| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೩. ಉಗ್ಗಹಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Uggahasuttavaṇṇanā
೩೩. ತತಿಯೇ ಭದ್ದಿಯೇತಿ ಭದ್ದಿಯನಗರೇ। ಜಾತಿಯಾವನೇತಿ ಸಯಂಜಾತೇ ಅರೋಪಿತೇ ಹಿಮವನ್ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಬದ್ಧೇ ವನಸಣ್ಡೇ, ತಂ ನಗರಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ತಸ್ಮಿಂ ವನೇ ವಿಹರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅತ್ತಚತುತ್ಥೋತಿ ಅತ್ತನಾ ಚತುತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ ಪನೇಸ ಭಗವನ್ತಂ ಅತ್ತಚತುತ್ಥಂಯೇವ ನಿಮನ್ತೇಸಿ? ಗೇಹೇ ಕಿರಸ್ಸ ಮಙ್ಗಲಂ ಮಹನ್ತಂ, ತತ್ಥ ಮಹನ್ತೇನ ಸಂವಿಧಾನೇನ ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ ಸನ್ನಿಪತಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪರಿವಿಸನ್ತೇನ ದುಸ್ಸಙ್ಗಹಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ತಚತುತ್ಥಂಯೇವ ನಿಮನ್ತೇಸಿ। ಅಪಿ ಚಸ್ಸ ಏವಮ್ಪಿ ಅಹೋಸಿ – ‘‘ದಹರಕುಮಾರಿಕಾಯೋ ಮಹಾಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಸತ್ಥರಿ ಓವದನ್ತೇ ಓಲೀನಮನಾ ಓವಾದಂ ಗಹೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ। ಇಮಿನಾಪಿ ಕಾರಣೇನ ಅತ್ತಚತುತ್ಥಮೇವ ನಿಮನ್ತೇಸಿ। ಓವದತು ತಾಸಂ, ಭನ್ತೇತಿ, ಭನ್ತೇ ಭಗವಾ, ಏತಾಸಂ ಓವದತು, ಏತಾ ಓವದತೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಯೋಗತ್ಥಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಏತಂ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಯಂ ತಾಸನ್ತಿ ಯಂ ಓವಾದಾನುಸಾಸನಂ ಏತಾಸಂ। ಏವಞ್ಚ ಪನ ವತ್ವಾ ಸೋ ಸೇಟ್ಠಿ ‘‘ಇಮಾ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಓವಾದಂ ಗಣ್ಹಮಾನಾ ಹರಾಯೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಭಗವನ್ತಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
33. Tatiye bhaddiyeti bhaddiyanagare. Jātiyāvaneti sayaṃjāte aropite himavantena saddhiṃ ekābaddhe vanasaṇḍe, taṃ nagaraṃ upanissāya tasmiṃ vane viharatīti attho. Attacatutthoti attanā catuttho. Kasmā panesa bhagavantaṃ attacatutthaṃyeva nimantesi? Gehe kirassa maṅgalaṃ mahantaṃ, tattha mahantena saṃvidhānena bahū manussā sannipatissanti. Te bhikkhusaṅghaṃ parivisantena dussaṅgahā bhavissantīti attacatutthaṃyeva nimantesi. Api cassa evampi ahosi – ‘‘daharakumārikāyo mahābhikkhusaṅghamajjhe satthari ovadante olīnamanā ovādaṃ gahetuṃ na sakkuṇeyyu’’nti. Imināpi kāraṇena attacatutthameva nimantesi. Ovadatu tāsaṃ, bhanteti, bhante bhagavā, etāsaṃ ovadatu, etā ovadatūti attho. Upayogatthasmiñhi etaṃ sāmivacanaṃ. Yaṃ tāsanti yaṃ ovādānusāsanaṃ etāsaṃ. Evañca pana vatvā so seṭṭhi ‘‘imā mama santike ovādaṃ gaṇhamānā harāyeyyu’’nti bhagavantaṃ vanditvā pakkāmi.
