘောဇနာနုယောဂမနုယုတ္တော, အပာနကောပိ ဟောတိ အပာနကတ္တမနုယုတ္တော, သာယတတိယကမ္ပိ ဥဒကောရောဟနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဝာ ဟောတိ အပရိပုဏ္ဏာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, နော အပရိပုဏ္ဏာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏာယပိ ခော အဟံ, နိဂ္ရောဓ, တပောဇိဂုစ္ဆာယ အနေကဝိဟိတေ ဥပက္ကိလေသေ ဝဒာမီ’’တိ။

    ‘‘Idha, nigrodha, tapassī acelako hoti muttācāro, hatthāpalekhano 14, na ehibhaddantiko, na tiṭṭhabhaddantiko, nābhihaṭaṃ , na uddissakataṃ, na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti, na kaḷopimukhā paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ, na daṇḍamantaraṃ, na musalamantaraṃ, na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ, na gabbhiniyā, na pāyamānāya, na purisantaragatāya, na saṅkittīsu, na yattha sā upaṭṭhito hoti, na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ, na maṃsaṃ, na suraṃ, na merayaṃ, na thusodakaṃ pivati, so ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko, sattāgāriko vā hoti sattālopiko, ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti, sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi 15 āhāraṃ āhāreti, sattāhikampi āhāraṃ āhāreti, iti evarūpaṃ addhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti, sāmākabhakkho vā hoti, nīvārabhakkho vā hoti, daddulabhakkho vā hoti, haṭabhakkho vā hoti, kaṇabhakkho vā hoti, ācāmabhakkho vā hoti, piññākabhakkho vā hoti, tiṇabhakkho vā hoti, gomayabhakkho vā hoti; vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti , masāṇānipi dhāreti, chavadussānipi dhāreti, paṃsukūlānipi dhāreti, tirīṭānipi dhāreti, ajinampi dhāreti, ajinakkhipampi dhāreti, kusacīrampi dhāreti, vākacīrampi dhāreti, phalakacīrampi dhāreti, kesakambalampi dhāreti, vāḷakambalampi dhāreti, ulūkapakkhampi dhāreti, kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto , ubbhaṭṭhakopi 16 hoti āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, phalakaseyyampi kappeti, thaṇḍilaseyyampi kappeti, ekapassayikopi hoti rajojalladharo, abbhokāsikopi hoti yathāsanthatiko, vekaṭikopi hoti vikaṭabhojanānuyogamanuyutto, apānakopi hoti apānakattamanuyutto, sāyatatiyakampi udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā vā hoti aparipuṇṇā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti, no aparipuṇṇā’’ti. ‘‘Evaṃ paripuṇṇāyapi kho ahaṃ, nigrodha, tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadāmī’’ti.

    ဥပက္ကိလေသော

    Upakkileso

    ၅၈. ‘‘ယထာ ကထံ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝာ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏာယ တပောဇိဂုစ္ဆာယ အနေကဝိဟိတေ ဥပက္ကိလေသေ ဝဒတီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    58. ‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā evaṃ paripuṇṇāya tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadatī’’ti? ‘‘Idha, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ 17။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati 18. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ၅၉. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    59. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ၆၀. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ဘောဇနေသု ဝောဒာသံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ဣဒံ မေ ခမတိ, ဣဒံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ သော ယဉ္စ 19 ခ္ဝသ္သ နက္ခမတိ, တံ သာပေက္ခော ပဇဟတိ။ ယံ ပနသ္သ ခမတိ, တံ ဂဓိတော 20 မုစ္ဆိတော အဇ္ဈာပန္နော အနာဒီနဝဒသ္သာဝီ အနိသ္သရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    60. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca 21 khvassa nakkhamati, taṃ sāpekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati, taṃ gadhito 22 mucchito ajjhāpanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ လာဘသက္ကာရသိလောကနိကန္တိဟေတု – ‘သက္ကရိသ္သန္တိ မံ ရာဇာနော ရာဇမဟာမတ္တာ ခတ္တိယာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဂဟပတိကာ တိတ္ထိယာ’တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ၆၁. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အညတရံ သမဏံ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာ အပသာဒေတာ 23 ဟောတိ – ‘ကိံ ပနာယံ သမ္ဗဟုလာဇီဝော 24 သဗ္ဗံ သံဘက္ခေတိ။ သေယ္ယထိဒံ – မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇမေဝ ပဉ္စမံ, အသနိဝိစက္ကံ ဒန္တကူဋံ, သမဏပ္ပဝာဒေနာ’တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    61. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā apasādetā 25 hoti – ‘kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo 26 sabbaṃ saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ပသ္သတိ အညတရံ သမဏံ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာ ကုလေသု သက္ကရိယမာနံ ဂရုကရိယမာနံ မာနိယမာနံ ပူဇိယမာနံ။ ဒိသ္ဝာ တသ္သ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣမဉ္ဟိ နာမ သမ္ဗဟုလာဇီဝံ ကုလေသု သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ မံ ပန တပသ္သိံ လူခာဇီဝိံ ကုလေသု န သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တီ’တိ, ဣတိ သော ဣသ္သာမစ္ဆရိယံ ကုလေသု ဥပ္ပာဒေတာ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garukariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā tassa evaṃ hoti – ‘imañhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṃ kulesu uppādetā hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ၆၂. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အာပာထကနိသာဒီ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    62. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī āpāthakanisādī hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အတ္တာနံ အဒသ္သယမာနော ကုလေသု စရတိ – ‘ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိံ ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိ’န္တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī attānaṃ adassayamāno kulesu carati – ‘idampi me tapasmiṃ idampi me tapasmi’nti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ကိဉ္စိဒေဝ ပဋိစ္ဆန္နံ သေဝတိ။ သော ‘ခမတိ တေ ဣဒ’န္တိ ပုဋ္ဌော သမာနော အက္ခမမာနံ အာဟ – ‘ခမတီ’တိ။ ခမမာနံ အာဟ – ‘နက္ခမတီ’တိ။ ဣတိ သော သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī kiñcideva paṭicchannaṃ sevati. So ‘khamati te ida’nti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Khamamānaṃ āha – ‘nakkhamatī’ti. Iti so sampajānamusā bhāsitā hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တထာဂတသ္သ ဝာ တထာဂတသာဝကသ္သ ဝာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တသ္သ သန္တံယေဝ ပရိယာယံ အနုညေယ္ယံ နာနုဇာနာတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ nānujānāti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ၆၃. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    63. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī. Yampi, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ 27 ။ပေ.။ ဣသ္သုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ။ သဌော ဟောတိ မာယာဝီ။ ထဒ္ဓော ဟောတိ အတိမာနီ။ ပာပိစ္ဆော ဟောတိ ပာပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ အန္တဂ္ဂာဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂီ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂာဟီ ဒုပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂီ။ အယမ္ပိ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī makkhī hoti paḷāsī 28 …pe… issukī hoti maccharī… saṭho hoti māyāvī… thaddho hoti atimānī… pāpiccho hoti pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato… sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ, ယဒိမေ တပောဇိဂုစ္ဆာ 29 ဥပက္ကိလေသာ ဝာ အနုပက္ကိလေသာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော ဣမေ, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ 30 ဥပက္ကိလေသာ 31, နော အနုပက္ကိလေသာ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, ဘန္တေ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော တပသ္သီ သဗ္ဗေဟေဝ ဣမေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ သမန္နာဂတော အသ္သ; ကော ပန ဝာဒော အညတရညတရေနာ’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadime tapojigucchā 32 upakkilesā vā anupakkilesā vā’’ti? ‘‘Addhā kho ime, bhante, tapojigucchā 33 upakkilesā 34, no anupakkilesā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bhante, vijjati yaṃ idhekacco tapassī sabbeheva imehi upakkilesehi samannāgato assa; ko pana vādo aññataraññatarenā’’ti.

