Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౧౦. ఉగ్గత్థేరగాథావణ్ణనా

    10. Uggattheragāthāvaṇṇanā

    యం మయా పకతం కమ్మన్తి ఆయస్మతో ఉగ్గత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని కరోన్తో ఇతో ఏకతింసే కప్పే సిఖిస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో ఏకదివసం సిఖిం భగవన్తం పస్సిత్వా పసన్నమానసో కేతకపుప్ఫేహి పూజం అకాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవలోకే నిబ్బత్తిత్వా అపరాపరం సుగతీసుయేవ సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే కోసలరట్ఠే ఉగ్గనిగమే సేట్ఠిపుత్తో హుత్వా నిబ్బత్తి, ఉగ్గోత్వేవస్స నామం అహోసి. సో విఞ్ఞుతం పత్తో భగవతి తస్మిం నిగమే భద్దారామే విహరన్తే విహారం గన్త్వా సత్థు సన్తికే ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా విపస్సనాయ కమ్మం కరోన్తో నచిరస్సేవ అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౧.౧౪.౧౦-౧౬) –

    Yaṃ mayā pakataṃ kammanti āyasmato uggattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni karonto ito ekatiṃse kappe sikhissa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto ekadivasaṃ sikhiṃ bhagavantaṃ passitvā pasannamānaso ketakapupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe ugganigame seṭṭhiputto hutvā nibbatti, uggotvevassa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patto bhagavati tasmiṃ nigame bhaddārāme viharante vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.14.10-16) –

    ‘‘వినతానదియా తీరే, పిలక్ఖు ఫలితో అహు;

    ‘‘Vinatānadiyā tīre, pilakkhu phalito ahu;

    తాహం రుక్ఖం గవేసన్తో, అద్దసం లోకనాయకం.

    Tāhaṃ rukkhaṃ gavesanto, addasaṃ lokanāyakaṃ.

    ‘‘కేతకం పుప్ఫితం దిస్వా, వణ్టే ఛేత్వానహం తదా;

    ‘‘Ketakaṃ pupphitaṃ disvā, vaṇṭe chetvānahaṃ tadā;

    బుద్ధస్స అభిరోపేసిం, సిఖినో లోకబన్ధునో.

    Buddhassa abhiropesiṃ, sikhino lokabandhuno.

    ‘‘యేన ఞాణేన పత్తోసి, అచ్చుతం అమతం పదం;

    ‘‘Yena ñāṇena pattosi, accutaṃ amataṃ padaṃ;

    తం ఞాణం అభిపూజేమి, బుద్ధసేట్ఠ మహాముని.

    Taṃ ñāṇaṃ abhipūjemi, buddhaseṭṭha mahāmuni.

    ‘‘ఞాణమ్హి పూజం కత్వాన, పిలక్ఖుమద్దసం అహం;

    ‘‘Ñāṇamhi pūjaṃ katvāna, pilakkhumaddasaṃ ahaṃ;

    పటిలద్ధోమ్హి తం పఞ్ఞం, ఞాణపూజాయిదం ఫలం.

    Paṭiladdhomhi taṃ paññaṃ, ñāṇapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ఏకతింసే ఇతో కప్పే, యం పుప్ఫమభిరోపయిం;

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, ఞాణపూజాయిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ñāṇapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ఇతో తేరసకప్పమ్హి, ద్వాదసాసుం ఫలుగ్గతా;

    ‘‘Ito terasakappamhi, dvādasāsuṃ phaluggatā;

    సత్తరతనసమ్పన్నా, చక్కవత్తీ మహబ్బలా.

    Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహత్తం పన పత్వా అత్తనో వట్టూపచ్ఛేదదీపనేన అఞ్ఞం బ్యాకరోన్తో –

    Arahattaṃ pana patvā attano vaṭṭūpacchedadīpanena aññaṃ byākaronto –

    ౮౦.

    80.

    ‘‘యం మయా పకతం కమ్మం, అప్పం వా యది వా బహుం;

    ‘‘Yaṃ mayā pakataṃ kammaṃ, appaṃ vā yadi vā bahuṃ;

    సబ్బమేతం పరిక్ఖీణం, నత్థి దాని పునబ్భవో’’తి. – గాథం అభాసి;

    Sabbametaṃ parikkhīṇaṃ, natthi dāni punabbhavo’’ti. – gāthaṃ abhāsi;

    తత్థ యం మయా పకతం కమ్మన్తి యం కమ్మం తీహి కమ్మద్వారేహి, ఛహి ఉప్పత్తిద్వారేహి, అట్ఠహి అసంవరద్వారేహి , అట్ఠహి చ సంవరద్వారేహి పాపాదివసేన దానాదివసేన చాతి అనేకేహి పకారేహి అనాదిమతి సంసారే యం మయా కతం ఉపచితం అభినిబ్బత్తితం విపాకకమ్మం. అప్పం వా యది వా బహున్తి తఞ్చ వత్థుచేతనాపయోగకిలేసాదీనం దుబ్బలభావేన అప్పం వా, తేసం బలవభావేన అభిణ్హపవత్తియా చ బహుం వా. సబ్బమేతం పరిక్ఖీణన్తి సబ్బమేవ చేతం కమ్మం కమ్మక్ఖయకరస్స అగ్గమగ్గస్స అధిగతత్తా పరిక్ఖయం గతం, కిలేసవట్టప్పహానేన హి కమ్మవట్టం పహీనమేవ హోతి విపాకవట్టస్స అనుప్పాదనతో. తేనాహ ‘‘నత్థి దాని పునబ్భవో’’తి. ఆయతిం పునబ్భవాభినిబ్బత్తి మయ్హం నత్థీతి అత్థో. ‘‘సబ్బమ్పేత’’న్తిపి పాఠో, సబ్బమ్పి ఏతన్తి పదవిభాగో.

    Tattha yaṃ mayā pakataṃ kammanti yaṃ kammaṃ tīhi kammadvārehi, chahi uppattidvārehi, aṭṭhahi asaṃvaradvārehi , aṭṭhahi ca saṃvaradvārehi pāpādivasena dānādivasena cāti anekehi pakārehi anādimati saṃsāre yaṃ mayā kataṃ upacitaṃ abhinibbattitaṃ vipākakammaṃ. Appaṃ vā yadi vābahunti tañca vatthucetanāpayogakilesādīnaṃ dubbalabhāvena appaṃ vā, tesaṃ balavabhāvena abhiṇhapavattiyā ca bahuṃ vā. Sabbametaṃ parikkhīṇanti sabbameva cetaṃ kammaṃ kammakkhayakarassa aggamaggassa adhigatattā parikkhayaṃ gataṃ, kilesavaṭṭappahānena hi kammavaṭṭaṃ pahīnameva hoti vipākavaṭṭassa anuppādanato. Tenāha ‘‘natthi dāni punabbhavo’’ti. Āyatiṃ punabbhavābhinibbatti mayhaṃ natthīti attho. ‘‘Sabbampeta’’ntipi pāṭho, sabbampi etanti padavibhāgo.

    ఉగ్గత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Uggattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    అట్ఠమవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Aṭṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౧౦. ఉగ్గత్థేరగాథా • 10. Uggattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact