Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၇. ဥဂ္ဂသုတ္တံ
7. Uggasuttaṃ
၇. အထ ခော ဥဂ္ဂော ရာဇမဟာမတ္တော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဥဂ္ဂော ရာဇမဟာမတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
7. Atha kho uggo rājamahāmatto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uggo rājamahāmatto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘အစ္ဆရိယံ , ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝ အဍ္ဎော စာယံ, ဘန္တေ, မိဂာရော ရောဟဏေယ္ယော ယာဝ မဟဒ္ဓနော ယာဝ မဟာဘောဂော’’တိ။ ‘‘ကီဝ အဍ္ဎော ပနုဂ္ဂ, မိဂာရော ရောဟဏေယ္ယော, ကီဝ မဟဒ္ဓနော, ကီဝ မဟာဘောဂော’’တိ? ‘‘သတံ, ဘန္တေ, သတသဟသ္သာနံ 1 ဟိရညသ္သ, ကော ပန ဝာဒော ရူပိယသ္သာ’’တိ! ‘‘အတ္ထိ ခော ဧတံ, ဥဂ္ဂ, ဓနံ နေတံ ‘နတ္ထီ’တိ ဝဒာမီတိ ။ တဉ္စ ခော ဧတံ, ဥဂ္ဂ, ဓနံ သာဓာရဏံ အဂ္ဂိနာ ဥဒကေန ရာဇူဟိ စောရေဟိ အပ္ပိယေဟိ ဒာယာဒေဟိ။ သတ္တ ခော ဣမာနိ, ဥဂ္ဂ, ဓနာနိ အသာဓာရဏာနိ အဂ္ဂိနာ ဥဒကေန ရာဇူဟိ စောရေဟိ အပ္ပိယေဟိ ဒာယာဒေဟိ။ ကတမာနိ သတ္တ? သဒ္ဓာဓနံ, သီလဓနံ, ဟိရီဓနံ, ဩတ္တပ္ပဓနံ, သုတဓနံ, စာဂဓနံ, ပညာဓနံ။ ဣမာနိ ခော, ဥဂ္ဂ, သတ္တ ဓနာနိ အသာဓာရဏာနိ အဂ္ဂိနာ ဥဒကေန ရာဇူဟိ စောရေဟိ အပ္ပိယေဟိ ဒာယာဒေဟီတိ။
‘‘Acchariyaṃ , bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva aḍḍho cāyaṃ, bhante, migāro rohaṇeyyo yāva mahaddhano yāva mahābhogo’’ti. ‘‘Kīva aḍḍho panugga, migāro rohaṇeyyo, kīva mahaddhano, kīva mahābhogo’’ti? ‘‘Sataṃ, bhante, satasahassānaṃ 2 hiraññassa, ko pana vādo rūpiyassā’’ti! ‘‘Atthi kho etaṃ, ugga, dhanaṃ netaṃ ‘natthī’ti vadāmīti . Tañca kho etaṃ, ugga, dhanaṃ sādhāraṇaṃ agginā udakena rājūhi corehi appiyehi dāyādehi. Satta kho imāni, ugga, dhanāni asādhāraṇāni agginā udakena rājūhi corehi appiyehi dāyādehi. Katamāni satta? Saddhādhanaṃ, sīladhanaṃ, hirīdhanaṃ, ottappadhanaṃ, sutadhanaṃ, cāgadhanaṃ, paññādhanaṃ. Imāni kho, ugga, satta dhanāni asādhāraṇāni agginā udakena rājūhi corehi appiyehi dāyādehīti.
‘‘သဒ္ဓာဓနံ သီလဓနံ၊ ဟိရီ ဩတ္တပ္ပိယံ ဓနံ။
‘‘Saddhādhanaṃ sīladhanaṃ, hirī ottappiyaṃ dhanaṃ;
သုတဓနဉ္စ စာဂော စ၊ ပညာ ဝေ သတ္တမံ ဓနံ။
Sutadhanañca cāgo ca, paññā ve sattamaṃ dhanaṃ.
‘‘ယသ္သ ဧတေ ဓနာ အတ္ထိ၊ ဣတ္ထိယာ ပုရိသသ္သ ဝာ။
‘‘Yassa ete dhanā atthi, itthiyā purisassa vā;
သ ဝေ မဟဒ္ဓနော လောကေ၊ အဇေယ္ယော ဒေဝမာနုသေ။
Sa ve mahaddhano loke, ajeyyo devamānuse.
‘‘တသ္မာ သဒ္ဓဉ္စ သီလဉ္စ၊ ပသာဒံ ဓမ္မဒသ္သနံ။
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
အနုယုဉ္ဇေထ မေဓာဝီ၊ သရံ ဗုဒ္ဓာန သာသန’’န္တိ။ သတ္တမံ။
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ဥဂ္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Uggasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၁. ဓနဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 1. Dhanavaggavaṇṇanā