| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၃. ဥဂ္ဂဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ
3. Uggahasuttavaṇṇanā
၃၃. တတိယေ ဘဒ္ဒိယေတိ ဘဒ္ဒိယနဂရေ။ ဇာတိယာဝနေတိ သယံဇာတေ အရောပိတေ ဟိမဝန္တေန သဒ္ဓိံ ဧကာဗဒ္ဓေ ဝနသဏ္ဍေ, တံ နဂရံ ဥပနိသ္သာယ တသ္မိံ ဝနေ ဝိဟရတီတိ အတ္ထော။ အတ္တစတုတ္ထောတိ အတ္တနာ စတုတ္ထော။ ကသ္မာ ပနေသ ဘဂဝန္တံ အတ္တစတုတ္ထံယေဝ နိမန္တေသိ? ဂေဟေ ကိရသ္သ မင္ဂလံ မဟန္တံ, တတ္ထ မဟန္တေန သံဝိဓာနေန ဗဟူ မနုသ္သာ သန္နိပတိသ္သန္တိ။ တေ ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဝိသန္တေန ဒုသ္သင္ဂဟာ ဘဝိသ္သန္တီတိ အတ္တစတုတ္ထံယေဝ နိမန္တေသိ။ အပိ စသ္သ ဧဝမ္ပိ အဟောသိ – ‘‘ဒဟရကုမာရိကာယော မဟာဘိက္ခုသင္ဃမဇ္ဈေ သတ္ထရိ ဩဝဒန္တေ ဩလီနမနာ ဩဝာဒံ ဂဟေတုံ န သက္ကုဏေယ္ယု’’န္တိ။ ဣမိနာပိ ကာရဏေန အတ္တစတုတ္ထမေဝ နိမန္တေသိ။ ဩဝဒတု တာသံ, ဘန္တေတိ, ဘန္တေ ဘဂဝာ, ဧတာသံ ဩဝဒတု, ဧတာ ဩဝဒတူတိ အတ္ထော။ ဥပယောဂတ္ထသ္မိဉ္ဟိ ဧတံ သာမိဝစနံ။ ယံ တာသန္တိ ယံ ဩဝာဒာနုသာသနံ ဧတာသံ။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတ္ဝာ သော သေဋ္ဌိ ‘‘ဣမာ မမ သန္တိကေ ဩဝာဒံ ဂဏ္ဟမာနာ ဟရာယေယ္ယု’’န္တိ ဘဂဝန္တံ ဝန္ဒိတ္ဝာ ပက္ကာမိ။
33. Tatiye bhaddiyeti bhaddiyanagare. Jātiyāvaneti sayaṃjāte aropite himavantena saddhiṃ ekābaddhe vanasaṇḍe, taṃ nagaraṃ upanissāya tasmiṃ vane viharatīti attho. Attacatutthoti attanā catuttho. Kasmā panesa bhagavantaṃ attacatutthaṃyeva nimantesi? Gehe kirassa maṅgalaṃ mahantaṃ, tattha mahantena saṃvidhānena bahū manussā sannipatissanti. Te bhikkhusaṅghaṃ parivisantena dussaṅgahā bhavissantīti attacatutthaṃyeva nimantesi. Api cassa evampi ahosi – ‘‘daharakumārikāyo mahābhikkhusaṅghamajjhe satthari ovadante olīnamanā ovādaṃ gahetuṃ na sakkuṇeyyu’’nti. Imināpi kāraṇena attacatutthameva nimantesi. Ovadatu tāsaṃ, bhanteti, bhante bhagavā, etāsaṃ ovadatu, etā ovadatūti attho. Upayogatthasmiñhi etaṃ sāmivacanaṃ. Yaṃ tāsanti yaṃ ovādānusāsanaṃ etāsaṃ. Evañca pana vatvā so seṭṭhi ‘‘imā mama santike ovādaṃ gaṇhamānā harāyeyyu’’nti bhagavantaṃ vanditvā pakkāmi.
ဘတ္တူတိ သာမိကသ္သ။ အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာတိ အနုဒ္ဒယံ ပဋိစ္စ။ ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယိနိယောတိ သဗ္ဗပဌမံ ဥဋ္ဌာနသီလာ။ ပစ္ဆာနိပာတိနိယောတိ သဗ္ဗပစ္ဆာ နိပဇ္ဇနသီလာ။ ဣတ္ထိယာ ဟိ ပဌမတရံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ သယနံ အာရုယ္ဟ နိပဇ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, သဗ္ဗေ ပန ဂေဟပရိဇနေ ဘောဇေတ္ဝာ ဥပကရဏဘဏ္ဍံ သံဝိဓာယ ဂောရူပာဒီနိ အာဂတာနာဂတာနိ ဉတ္ဝာ သ္ဝေ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ ဝိစာရေတ္ဝာ ကုဉ္စိကာမုဒ္ဒိကံ ဟတ္ထေ ကတ္ဝာ သစေ ဘောဇနံ အတ္ထိ, ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ, နော စေ အတ္ထိ, အညံ ပစာပေတ္ဝာ သဗ္ဗေ သန္တပ္ပေတ္ဝာ ပစ္ဆာ နိပဇ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ နိပန္နာယပိ ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ နိဒ္ဒာယိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, သဗ္ဗပဌမံ ပန ဥဋ္ဌာယ ဒာသကမ္မကရေ ပက္ကောသာပေတ္ဝာ ‘‘ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကမ္မံ ကရောထာ’’တိ ကမ္မန္တံ ဝိစာရေတ္ဝာ ဓေနုယော ဒုဟာပေတ္ဝာ သဗ္ဗံ ဂေဟေ ကတ္တဗ္ဗကိစ္စံ အတ္တနော ပစ္စက္ခံယေဝ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ ။ ဧတမတ္ထံ သန္ဓာယ ‘‘ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယိနိယော ပစ္ဆာနိပာတိနိယော’’တိ အာဟ။ ‘‘ကိံကာရပဋိသ္သာဝိနိယောတိ ကိံ ကရောမ ကိံ ကရောမာ’’တိ မုခံ ဩလောကေတ္ဝာ ဝိစရဏသီလာ။ မနာပစာရိနိယောတိ မနာပံယေဝ ကိရိယံ ကရဏသီလာ။ ပိယဝာဒိနိယောတိ ပိယမေဝ ဝစနံ ဝာဒနသီလာ။ ပူဇေသ္သာမာတိ စတုပစ္စယပူဇာယ ပူဇယိသ္သာမ။
Bhattūti sāmikassa. Anukampaṃ upādāyāti anuddayaṃ paṭicca. Pubbuṭṭhāyiniyoti sabbapaṭhamaṃ uṭṭhānasīlā. Pacchānipātiniyoti sabbapacchā nipajjanasīlā. Itthiyā hi paṭhamataraṃ bhuñjitvā sayanaṃ āruyha nipajjituṃ na vaṭṭati, sabbe pana gehaparijane bhojetvā upakaraṇabhaṇḍaṃ saṃvidhāya gorūpādīni āgatānāgatāni ñatvā sve kattabbakammaṃ vicāretvā kuñcikāmuddikaṃ hatthe katvā sace bhojanaṃ atthi, bhuñjitvā, no ce atthi, aññaṃ pacāpetvā sabbe santappetvā pacchā nipajjituṃ vaṭṭati. Nipannāyapi yāva sūriyuggamanā niddāyituṃ na vaṭṭati, sabbapaṭhamaṃ pana uṭṭhāya dāsakammakare pakkosāpetvā ‘‘idañcidañca kammaṃ karothā’’ti kammantaṃ vicāretvā dhenuyo duhāpetvā sabbaṃ gehe kattabbakiccaṃ attano paccakkhaṃyeva kātuṃ vaṭṭati . Etamatthaṃ sandhāya ‘‘pubbuṭṭhāyiniyo pacchānipātiniyo’’ti āha. ‘‘Kiṃkārapaṭissāviniyoti kiṃ karoma kiṃ karomā’’ti mukhaṃ oloketvā vicaraṇasīlā. Manāpacāriniyoti manāpaṃyeva kiriyaṃ karaṇasīlā. Piyavādiniyoti piyameva vacanaṃ vādanasīlā. Pūjessāmāti catupaccayapūjāya pūjayissāma.
အဗ္ဘာဂတေတိ အတ္တနော သန္တိကံ အာဂတေ။ အာသနောဒကေန ပဋိပူဇေသ္သာမာတိ အာသနေန စ ပာဒဓောဝနဥဒကေန စ ပူဇယိသ္သာမ။ ဧတ္ထ စ မာတာပိတူနံ ဒေဝသိကံ သက္ကာရော ကာတဗ္ဗော။ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာနံ ပန အဗ္ဘာဂတာနံ အာသနံ ဒတ္ဝာ ပာဒဓောဝနဉ္စ ဒာတဗ္ဗံ, သက္ကာရော စ ကာတဗ္ဗော။
Abbhāgateti attano santikaṃ āgate. Āsanodakena paṭipūjessāmāti āsanena ca pādadhovanaudakena ca pūjayissāma. Ettha ca mātāpitūnaṃ devasikaṃ sakkāro kātabbo. Samaṇabrāhmaṇānaṃ pana abbhāgatānaṃ āsanaṃ datvā pādadhovanañca dātabbaṃ, sakkāro ca kātabbo.
ဥဏ္ဏာတိ ဧဠကလောမံ။ တတ္ထ ဒက္ခာ ဘဝိသ္သာမာတိ ဧဠကလောမာနံ ဝိဇဋနဓောဝနရဇနဝေဏိကရဏာဒီသု ကပ္ပာသသ္သ စ ဝဋ္ဋနပိသနဖောဋနကန္တနာဒီသု ဆေကာ ဘဝိသ္သာမ။ တတ္ရုပာယာယာတိ တသ္မိံ ဥဏ္ဏာကပ္ပာသသံဝိဓာနေ ဥပာယဘူတာယ ‘‘ဣမသ္မိံ ကာလေ ဣဒံ နာမ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာယ ဝီမံသာယ သမန္နာဂတာ။ အလံ ကာတုံ အလံ သံဝိဓာတုန္တိ အတ္တနာ ကာတုမ္ပိ ပရေဟိ ကာရာပေတုမ္ပိ ယုတ္တာ စေဝ သမတ္ထာ စ ဘဝိသ္သာမာတိ အတ္ထော။
Uṇṇāti eḷakalomaṃ. Tattha dakkhā bhavissāmāti eḷakalomānaṃ vijaṭanadhovanarajanaveṇikaraṇādīsu kappāsassa ca vaṭṭanapisanaphoṭanakantanādīsu chekā bhavissāma. Tatrupāyāyāti tasmiṃ uṇṇākappāsasaṃvidhāne upāyabhūtāya ‘‘imasmiṃ kāle idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti evaṃ pavattāya vīmaṃsāya samannāgatā. Alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātunti attanā kātumpi parehi kārāpetumpi yuttā ceva samatthā ca bhavissāmāti attho.
ကတဉ္စ ကတတော ဇာနိသ္သာမ, အကတဉ္စ အကတတောတိ သကလဒိဝသံ ဣဒံ နာမ ကမ္မံ ကတ္ဝာ အာဂတာနံ, ဥပဍ္ဎဒိဝသံ ဣဒံ နာမ ကမ္မံ ကတ္ဝာ အာဂတာနံ, နိက္ကမ္မာနံ ဂေဟေ နိသိန္နာနံ ဣဒံ နာမ ဒာတုဉ္စ ဧဝဉ္စ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ဧဝံ ဇာနိသ္သာမ။ ဂိလာနကာနဉ္စ ဗလာဗလန္တိ သစေ ဟိ ဂိလာနကာလေ တေသံ ဘေသဇ္ဇဘောဇနာဒီနိ ဒတ္ဝာ ရောဂံ ဖာသုံ န ကရောန္တိ, ‘‘ဣမေ အရောဂကာလေ အမ္ဟေ ယံ ဣစ္ဆန္တိ, တံ ကာရေန္တိ။ ဂိလာနကာလေ အတ္ထိ ဘာဝမ္ပိ နော န ဇာနန္တီ’’တိ ဝိရတ္တရူပာ ပစ္ဆာ ကိစ္စာနိ န ကရောန္တိ, ဒုက္ကဋာနိ ဝာ ကရောန္တိ။ တသ္မာ နေသံ ဗလာဗလံ ဉတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗဉ္စ ကာတဗ္ဗဉ္စ ဇာနိသ္သာမာတိ ဧဝံ တုမ္ဟေဟိ သိက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဒသ္သေတိ။ ခာဒနီယံ ဘောဇနီယဉ္စသ္သာတိ ခာဒနီယဉ္စ ဘောဇနီယဉ္စ အသ္သ အန္တောဇနသ္သ။ ပစ္စံသေနာတိ ပဋိလဘိတဗ္ဗေန အံသေန, အတ္တနော အတ္တနော လဒ္ဓဗ္ဗကောဋ္ဌာသာနုရူပေနာတိ အတ္ထော။ သံဝိဘဇိသ္သာမာတိ ဒသ္သာမ။ သမ္ပာဒေသ္သာမာတိ သမ္ပာဒယိသ္သာမ။
Katañca katato jānissāma, akatañca akatatoti sakaladivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, upaḍḍhadivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, nikkammānaṃ gehe nisinnānaṃ idaṃ nāma dātuñca evañca kātuṃ vaṭṭatīti evaṃ jānissāma. Gilānakānañca balābalanti sace hi gilānakāle tesaṃ bhesajjabhojanādīni datvā rogaṃ phāsuṃ na karonti, ‘‘ime arogakāle amhe yaṃ icchanti, taṃ kārenti. Gilānakāle atthi bhāvampi no na jānantī’’ti virattarūpā pacchā kiccāni na karonti, dukkaṭāni vā karonti. Tasmā nesaṃ balābalaṃ ñatvā dātabbañca kātabbañca jānissāmāti evaṃ tumhehi sikkhitabbanti dasseti. Khādanīyaṃ bhojanīyañcassāti khādanīyañca bhojanīyañca assa antojanassa. Paccaṃsenāti paṭilabhitabbena aṃsena, attano attano laddhabbakoṭṭhāsānurūpenāti attho. Saṃvibhajissāmāti dassāma. Sampādessāmāti sampādayissāma.
အဓုတ္တီတိ ပုရိသဓုတ္တသုရာဓုတ္တတာဝသေန အဓုတ္တိယော။ အထေနီတိ အထေနိယော အစောရိယော။ အသောဏ္ဍီတိ သုရာသောဏ္ဍတာဒိဝသေန အသောဏ္ဍိယော။
Adhuttīti purisadhuttasurādhuttatāvasena adhuttiyo. Athenīti atheniyo acoriyo. Asoṇḍīti surāsoṇḍatādivasena asoṇḍiyo.
ဧဝံ သုတ္တန္တံ နိဋ္ဌပေတ္ဝာ ဣဒာနိ ဂာထာဟိ ကူဋံ ဂဏ္ဟန္တော ယော နံ ဘရတိ သဗ္ဗဒာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဘရတီတိ ပောသတိ ပဋိဇဂ္ဂတိ။ သဗ္ဗကာမဟရန္တိ သဗ္ဗကာမဒဒံ။ သောတ္ထီတိ သုဣတ္ထီ။ ဧဝံ ဝတ္တတီတိ ဧတ္တကံ ဝတ္တံ ပူရေတ္ဝာ ဝတ္တတိ။ မနာပာ နာမ တေ ဒေဝာတိ နိမ္မာနရတီ ဒေဝာ။ တေ ဟိ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတံ ရူပံ မာပေတ္ဝာ အဘိရမဏတော နိမ္မာနရတီတိ စ မနာပာတိ စ ဝုစ္စန္တီတိ။
Evaṃ suttantaṃ niṭṭhapetvā idāni gāthāhi kūṭaṃ gaṇhanto yo naṃ bharati sabbadātiādimāha. Tattha bharatīti posati paṭijaggati. Sabbakāmaharanti sabbakāmadadaṃ. Sotthīti suitthī. Evaṃ vattatīti ettakaṃ vattaṃ pūretvā vattati. Manāpā nāma te devāti nimmānaratī devā. Te hi icchiticchitaṃ rūpaṃ māpetvā abhiramaṇato nimmānaratīti ca manāpāti ca vuccantīti.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၃. ဥဂ္ဂဟသုတ္တံ • 3. Uggahasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၃. ဥဂ္ဂဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
