| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya |
೨. ಉದುಮ್ಬರಿಕಸುತ್ತಂ
2. Udumbarikasuttaṃ
ನಿಗ್ರೋಧಪರಿಬ್ಬಾಜಕವತ್ಥು
Nigrodhaparibbājakavatthu
೪೯. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಉದುಮ್ಬರಿಕಾಯ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೇ ಪಟಿವಸತಿ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ತಿಂಸಮತ್ತೇಹಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸತೇಹಿ। ಅಥ ಖೋ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ ದಿವಾ ದಿವಸ್ಸ 1 ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ। ಅಥ ಖೋ ಸನ್ಧಾನಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಕಾಲೋ ಖೋ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ। ಪಟಿಸಲ್ಲೀನೋ ಭಗವಾ। ಮನೋಭಾವನೀಯಾನಮ್ಪಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಸಮಯೋ ದಸ್ಸನಾಯ। ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಾ ಮನೋಭಾವನೀಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಯೇನ ಉದುಮ್ಬರಿಕಾಯ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೋ, ಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನ ಉದುಮ್ಬರಿಕಾಯ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೋ, ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ।
49. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako udumbarikāya paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ tiṃsamattehi paribbājakasatehi. Atha kho sandhāno gahapati divā divassa 2 rājagahā nikkhami bhagavantaṃ dassanāya. Atha kho sandhānassa gahapatissa etadahosi – ‘‘akālo kho bhagavantaṃ dassanāya. Paṭisallīno bhagavā. Manobhāvanīyānampi bhikkhūnaṃ asamayo dassanāya. Paṭisallīnā manobhāvanīyā bhikkhū. Yaṃnūnāhaṃ yena udumbarikāya paribbājakārāmo, yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho sandhāno gahapati yena udumbarikāya paribbājakārāmo, tenupasaṅkami.
೫೦. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ ಉನ್ನಾದಿನಿಯಾ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾಯ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿಯಾ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ ಮಹಾಮತ್ತಕಥಂ ಸೇನಾಕಥಂ ಭಯಕಥಂ ಯುದ್ಧಕಥಂ ಅನ್ನಕಥಂ ಪಾನಕಥಂ ವತ್ಥಕಥಂ ಸಯನಕಥಂ ಮಾಲಾಕಥಂ ಗನ್ಧಕಥಂ ಞಾತಿಕಥಂ ಯಾನಕಥಂ ಗಾಮಕಥಂ ನಿಗಮಕಥಂ ನಗರಕಥಂ ಜನಪದಕಥಂ ಇತ್ಥಿಕಥಂ ಸೂರಕಥಂ ವಿಸಿಖಾಕಥಂ ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಕಥಂ ಪುಬ್ಬಪೇತಕಥಂ ನಾನತ್ತಕಥಂ ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಸಮುದ್ದಕ್ಖಾಯಿಕಂ ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ।
50. Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā.
೫೧. ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಸನ್ಧಾನಂ ಗಹಪತಿಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಸಣ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘‘ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಭೋನ್ತೋ ಹೋನ್ತು, ಮಾ ಭೋನ್ತೋ ಸದ್ದಮಕತ್ಥ। ಅಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕೋ ಆಗಚ್ಛತಿ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ। ಯಾವತಾ ಖೋ ಪನ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಗಿಹೀ ಓದಾತವಸನಾ ರಾಜಗಹೇ ಪಟಿವಸನ್ತಿ, ಅಯಂ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞತರೋ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ। ಅಪ್ಪಸದ್ದಕಾಮಾ ಖೋ ಪನೇತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಅಪ್ಪಸದ್ದವಿನೀತಾ , ಅಪ್ಪಸದ್ದಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದಿನೋ। ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ಪರಿಸಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೇಸುಂ।
51. Addasā kho nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvā sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha. Ayaṃ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati sandhāno gahapati. Yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā gihī odātavasanā rājagahe paṭivasanti, ayaṃ tesaṃ aññataro sandhāno gahapati. Appasaddakāmā kho panete āyasmanto appasaddavinītā , appasaddassa vaṇṇavādino. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
೫೨. ಅಥ ಖೋ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ನಿಗ್ರೋಧೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ ನಿಗ್ರೋಧಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಞ್ಞಥಾ ಖೋ ಇಮೇ ಭೋನ್ತೋ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಸಙ್ಗಮ್ಮ ಸಮಾಗಮ್ಮ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಅನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ। ಅಞ್ಞಥಾ ಖೋ 3 ಪನ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಞ್ಞವನಪತ್ಥಾನಿ ಪನ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪಟಿಸೇವತಿ ಅಪ್ಪಸದ್ದಾನಿ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಾನಿ ವಿಜನವಾತಾನಿ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಾನಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಾನೀ’’ತಿ।
52. Atha kho sandhāno gahapati yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā nigrodhena paribbājakena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sandhāno gahapati nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘aññathā kho ime bhonto aññatitthiyā paribbājakā saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā. Aññathā kho 4 pana so bhagavā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppānī’’ti.
೫೩. ಏವಂ ವುತ್ತೇ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಸನ್ಧಾನಂ ಗಹಪತಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಗ್ಘೇ ಗಹಪತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ಕೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪತಿ, ಕೇನ ಸಾಕಚ್ಛಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಕೇನ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ? ಸುಞ್ಞಾಗಾರಹತಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ ಅಪರಿಸಾವಚರೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾಲಂ ಸಲ್ಲಾಪಾಯ। ಸೋ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ 5। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಗೋಕಾಣಾ ಪರಿಯನ್ತಚಾರಿನೀ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ। ಏವಮೇವ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಹತಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ; ಅಪರಿಸಾವಚರೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ; ನಾಲಂ ಸಲ್ಲಾಪಾಯ। ಸೋ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ। ಇಙ್ಘ, ಗಹಪತಿ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಇಮಂ ಪರಿಸಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಪಞ್ಹೇನೇವ ನಂ ಸಂಸಾದೇಯ್ಯಾಮ 6, ತುಚ್ಛಕುಮ್ಭೀವ ನಂ ಮಞ್ಞೇ ಓರೋಧೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ।
53. Evaṃ vutte nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘yagghe gahapati, jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati? Suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya. So antamantāneva sevati 7. Seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā; aparisāvacaro samaṇo gotamo; nālaṃ sallāpāya. So antamantāneva sevati. Iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma 8, tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’’ti.
೫೪. ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಭಗವಾ ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ವಿಸುದ್ಧಾಯ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಿಕಾಯ ಸನ್ಧಾನಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ನಿಗ್ರೋಧೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಇಮಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಗಿಜ್ಝಕೂಟಾ ಪಬ್ಬತಾ ಓರೋಹಿತ್ವಾ ಯೇನ ಸುಮಾಗಧಾಯ ತೀರೇ ಮೋರನಿವಾಪೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸುಮಾಗಧಾಯ ತೀರೇ ಮೋರನಿವಾಪೇ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಸುಮಾಗಧಾಯ ತೀರೇ ಮೋರನಿವಾಪೇ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಸಕಂ ಪರಿಸಂ ಸಣ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘‘ಅಪ್ಪಸದ್ದಾ ಭೋನ್ತೋ ಹೋನ್ತು, ಮಾ ಭೋನ್ತೋ ಸದ್ದಮಕತ್ಥ, ಅಯಂ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸುಮಾಗಧಾಯ ತೀರೇ ಮೋರನಿವಾಪೇ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮತಿ। ಅಪ್ಪಸದ್ದಕಾಮೋ ಖೋ ಪನ ಸೋ ಆಯಸ್ಮಾ, ಅಪ್ಪಸದ್ದಸ್ಸ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಅಪ್ಪಸದ್ದಂ ಪರಿಸಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ। ಸಚೇ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಇಮಂ ಪರಿಸಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಇಮಂ ತಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ – ‘ಕೋ ನಾಮ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ಸಾವಕೇ ವಿನೇತಿ, ಯೇನ ಭಗವತಾ ಸಾವಕಾ ವಿನೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸಪ್ಪತ್ತಾ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೇಸುಂ।
54. Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya sandhānassa gahapatissa nigrodhena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā gijjhakūṭā pabbatā orohitvā yena sumāgadhāya tīre moranivāpo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkami. Addasā kho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ. Disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha, ayaṃ samaṇo gotamo sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamati. Appasaddakāmo kho pana so āyasmā, appasaddassa vaṇṇavādī. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyya. Sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ puccheyyāma – ‘ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.
ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾವಾದೋ
Tapojigucchāvādo
೫೫. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಯೇನ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ, ಸ್ವಾಗತಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ। ಚಿರಸ್ಸಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಇಮಂ ಪರಿಯಾಯಮಕಾಸಿ ಯದಿದಂ ಇಧಾಗಮನಾಯ। ನಿಸೀದತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ, ಇದಮಾಸನಂ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿ। ನಿಸೀದಿ ಭಗವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ। ನಿಗ್ರೋಧೋಪಿ ಖೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಾಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ನಿಗ್ರೋಧಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಾಯ ನುತ್ಥ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ, ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ, ‘‘ಇಧ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಅದ್ದಸಾಮ ಭಗವನ್ತಂ ಸುಮಾಗಧಾಯ ತೀರೇ ಮೋರನಿವಾಪೇ ಅಬ್ಭೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತಂ, ದಿಸ್ವಾನ ಏವಂ ಅವೋಚುಮ್ಹಾ – ‘ಸಚೇ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಇಮಂ ಪರಿಸಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಇಮಂ ತಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ – ಕೋ ನಾಮ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ಸಾವಕೇ ವಿನೇತಿ, ಯೇನ ಭಗವತಾ ಸಾವಕಾ ವಿನೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸಪ್ಪತ್ತಾ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ? ಅಯಂ ಖೋ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ; ಅಥ ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ।
55. Atha kho bhagavā yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā, svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nigrodhopi kho paribbājako aññataraṃ nīcāsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nigrodhaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha, nigrodha, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca, ‘‘idha mayaṃ, bhante, addasāma bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ, disvāna evaṃ avocumhā – ‘sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, imaṃ taṃ pañhaṃ puccheyyāma – ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti? Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā; atha bhagavā anuppatto’’ti.
೫೬. ‘‘ದುಜ್ಜಾನಂ ಖೋ ಏತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಯಾ ಅಞ್ಞದಿಟ್ಠಿಕೇನ ಅಞ್ಞಖನ್ತಿಕೇನ ಅಞ್ಞರುಚಿಕೇನ ಅಞ್ಞತ್ರಾಯೋಗೇನ ಅಞ್ಞತ್ರಾಚರಿಯಕೇನ, ಯೇನಾಹಂ ಸಾವಕೇ ವಿನೇಮಿ , ಯೇನ ಮಯಾ ಸಾವಕಾ ವಿನೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸಪ್ಪತ್ತಾ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ। ಇಙ್ಘ ತ್ವಂ ಮಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಸಕೇ ಆಚರಿಯಕೇ ಅಧಿಜೇಗುಚ್ಛೇ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛ – ‘ಕಥಂ ಸನ್ತಾ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಹೋತಿ, ಕಥಂ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅಹೇಸುಂ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ವತ ಭೋ, ಅಬ್ಭುತಂ ವತ ಭೋ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಮಹಿದ್ಧಿಕತಾ ಮಹಾನುಭಾವತಾ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಸಕವಾದಂ ಠಪೇಸ್ಸತಿ, ಪರವಾದೇನ ಪವಾರೇಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
56. ‘‘Dujjānaṃ kho etaṃ, nigrodha, tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrāyogena aññatrācariyakena, yenāhaṃ sāvake vinemi , yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyaṃ. Iṅgha tvaṃ maṃ, nigrodha, sake ācariyake adhijegucche pañhaṃ puccha – ‘kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṃ aparipuṇṇā’ti? Evaṃ vutte te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma sakavādaṃ ṭhapessati, paravādena pavāressatī’’ti.
೫೭. ಅಥ ಖೋ ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇ ಅಪ್ಪಸದ್ದೇ ಕತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಯಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾವಾದಾ 9 ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಸಾರಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಅಲ್ಲೀನಾ ವಿಹರಾಮ । ಕಥಂ ಸನ್ತಾ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಹೋತಿ, ಕಥಂ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಾ’’ತಿ?
57. Atha kho nigrodho paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayaṃ kho, bhante, tapojigucchāvādā 10 tapojigucchāsārā tapojigucchāallīnā viharāma . Kathaṃ santā nu kho, bhante, tapojigucchā paripuṇṇā hoti, kathaṃ aparipuṇṇā’’ti?
‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಚೇಲಕೋ ಹೋತಿ ಮುತ್ತಾಚಾರೋ, ಹತ್ಥಾಪಲೇಖನೋ 11, ನ ಏಹಿಭದ್ದನ್ತಿಕೋ, ನ ತಿಟ್ಠಭದ್ದನ್ತಿಕೋ, ನಾಭಿಹಟಂ , ನ ಉದ್ದಿಸ್ಸಕತಂ, ನ ನಿಮನ್ತನಂ ಸಾದಿಯತಿ, ಸೋ ನ ಕುಮ್ಭಿಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಕಳೋಪಿಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ನ ಏಳಕಮನ್ತರಂ, ನ ದಣ್ಡಮನ್ತರಂ, ನ ಮುಸಲಮನ್ತರಂ, ನ ದ್ವಿನ್ನಂ ಭುಞ್ಜಮಾನಾನಂ, ನ ಗಬ್ಭಿನಿಯಾ, ನ ಪಾಯಮಾನಾಯ, ನ ಪುರಿಸನ್ತರಗತಾಯ, ನ ಸಙ್ಕಿತ್ತೀಸು, ನ ಯತ್ಥ ಸಾ ಉಪಟ್ಠಿತೋ ಹೋತಿ, ನ ಯತ್ಥ ಮಕ್ಖಿಕಾ ಸಣ್ಡಸಣ್ಡಚಾರಿನೀ, ನ ಮಚ್ಛಂ, ನ ಮಂಸಂ, ನ ಸುರಂ, ನ ಮೇರಯಂ, ನ ಥುಸೋದಕಂ ಪಿವತಿ, ಸೋ ಏಕಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ಏಕಾಲೋಪಿಕೋ, ದ್ವಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ದ್ವಾಲೋಪಿಕೋ, ಸತ್ತಾಗಾರಿಕೋ ವಾ ಹೋತಿ ಸತ್ತಾಲೋಪಿಕೋ, ಏಕಿಸ್ಸಾಪಿ ದತ್ತಿಯಾ ಯಾಪೇತಿ, ದ್ವೀಹಿಪಿ ದತ್ತೀಹಿ ಯಾಪೇತಿ, ಸತ್ತಹಿಪಿ ದತ್ತೀಹಿ ಯಾಪೇತಿ; ಏಕಾಹಿಕಮ್ಪಿ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ದ್ವೀಹಿಕಮ್ಪಿ 12 ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ಸತ್ತಾಹಿಕಮ್ಪಿ ಆಹಾರಂ ಆಹಾರೇತಿ, ಇತಿ ಏವರೂಪಂ ಅದ್ಧಮಾಸಿಕಮ್ಪಿ ಪರಿಯಾಯಭತ್ತಭೋಜನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಸಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಸಾಮಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ನೀವಾರಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ದದ್ದುಲಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಹಟಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಕಣಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಆಚಾಮಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಪಿಞ್ಞಾಕಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ತಿಣಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಗೋಮಯಭಕ್ಖೋ ವಾ ಹೋತಿ; ವನಮೂಲಫಲಾಹಾರೋ ಯಾಪೇತಿ ಪವತ್ತಫಲಭೋಜೀ। ಸೋ ಸಾಣಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ , ಮಸಾಣಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಛವದುಸ್ಸಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಪಂಸುಕೂಲಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ, ತಿರೀಟಾನಿಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಅಜಿನಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಅಜಿನಕ್ಖಿಪಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಕುಸಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ವಾಕಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಫಲಕಚೀರಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಕೇಸಕಮ್ಬಲಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ವಾಳಕಮ್ಬಲಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಉಲೂಕಪಕ್ಖಮ್ಪಿ ಧಾರೇತಿ, ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಕೇಸಮಸ್ಸುಲೋಚನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ , ಉಬ್ಭಟ್ಠಕೋಪಿ 13 ಹೋತಿ ಆಸನಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ, ಉಕ್ಕುಟಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಉಕ್ಕುಟಿಕಪ್ಪಧಾನಮನುಯುತ್ತೋ, ಕಣ್ಟಕಾಪಸ್ಸಯಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಕಣ್ಟಕಾಪಸ್ಸಯೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಫಲಕಸೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಥಣ್ಡಿಲಸೇಯ್ಯಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪೇತಿ, ಏಕಪಸ್ಸಯಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ರಜೋಜಲ್ಲಧರೋ, ಅಬ್ಭೋಕಾಸಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಯಥಾಸನ್ಥತಿಕೋ, ವೇಕಟಿಕೋಪಿ ಹೋತಿ ವಿಕಟಭೋಜನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ, ಅಪಾನಕೋಪಿ ಹೋತಿ ಅಪಾನಕತ್ತಮನುಯುತ್ತೋ, ಸಾಯತತಿಯಕಮ್ಪಿ ಉದಕೋರೋಹನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತೋ ವಿಹರತಿ। ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಯದಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಾಯಪಿ ಖೋ ಅಹಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಅನೇಕವಿಹಿತೇ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ವದಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Idha, nigrodha, tapassī acelako hoti muttācāro, hatthāpalekhano 14, na ehibhaddantiko, na tiṭṭhabhaddantiko, nābhihaṭaṃ , na uddissakataṃ, na nimantanaṃ sādiyati, so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti, na kaḷopimukhā paṭiggaṇhāti, na eḷakamantaraṃ, na daṇḍamantaraṃ, na musalamantaraṃ, na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ, na gabbhiniyā, na pāyamānāya, na purisantaragatāya, na saṅkittīsu, na yattha sā upaṭṭhito hoti, na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī, na macchaṃ, na maṃsaṃ, na suraṃ, na merayaṃ, na thusodakaṃ pivati, so ekāgāriko vā hoti ekālopiko, dvāgāriko vā hoti dvālopiko, sattāgāriko vā hoti sattālopiko, ekissāpi dattiyā yāpeti, dvīhipi dattīhi yāpeti, sattahipi dattīhi yāpeti; ekāhikampi āhāraṃ āhāreti, dvīhikampi 15 āhāraṃ āhāreti, sattāhikampi āhāraṃ āhāreti, iti evarūpaṃ addhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. So sākabhakkho vā hoti, sāmākabhakkho vā hoti, nīvārabhakkho vā hoti, daddulabhakkho vā hoti, haṭabhakkho vā hoti, kaṇabhakkho vā hoti, ācāmabhakkho vā hoti, piññākabhakkho vā hoti, tiṇabhakkho vā hoti, gomayabhakkho vā hoti; vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. So sāṇānipi dhāreti , masāṇānipi dhāreti, chavadussānipi dhāreti, paṃsukūlānipi dhāreti, tirīṭānipi dhāreti, ajinampi dhāreti, ajinakkhipampi dhāreti, kusacīrampi dhāreti, vākacīrampi dhāreti, phalakacīrampi dhāreti, kesakambalampi dhāreti, vāḷakambalampi dhāreti, ulūkapakkhampi dhāreti, kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto , ubbhaṭṭhakopi 16 hoti āsanapaṭikkhitto, ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto, kaṇṭakāpassayikopi hoti kaṇṭakāpassaye seyyaṃ kappeti, phalakaseyyampi kappeti, thaṇḍilaseyyampi kappeti, ekapassayikopi hoti rajojalladharo, abbhokāsikopi hoti yathāsanthatiko, vekaṭikopi hoti vikaṭabhojanānuyogamanuyutto, apānakopi hoti apānakattamanuyutto, sāyatatiyakampi udakorohanānuyogamanuyutto viharati. Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā vā hoti aparipuṇṇā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti, no aparipuṇṇā’’ti. ‘‘Evaṃ paripuṇṇāyapi kho ahaṃ, nigrodha, tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadāmī’’ti.
ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ
Upakkileso
೫೮. ‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಏವಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಾಯ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಅನೇಕವಿಹಿತೇ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ವದತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
58. ‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā evaṃ paripuṇṇāya tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadatī’’ti? ‘‘Idha, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಮಜ್ಜತಿ ಮುಚ್ಛತಿ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ 17। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಮಜ್ಜತಿ ಮುಚ್ಛತಿ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati 18. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā majjati mucchati pamādamāpajjati. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
೫೯. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
59. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಮಜ್ಜತಿ ಮುಚ್ಛತಿ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ಮಜ್ಜತಿ ಮುಚ್ಛತಿ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati pamādamāpajjati. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
೬೦. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಭೋಜನೇಸು ವೋದಾಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ – ‘ಇದಂ ಮೇ ಖಮತಿ, ಇದಂ ಮೇ ನಕ್ಖಮತೀ’ತಿ। ಸೋ ಯಞ್ಚ 19 ಖ್ವಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ತಂ ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ಪಜಹತಿ। ಯಂ ಪನಸ್ಸ ಖಮತಿ, ತಂ ಗಧಿತೋ 20 ಮುಚ್ಛಿತೋ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ಅನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
60. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca 21 khvassa nakkhamati, taṃ sāpekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati, taṃ gadhito 22 mucchito ajjhāpanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕನಿಕನ್ತಿಹೇತು – ‘ಸಕ್ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ಮಂ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾ ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗಹಪತಿಕಾ ತಿತ್ಥಿಯಾ’ತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
೬೧. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಅಪಸಾದೇತಾ 23 ಹೋತಿ – ‘ಕಿಂ ಪನಾಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾಜೀವೋ 24 ಸಬ್ಬಂ ಸಂಭಕ್ಖೇತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಮೂಲಬೀಜಂ ಖನ್ಧಬೀಜಂ ಫಳುಬೀಜಂ ಅಗ್ಗಬೀಜಂ ಬೀಜಬೀಜಮೇವ ಪಞ್ಚಮಂ, ಅಸನಿವಿಚಕ್ಕಂ ದನ್ತಕೂಟಂ, ಸಮಣಪ್ಪವಾದೇನಾ’ತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
61. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā apasādetā 25 hoti – ‘kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo 26 sabbaṃ saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸತಿ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಸಕ್ಕರಿಯಮಾನಂ ಗರುಕರಿಯಮಾನಂ ಮಾನಿಯಮಾನಂ ಪೂಜಿಯಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ತಸ್ಸ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಇಮಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮ್ಬಹುಲಾಜೀವಂ ಕುಲೇಸು ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ ಮಾನೇನ್ತಿ ಪೂಜೇನ್ತಿ। ಮಂ ಪನ ತಪಸ್ಸಿಂ ಲೂಖಾಜೀವಿಂ ಕುಲೇಸು ನ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ ನ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ ನ ಮಾನೇನ್ತಿ ನ ಪೂಜೇನ್ತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಸೋ ಇಸ್ಸಾಮಚ್ಛರಿಯಂ ಕುಲೇಸು ಉಪ್ಪಾದೇತಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garukariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā tassa evaṃ hoti – ‘imañhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṃ kulesu uppādetā hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
೬೨. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಆಪಾಥಕನಿಸಾದೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
62. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī āpāthakanisādī hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅತ್ತಾನಂ ಅದಸ್ಸಯಮಾನೋ ಕುಲೇಸು ಚರತಿ – ‘ಇದಮ್ಪಿ ಮೇ ತಪಸ್ಮಿಂ ಇದಮ್ಪಿ ಮೇ ತಪಸ್ಮಿ’ನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī attānaṃ adassayamāno kulesu carati – ‘idampi me tapasmiṃ idampi me tapasmi’nti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಸೇವತಿ। ಸೋ ‘ಖಮತಿ ತೇ ಇದ’ನ್ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಅಕ್ಖಮಮಾನಂ ಆಹ – ‘ಖಮತೀ’ತಿ। ಖಮಮಾನಂ ಆಹ – ‘ನಕ್ಖಮತೀ’ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī kiñcideva paṭicchannaṃ sevati. So ‘khamati te ida’nti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Khamamānaṃ āha – ‘nakkhamatī’ti. Iti so sampajānamusā bhāsitā hoti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಾ ತಥಾಗತಸಾವಕಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಂಯೇವ ಪರಿಯಾಯಂ ಅನುಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ನಾನುಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ nānujānāti…pe… ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