    ပရိသုဒ္ဓပပဋိကပ္ပတ္တကထာ

    Parisuddhapapaṭikappattakathā

    ၆၄. ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    64. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န မဇ္ဇတိ န မုစ္ဆတိ န ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ၆၅. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    65. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န မဇ္ဇတိ န မုစ္ဆတိ န ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ၆၆. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ဘောဇနေသု န ဝောဒာသံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ဣဒံ မေ ခမတိ, ဣဒံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ သော ယဉ္စ ခ္ဝသ္သ နက္ခမတိ, တံ အနပေက္ခော ပဇဟတိ။ ယံ ပနသ္သ ခမတိ , တံ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈာပန္နော အာဒီနဝဒသ္သာဝီ နိသ္သရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    66. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu na vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca khvassa nakkhamati, taṃ anapekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati , taṃ agadhito amucchito anajjhāpanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န တပံ သမာဒိယတိ လာဘသက္ကာရသိလောကနိကန္တိဟေတု – ‘သက္ကရိသ္သန္တိ မံ ရာဇာနော ရာဇမဟာမတ္တာ ခတ္တိယာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဂဟပတိကာ တိတ္ထိယာ’တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ၆၇. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အညတရံ သမဏံ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာ နာပသာဒေတာ ဟောတိ – ‘ကိံ ပနာယံ သမ္ဗဟုလာဇီဝော သဗ္ဗံ သံဘက္ခေတိ။ သေယ္ယထိဒံ – မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇမေဝ ပဉ္စမံ, အသနိဝိစက္ကံ ဒန္တကူဋံ, သမဏပ္ပဝာဒေနာ’တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    67. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā nāpasādetā hoti – ‘kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo sabbaṃ saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ ပသ္သတိ အညတရံ သမဏံ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာ ကုလေသု သက္ကရိယမာနံ ဂရု ကရိယမာနံ မာနိယမာနံ ပူဇိယမာနံ။ ဒိသ္ဝာ တသ္သ န ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣမဉ္ဟိ နာမ သမ္ဗဟုလာဇီဝံ ကုလေသု သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ မံ ပန တပသ္သိံ လူခာဇီဝိံ ကုလေသု န သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တီ’တိ, ဣတိ သော ဣသ္သာမစ္ဆရိယံ ကုလေသု နုပ္ပာဒေတာ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garu kariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā tassa na evaṃ hoti – ‘imañhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṃ kulesu nuppādetā hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ၆၈. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န အာပာထကနိသာဒီ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    68. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na āpāthakanisādī hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န အတ္တာနံ အဒသ္သယမာနော ကုလေသု စရတိ – ‘ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိံ, ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိ’န္တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na attānaṃ adassayamāno kulesu carati – ‘idampi me tapasmiṃ, idampi me tapasmi’nti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န ကဉ္စိဒေဝ ပဋိစ္ဆန္နံ သေဝတိ, သော – ‘ခမတိ တေ ဣဒ’န္တိ ပုဋ္ဌော သမာနော အက္ခမမာနံ အာဟ – ‘နက္ခမတီ’တိ။ ခမမာနံ အာဟ – ‘ခမတီ’တိ။ ဣတိ သော သမ္ပဇာနမုသာ န ဘာသိတာ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na kañcideva paṭicchannaṃ sevati, so – ‘khamati te ida’nti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha – ‘nakkhamatī’ti. Khamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Iti so sampajānamusā na bhāsitā hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ တထာဂတသ္သ ဝာ တထာဂတသာဝကသ္သ ဝာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တသ္သ သန္တံယေဝ ပရိယာယံ အနုညေယ္ယံ အနုဇာနာတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ anujānāti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ၆၉. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အက္ကောဓနော ဟောတိ အနုပနာဟီ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အက္ကောဓနော ဟောတိ အနုပနာဟီ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    69. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī akkodhano hoti anupanāhī. Yampi, nigrodha, tapassī akkodhano hoti anupanāhī evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘ပုန စပရံ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ အမက္ခီ ဟောတိ အပဠာသီ။ပေ.။ အနိသ္သုကီ ဟောတိ အမစ္ဆရီ။ အသဌော ဟောတိ အမာယာဝီ။ အတ္ထဒ္ဓော ဟောတိ အနတိမာနီ။ န ပာပိစ္ဆော ဟောတိ န ပာပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတော။ န မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ န အန္တဂ္ဂာဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော။ န သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ န အာဓာနဂ္ဂာဟီ သုပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂီ။ ယမ္ပိ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ န အာဓာနဂ္ဂာဟီ သုပ္ပဋိနိသ္သဂ္ဂီ။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓော ဟောတိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī amakkhī hoti apaḷāsī…pe… anissukī hoti amaccharī… asaṭho hoti amāyāvī… atthaddho hoti anatimānī… na pāpiccho hoti na pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… na micchādiṭṭhiko hoti na antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato… na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဝာ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓာ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခော, နိဂ္ရောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခော ပပဋိကပ္ပတ္တာ 35 ဟောတီ’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho papaṭikappattā 36 hotī’’ti.

    ပရိသုဒ္ဓတစပ္ပတ္တကထာ

    Parisuddhatacappattakathā

    ၇၀. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ တပောဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပာပေတု, သာရညေဝ ပာပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ? ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ န ပာဏံ အတိပာတေတိ 37, န ပာဏံ အတိပာတယတိ, န ပာဏမတိပာတယတော သမနုညော ဟောတိ ။ န အဒိန္နံ အာဒိယတိ, န အဒိန္နံ အာဒိယာပေတိ, န အဒိန္နံ အာဒိယတော သမနုညော ဟောတိ။ န မုသာ ဘဏတိ, န မုသာ ဘဏာပေတိ, န မုသာ ဘဏတော သမနုညော ဟောတိ။ န ဘာဝိတမာသီသတိ 38, န ဘာဝိတမာသီသာပေတိ, န ဘာဝိတမာသီသတော သမနုညော ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။

    70. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti? Idha, nigrodha, tapassī na pāṇaṃ atipāteti 39, na pāṇaṃ atipātayati, na pāṇamatipātayato samanuñño hoti . Na adinnaṃ ādiyati, na adinnaṃ ādiyāpeti, na adinnaṃ ādiyato samanuñño hoti. Na musā bhaṇati, na musā bhaṇāpeti, na musā bhaṇato samanuñño hoti. Na bhāvitamāsīsati 40, na bhāvitamāsīsāpeti, na bhāvitamāsīsato samanuñño hoti. Evaṃ kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti.

