| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៣. ឧគ្គហសុត្តវណ្ណនា
3. Uggahasuttavaṇṇanā
៣៣. តតិយេ ភទ្ទិយេតិ ភទ្ទិយនគរេ។ ជាតិយាវនេតិ សយំជាតេ អរោបិតេ ហិមវន្តេន សទ្ធិំ ឯកាពទ្ធេ វនសណ្ឌេ, តំ នគរំ ឧបនិស្សាយ តស្មិំ វនេ វិហរតីតិ អត្ថោ។ អត្តចតុត្ថោតិ អត្តនា ចតុត្ថោ។ កស្មា បនេស ភគវន្តំ អត្តចតុត្ថំយេវ និមន្តេសិ? គេហេ កិរស្ស មង្គលំ មហន្តំ, តត្ថ មហន្តេន សំវិធានេន ពហូ មនុស្សា សន្និបតិស្សន្តិ។ តេ ភិក្ខុសង្ឃំ បរិវិសន្តេន ទុស្សង្គហា ភវិស្សន្តីតិ អត្តចតុត្ថំយេវ និមន្តេសិ។ អបិ ចស្ស ឯវម្បិ អហោសិ – ‘‘ទហរកុមារិកាយោ មហាភិក្ខុសង្ឃមជ្ឈេ សត្ថរិ ឱវទន្តេ ឱលីនមនា ឱវាទំ គហេតុំ ន សក្កុណេយ្យុ’’ន្តិ។ ឥមិនាបិ ការណេន អត្តចតុត្ថមេវ និមន្តេសិ។ ឱវទតុ តាសំ, ភន្តេតិ, ភន្តេ ភគវា, ឯតាសំ ឱវទតុ, ឯតា ឱវទតូតិ អត្ថោ។ ឧបយោគត្ថស្មិញ្ហិ ឯតំ សាមិវចនំ។ យំ តាសន្តិ យំ ឱវាទានុសាសនំ ឯតាសំ។ ឯវញ្ច បន វត្វា សោ សេដ្ឋិ ‘‘ឥមា មម សន្តិកេ ឱវាទំ គណ្ហមានា ហរាយេយ្យុ’’ន្តិ ភគវន្តំ វន្ទិត្វា បក្កាមិ។
33. Tatiye bhaddiyeti bhaddiyanagare. Jātiyāvaneti sayaṃjāte aropite himavantena saddhiṃ ekābaddhe vanasaṇḍe, taṃ nagaraṃ upanissāya tasmiṃ vane viharatīti attho. Attacatutthoti attanā catuttho. Kasmā panesa bhagavantaṃ attacatutthaṃyeva nimantesi? Gehe kirassa maṅgalaṃ mahantaṃ, tattha mahantena saṃvidhānena bahū manussā sannipatissanti. Te bhikkhusaṅghaṃ parivisantena dussaṅgahā bhavissantīti attacatutthaṃyeva nimantesi. Api cassa evampi ahosi – ‘‘daharakumārikāyo mahābhikkhusaṅghamajjhe satthari ovadante olīnamanā ovādaṃ gahetuṃ na sakkuṇeyyu’’nti. Imināpi kāraṇena attacatutthameva nimantesi. Ovadatu tāsaṃ, bhanteti, bhante bhagavā, etāsaṃ ovadatu, etā ovadatūti attho. Upayogatthasmiñhi etaṃ sāmivacanaṃ. Yaṃ tāsanti yaṃ ovādānusāsanaṃ etāsaṃ. Evañca pana vatvā so seṭṭhi ‘‘imā mama santike ovādaṃ gaṇhamānā harāyeyyu’’nti bhagavantaṃ vanditvā pakkāmi.
ភត្តូតិ សាមិកស្ស។ អនុកម្បំ ឧបាទាយាតិ អនុទ្ទយំ បដិច្ច។ បុព្ពុដ្ឋាយិនិយោតិ សព្ពបឋមំ ឧដ្ឋានសីលា។ បច្ឆានិបាតិនិយោតិ សព្ពបច្ឆា និបជ្ជនសីលា។ ឥត្ថិយា ហិ បឋមតរំ ភុញ្ជិត្វា សយនំ អារុយ្ហ និបជ្ជិតុំ ន វដ្ដតិ, សព្ពេ បន គេហបរិជនេ ភោជេត្វា ឧបករណភណ្ឌំ សំវិធាយ គោរូបាទីនិ អាគតានាគតានិ ញត្វា ស្វេ កត្តព្ពកម្មំ វិចារេត្វា កុញ្ចិកាមុទ្ទិកំ ហត្ថេ កត្វា សចេ ភោជនំ អត្ថិ, ភុញ្ជិត្វា, នោ ចេ អត្ថិ, អញ្ញំ បចាបេត្វា សព្ពេ សន្តប្បេត្វា បច្ឆា និបជ្ជិតុំ វដ្ដតិ។ និបន្នាយបិ យាវ សូរិយុគ្គមនា និទ្ទាយិតុំ ន វដ្ដតិ, សព្ពបឋមំ បន ឧដ្ឋាយ ទាសកម្មករេ បក្កោសាបេត្វា ‘‘ឥទញ្ចិទញ្ច កម្មំ ករោថា’’តិ កម្មន្តំ វិចារេត្វា ធេនុយោ ទុហាបេត្វា សព្ពំ គេហេ កត្តព្ពកិច្ចំ អត្តនោ បច្ចក្ខំយេវ កាតុំ វដ្ដតិ ។ ឯតមត្ថំ សន្ធាយ ‘‘បុព្ពុដ្ឋាយិនិយោ បច្ឆានិបាតិនិយោ’’តិ អាហ។ ‘‘កិំការបដិស្សាវិនិយោតិ កិំ ករោម កិំ ករោមា’’តិ មុខំ ឱលោកេត្វា វិចរណសីលា។ មនាបចារិនិយោតិ មនាបំយេវ កិរិយំ ករណសីលា។ បិយវាទិនិយោតិ បិយមេវ វចនំ វាទនសីលា។ បូជេស្សាមាតិ ចតុបច្ចយបូជាយ បូជយិស្សាម។
Bhattūti sāmikassa. Anukampaṃ upādāyāti anuddayaṃ paṭicca. Pubbuṭṭhāyiniyoti sabbapaṭhamaṃ uṭṭhānasīlā. Pacchānipātiniyoti sabbapacchā nipajjanasīlā. Itthiyā hi paṭhamataraṃ bhuñjitvā sayanaṃ āruyha nipajjituṃ na vaṭṭati, sabbe pana gehaparijane bhojetvā upakaraṇabhaṇḍaṃ saṃvidhāya gorūpādīni āgatānāgatāni ñatvā sve kattabbakammaṃ vicāretvā kuñcikāmuddikaṃ hatthe katvā sace bhojanaṃ atthi, bhuñjitvā, no ce atthi, aññaṃ pacāpetvā sabbe santappetvā pacchā nipajjituṃ vaṭṭati. Nipannāyapi yāva sūriyuggamanā niddāyituṃ na vaṭṭati, sabbapaṭhamaṃ pana uṭṭhāya dāsakammakare pakkosāpetvā ‘‘idañcidañca kammaṃ karothā’’ti kammantaṃ vicāretvā dhenuyo duhāpetvā sabbaṃ gehe kattabbakiccaṃ attano paccakkhaṃyeva kātuṃ vaṭṭati . Etamatthaṃ sandhāya ‘‘pubbuṭṭhāyiniyo pacchānipātiniyo’’ti āha. ‘‘Kiṃkārapaṭissāviniyoti kiṃ karoma kiṃ karomā’’ti mukhaṃ oloketvā vicaraṇasīlā. Manāpacāriniyoti manāpaṃyeva kiriyaṃ karaṇasīlā. Piyavādiniyoti piyameva vacanaṃ vādanasīlā. Pūjessāmāti catupaccayapūjāya pūjayissāma.