೬೩. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹೀ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹೀ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
63. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī. Yampi, nigrodha, tapassī kodhano hoti upanāhī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಮಕ್ಖೀ ಹೋತಿ ಪಳಾಸೀ 27 …ಪೇ॰… ಇಸ್ಸುಕೀ ಹೋತಿ ಮಚ್ಛರೀ… ಸಠೋ ಹೋತಿ ಮಾಯಾವೀ… ಥದ್ಧೋ ಹೋತಿ ಅತಿಮಾನೀ… ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಪಾಪಿಕಾನಂ ಇಚ್ಛಾನಂ ವಸಂ ಗತೋ… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ ಹೋತಿ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ… ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ದುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸಿನೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī makkhī hoti paḷāsī 28 …pe… issukī hoti maccharī… saṭho hoti māyāvī… thaddho hoti atimānī… pāpiccho hoti pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato… sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Ayampi kho, nigrodha, tapassino upakkileso hoti.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಯದಿಮೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ 29 ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ ವಾ ಅನುಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ ಇಮೇ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ 30 ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ 31, ನೋ ಅನುಪಕ್ಕಿಲೇಸಾ। ಠಾನಂ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಭನ್ತೇ, ವಿಜ್ಜತಿ ಯಂ ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ತಪಸ್ಸೀ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಇಮೇಹಿ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಸ್ಸ; ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರೇನಾ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadime tapojigucchā 32 upakkilesā vā anupakkilesā vā’’ti? ‘‘Addhā kho ime, bhante, tapojigucchā 33 upakkilesā 34, no anupakkilesā. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, bhante, vijjati yaṃ idhekacco tapassī sabbeheva imehi upakkilesehi samannāgato assa; ko pana vādo aññataraññatarenā’’ti.
ಪರಿಸುದ್ಧಪಪಟಿಕಪ್ಪತ್ತಕಥಾ
Parisuddhapapaṭikappattakathā
೬೪. ‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ನ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ನ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ನ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ನ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ। ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
64. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. Yampi, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ನ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ನ ಮಜ್ಜತಿ ನ ಮುಚ್ಛತಿ ನ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā na majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
೬೫. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ನ ಅತ್ತಮನೋ ಹೋತಿ ನ ಪರಿಪುಣ್ಣಸಙ್ಕಪ್ಪೋ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
65. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ನ ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತಿ ನ ಪರಂ ವಮ್ಭೇತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ, ಸೋ ತೇನ ತಪಸಾ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತೇತಿ, ಸೋ ತೇನ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕೇನ ನ ಮಜ್ಜತಿ ನ ಮುಚ್ಛತಿ ನ ಪಮಾದಮಾಪಜ್ಜತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tapaṃ samādiyati, so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti, so tena lābhasakkārasilokena na majjati na mucchati na pamādamāpajjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
೬೬. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಭೋಜನೇಸು ನ ವೋದಾಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ – ‘ಇದಂ ಮೇ ಖಮತಿ, ಇದಂ ಮೇ ನಕ್ಖಮತೀ’ತಿ। ಸೋ ಯಞ್ಚ ಖ್ವಸ್ಸ ನಕ್ಖಮತಿ, ತಂ ಅನಪೇಕ್ಖೋ ಪಜಹತಿ। ಯಂ ಪನಸ್ಸ ಖಮತಿ , ತಂ ಅಗಧಿತೋ ಅಮುಚ್ಛಿತೋ ಅನಜ್ಝಾಪನ್ನೋ ಆದೀನವದಸ್ಸಾವೀ ನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞೋ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
66. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī bhojanesu na vodāsaṃ āpajjati – ‘idaṃ me khamati, idaṃ me nakkhamatī’ti. So yañca khvassa nakkhamati, taṃ anapekkho pajahati. Yaṃ panassa khamati , taṃ agadhito amucchito anajjhāpanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ತಪಂ ಸಮಾದಿಯತಿ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಸಿಲೋಕನಿಕನ್ತಿಹೇತು – ‘ಸಕ್ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ಮಂ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತಾ ಖತ್ತಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗಹಪತಿಕಾ ತಿತ್ಥಿಯಾ’ತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu – ‘sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyā’ti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
೬೭. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ನಾಪಸಾದೇತಾ ಹೋತಿ – ‘ಕಿಂ ಪನಾಯಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾಜೀವೋ ಸಬ್ಬಂ ಸಂಭಕ್ಖೇತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಮೂಲಬೀಜಂ ಖನ್ಧಬೀಜಂ ಫಳುಬೀಜಂ ಅಗ್ಗಬೀಜಂ ಬೀಜಬೀಜಮೇವ ಪಞ್ಚಮಂ, ಅಸನಿವಿಚಕ್ಕಂ ದನ್ತಕೂಟಂ, ಸಮಣಪ್ಪವಾದೇನಾ’ತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
67. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā nāpasādetā hoti – ‘kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo sabbaṃ saṃbhakkheti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ, asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ, samaṇappavādenā’ti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸತಿ ಅಞ್ಞತರಂ ಸಮಣಂ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ವಾ ಕುಲೇಸು ಸಕ್ಕರಿಯಮಾನಂ ಗರು ಕರಿಯಮಾನಂ ಮಾನಿಯಮಾನಂ ಪೂಜಿಯಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ತಸ್ಸ ನ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಇಮಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮ್ಬಹುಲಾಜೀವಂ ಕುಲೇಸು ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ ಮಾನೇನ್ತಿ ಪೂಜೇನ್ತಿ। ಮಂ ಪನ ತಪಸ್ಸಿಂ ಲೂಖಾಜೀವಿಂ ಕುಲೇಸು ನ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ ನ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ ನ ಮಾನೇನ್ತಿ ನ ಪೂಜೇನ್ತೀ’ತಿ, ಇತಿ ಸೋ ಇಸ್ಸಾಮಚ್ಛರಿಯಂ ಕುಲೇಸು ನುಪ್ಪಾದೇತಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garu kariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ. Disvā tassa na evaṃ hoti – ‘imañhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjentī’ti, iti so issāmacchariyaṃ kulesu nuppādetā hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
೬೮. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ಆಪಾಥಕನಿಸಾದೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
68. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na āpāthakanisādī hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ಅತ್ತಾನಂ ಅದಸ್ಸಯಮಾನೋ ಕುಲೇಸು ಚರತಿ – ‘ಇದಮ್ಪಿ ಮೇ ತಪಸ್ಮಿಂ, ಇದಮ್ಪಿ ಮೇ ತಪಸ್ಮಿ’ನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na attānaṃ adassayamāno kulesu carati – ‘idampi me tapasmiṃ, idampi me tapasmi’nti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ಕಞ್ಚಿದೇವ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಸೇವತಿ, ಸೋ – ‘ಖಮತಿ ತೇ ಇದ’ನ್ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ಅಕ್ಖಮಮಾನಂ ಆಹ – ‘ನಕ್ಖಮತೀ’ತಿ। ಖಮಮಾನಂ ಆಹ – ‘ಖಮತೀ’ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾ ನ ಭಾಸಿತಾ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī na kañcideva paṭicchannaṃ sevati, so – ‘khamati te ida’nti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha – ‘nakkhamatī’ti. Khamamānaṃ āha – ‘khamatī’ti. Iti so sampajānamusā na bhāsitā hoti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ತಥಾಗತಸ್ಸ ವಾ ತಥಾಗತಸಾವಕಸ್ಸ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಂಯೇವ ಪರಿಯಾಯಂ ಅನುಞ್ಞೇಯ್ಯಂ ಅನುಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ anujānāti…pe… evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
೬೯. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಕ್ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಅನುಪನಾಹೀ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಕ್ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಅನುಪನಾಹೀ ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
69. ‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī akkodhano hoti anupanāhī. Yampi, nigrodha, tapassī akkodhano hoti anupanāhī evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಅಮಕ್ಖೀ ಹೋತಿ ಅಪಳಾಸೀ…ಪೇ॰… ಅನಿಸ್ಸುಕೀ ಹೋತಿ ಅಮಚ್ಛರೀ… ಅಸಠೋ ಹೋತಿ ಅಮಾಯಾವೀ… ಅತ್ಥದ್ಧೋ ಹೋತಿ ಅನತಿಮಾನೀ… ನ ಪಾಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ನ ಪಾಪಿಕಾನಂ ಇಚ್ಛಾನಂ ವಸಂ ಗತೋ… ನ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋ ಹೋತಿ ನ ಅನ್ತಗ್ಗಾಹಿಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ… ನ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ನ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ಸುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ। ಯಮ್ಪಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ಸನ್ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೀ ಹೋತಿ ನ ಆಧಾನಗ್ಗಾಹೀ ಸುಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೀ। ಏವಂ ಸೋ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಹೋತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, nigrodha, tapassī amakkhī hoti apaḷāsī…pe… anissukī hoti amaccharī… asaṭho hoti amāyāvī… atthaddho hoti anatimānī… na pāpiccho hoti na pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gato… na micchādiṭṭhiko hoti na antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato… na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Yampi, nigrodha, tapassī na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಯದಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಹೋತಿ ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏತ್ತಾವತಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಪಪಟಿಕಪ್ಪತ್ತಾ 35 ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho papaṭikappattā 36 hotī’’ti.
ಪರಿಸುದ್ಧತಚಪ್ಪತ್ತಕಥಾ
Parisuddhatacappattakathā
೭೦. ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ? ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತು, ಸಾರಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತೂ’’ತಿ। ‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ನ ಪಾಣಂ ಅತಿಪಾತೇತಿ 37, ನ ಪಾಣಂ ಅತಿಪಾತಯತಿ, ನ ಪಾಣಮತಿಪಾತಯತೋ ಸಮನುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ । ನ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯತಿ, ನ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಾಪೇತಿ, ನ ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯತೋ ಸಮನುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ। ನ ಮುಸಾ ಭಣತಿ, ನ ಮುಸಾ ಭಣಾಪೇತಿ, ನ ಮುಸಾ ಭಣತೋ ಸಮನುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ। ನ ಭಾವಿತಮಾಸೀಸತಿ 38, ನ ಭಾವಿತಮಾಸೀಸಾಪೇತಿ, ನ ಭಾವಿತಮಾಸೀಸತೋ ಸಮನುಞ್ಞೋ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ।
70. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti? Idha, nigrodha, tapassī na pāṇaṃ atipāteti 39, na pāṇaṃ atipātayati, na pāṇamatipātayato samanuñño hoti . Na adinnaṃ ādiyati, na adinnaṃ ādiyāpeti, na adinnaṃ ādiyato samanuñño hoti. Na musā bhaṇati, na musā bhaṇāpeti, na musā bhaṇato samanuñño hoti. Na bhāvitamāsīsati 40, na bhāvitamāsīsāpeti, na bhāvitamāsīsato samanuñño hoti. Evaṃ kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti.
‘‘ಯತೋ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ, ಅದುಂ ಚಸ್ಸ ಹೋತಿ ತಪಸ್ಸಿತಾಯ। ಸೋ ಅಭಿಹರತಿ ನೋ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ ಅರಞ್ಞಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಪಬ್ಬತಂ ಕನ್ದರಂ ಗಿರಿಗುಹಂ ಸುಸಾನಂ ವನಪತ್ಥಂ ಅಬ್ಭೋಕಾಸಂ ಪಲಾಲಪುಞ್ಜಂ। ಸೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪ್ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸೋ ಅಭಿಜ್ಝಂ ಲೋಕೇ ಪಹಾಯ ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಪ್ಪದೋಸಂ ಪಹಾಯ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ವಿಹರತಿ ಸಬ್ಬಪಾಣಭೂತಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಬ್ಯಾಪಾದಪ್ಪದೋಸಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ಥಿನಮಿದ್ಧಂ 41 ಪಹಾಯ ವಿಗತಥಿನಮಿದ್ಧೋ ವಿಹರತಿ ಆಲೋಕಸಞ್ಞೀ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ, ಥಿನಮಿದ್ಧಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ಪಹಾಯ ಅನುದ್ಧತೋ ವಿಹರತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಚಿತ್ತೋ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂ ಪಹಾಯ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛೋ ವಿಹರತಿ ಅಕಥಂಕಥೀ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಪರಿಸೋಧೇತಿ।
‘‘Yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādappadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādappadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ 42 pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.
೭೧. ‘‘ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ।
71. ‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ। ಯದಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಹೋತಿ ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏತ್ತಾವತಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ತಚಪ್ಪತ್ತಾ ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho tacappattā hotī’’ti.
ಪರಿಸುದ್ಧಫೇಗ್ಗುಪ್ಪತ್ತಕಥಾ
Parisuddhaphegguppattakathā
೭೨. ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ? ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತು, ಸಾರಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತೂ’’ತಿ। ‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಯತೋ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ, ಅದುಂ ಚಸ್ಸ ಹೋತಿ ತಪಸ್ಸಿತಾಯ। ಸೋ ಅಭಿಹರತಿ ನೋ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾಲೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ – ‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ, ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ।
72. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā…pe… karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ, tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಯದಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಹೋತಿ, ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏತ್ತಾವತಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ; ಅಪಿ ಚ ಖೋ ಫೇಗ್ಗುಪ್ಪತ್ತಾ ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti, no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti. ‘‘Na kho, nigrodha, ettāvatā tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca; api ca kho phegguppattā hotī’’ti.
ಪರಿಸುದ್ಧಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಸಾರಪ್ಪತ್ತಕಥಾ
Parisuddhaaggappattasārappattakathā
೭೩. ‘‘ಕಿತ್ತಾವತಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ? ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾಯ ಅಗ್ಗಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತು, ಸಾರಞ್ಞೇವ ಪಾಪೇತೂ’’ತಿ। ‘‘ಇಧ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಯತೋ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪಸ್ಸೀ ಚಾತುಯಾಮಸಂವರಸಂವುತೋ ಹೋತಿ, ಅದುಂ ಚಸ್ಸ ಹೋತಿ ತಪಸ್ಸಿತಾಯ। ಸೋ ಅಭಿಹರತಿ ನೋ ಹೀನಾಯಾವತ್ತತಿ। ಸೋ ವಿವಿತ್ತಂ ಸೇನಾಸನಂ ಭಜತಿ…ಪೇ॰… ಸೋ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯ ಚೇತಸೋ ಉಪಕ್ಕಿಲೇಸೇ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣೇ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ಸೋ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ…ಪೇ॰… ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ। ಸೋ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ, ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇಮೇ ವತ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಉಪವಾದಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಾ। ಇಮೇ ವಾ ಪನ ಭೋನ್ತೋ ಸತ್ತಾ ಕಾಯಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ವಚೀಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಮನೋಸುಚರಿತೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ಅರಿಯಾನಂ ಅನುಪವಾದಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಮ್ಮಸಮಾದಾನಾ। ತೇ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಾ’ತಿ। ಇತಿ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ, ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ।
73. ‘‘Kittāvatā pana, bhante, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca? Sādhu me, bhante, bhagavā tapojigucchāya aggaññeva pāpetu, sāraññeva pāpetū’’ti. ‘‘Idha, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti…pe… yato kho, nigrodha, tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti, aduṃ cassa hoti tapassitāya. So abhiharati no hīnāyāvattati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಯದಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ ಹೋತಿ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಹೋತಿ ನೋ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾ, ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚಾ’’ತಿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha, yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā, aggappattā ca sārappattā cā’’ti.
೭೪. ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಾ ಅಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾ ಚ ಹೋತಿ ಸಾರಪ್ಪತ್ತಾ ಚ। ಇತಿ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ 43, ಯಂ ಮಂ ತ್ವಂ ಅವಚಾಸಿ – ‘ಕೋ ನಾಮ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ಸಾವಕೇ ವಿನೇತಿ, ಯೇನ ಭಗವತಾ ಸಾವಕಾ ವಿನೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸಪ್ಪತ್ತಾ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’ನ್ತಿ। ಇತಿ ಖೋ ತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಠಾನಂ ಉತ್ತರಿತರಞ್ಚ ಪಣೀತತರಞ್ಚ, ಯೇನಾಹಂ ಸಾವಕೇ ವಿನೇಮಿ, ಯೇನ ಮಯಾ ಸಾವಕಾ ವಿನೀತಾ ಅಸ್ಸಾಸಪ್ಪತ್ತಾ ಪಟಿಜಾನನ್ತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯ’’ನ್ತಿ।
74. ‘‘Ettāvatā kho, nigrodha, tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca. Iti kho, nigrodha 44, yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘ko nāma so, bhante, bhagavato dhammo, yena bhagavā sāvake vineti, yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’nti. Iti kho taṃ, nigrodha, ṭhānaṃ uttaritarañca paṇītatarañca, yenāhaṃ sāvake vinemi, yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariya’’nti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅಹೇಸುಂ – ‘‘ಏತ್ಥ ಮಯಂ ಅನಸ್ಸಾಮ ಸಾಚರಿಯಕಾ, ನ ಮಯಂ ಇತೋ ಭಿಯ್ಯೋ ಉತ್ತರಿತರಂ ಪಜಾನಾಮಾ’’ತಿ।
Evaṃ vutte, te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ – ‘‘ettha mayaṃ anassāma sācariyakā, na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmā’’ti.
ನಿಗ್ರೋಧಸ್ಸ ಪಜ್ಝಾಯನಂ
Nigrodhassa pajjhāyanaṃ
೭೫. ಯದಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ ಸನ್ಧಾನೋ ಗಹಪತಿ – ‘‘ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಖೋ ದಾನಿಮೇ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಾಪೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ 45 ನಿಗ್ರೋಧಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಭನ್ತೇ ನಿಗ್ರೋಧ, ಯಂ ಮಂ ತ್ವಂ ಅವಚಾಸಿ – ‘ಯಗ್ಘೇ, ಗಹಪತಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ಕೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸದ್ಧಿಂ ಸಲ್ಲಪತಿ, ಕೇನ ಸಾಕಚ್ಛಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಕೇನ ಪಞ್ಞಾವೇಯ್ಯತ್ತಿಯಂ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ಸುಞ್ಞಾಗಾರಹತಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಸಾವಚರೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾಲಂ ಸಲ್ಲಾಪಾಯ, ಸೋ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ; ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಗೋಕಾಣಾ ಪರಿಯನ್ತಚಾರಿನೀ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ। ಏವಮೇವ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಹತಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾ, ಅಪರಿಸಾವಚರೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ನಾಲಂ ಸಲ್ಲಾಪಾಯ; ಸೋ ಅನ್ತಮನ್ತಾನೇವ ಸೇವತಿ; ಇಙ್ಘ, ಗಹಪತಿ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಇಮಂ ಪರಿಸಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಏಕಪಞ್ಹೇನೇವ ನಂ ಸಂಸಾದೇಯ್ಯಾಮ, ತುಚ್ಛಕುಮ್ಭೀವ ನಂ ಮಞ್ಞೇ ಓರೋಧೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ಸೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಇಧಾನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಅಪರಿಸಾವಚರಂ ಪನ ನಂ ಕರೋಥ, ಗೋಕಾಣಂ ಪರಿಯನ್ತಚಾರಿನಿಂ ಕರೋಥ, ಏಕಪಞ್ಹೇನೇವ ನಂ ಸಂಸಾದೇಥ, ತುಚ್ಛಕುಮ್ಭೀವ ನಂ ಓರೋಧೇಥಾ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತುಣ್ಹೀಭೂತೋ ಮಙ್ಕುಭೂತೋ ಪತ್ತಕ್ಖನ್ಧೋ ಅಧೋಮುಖೋ ಪಜ್ಝಾಯನ್ತೋ ಅಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನಿಸೀದಿ।
75. Yadā aññāsi sandhāno gahapati – ‘‘aññadatthu kho dānime aññatitthiyā paribbājakā bhagavato bhāsitaṃ sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññācittaṃ upaṭṭhāpentī’’ti. Atha 46 nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘iti kho, bhante nigrodha, yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi – ‘yagghe, gahapati, jāneyyāsi, kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati, kena sākacchaṃ samāpajjati, kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati, suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā, aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya, so antamantāneva sevati; seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antamantāneva sevati. Evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā, aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya; so antamantāneva sevati; iṅgha, gahapati, samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya, ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma, tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmā’ti. Ayaṃ kho so, bhante, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho idhānuppatto, aparisāvacaraṃ pana naṃ karotha, gokāṇaṃ pariyantacāriniṃ karotha, ekapañheneva naṃ saṃsādetha, tucchakumbhīva naṃ orodhethā’’ti. Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.
೭೬. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ನಿಗ್ರೋಧಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತಂ ಮಙ್ಕುಭೂತಂ ಪತ್ತಕ್ಖನ್ಧಂ ಅಧೋಮುಖಂ ಪಜ್ಝಾಯನ್ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಭಾನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ನಿಗ್ರೋಧಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಭಾಸಿತಾ ತೇ ಏಸಾ ವಾಚಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ , ಭನ್ತೇ, ಭಾಸಿತಾ ಮೇ ಏಸಾ ವಾಚಾ, ಯಥಾಬಾಲೇನ ಯಥಾಮೂಳ್ಹೇನ ಯಥಾಅಕುಸಲೇನಾ’’ತಿ। ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ನಿಗ್ರೋಧ। ಕಿನ್ತಿ ತೇ ಸುತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ವುಡ್ಢಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ – ‘ಯೇ ತೇ ಅಹೇಸುಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನಂ ಅರಹನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ, ಏವಂ ಸು ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಸಂಗಮ್ಮ ಸಮಾಗಮ್ಮ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಅನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ತ್ವಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ। ಉದಾಹು, ಏವಂ ಸು ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅರಞ್ಞವನಪತ್ಥಾನಿ ಪನ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪಟಿಸೇವನ್ತಿ ಅಪ್ಪಸದ್ದಾನಿ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಾನಿ ವಿಜನವಾತಾನಿ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಾನಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಾಹಂ ಏತರಹೀ’ತಿ।
76. Atha kho bhagavā nigrodhaṃ paribbājakaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘saccaṃ kira, nigrodha, bhāsitā te esā vācā’’ti? ‘‘Saccaṃ , bhante, bhāsitā me esā vācā, yathābālena yathāmūḷhena yathāakusalenā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, nigrodha. Kinti te sutaṃ paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, evaṃ su te bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā. Seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako. Udāhu, evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpāhaṃ etarahī’ti.
‘‘ಸುತಂ ಮೇತಂ, ಭನ್ತೇ। ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ವುಡ್ಢಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ – ‘ಯೇ ತೇ ಅಹೇಸುಂ ಅತೀತಮದ್ಧಾನಂ ಅರಹನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾ , ನ ಏವಂ ಸು 47 ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಸಂಗಮ್ಮ ಸಮಾಗಮ್ಮ ಉನ್ನಾದಿನೋ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಮಹಾಸದ್ದಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಅನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಾಹಂ ಏತರಹಿ ಸಾಚರಿಯಕೋ। ಏವಂ ಸು ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅರಞ್ಞವನಪತ್ಥಾನಿ ಪನ್ತಾನಿ ಸೇನಾಸನಾನಿ ಪಟಿಸೇವನ್ತಿ ಅಪ್ಪಸದ್ದಾನಿ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಾನಿ ವಿಜನವಾತಾನಿ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಾನಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಾನಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಭಗವಾ ಏತರಹೀ’’’ತಿ।
‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante. Paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā , na evaṃ su 48 te bhagavanto saṃgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, seyyathāpāhaṃ etarahi sācariyako. Evaṃ su te bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni, seyyathāpi bhagavā etarahī’’’ti.
‘‘ತಸ್ಸ ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧ, ವಿಞ್ಞುಸ್ಸ ಸತೋ ಮಹಲ್ಲಕಸ್ಸ ನ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಬುದ್ಧೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಬೋಧಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ದನ್ತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ದಮಥಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಸನ್ತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಸಮಥಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ತಿಣ್ಣೋ ಸೋ ಭಗವಾ ತರಣಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೀ’’’ತಿ?
‘‘Tassa te, nigrodha, viññussa sato mahallakassa na etadahosi – ‘buddho so bhagavā bodhāya dhammaṃ deseti, danto so bhagavā damathāya dhammaṃ deseti, santo so bhagavā samathāya dhammaṃ deseti, tiṇṇo so bhagavā taraṇāya dhammaṃ deseti, parinibbuto so bhagavā parinibbānāya dhammaṃ desetī’’’ti?
ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ
Brahmacariyapariyosānasacchikiriyā
೭೭. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಚ್ಚಯೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಚ್ಚಗಮಾ ಯಥಾಬಾಲಂ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಂ ಯಥಾಅಕುಸಲಂ, ಯ್ವಾಹಂ ಏವಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅವಚಾಸಿಂ। ತಸ್ಸ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತು ಆಯತಿಂ ಸಂವರಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ತಗ್ಘ ತ್ವಂ 49, ನಿಗ್ರೋಧ, ಅಚ್ಚಯೋ ಅಚ್ಚಗಮಾ ಯಥಾಬಾಲಂ ಯಥಾಮೂಳ್ಹಂ ಯಥಾಅಕುಸಲಂ, ಯೋ ಮಂ ತ್ವಂ ಏವಂ ಅವಚಾಸಿ। ಯತೋ ಚ ಖೋ ತ್ವಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ದಿಸ್ವಾ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಕರೋಸಿ, ತಂ ತೇ ಮಯಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮ। ವುದ್ಧಿ ಹೇಸಾ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ, ಯೋ ಅಚ್ಚಯಂ ಅಚ್ಚಯತೋ ದಿಸ್ವಾ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಕರೋತಿ ಆಯತಿಂ ಸಂವರಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಅಹಂ ಖೋ ಪನ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಂ ವದಾಮಿ –
77. Evaṃ vutte, nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yvāhaṃ evaṃ bhagavantaṃ avacāsiṃ. Tassa me, bhante, bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti. ‘‘Taggha tvaṃ 50, nigrodha, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yo maṃ tvaṃ evaṃ avacāsi. Yato ca kho tvaṃ, nigrodha, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhi hesā, nigrodha, ariyassa vinaye, yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjati. Ahaṃ kho pana, nigrodha, evaṃ vadāmi –
‘ಏತು ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಅಸಠೋ ಅಮಾಯಾವೀ ಉಜುಜಾತಿಕೋ, ಅಹಮನುಸಾಸಾಮಿ ಅಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮಿ। ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ 51 ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ, ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ, ತದನುತ್ತರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ ಸತ್ತವಸ್ಸಾನಿ। ತಿಟ್ಠನ್ತು, ನಿಗ್ರೋಧ, ಸತ್ತ ವಸ್ಸಾನಿ। ಏತು ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಅಸಠೋ ಅಮಾಯಾವೀ ಉಜುಜಾತಿಕೋ, ಅಹಮನುಸಾಸಾಮಿ ಅಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮಿ। ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ, ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ, ತದನುತ್ತರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ ಛ ವಸ್ಸಾನಿ। ಪಞ್ಚ ವಸ್ಸಾನಿ… ಚತ್ತಾರಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ತೀಣಿ ವಸ್ಸಾನಿ… ದ್ವೇ ವಸ್ಸಾನಿ… ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ। ತಿಟ್ಠತು, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ। ಏತು ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಅಸಠೋ ಅಮಾಯಾವೀ ಉಜುಜಾತಿಕೋ ಅಹಮನುಸಾಸಾಮಿ ಅಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮಿ। ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ, ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ, ತದನುತ್ತರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ ಸತ್ತ ಮಾಸಾನಿ। ತಿಟ್ಠನ್ತು, ನಿಗ್ರೋಧ, ಸತ್ತ ಮಾಸಾನಿ… ಛ ಮಾಸಾನಿ… ಪಞ್ಚ ಮಾಸಾನಿ … ಚತ್ತಾರಿ ಮಾಸಾನಿ… ತೀಣಿ ಮಾಸಾನಿ… ದ್ವೇ ಮಾಸಾನಿ… ಏಕಂ ಮಾಸಂ… ಅಡ್ಢಮಾಸಂ। ತಿಟ್ಠತು, ನಿಗ್ರೋಧ, ಅಡ್ಢಮಾಸೋ। ಏತು ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಅಸಠೋ ಅಮಾಯಾವೀ ಉಜುಜಾತಿಕೋ, ಅಹಮನುಸಾಸಾಮಿ ಅಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮಿ। ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜಮಾನೋ, ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಕುಲಪುತ್ತಾ ಸಮ್ಮದೇವ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜನ್ತಿ, ತದನುತ್ತರಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಪರಿಯೋಸಾನಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸತಿ ಸತ್ತಾಹಂ’।
‘Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā 52 paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattavassāni. Tiṭṭhantu, nigrodha, satta vassāni. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati cha vassāni. Pañca vassāni… cattāri vassāni… tīṇi vassāni… dve vassāni… ekaṃ vassaṃ. Tiṭṭhatu, nigrodha, ekaṃ vassaṃ. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati satta māsāni. Tiṭṭhantu, nigrodha, satta māsāni… cha māsāni… pañca māsāni … cattāri māsāni… tīṇi māsāni… dve māsāni… ekaṃ māsaṃ… aḍḍhamāsaṃ. Tiṭṭhatu, nigrodha, aḍḍhamāso. Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko, ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamāno, yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti, tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattāhaṃ’.
ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ಪಜ್ಝಾಯನಂ
Paribbājakānaṃ pajjhāyanaṃ
೭೮. ‘‘ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಮ್ಯತಾ ನೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಮಾಹಾ’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯೋ ಏವ ವೋ 53 ಆಚರಿಯೋ, ಸೋ ಏವ ವೋ ಆಚರಿಯೋ ಹೋತು। ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಉದ್ದೇಸಾ ನೋ ಚಾವೇತುಕಾಮೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಮಾಹಾ’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ , ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯೋ ಏವ ವೋ ಉದ್ದೇಸೋ ಸೋ ಏವ ವೋ ಉದ್ದೇಸೋ ಹೋತು। ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಆಜೀವಾ ನೋ ಚಾವೇತುಕಾಮೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಮಾಹಾ’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಯೋ ಏವ ವೋ ಆಜೀವೋ, ಸೋ ಏವ ವೋ ಆಜೀವೋ ಹೋತು। ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಯೇ ನೋ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ, ತೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಕಾಮೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಮಾಹಾ’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಕುಸಲಾ ಚೇವ ವೋ ತೇ ಧಮ್ಮಾ 54 ಹೋನ್ತು ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಚ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ। ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನ ತೇ , ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಯೇ ನೋ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ ಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ, ತೇಹಿ ವಿವೇಚೇತುಕಾಮೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಏವಮಾಹಾ’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಕುಸಲಾ ಚೇವ ವೋ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಹೋನ್ತು ಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಚ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ। ಇತಿ ಖ್ವಾಹಂ, ನಿಗ್ರೋಧ, ನೇವ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಮ್ಯತಾ ಏವಂ ವದಾಮಿ, ನಪಿ ಉದ್ದೇಸಾ ಚಾವೇತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದಾಮಿ, ನಪಿ ಆಜೀವಾ ಚಾವೇತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದಾಮಿ, ನಪಿ ಯೇ ವೋ ಧಮ್ಮಾ 55 ಅಕುಸಲಾ ಅಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ, ತೇಸು ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದಾಮಿ, ನಪಿ ಯೇ ವೋ ಧಮ್ಮಾ 56 ಕುಸಲಾ ಕುಸಲಸಙ್ಖಾತಾ ಸಾಚರಿಯಕಾನಂ, ತೇಹಿ ವಿವೇಚೇತುಕಾಮೋ ಏವಂ ವದಾಮಿ। ಸನ್ತಿ ಚ ಖೋ, ನಿಗ್ರೋಧ, ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಪ್ಪಹೀನಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪೋನೋಬ್ಭವಿಕಾ 57 ಸದರಾ 58 ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಿಯಾ, ಯೇಸಾಹಂ ಪಹಾನಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಮಿ। ಯಥಾಪಟಿಪನ್ನಾನಂ ವೋ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಪಹೀಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ವೋದಾನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪಞ್ಞಾಪಾರಿಪೂರಿಂ ವೇಪುಲ್ಲತ್ತಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ।
78. ‘‘Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘antevāsikamyatā no samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo 59 ācariyo, so eva vo ācariyo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘uddesā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha , evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo uddeso so eva vo uddeso hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘ājīvā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo eva vo ājīvo, so eva vo ājīvo hotu. Siyā kho pana te, nigrodha, evamassa – ‘ye no dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Akusalā ceva vo te dhammā 60 hontu akusalasaṅkhātā ca sācariyakānaṃ. Siyā kho pana te , nigrodha, evamassa – ‘ye no dhammā kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tehi vivecetukāmo samaṇo gotamo evamāhā’ti. Na kho panetaṃ, nigrodha, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Kusalā ceva vo te dhammā hontu kusalasaṅkhātā ca sācariyakānaṃ. Iti khvāhaṃ, nigrodha, neva antevāsikamyatā evaṃ vadāmi, napi uddesā cāvetukāmo evaṃ vadāmi, napi ājīvā cāvetukāmo evaṃ vadāmi, napi ye vo dhammā 61 akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tesu patiṭṭhāpetukāmo evaṃ vadāmi, napi ye vo dhammā 62 kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ, tehi vivecetukāmo evaṃ vadāmi. Santi ca kho, nigrodha, akusalā dhammā appahīnā saṃkilesikā ponobbhavikā 63 sadarā 64 dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā, yesāhaṃ pahānāya dhammaṃ desemi. Yathāpaṭipannānaṃ vo saṃkilesikā dhammā pahīyissanti, vodānīyā dhammā abhivaḍḍhissanti, paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’’ti.
೭೯. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ತುಣ್ಹೀಭೂತಾ ಮಙ್ಕುಭೂತಾ ಪತ್ತಕ್ಖನ್ಧಾ ಅಧೋಮುಖಾ ಪಜ್ಝಾಯನ್ತಾ ಅಪ್ಪಟಿಭಾನಾ ನಿಸೀದಿಂಸು ಯಥಾ ತಂ ಮಾರೇನ ಪರಿಯುಟ್ಠಿತಚಿತ್ತಾ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವತೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಪಿಮೇ ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಫುಟ್ಠಾ ಪಾಪಿಮತಾ। ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಏಕಸ್ಸಪಿ ನ ಏವಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ – ‘ಹನ್ದ ಮಯಂ ಅಞ್ಞಾಣತ್ಥಮ್ಪಿ ಸಮಣೇ ಗೋತಮೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಾಮ, ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ ಸತ್ತಾಹೋ’’’ತಿ? ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉದುಮ್ಬರಿಕಾಯ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೇ ಸೀಹನಾದಂ ನದಿತ್ವಾ ವೇಹಾಸಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾಸಿ 65। ಸನ್ಧಾನೋ ಪನ ಗಹಪತಿ ತಾವದೇವ ರಾಜಗಹಂ ಪಾವಿಸೀತಿ।
79. Evaṃ vutte, te paribbājakā tuṇhībhūtā maṅkubhūtā pattakkhandhā adhomukhā pajjhāyantā appaṭibhānā nisīdiṃsu yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacittā. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘sabbe pime moghapurisā phuṭṭhā pāpimatā. Yatra hi nāma ekassapi na evaṃ bhavissati – ‘handa mayaṃ aññāṇatthampi samaṇe gotame brahmacariyaṃ carāma, kiṃ karissati sattāho’’’ti? Atha kho bhagavā udumbarikāya paribbājakārāme sīhanādaṃ naditvā vehāsaṃ abbhuggantvā gijjhakūṭe pabbate paccupaṭṭhāsi 66. Sandhāno pana gahapati tāvadeva rājagahaṃ pāvisīti.
ಉದುಮ್ಬರಿಕಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
Udumbarikasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಉದುಮ್ಬರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Udumbarikasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೨. ಉದುಮ್ಬರಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Udumbarikasuttavaṇṇanā