    ‘‘ယတော ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စသ္သ ဟောတိ တပသ္သိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပ္ပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဗ္ယာပာဒပ္ပဒောသံ ပဟာယ အဗ္ယာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပာဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗ္ယာပာဒပ္ပဒောသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ 41 ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓော ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။

    ‘‘Yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādappadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādappadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ 42 pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ၇၁. ‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။ တထာ ဒုတိယံ။ တထာ တတိယံ။ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဇေန ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။ တထာ ဒုတိယံ။ တထာ တတိယံ။ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓော တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဇေန ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။

    71. ‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ။ ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဝာ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓာ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခော, နိဂ္ရောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခော တစပ္ပတ္တာ ဟောတီ’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho tacappattā hotī’’ti.

    ပရိသုဒ္ဓဖေဂ္ဂုပ္ပတ္တကထာ

    Parisuddhaphegguppattakathā

    ၇၂. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ တပောဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပာပေတု, သာရညေဝ ပာပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ပေ.။ ယတော ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စသ္သ ဟောတိ တပသ္သိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ။ပေ.။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဇေန ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော တိသ္သောပိ ဇာတိယော စတသ္သောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟသ္သမ္ပိ ဇာတိသတသဟသ္သမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘အမုတ္ရာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတ္ရ ဥဒပာဒိံ, တတ္ရာပာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂောတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။

    72. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā…pe… karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ, tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဝာ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဟောတိ, နော အပရိသုဒ္ဓာ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခော, နိဂ္ရောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခော ဖေဂ္ဂုပ္ပတ္တာ ဟောတီ’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti, no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho phegguppattā hotī’’ti.

    ပရိသုဒ္ဓအဂ္ဂပ္ပတ္တသာရပ္ပတ္တကထာ

    Parisuddhaaggappattasārappattakathā

    ၇၃. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ တပောဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပာပေတု, သာရညေဝ ပာပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ပေ.။ ယတော ခော, နိဂ္ရောဓ, တပသ္သီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စသ္သ ဟောတိ တပသ္သိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ။ပေ.။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗ္ယာပဇ္ဇေန ဖရိတ္ဝာ ဝိဟရတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။ သေယ္ယထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒ္ဝေပိ ဇာတိယော တိသ္သောပိ ဇာတိယော စတသ္သောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝာသံ အနုသ္သရတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝာဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ။ တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝာ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝာဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒာနာ။ တေ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပသ္သတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။

    73. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဝာ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓာ ဝာ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓာ ခော, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပောဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓာ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓာ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti.

    ၇၄. ‘‘ဧတ္တာဝတာ ခော, နိဂ္ရောဓ, တပောဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ။ ဣတိ ခော, နိဂ္ရောဓ 43, ယံ မံ တ္ဝံ အဝစာသိ – ‘ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝာ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယ’န္တိ။ ဣတိ ခော တံ, နိဂ္ရောဓ, ဌာနံ ဥတ္တရိတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ, ယေနာဟံ သာဝကေ ဝိနေမိ, ယေန မယာ သာဝကာ ဝိနီတာ အသ္သာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယ’’န္တိ။

    74. ‘‘Ettāvatā kho, nigrodha, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca. Iti kho, nigrodha 44, yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti. Iti kho taṃ, nigrodha, ṭhānaṃ uttaritarañca paṇītatarañca, yenāhaṃ sāvake vinemi, yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’’nti.

    ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အဟေသုံ – ‘‘ဧတ္ထ မယံ အနသ္သာမ သာစရိယကာ, န မယံ ဣတော ဘိယ္ယော ဥတ္တရိတရံ ပဇာနာမာ’’တိ။

    Evaṃ vutte, te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘ettha mayaṃ anassāma sācariyakā, na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmā’’ti.