ಭತ್ತೂತಿ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ। ಅನುಕಮ್ಪಂ ಉಪಾದಾಯಾತಿ ಅನುದ್ದಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ। ಪುಬ್ಬುಟ್ಠಾಯಿನಿಯೋತಿ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಉಟ್ಠಾನಸೀಲಾ। ಪಚ್ಛಾನಿಪಾತಿನಿಯೋತಿ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಾ ನಿಪಜ್ಜನಸೀಲಾ। ಇತ್ಥಿಯಾ ಹಿ ಪಠಮತರಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸಯನಂ ಆರುಯ್ಹ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಬ್ಬೇ ಪನ ಗೇಹಪರಿಜನೇ ಭೋಜೇತ್ವಾ ಉಪಕರಣಭಣ್ಡಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಗೋರೂಪಾದೀನಿ ಆಗತಾನಾಗತಾನಿ ಞತ್ವಾ ಸ್ವೇ ಕತ್ತಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಕುಞ್ಚಿಕಾಮುದ್ದಿಕಂ ಹತ್ಥೇ ಕತ್ವಾ ಸಚೇ ಭೋಜನಂ ಅತ್ಥಿ, ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ, ನೋ ಚೇ ಅತ್ಥಿ, ಅಞ್ಞಂ ಪಚಾಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬೇ ಸನ್ತಪ್ಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ನಿಪಜ್ಜಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ। ನಿಪನ್ನಾಯಪಿ ಯಾವ ಸೂರಿಯುಗ್ಗಮನಾ ನಿದ್ದಾಯಿತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಪನ ಉಟ್ಠಾಯ ದಾಸಕಮ್ಮಕರೇ ಪಕ್ಕೋಸಾಪೇತ್ವಾ ‘‘ಇದಞ್ಚಿದಞ್ಚ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋಥಾ’’ತಿ ಕಮ್ಮನ್ತಂ ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಧೇನುಯೋ ದುಹಾಪೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಗೇಹೇ ಕತ್ತಬ್ಬಕಿಚ್ಚಂ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂಯೇವ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ । ಏತಮತ್ಥಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಪುಬ್ಬುಟ್ಠಾಯಿನಿಯೋ ಪಚ್ಛಾನಿಪಾತಿನಿಯೋ’’ತಿ ಆಹ। ‘‘ಕಿಂಕಾರಪಟಿಸ್ಸಾವಿನಿಯೋತಿ ಕಿಂ ಕರೋಮ ಕಿಂ ಕರೋಮಾ’’ತಿ ಮುಖಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ವಿಚರಣಸೀಲಾ। ಮನಾಪಚಾರಿನಿಯೋತಿ ಮನಾಪಂಯೇವ ಕಿರಿಯಂ ಕರಣಸೀಲಾ। ಪಿಯವಾದಿನಿಯೋತಿ ಪಿಯಮೇವ ವಚನಂ ವಾದನಸೀಲಾ। ಪೂಜೇಸ್ಸಾಮಾತಿ ಚತುಪಚ್ಚಯಪೂಜಾಯ ಪೂಜಯಿಸ್ಸಾಮ।
Bhattūti sāmikassa. Anukampaṃ upādāyāti anuddayaṃ paṭicca. Pubbuṭṭhāyiniyoti sabbapaṭhamaṃ uṭṭhānasīlā. Pacchānipātiniyoti sabbapacchā nipajjanasīlā. Itthiyā hi paṭhamataraṃ bhuñjitvā sayanaṃ āruyha nipajjituṃ na vaṭṭati, sabbe pana gehaparijane bhojetvā upakaraṇabhaṇḍaṃ saṃvidhāya gorūpādīni āgatānāgatāni ñatvā sve kattabbakammaṃ vicāretvā kuñcikāmuddikaṃ hatthe katvā sace bhojanaṃ atthi, bhuñjitvā, no ce atthi, aññaṃ pacāpetvā sabbe santappetvā pacchā nipajjituṃ vaṭṭati. Nipannāyapi yāva sūriyuggamanā niddāyituṃ na vaṭṭati, sabbapaṭhamaṃ pana uṭṭhāya dāsakammakare pakkosāpetvā ‘‘idañcidañca kammaṃ karothā’’ti kammantaṃ vicāretvā dhenuyo duhāpetvā sabbaṃ gehe kattabbakiccaṃ attano paccakkhaṃyeva kātuṃ vaṭṭati . Etamatthaṃ sandhāya ‘‘pubbuṭṭhāyiniyo pacchānipātiniyo’’ti āha. ‘‘Kiṃkārapaṭissāviniyoti kiṃ karoma kiṃ karomā’’ti mukhaṃ oloketvā vicaraṇasīlā. Manāpacāriniyoti manāpaṃyeva kiriyaṃ karaṇasīlā. Piyavādiniyoti piyameva vacanaṃ vādanasīlā. Pūjessāmāti catupaccayapūjāya pūjayissāma.
ಅಬ್ಭಾಗತೇತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗತೇ। ಆಸನೋದಕೇನ ಪಟಿಪೂಜೇಸ್ಸಾಮಾತಿ ಆಸನೇನ ಚ ಪಾದಧೋವನಉದಕೇನ ಚ ಪೂಜಯಿಸ್ಸಾಮ। ಏತ್ಥ ಚ ಮಾತಾಪಿತೂನಂ ದೇವಸಿಕಂ ಸಕ್ಕಾರೋ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪನ ಅಬ್ಭಾಗತಾನಂ ಆಸನಂ ದತ್ವಾ ಪಾದಧೋವನಞ್ಚ ದಾತಬ್ಬಂ, ಸಕ್ಕಾರೋ ಚ ಕಾತಬ್ಬೋ।
Abbhāgateti attano santikaṃ āgate. Āsanodakena paṭipūjessāmāti āsanena ca pādadhovanaudakena ca pūjayissāma. Ettha ca mātāpitūnaṃ devasikaṃ sakkāro kātabbo. Samaṇabrāhmaṇānaṃ pana abbhāgatānaṃ āsanaṃ datvā pādadhovanañca dātabbaṃ, sakkāro ca kātabbo.
ಉಣ್ಣಾತಿ ಏಳಕಲೋಮಂ। ತತ್ಥ ದಕ್ಖಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ವಿಜಟನಧೋವನರಜನವೇಣಿಕರಣಾದೀಸು ಕಪ್ಪಾಸಸ್ಸ ಚ ವಟ್ಟನಪಿಸನಫೋಟನಕನ್ತನಾದೀಸು ಛೇಕಾ ಭವಿಸ್ಸಾಮ। ತತ್ರುಪಾಯಾಯಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಉಣ್ಣಾಕಪ್ಪಾಸಸಂವಿಧಾನೇ ಉಪಾಯಭೂತಾಯ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ ಇದಂ ನಾಮ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪವತ್ತಾಯ ವೀಮಂಸಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತಾ। ಅಲಂ ಕಾತುಂ ಅಲಂ ಸಂವಿಧಾತುನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಕಾತುಮ್ಪಿ ಪರೇಹಿ ಕಾರಾಪೇತುಮ್ಪಿ ಯುತ್ತಾ ಚೇವ ಸಮತ್ಥಾ ಚ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Uṇṇāti eḷakalomaṃ. Tattha dakkhā bhavissāmāti eḷakalomānaṃ vijaṭanadhovanarajanaveṇikaraṇādīsu kappāsassa ca vaṭṭanapisanaphoṭanakantanādīsu chekā bhavissāma. Tatrupāyāyāti tasmiṃ uṇṇākappāsasaṃvidhāne upāyabhūtāya ‘‘imasmiṃ kāle idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti evaṃ pavattāya vīmaṃsāya samannāgatā. Alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātunti attanā kātumpi parehi kārāpetumpi yuttā ceva samatthā ca bhavissāmāti attho.
ಕತಞ್ಚ ಕತತೋ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ, ಅಕತಞ್ಚ ಅಕತತೋತಿ ಸಕಲದಿವಸಂ ಇದಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಆಗತಾನಂ, ಉಪಡ್ಢದಿವಸಂ ಇದಂ ನಾಮ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಆಗತಾನಂ, ನಿಕ್ಕಮ್ಮಾನಂ ಗೇಹೇ ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಇದಂ ನಾಮ ದಾತುಞ್ಚ ಏವಞ್ಚ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಏವಂ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮ। ಗಿಲಾನಕಾನಞ್ಚ ಬಲಾಬಲನ್ತಿ ಸಚೇ ಹಿ ಗಿಲಾನಕಾಲೇ ತೇಸಂ ಭೇಸಜ್ಜಭೋಜನಾದೀನಿ ದತ್ವಾ ರೋಗಂ ಫಾಸುಂ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ‘‘ಇಮೇ ಅರೋಗಕಾಲೇ ಅಮ್ಹೇ ಯಂ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ತಂ ಕಾರೇನ್ತಿ। ಗಿಲಾನಕಾಲೇ ಅತ್ಥಿ ಭಾವಮ್ಪಿ ನೋ ನ ಜಾನನ್ತೀ’’ತಿ ವಿರತ್ತರೂಪಾ ಪಚ್ಛಾ ಕಿಚ್ಚಾನಿ ನ ಕರೋನ್ತಿ, ದುಕ್ಕಟಾನಿ ವಾ ಕರೋನ್ತಿ। ತಸ್ಮಾ ನೇಸಂ ಬಲಾಬಲಂ ಞತ್ವಾ ದಾತಬ್ಬಞ್ಚ ಕಾತಬ್ಬಞ್ಚ ಜಾನಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏವಂ ತುಮ್ಹೇಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಞ್ಚಸ್ಸಾತಿ ಖಾದನೀಯಞ್ಚ ಭೋಜನೀಯಞ್ಚ ಅಸ್ಸ ಅನ್ತೋಜನಸ್ಸ। ಪಚ್ಚಂಸೇನಾತಿ ಪಟಿಲಭಿತಬ್ಬೇನ ಅಂಸೇನ, ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಬ್ಬಕೋಟ್ಠಾಸಾನುರೂಪೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಂವಿಭಜಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ದಸ್ಸಾಮ। ಸಮ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಾತಿ ಸಮ್ಪಾದಯಿಸ್ಸಾಮ।
Katañca katato jānissāma, akatañca akatatoti sakaladivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, upaḍḍhadivasaṃ idaṃ nāma kammaṃ katvā āgatānaṃ, nikkammānaṃ gehe nisinnānaṃ idaṃ nāma dātuñca evañca kātuṃ vaṭṭatīti evaṃ jānissāma. Gilānakānañca balābalanti sace hi gilānakāle tesaṃ bhesajjabhojanādīni datvā rogaṃ phāsuṃ na karonti, ‘‘ime arogakāle amhe yaṃ icchanti, taṃ kārenti. Gilānakāle atthi bhāvampi no na jānantī’’ti virattarūpā pacchā kiccāni na karonti, dukkaṭāni vā karonti. Tasmā nesaṃ balābalaṃ ñatvā dātabbañca kātabbañca jānissāmāti evaṃ tumhehi sikkhitabbanti dasseti. Khādanīyaṃ bhojanīyañcassāti khādanīyañca bhojanīyañca assa antojanassa. Paccaṃsenāti paṭilabhitabbena aṃsena, attano attano laddhabbakoṭṭhāsānurūpenāti attho. Saṃvibhajissāmāti dassāma. Sampādessāmāti sampādayissāma.
ಅಧುತ್ತೀತಿ ಪುರಿಸಧುತ್ತಸುರಾಧುತ್ತತಾವಸೇನ ಅಧುತ್ತಿಯೋ। ಅಥೇನೀತಿ ಅಥೇನಿಯೋ ಅಚೋರಿಯೋ। ಅಸೋಣ್ಡೀತಿ ಸುರಾಸೋಣ್ಡತಾದಿವಸೇನ ಅಸೋಣ್ಡಿಯೋ।
Adhuttīti purisadhuttasurādhuttatāvasena adhuttiyo. Athenīti atheniyo acoriyo. Asoṇḍīti surāsoṇḍatādivasena asoṇḍiyo.
ಏವಂ ಸುತ್ತನ್ತಂ ನಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಗಾಥಾಹಿ ಕೂಟಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಯೋ ನಂ ಭರತಿ ಸಬ್ಬದಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಭರತೀತಿ ಪೋಸತಿ ಪಟಿಜಗ್ಗತಿ। ಸಬ್ಬಕಾಮಹರನ್ತಿ ಸಬ್ಬಕಾಮದದಂ। ಸೋತ್ಥೀತಿ ಸುಇತ್ಥೀ। ಏವಂ ವತ್ತತೀತಿ ಏತ್ತಕಂ ವತ್ತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ವತ್ತತಿ। ಮನಾಪಾ ನಾಮ ತೇ ದೇವಾತಿ ನಿಮ್ಮಾನರತೀ ದೇವಾ। ತೇ ಹಿ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಂ ರೂಪಂ ಮಾಪೇತ್ವಾ ಅಭಿರಮಣತೋ ನಿಮ್ಮಾನರತೀತಿ ಚ ಮನಾಪಾತಿ ಚ ವುಚ್ಚನ್ತೀತಿ।
Evaṃ suttantaṃ niṭṭhapetvā idāni gāthāhi kūṭaṃ gaṇhanto yo naṃ bharati sabbadātiādimāha. Tattha bharatīti posati paṭijaggati. Sabbakāmaharanti sabbakāmadadaṃ. Sotthīti suitthī. Evaṃ vattatīti ettakaṃ vattaṃ pūretvā vattati. Manāpā nāma te devāti nimmānaratī devā. Te hi icchiticchitaṃ rūpaṃ māpetvā abhiramaṇato nimmānaratīti ca manāpāti ca vuccantīti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೩. ಉಗ್ಗಹಸುತ್ತಂ • 3. Uggahasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೩. ಉಗ್ಗಹಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Uggahasuttavaṇṇanā