អព្ភាគតេតិ អត្តនោ សន្តិកំ អាគតេ។ អាសនោទកេន បដិបូជេស្សាមាតិ អាសនេន ច បាទធោវនឧទកេន ច បូជយិស្សាម។ ឯត្ថ ច មាតាបិតូនំ ទេវសិកំ សក្ការោ កាតព្ពោ។ សមណព្រាហ្មណានំ បន អព្ភាគតានំ អាសនំ ទត្វា បាទធោវនញ្ច ទាតព្ពំ, សក្ការោ ច កាតព្ពោ។
Abbhāgateti attano santikaṃ āgate. Āsanodakena paṭipūjessāmāti āsanena ca pādadhovanaudakena ca pūjayissāma. Ettha ca mātāpitūnaṃ devasikaṃ sakkāro kātabbo. Samaṇabrāhmaṇānaṃ pana abbhāgatānaṃ āsanaṃ datvā pādadhovanañca dātabbaṃ, sakkāro ca kātabbo.
ឧណ្ណាតិ ឯឡកលោមំ។ តត្ថ ទក្ខា ភវិស្សាមាតិ ឯឡកលោមានំ វិជដនធោវនរជនវេណិករណាទីសុ កប្បាសស្ស ច វដ្ដនបិសនផោដនកន្តនាទីសុ ឆេកា ភវិស្សាម។ តត្រុបាយាយាតិ តស្មិំ ឧណ្ណាកប្បាសសំវិធានេ ឧបាយភូតាយ ‘‘ឥមស្មិំ កាលេ ឥទំ នាម កាតុំ វដ្ដតី’’តិ ឯវំ បវត្តាយ វីមំសាយ សមន្នាគតា។ អលំ កាតុំ អលំ សំវិធាតុន្តិ អត្តនា កាតុម្បិ បរេហិ ការាបេតុម្បិ យុត្តា ចេវ សមត្ថា ច ភវិស្សាមាតិ អត្ថោ។
Uṇṇāti eḷakalomaṃ. Tattha dakkhā bhavissāmāti eḷakalomānaṃ vijaṭanadhovanarajanaveṇikaraṇādīsu kappāsassa ca vaṭṭanapisanaphoṭanakantanādīsu chekā bhavissāma. Tatrupāyāyāti tasmiṃ uṇṇākappāsasaṃvidhāne upāyabhūtāya ‘‘imasmiṃ kāle idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti evaṃ pavattāya vīmaṃsāya samannāgatā. Alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātunti attanā kātumpi parehi kārāpetumpi yuttā ceva samatthā ca bhavissāmāti attho.
កតញ្ច កតតោ ជានិស្សាម, អកតញ្ច អកតតោតិ សកលទិវសំ ឥទំ នាម កម្មំ កត្វា អាគតានំ, ឧបឌ្ឍទិវសំ ឥទំ នាម កម្មំ កត្វា អាគតានំ, និក្កម្មានំ គេហេ និសិន្នានំ ឥទំ នាម ទាតុញ្ច ឯវញ្ច កាតុំ វដ្ដតីតិ ឯវំ ជានិស្សាម។ គិលានកានញ្ច ពលាពលន្តិ សចេ ហិ គិលានកាលេ តេសំ ភេសជ្ជភោជនាទីនិ ទត្វា រោគំ ផាសុំ ន ករោន្តិ, ‘‘ឥមេ អរោគកាលេ អម្ហេ យំ ឥច្ឆន្តិ, តំ ការេន្តិ។ គិលានកាលេ អត្ថិ ភាវម្បិ នោ ន ជានន្តី’’តិ វិរត្តរូបា បច្ឆា កិច្ចានិ ន ករោន្តិ, ទុក្កដានិ វា ករោន្តិ។ តស្មា នេសំ ពលាពលំ ញត្វា ទាតព្ពញ្ច កាតព្ពញ្ច ជានិស្សាមាតិ ឯវំ តុម្ហេហិ សិក្ខិតព្ពន្តិ ទស្សេតិ។ ខាទនីយំ ភោជនីយញ្ចស្សាតិ ខាទនីយញ្ច ភោជនីយញ្ច អស្ស អន្តោជនស្ស។ បច្ចំសេនាតិ បដិលភិតព្ពេន អំសេន, អត្តនោ អត្តនោ លទ្ធព្ពកោដ្ឋាសានុរូបេនាតិ អត្ថោ។ សំវិភជិស្សាមាតិ ទស្សាម។ សម្បាទេស្សាមាតិ សម្បាទយិស្សាម។
Katañca katato jānissāma, akatañca akatatoti sakaladivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, upaḍḍhadivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, nikkammānaṃ gehe nisinnānaṃ idaṃ nāma dātuñca evañca kātuṃ vaṭṭatīti evaṃ jānissāma. Gilānakānañca balābalanti sace hi gilānakāle tesaṃ bhesajjabhojanādīni datvā rogaṃ phāsuṃ na karonti, ‘‘ime arogakāle amhe yaṃ icchanti, taṃ kārenti. Gilānakāle atthi bhāvampi no na jānantī’’ti virattarūpā pacchā kiccāni na karonti, dukkaṭāni vā karonti. Tasmā nesaṃ balābalaṃ ñatvā dātabbañca kātabbañca jānissāmāti evaṃ tumhehi sikkhitabbanti dasseti. Khādanīyaṃ bhojanīyañcassāti khādanīyañca bhojanīyañca assa antojanassa. Paccaṃsenāti paṭilabhitabbena aṃsena, attano attano laddhabbakoṭṭhāsānurūpenāti attho. Saṃvibhajissāmāti dassāma. Sampādessāmāti sampādayissāma.
អធុត្តីតិ បុរិសធុត្តសុរាធុត្តតាវសេន អធុត្តិយោ។ អថេនីតិ អថេនិយោ អចោរិយោ។ អសោណ្ឌីតិ សុរាសោណ្ឌតាទិវសេន អសោណ្ឌិយោ។
Adhuttīti purisadhuttasurādhuttatāvasena adhuttiyo. Athenīti atheniyo acoriyo. Asoṇḍīti surāsoṇḍatādivasena asoṇḍiyo.
ឯវំ សុត្តន្តំ និដ្ឋបេត្វា ឥទានិ គាថាហិ កូដំ គណ្ហន្តោ យោ នំ ភរតិ សព្ពទាតិអាទិមាហ។ តត្ថ ភរតីតិ បោសតិ បដិជគ្គតិ។ សព្ពកាមហរន្តិ សព្ពកាមទទំ។ សោត្ថីតិ សុឥត្ថី។ ឯវំ វត្តតីតិ ឯត្តកំ វត្តំ បូរេត្វា វត្តតិ។ មនាបា នាម តេ ទេវាតិ និម្មានរតី ទេវា។ តេ ហិ ឥច្ឆិតិច្ឆិតំ រូបំ មាបេត្វា អភិរមណតោ និម្មានរតីតិ ច មនាបាតិ ច វុច្ចន្តីតិ។
Evaṃ suttantaṃ niṭṭhapetvā idāni gāthāhi kūṭaṃ gaṇhanto yo naṃ bharati sabbadātiādimāha. Tattha bharatīti posati paṭijaggati. Sabbakāmaharanti sabbakāmadadaṃ. Sotthīti suitthī. Evaṃ vattatīti ettakaṃ vattaṃ pūretvā vattati. Manāpā nāma te devāti nimmānaratī devā. Te hi icchiticchitaṃ rūpaṃ māpetvā abhiramaṇato nimmānaratīti ca manāpāti ca vuccantīti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៣. ឧគ្គហសុត្តំ • 3. Uggahasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣. ឧគ្គហសុត្តវណ្ណនា • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
