| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
३. उग्गहसुत्तं
3. Uggahasuttaṃ
३३. एकं समयं भगवा भद्दिये विहरति जातिया वने। अथ खो उग्गहो मेण्डकनत्ता येन भगवा तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो उग्गहो मेण्डकनत्ता भगवन्तं एतदवोच –
33. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Atha kho uggaho meṇḍakanattā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘अधिवासेतु मे, भन्ते, भगवा स्वातनाय अत्तचतुत्थो भत्त’’न्ति । अधिवासेसि भगवा तुण्हीभावेन। अथ खो उग्गहो मेण्डकनत्ता भगवतो अधिवासनं विदित्वा उट्ठायासना भगवन्तं अभिवादेत्वा पदक्खिणं कत्वा पक्कामि।
‘‘Adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya attacatuttho bhatta’’nti . Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
अथ खो भगवा तस्सा रत्तिया अच्चयेन पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय येन उग्गहस्स मेण्डकनत्तुनो निवेसनं तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। अथ खो उग्गहो मेण्डकनत्ता भगवन्तं पणीतेन खादनीयेन भोजनीयेन सहत्था सन्तप्पेसि सम्पवारेसि। अथ खो उग्गहो मेण्डकनत्ता भगवन्तं भुत्ताविं ओनीतपत्तपाणिं एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नो खो उग्गहो मेण्डकनत्ता भगवन्तं एतदवोच – ‘‘इमा मे, भन्ते, कुमारियो पतिकुलानि गमिस्सन्ति। ओवदतु तासं, भन्ते, भगवा; अनुसासतु तासं, भन्ते, भगवा, यं तासं अस्स दीघरत्तं हिताय सुखाया’’ति।
Atha kho bhagavā tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena uggahassa meṇḍakanattuno nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggaho meṇḍakanattā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imā me, bhante, kumāriyo patikulāni gamissanti. Ovadatu tāsaṃ, bhante, bhagavā; anusāsatu tāsaṃ, bhante, bhagavā, yaṃ tāsaṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
अथ खो भगवा ता कुमारियो एतदवोच – ‘‘तस्मातिह, कुमारियो, एवं सिक्खितब्बं – ‘यस्स वो 1 मातापितरो भत्तुनो दस्सन्ति अत्थकामा हितेसिनो अनुकम्पका अनुकम्पं उपादाय, तस्स भविस्साम पुब्बुट्ठायिनियो पच्छानिपातिनियो किंकारपटिस्साविनियो मनापचारिनियो पियवादिनियो’ति। एवञ्हि वो, कुमारियो, सिक्खितब्बं।
Atha kho bhagavā tā kumāriyo etadavoca – ‘‘tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yassa vo 2 mātāpitaro bhattuno dassanti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya, tassa bhavissāma pubbuṭṭhāyiniyo pacchānipātiniyo kiṃkārapaṭissāviniyo manāpacāriniyo piyavādiniyo’ti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘तस्मातिह , कुमारियो, एवं सिक्खितब्बं – ‘ये ते भत्तु अब्भन्तरा कम्मन्ता उण्णाति वा कप्पासाति वा, तत्थ दक्खा भविस्साम अनलसा , तत्रुपायाय वीमंसाय समन्नागता, अलं कातुं अलं संविधातु’न्ति। एवञ्हि वो, कुमारियो, सिक्खितब्बं।
‘‘Tasmātiha , kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘ye te bhattu abbhantarā kammantā uṇṇāti vā kappāsāti vā, tattha dakkhā bhavissāma analasā , tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgatā, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātu’nti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘तस्मातिह, कुमारियो, एवं सिक्खितब्बं – ‘यो सो भत्तु अब्भन्तरो 9 अन्तोजनो दासाति वा पेस्साति वा कम्मकराति वा, तेसं कतञ्च कततो जानिस्साम अकतञ्च अकततो जानिस्साम, गिलानकानञ्च बलाबलं जानिस्साम, खादनीयं भोजनीयञ्चस्स पच्चंसेन 10 संविभजिस्सामा’ति 11। एवञ्हि वो, कुमारियो, सिक्खितब्बं।
‘‘Tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yo so bhattu abbhantaro 12 antojano dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tesaṃ katañca katato jānissāma akatañca akatato jānissāma, gilānakānañca balābalaṃ jānissāma, khādanīyaṃ bhojanīyañcassa paccaṃsena 13 saṃvibhajissāmā’ti 14. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ.
‘‘तस्मातिह, कुमारियो, एवं सिक्खितब्बं – ‘यं भत्ता आहरिस्सति धनं वा धञ्ञं वा रजतं वा जातरूपं वा, तं आरक्खेन 15 गुत्तिया सम्पादेस्साम, तत्थ च भविस्साम अधुत्ती अथेनी असोण्डी अविनासिकायो’ति। एवञ्हि वो, कुमारियो, सिक्खितब्बं। इमेहि खो, कुमारियो, पञ्चहि धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो कायस्स भेदा परं मरणा मनापकायिकानं देवानं सहब्यतं उपपज्जती’’ति।
‘‘Tasmātiha, kumāriyo, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘yaṃ bhattā āharissati dhanaṃ vā dhaññaṃ vā rajataṃ vā jātarūpaṃ vā, taṃ ārakkhena 16 guttiyā sampādessāma, tattha ca bhavissāma adhuttī athenī asoṇḍī avināsikāyo’ti. Evañhi vo, kumāriyo, sikkhitabbaṃ. Imehi kho, kumāriyo, pañcahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.
‘‘यो नं भरति सब्बदा, निच्चं आतापि उस्सुको।
‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;
सब्बकामहरं पोसं, भत्तारं नातिमञ्ञति॥
Sabbakāmaharaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.
भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥
Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.
‘‘या एवं वत्तती नारी, भत्तुछन्दवसानुगा।
‘‘Yā evaṃ vattatī nārī, bhattuchandavasānugā;
मनापा नाम ते देवा, यत्थ सा उपपज्जती’’ति॥ ततियं।
Manāpā nāma te devā, yattha sā upapajjatī’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ३. उग्गहसुत्तवण्णना • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ३. उग्गहसुत्तवण्णना • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
