Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๓๗. อุคฺคหนิเทฺทโส
37. Uggahaniddeso
อุคฺคโหติ –
Uggahoti –
๒๘๑.
281.
กมฺมเจติยสงฺฆญฺญ-ปุคฺคลตฺถํ คณสฺส จ;
Kammacetiyasaṅghañña-puggalatthaṃ gaṇassa ca;
ทสเภทมฺปิ รตนํ, อุคฺคณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฎํฯ
Dasabhedampi ratanaṃ, uggaṇhantassa dukkaṭaṃ.
๒๘๒.
282.
นิสฺสคฺคิ เตสุ อตฺตตฺถํ, ทฺวีสุ เสเสสุ ทุกฺกฎํ;
Nissaggi tesu attatthaṃ, dvīsu sesesu dukkaṭaṃ;
อนามสิตฺวา วุเตฺต ตุ, คณํ สงฺฆญฺจ ปุคฺคลํฯ
Anāmasitvā vutte tu, gaṇaṃ saṅghañca puggalaṃ.
๒๘๓.
283.
‘‘เจตฺยสฺส นวกมฺมสฺส, ทมฺมี’’ติ น ปฎิกฺขิเป;
‘‘Cetyassa navakammassa, dammī’’ti na paṭikkhipe;
วเท กปฺปิยการานํ, ‘‘วทเนฺตวมิเม’’ อิติฯ
Vade kappiyakārānaṃ, ‘‘vadantevamime’’ iti.
๒๘๔.
284.
เขตฺตํ วตฺถุํ ตฬากํ วา, เทเนฺต ทาสปสฺวาทิกํ;
Khettaṃ vatthuṃ taḷākaṃ vā, dente dāsapasvādikaṃ;
ปฎิกฺขิปิตฺวา คเณฺหยฺย, กปฺปิเยน กเมน จ;
Paṭikkhipitvā gaṇheyya, kappiyena kamena ca;
เขตฺตาทีนิ วิหารสฺส, วุเตฺต ทมฺมีติ วฎฺฎติฯ
Khettādīni vihārassa, vutte dammīti vaṭṭati.
๒๘๕.
285.
นวมาติกเกทาร-ตฬากกิริยานเว;
Navamātikakedāra-taḷākakiriyānave;
มตฺติกุทฺธรณํ พโนฺธ, ถิรกาโร จ อาฬิยาฯ
Mattikuddharaṇaṃ bandho, thirakāro ca āḷiyā.
๒๘๖.
286.
ติเรกภาคคหณํ , เกทาเร อนเว นเว;
Tirekabhāgagahaṇaṃ , kedāre anave nave;
อปริจฺฉนฺนภาเค จ, สเสฺส ‘‘เทเถตฺตเก’’ อิติ;
Aparicchannabhāge ca, sasse ‘‘dethettake’’ iti;
กหาปณุฎฺฐาปนญฺจ, สเพฺพสมฺปิ อกปฺปิยํฯ
Kahāpaṇuṭṭhāpanañca, sabbesampi akappiyaṃ.
๒๘๗.
287.
อวตฺวา กส วปฺปิจฺจาเทตฺติกาย จ ภูมิยา;
Avatvā kasa vappiccādettikāya ca bhūmiyā;
ปติฎฺฐาเปติ ภูมิํ วา, ภาโค เทโยฺยติ เอตฺตโกฯ
Patiṭṭhāpeti bhūmiṃ vā, bhāgo deyyoti ettako.
๒๘๘.
288.
ภูมิภาเค กตํ สสฺสํ, เอตฺตเก คณฺหเถตฺตกํ;
Bhūmibhāge kataṃ sassaṃ, ettake gaṇhathettakaṃ;
คณฺหนตฺถํ วทเนฺตวํ, ปมาณํ ทณฺฑรชฺชุภิฯ
Gaṇhanatthaṃ vadantevaṃ, pamāṇaṃ daṇḍarajjubhi.
๒๘๙.
289.
มินเน รกฺขเณ ฐตฺวา, ขเล ตํนีหราปเน;
Minane rakkhaṇe ṭhatvā, khale taṃnīharāpane;
โกฎฺฐาทิปฎิสามเน, ตเสฺสเวตมกปฺปิยํฯ
Koṭṭhādipaṭisāmane, tassevetamakappiyaṃ.
๒๙๐.
290.
ปฎิสาเมยฺย ปาจิตฺติ, ยํ กิญฺจิ คิหิสนฺตกํ;
Paṭisāmeyya pācitti, yaṃ kiñci gihisantakaṃ;
ภณฺฑาคาริกสีเสน, สเจปิ ปิตุสนฺตกํฯ
Bhaṇḍāgārikasīsena, sacepi pitusantakaṃ.
๒๙๑.
291.
ปิตูนํ กปฺปิยํ วตฺถุํ, อวสฺสํ ปฎิสามิยํ;
Pitūnaṃ kappiyaṃ vatthuṃ, avassaṃ paṭisāmiyaṃ;
อตฺตโน สนฺตกํ กตฺวา, ลพฺภเต ปฎิสามิตุํฯ
Attano santakaṃ katvā, labbhate paṭisāmituṃ.
๒๙๒.
292.
เทหีติ ปฎิสาเมตฺวา, วุเตฺต จาปิ ปฎิกฺขิเป;
Dehīti paṭisāmetvā, vutte cāpi paṭikkhipe;
ปาเตตฺวาน คเต ลพฺภํ, ปลิโพโธติ โคปิตุํฯ
Pātetvāna gate labbhaṃ, palibodhoti gopituṃ.
๒๙๓.
293.
กมฺมํ กโรโนฺต อาราเม, สกํ วฑฺฒกิอาทโย;
Kammaṃ karonto ārāme, sakaṃ vaḍḍhakiādayo;
ปริกฺขารญฺจ สยน-ภณฺฑํ วา ราชวลฺลภาฯ
Parikkhārañca sayana-bhaṇḍaṃ vā rājavallabhā.
๒๙๔.
294.
เทหีติ ปฎิสาเมตฺวา, วทนฺติ ยทิ ฉนฺทโต;
Dehīti paṭisāmetvā, vadanti yadi chandato;
น กเรยฺย ภยา ฐานํ, คุตฺตํ ทเสฺสตุ วฎฺฎติฯ
Na kareyya bhayā ṭhānaṃ, guttaṃ dassetu vaṭṭati.
๒๙๕.
295.
พลกฺกาเรน ปาเตตฺวา, คเตสุ ปฎิสามิตุํ;
Balakkārena pātetvā, gatesu paṭisāmituṃ;
ภิกฺขุํ มนุสฺสา สงฺกนฺติ, นเฎฺฐ วตฺถุมฺหิ ตาทิเสฯ
Bhikkhuṃ manussā saṅkanti, naṭṭhe vatthumhi tādise.
๒๙๖.
296.
วิหาราวสถสฺสโนฺต, รตนํ รตฺนสมฺมตํ;
Vihārāvasathassanto, ratanaṃ ratnasammataṃ;
นิกฺขิเปยฺย คเหตฺวาน, มเคฺครเญฺญปิ ตาทิเส;
Nikkhipeyya gahetvāna, maggeraññepi tādise;
สามิกานาคมํ ญตฺวา, ปติรูปํ กรียตีติฯ
Sāmikānāgamaṃ ñatvā, patirūpaṃ karīyatīti.