    နိဂ္ရောဓသ္သ ပဇ္ဈာယနံ

    Nigrodhassa pajjhāyanaṃ

    ၇၅. ယဒာ အညာသိ သန္ဓာနော ဂဟပတိ – ‘‘အညဒတ္ထု ခော ဒာနိမေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဘဂဝတော ဘာသိတံ သုသ္သူသန္တိ, သောတံ ဩဒဟန္တိ, အညာစိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေန္တီ’’တိ။ အထ 45 နိဂ္ရောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣတိ ခော, ဘန္တေ နိဂ္ရောဓ, ယံ မံ တ္ဝံ အဝစာသိ – ‘ယဂ္ဃေ, ဂဟပတိ, ဇာနေယ္ယာသိ, ကေန သမဏော ဂောတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတိ, ကေန သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇတိ, ကေန ပညာဝေယ္ယတ္တိယံ သမာပဇ္ဇတိ, သုညာဂာရဟတာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပညာ, အပရိသာဝစရော သမဏော ဂောတမော နာလံ သလ္လာပာယ, သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ; သေယ္ယထာပိ နာမ ဂောကာဏာ ပရိယန္တစာရိနီ အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဧဝမေဝ သုညာဂာရဟတာ သမဏသ္သ ဂောတမသ္သ ပညာ, အပရိသာဝစရော သမဏော ဂောတမော နာလံ သလ္လာပာယ; သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ; ဣင္ဃ, ဂဟပတိ, သမဏော ဂောတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယ္ယ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေယ္ယာမ, တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ မညေ ဩရောဓေယ္ယာမာ’တိ။ အယံ ခော သော, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဣဓာနုပ္ပတ္တော, အပရိသာဝစရံ ပန နံ ကရောထ, ဂောကာဏံ ပရိယန္တစာရိနိံ ကရောထ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေထ, တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ ဩရောဓေထာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော တုဏ္ဟီဘူတော မင္ကုဘူတော ပတ္တက္ခန္ဓော အဓောမုခော ပဇ္ဈာယန္တော အပ္ပဋိဘာနော နိသီဒိ။

    75. Yadā aññāsi sandhāno gahapati – ‘‘aññadatthu kho dānime aññatitthiyā paribbājakā bhagavato bhāsitaṃ sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññācittaṃ upaṭṭhāpentī’’ti. Atha 46 nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘iti kho, bhante nigrodha, yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘yagghe, gahapati, jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati, suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā, aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya, so antamantāneva sevati; seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā, aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya; so antamantāneva sevati; iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma, tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’ti. Ayaṃ kho so, bhante, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho idhānuppatto, aparisāvacaraṃ pana naṃ karotha, gokāṇaṃ pariyantacāriniṃ karotha, ekapañheneva naṃ saṃsādetha, tucchakumbhīva naṃ orodhethā’’ti. Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.

    ၇၆. အထ ခော ဘဂဝာ နိဂ္ရောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ တုဏ္ဟီဘူတံ မင္ကုဘူတံ ပတ္တက္ခန္ဓံ အဓောမုခံ ပဇ္ဈာယန္တံ အပ္ပဋိဘာနံ ဝိဒိတ္ဝာ နိဂ္ရောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝောစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, နိဂ္ရောဓ, ဘာသိတာ တေ ဧသာ ဝာစာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ , ဘန္တေ, ဘာသိတာ မေ ဧသာ ဝာစာ, ယထာဗာလေန ယထာမူဠ္ဟေန ယထာအကုသလေနာ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂ္ရောဓ။ ကိန္တိ တေ သုတံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဝုဍ္ဎာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယေ တေ အဟေသုံ အတီတမဒ္ဓာနံ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာ, ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော သံဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ။ သေယ္ယထာပိ တ္ဝံ ဧတရဟိ သာစရိယကော။ ဥဒာဟု, ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ အပ္ပသဒ္ဒာနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝာတာနိ မနုသ္သရာဟသ္သေယ္ယကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပာနိ, သေယ္ယထာပာဟံ ဧတရဟီ’တိ။

    76. Atha kho bhagavā nigrodhaṃ paribbājakaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃ kira, nigrodha, bhāsitā te esā vācā’’ti? ‘‘Saccaṃ , bhante, bhāsitā me esā vācā, yathābālena yathāmūḷhena yathāakusalenā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Kinti te sutaṃ paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, evaṃ su te bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā. Seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako. Udāhu, evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpāhaṃ etarahī’ti.

    ‘‘သုတံ မေတံ, ဘန္တေ။ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဝုဍ္ဎာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယေ တေ အဟေသုံ အတီတမဒ္ဓာနံ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာ , န ဧဝံ သု 47 တေ ဘဂဝန္တော သံဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒာ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယ္ယထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝာဘဝကထံ ဣတိ ဝာ, သေယ္ယထာပာဟံ ဧတရဟိ သာစရိယကော။ ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ အပ္ပသဒ္ဒာနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝာတာနိ မနုသ္သရာဟသ္သေယ္ယကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပာနိ, သေယ္ယထာပိ ဘဂဝာ ဧတရဟီ’’’တိ။

    ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante. Paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā , na evaṃ su 48 te bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, seyyathāpāhaṃ etarahi sācariyako. Evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpi bhagavā etarahī’’’ti.

    ‘‘တသ္သ တေ, နိဂ္ရောဓ, ဝိညုသ္သ သတော မဟလ္လကသ္သ န ဧတဒဟောသိ – ‘ဗုဒ္ဓော သော ဘဂဝာ ဗောဓာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ဒန္တော သော ဘဂဝာ ဒမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, သန္တော သော ဘဂဝာ သမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, တိဏ္ဏော သော ဘဂဝာ တရဏာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ပရိနိဗ္ဗုတော သော ဘဂဝာ ပရိနိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတီ’’’တိ?

    ‘‘Tassa te, nigrodha, viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ‘buddho so bhagavā bodhāya dhammaṃ deseti, danto so bhagavā damathāya dhammaṃ deseti, santo so bhagavā samathāya dhammaṃ deseti, tiṇṇo so bhagavā taraṇāya dhammaṃ deseti, parinibbuto so bhagavā parinibbānāya dhammaṃ desetī’’’ti?

    ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနသစ္ဆိကိရိယာ

    Brahmacariyapariyosānasacchikiriyā

    ၇၇. ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂ္ရောဓော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယ္ဝာဟံ ဧဝံ ဘဂဝန္တံ အဝစာသိံ။ တသ္သ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တ္ဝံ 49, နိဂ္ရောဓ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠ္ဟံ ယထာအကုသလံ, ယော မံ တ္ဝံ ဧဝံ အဝစာသိ။ ယတော စ ခော တ္ဝံ, နိဂ္ရောဓ, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟာမ။ ဝုဒ္ဓိ ဟေသာ, နိဂ္ရောဓ, အရိယသ္သ ဝိနယေ, ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသ္ဝာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ အဟံ ခော ပန, နိဂ္ရောဓ, ဧဝံ ဝဒာမိ –

    77. Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yvāhaṃ evaṃ bhagavantaṃ avacāsiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ 50, nigrodha, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yo maṃ tvaṃ evaṃ avacāsi. Yato ca kho tvaṃ, nigrodha, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhi hesā, nigrodha, ariyassa vinaye, yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati. Ahaṃ kho pana, nigrodha, evaṃ vadāmi –

    ‘ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ 51 ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ သတ္တဝသ္သာနိ။ တိဋ္ဌန္တု, နိဂ္ရောဓ, သတ္တ ဝသ္သာနိ။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ ဆ ဝသ္သာနိ။ ပဉ္စ ဝသ္သာနိ။ စတ္တာရိ ဝသ္သာနိ။ တီဏိ ဝသ္သာနိ။ ဒ္ဝေ ဝသ္သာနိ။ ဧကံ ဝသ္သံ။ တိဋ္ဌတု, နိဂ္ရောဓ, ဧကံ ဝသ္သံ။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ သတ္တ မာသာနိ။ တိဋ္ဌန္တု, နိဂ္ရောဓ, သတ္တ မာသာနိ။ ဆ မာသာနိ။ ပဉ္စ မာသာနိ ။ စတ္တာရိ မာသာနိ။ တီဏိ မာသာနိ။ ဒ္ဝေ မာသာနိ။ ဧကံ မာသံ။ အဍ္ဎမာသံ။ တိဋ္ဌတု, နိဂ္ရောဓ, အဍ္ဎမာသော။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သတိ သတ္တာဟံ’။

    ‘Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā 52 paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattavassāni. Tiṭṭhantu, nigrodha, satta vassāni. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati cha vassāni. Pañca vassāni… cattāri vassāni… tīṇi vassāni… dve vassāni… ekaṃ vassaṃ. Tiṭṭhatu, nigrodha, ekaṃ vassaṃ. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati satta māsāni. Tiṭṭhantu, nigrodha, satta māsāni… cha māsāni… pañca māsāni … cattāri māsāni… tīṇi māsāni… dve māsāni… ekaṃ māsaṃ… aḍḍhamāsaṃ. Tiṭṭhatu, nigrodha, aḍḍhamāso. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattāhaṃ’.

    ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ပဇ္ဈာယနံ

    Paribbājakānaṃ pajjhāyanaṃ

    ၇၈. ‘‘သိယာ ခော ပန တေ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝမသ္သ – ‘အန္တေဝာသိကမ္ယတာ နော သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝော 53 အာစရိယော, သော ဧဝ ဝော အာစရိယော ဟောတု။ သိယာ ခော ပန တေ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝမသ္သ – ‘ဥဒ္ဒေသာ နော စာဝေတုကာမော သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, နိဂ္ရောဓ , ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝော ဥဒ္ဒေသော သော ဧဝ ဝော ဥဒ္ဒေသော ဟောတု။ သိယာ ခော ပန တေ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝမသ္သ – ‘အာဇီဝာ နော စာဝေတုကာမော သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝော အာဇီဝော, သော ဧဝ ဝော အာဇီဝော ဟောတု။ သိယာ ခော ပန တေ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝမသ္သ – ‘ယေ နော ဓမ္မာ အကုသလာ အကုသလသင္ခာတာ သာစရိယကာနံ, တေသု ပတိဋ္ဌာပေတုကာမော သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အကုသလာ စေဝ ဝော တေ ဓမ္မာ 54 ဟောန္တု အကုသလသင္ခာတာ စ သာစရိယကာနံ။ သိယာ ခော ပန တေ , နိဂ္ရောဓ, ဧဝမသ္သ – ‘ယေ နော ဓမ္မာ ကုသလာ ကုသလသင္ခာတာ သာစရိယကာနံ, တေဟိ ဝိဝေစေတုကာမော သမဏော ဂောတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခော ပနေတံ, နိဂ္ရောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကုသလာ စေဝ ဝော တေ ဓမ္မာ ဟောန္တု ကုသလသင္ခာတာ စ သာစရိယကာနံ။ ဣတိ ခ္ဝာဟံ, နိဂ္ရောဓ, နေဝ အန္တေဝာသိကမ္ယတာ ဧဝံ ဝဒာမိ, နပိ ဥဒ္ဒေသာ စာဝေတုကာမော ဧဝံ ဝဒာမိ, နပိ အာဇီဝာ စာဝေတုကာမော ဧဝံ ဝဒာမိ, နပိ ယေ ဝော ဓမ္မာ 55 အကုသလာ အကုသလသင္ခာတာ သာစရိယကာနံ, တေသု ပတိဋ္ဌာပေတုကာမော ဧဝံ ဝဒာမိ, နပိ ယေ ဝော ဓမ္မာ 56 ကုသလာ ကုသလသင္ခာတာ သာစရိယကာနံ, တေဟိ ဝိဝေစေတုကာမော ဧဝံ ဝဒာမိ။ သန္တိ စ ခော, နိဂ္ရောဓ, အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ သံကိလေသိကာ ပောနောဗ္ဘဝိကာ 57 သဒရာ 58 ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ, ယေသာဟံ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာပဋိပန္နာနံ ဝော သံကိလေသိကာ ဓမ္မာ ပဟီယိသ္သန္တိ, ဝောဒာနီယာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎိသ္သန္တိ, ပညာပာရိပူရိံ ဝေပုလ္လတ္တဉ္စ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိသ္သထာ’’တိ။

    78. ‘‘Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘antevāsikamyatā no samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo 59 ācariyo, so eva vo ācariyo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘uddesā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha , evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo uddeso so eva vo uddeso hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘ājīvā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo ājīvo, so eva vo ājīvo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘ye no dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Akusalā ceva vo te dhammā 60 hontu akusalasaṅkhātā ca sācariyakānaṃ. Siyā kho pana te , nigrodha, evamassa – ‘ye no dhammā kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tehi vivecetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalā ceva vo te dhammā hontu kusalasaṅkhātā ca sācariyakānaṃ. Iti khvāhaṃ, nigrodha, neva antevāsikamyatā evaṃ vadāmi, napi uddesā cāvetukāmo evaṃ vadāmi, napi ājīvā cāvetukāmo evaṃ vadāmi, napi ye vo dhammā 61 akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo evaṃ vadāmi, napi ye vo dhammā 62 kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tehi vivecetukāmo evaṃ vadāmi. Santi ca kho, nigrodha, akusalā dhammā appahīnā saṃkilesikā ponobbhavikā 63 sadarā 64 dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā, yesāhaṃ pahānāya dhammaṃ desemi. Yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodānīyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti.

    ၇၉. ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏ္ဟီဘူတာ မင္ကုဘူတာ ပတ္တက္ခန္ဓာ အဓောမုခာ ပဇ္ဈာယန္တာ အပ္ပဋိဘာနာ နိသီဒိံသု ယထာ တံ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တာ။ အထ ခော ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘သဗ္ဗေ ပိမေ မောဃပုရိသာ ဖုဋ္ဌာ ပာပိမတာ။ ယတ္ရ ဟိ နာမ ဧကသ္သပိ န ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘ဟန္ဒ မယံ အညာဏတ္ထမ္ပိ သမဏေ ဂောတမေ ဗ္ရဟ္မစရိယံ စရာမ, ကိံ ကရိသ္သတိ သတ္တာဟော’’’တိ? အထ ခော ဘဂဝာ ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ သီဟနာဒံ နဒိတ္ဝာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တ္ဝာ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ ပစ္စုပဋ္ဌာသိ 65။ သန္ဓာနော ပန ဂဟပတိ တာဝဒေဝ ရာဇဂဟံ ပာဝိသီတိ။

    79. Evaṃ vutte, te paribbājakā tuṇhībhūtā maṅkubhūtā pattakkhandhā adhomukhā pajjhāyantā appaṭibhānā nisīdiṃsu yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacittā. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘sabbe pime moghapurisā phuṭṭhā pāpimatā. Yatra hi nāma ekassapi na evaṃ bhavissati – ‘handa mayaṃ aññāṇatthampi samaṇe gotame brahmacariyaṃ carāma, kiṃ karissati sattāho’’’ti? Atha kho bhagavā udumbarikāya paribbājakārāme sīhanādaṃ naditvā vehāsaṃ abbhuggantvā gijjhakūṭe pabbate paccupaṭṭhāsi 66. Sandhāno pana gahapati tāvadeva rājagahaṃ pāvisīti.

    ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

    Udumbarikasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ဒိဝာဒိဝသ္သေဝ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    2. divādivasseva (sī. syā. pī.)
    3. စ (သီ. ပီ.)
    4. ca (sī. pī.)
    5. အန္တပန္တာနေဝ (သ္ယာ.)
    6. သံဟရေယ္ယာမ (က.)
    7. antapantāneva (syā.)
    8. saṃhareyyāma (ka.)
    9. တရောဇိဂုစ္ဆံသာရောဒာ (က.)
    10. tarojigucchaṃsārodā (ka.)
    11. ဟတ္ထာဝလေခနော (သ္ယာ.)
    12. ဒ္ဝာဟိကံပိ (သီ. သ္ယာ.)
    13. ဥဘဋ္ဌကောပိ (သ္ယာ.), ဥဗ္ဘဋ္ဌိကောပိ (က.)
    14. hatthāvalekhano (syā.)
    15. dvāhikaṃpi (sī. syā.)
    16. ubhaṭṭhakopi (syā.), ubbhaṭṭhikopi (ka.)
    17. မဒမာပဇ္ဇတိ (သ္ယာ.)
    18. madamāpajjati (syā.)
    19. ယံ ဟိ (သီ. ပီ.)
    20. ဂထိတော (သီ. ပီ.)
    21. yaṃ hi (sī. pī.)
    22. gathito (sī. pī.)
    23. အပသာရေတာ (က.)
    24. ဗဟုလာဇီဝော (သီ. ပီ.)
    25. apasāretā (ka.)
    26. bahulājīvo (sī. pī.)
    27. ပလာသီ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    28. palāsī (sī. syā. pī.)
    29. တပောဇိဂုစ္ဆာယ (?)
    30. တပောဇိဂုစ္ဆာယ (?)
    31. ဥပက္ကိလေသာ ဟောတိ (က.)
    32. tapojigucchāya (?)
    33. tapojigucchāya (?)
    34. upakkilesā hoti (ka.)
    35. ပပ္ပဋိကပတ္တာ (က.)
    36. pappaṭikapattā (ka.)
    37. အတိပာပေတိ (က. သီ. ပီ. က.)
    38. န ဘာဝိတမာသိံ သတိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    39. atipāpeti (ka. sī. pī. ka.)
    40. na bhāvitamāsiṃ sati (sī. syā. pī.)
    41. ထီနမိဒ္ဓံ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    42. thīnamiddhaṃ (sī. syā. pī.)
    43. ဣတိ နိဂ္ရောဓ (သ္ယာ.)
    44. iti nigrodha (syā.)
    45. အထ နံ (က.)
    46. atha naṃ (ka.)
    47. နာသ္သု (သီ. ပီ.)
    48. nāssu (sī. pī.)
    49. တံ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    50. taṃ (sī. syā. pī.)
    51. ယထာနုသိဋ္ဌံ (?)
    52. yathānusiṭṭhaṃ (?)
    53. တေ (သီ. သ္ယာ.)
    54. ဝောဓမ္မာ (က.), တေ ဓမ္မာ (သ္ယာ.)
    55. နပိ ယေ ခော ဓမ္မာ (သီ.), နပိ ယေ တေ ဓမ္မာ (သ္ယာ.), နပိ ယေ စ ဝော ဓမ္မာ (က.)
    56. နပိ ယေ ခော ဓမ္မာ (သီ.), နပိ ယေ တေ ဓမ္မာ (သ္ယာ.), နပိ ယေ စ ဝော ဓမ္မာ (က.)
    57. ပောနောဘဝိကာ (က.)
    58. သဒ္ဒရာ (ပီ. က.), သဒရထာ (သ္ယာ. က.)
    59. te (sī. syā.)
    60. vodhammā (ka.), te dhammā (syā.)
    61. napi ye kho dhammā (sī.), napi ye te dhammā (syā.), napi ye ca vo dhammā (ka.)
    62. napi ye kho dhammā (sī.), napi ye te dhammā (syā.), napi ye ca vo dhammā (ka.)
    63. ponobhavikā (ka.)
    64. saddarā (pī. ka.), sadarathā (syā. ka.)
    65. ပစ္စုဋ္ဌာသိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    66. paccuṭṭhāsi (sī. syā. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ၂. ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Udumbarikasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ၂. ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 2. Udumbarikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact