| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥. ឧជ្ឈានសញ្ញិសុត្តវណ្ណនា
5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
៣៥. ឧជ្ឈានវសេន បវត្តា សញ្ញា ឯតេសំ អត្ថិ, ឧជ្ឈានវសេន វា សញ្ជានន្តីតិ ឧជ្ឈានសញ្ញី។ ការយេតិ កតានំ បរិយន្តំ ការយេតិ អត្ថោ។ បរិយន្តការិតន្តិ បរិច្ឆិន្នការិតំ បរិមិតវចនន្តិ អត្ថោ។ បំសុកូលាទិបដិបក្ខនយេន បត្តុណ្ណទុកុលាទិ វុត្តំ។ នាមំ គហិតន្តិ ឯតេន ‘‘ឧជ្ឈានសញ្ញិកា’’តិ ឯត្ថ ក-សទ្ទោ សញ្ញាយន្តិ ទស្សេតិ។
35. Ujjhānavasena pavattā saññā etesaṃ atthi, ujjhānavasena vā sañjānantīti ujjhānasaññī. Kārayeti katānaṃ pariyantaṃ kārayeti attho. Pariyantakāritanti paricchinnakāritaṃ parimitavacananti attho. Paṃsukūlādipaṭipakkhanayena pattuṇṇadukulādi vuttaṃ. Nāmaṃ gahitanti etena ‘‘ujjhānasaññikā’’ti ettha ka-saddo saññāyanti dasseti.
អញ្ញេនាការេន ភូតន្តិ អត្តនា បវេទិយមានាការតោ អញ្ញេន អសុទ្ធេន អាការេន វិជ្ជមានំ ឧបលព្ភមានំ អត្តានំ។ វញ្ចេត្វាតិ បលម្ភេត្វា។ តស្ស កុហកស្ស។ តំ ចតុន្នំ បច្ចយានំ បរិភុញ្ជនំ។ បរិជានន្តីតិ តស្ស បដិបត្តិំ បរិច្ឆិជ្ជ ជានន្តិ។ ការកោតិ សម្មាបដិបត្តិយា កត្តា, សម្មាបដិបជ្ជិតាតិ អត្ថោ។
Aññenākārena bhūtanti attanā pavediyamānākārato aññena asuddhena ākārena vijjamānaṃ upalabbhamānaṃ attānaṃ. Vañcetvāti palambhetvā. Tassa kuhakassa. Taṃ catunnaṃ paccayānaṃ paribhuñjanaṃ. Parijānantīti tassa paṭipattiṃ paricchijja jānanti. Kārakoti sammāpaṭipattiyā kattā, sammāpaṭipajjitāti attho.
ឥទន្តិ លិង្គវិបល្លាសេន វុត្តំ, អយន្តិ អត្ថោ។ ធម្មានុធម្មបដិបទាតិ និព្ពានធម្មស្ស អនុច្ឆវិកតាយ អនុធម្មភូតា បដិបទា។ បដិបក្ខវិធមនេ អសិថិលតាយ ទឡ្ហា។ ភាសិតមត្តេន ច សវនមត្តេន ចាតិ ឯត្ថ ច-សទ្ទោ វិសេសនិវត្តិអត្ថោ។ តេន ភាសិតស្ស សុតស្ស ច សម្មាបដិបត្តិវិសេសំ និវត្តេតិ។ លោកបរិយាយន្តិ លោកស្ស បរិវិធមនំ ឧប្បាទនិរោធវសេន សង្ខារានំ បរាវុត្តិំ។ តេនាហ ‘‘សង្ខារលោកស្ស ឧទយព្ពយ’’ន្តិ។ ស្វាយមត្ថោ សច្ចបដិវេធេនេវ ហោតីតិ អាហ ‘‘ចតុសច្ចធម្មញ្ច អញ្ញាយា’’តិ ។ ឯវំ ន កុព្ពន្តីតិ អត្តនិ វិជ្ជមានម្បិ គុណំ អនាវីករោន្តោ ‘‘យថា តុម្ហេ វទថ, ឯវំ ន កុព្ពន្តី’’តិ អវិជ្ជមានតំ ព្យាករោតីតិ អត្ថោ។
Idanti liṅgavipallāsena vuttaṃ, ayanti attho. Dhammānudhammapaṭipadāti nibbānadhammassa anucchavikatāya anudhammabhūtā paṭipadā. Paṭipakkhavidhamane asithilatāya daḷhā. Bhāsitamattena ca savanamattena cāti ettha ca-saddo visesanivattiattho. Tena bhāsitassa sutassa ca sammāpaṭipattivisesaṃ nivatteti. Lokapariyāyanti lokassa parividhamanaṃ uppādanirodhavasena saṅkhārānaṃ parāvuttiṃ. Tenāha ‘‘saṅkhāralokassa udayabbaya’’nti. Svāyamattho saccapaṭivedheneva hotīti āha ‘‘catusaccadhammañca aññāyā’’ti . Evaṃ na kubbantīti attani vijjamānampi guṇaṃ anāvīkaronto ‘‘yathā tumhe vadatha, evaṃ na kubbantī’’ti avijjamānataṃ byākarotīti attho.
អការកមេវាតិ ទោសំ អការកមេវ។ អច្ចយស្ស បដិគ្គណ្ហនំ នាម អធិវាសនំ, ឯវំ សោ ទេសកេន ទេសិយមានោ តតោ វិគតោ នាម ហោតិ។ តេនាហ ‘‘បដិគ្គណ្ហាតូតិ ខមតូ’’តិ។
Akārakamevāti dosaṃ akārakameva. Accayassa paṭiggaṇhanaṃ nāma adhivāsanaṃ, evaṃ so desakena desiyamāno tato vigato nāma hoti. Tenāha ‘‘paṭiggaṇhātūti khamatū’’ti.
សភាវេនាតិ សភាវតោ។ ឯកសទិសន្តិ បរេសំ ចិត្តាចារំ ជានន្តម្បិ អជានន្តេហិ សហ ឯកសទិសំ ករោន្តា។ បរតោតិ បច្ឆា។ កថាយ ឧប្បន្នាយាតិ ‘‘កស្សច្ចយា ន វិជ្ជន្តី’’តិអាទិកថាយ បវត្តមានាយ ‘‘តថាគតស្ស ពុទ្ធស្សា’’តិអាទិនា ពុទ្ធពលំ ពុទ្ធានុភាវំ ទីបេត្វា។ ខមិស្សាមីតិ អច្ចយទេសនំ បដិគ្គណ្ហិស្សាមិ។ តប្បដិគ្គហោ ហិ ឥធ ខមនន្តិ អធិប្បេតំ, សត្ថា បន សព្ពកាលំ ខមោ ឯវ។
Sabhāvenāti sabhāvato. Ekasadisanti paresaṃ cittācāraṃ jānantampi ajānantehi saha ekasadisaṃ karontā. Paratoti pacchā. Kathāya uppannāyāti ‘‘kassaccayā na vijjantī’’tiādikathāya pavattamānāya ‘‘tathāgatassa buddhassā’’tiādinā buddhabalaṃ buddhānubhāvaṃ dīpetvā. Khamissāmīti accayadesanaṃ paṭiggaṇhissāmi. Tappaṭiggaho hi idha khamananti adhippetaṃ, satthā pana sabbakālaṃ khamo eva.
កោបោ អន្តរេ ចិត្តេ ឯតស្សាតិ កោបន្តរោ។ ទោសោ គរុ គរុកាតព្ពោ អស្សាតិ ទោសគរុ។ ‘‘បដិមុច្ចតី’’តិ វា បាឋោ, អយមេវ អត្ថោ។ អច្ចាយិកកម្មន្តិ សហសា អនុបធារេត្វា កិរិយា។ នោ ចិធាតិ នោ ចេ ឥធ។ ឥធាតិ និបាតមត្តំ។ អបគតំ អបនីតំ។ ទោសោ នោ ចេ សិយា, តេន បរិយាយេន យទិ អបរាធោ នាម ន ភវេយ្យាតិ។ ន សម្មេយ្យុំ ន វូបសមេយ្យុំ។ កុសលោតិ អនវជ្ជោ។
Kopo antare citte etassāti kopantaro. Doso garu garukātabbo assāti dosagaru. ‘‘Paṭimuccatī’’ti vā pāṭho, ayameva attho. Accāyikakammanti sahasā anupadhāretvā kiriyā. No cidhāti no ce idha. Idhāti nipātamattaṃ. Apagataṃ apanītaṃ. Doso no ce siyā, tena pariyāyena yadi aparādho nāma na bhaveyyāti. Na sammeyyuṃ na vūpasameyyuṃ. Kusaloti anavajjo.
ធីរោ សតោតិ បទទ្វយេន វដ្ដឆិន្ទំ អាហ។ កោ និច្ចមេវ បណ្ឌិតោ នាមាតិ អត្ថោតិ ‘‘កស្សច្ចយា’’តិអាទិកាយ បុច្ឆាគាថាយ អត្ថោ។ ទីឃមជ្ឈិមសំវណ្ណនាសុ តថាគត-សទ្ទោ វិត្ថារតោ សំវណ្ណិតោតិ អាហ ‘‘ឯវមាទីហិ ការណេហិ តថាគតស្សា’’តិ។ ពុទ្ធត្តាទីហីតិ អាទិ-សទ្ទេន ‘‘ពោធេតា បជាយា’’តិអាទិនា (មហានិ. ១៩២; ចូឡនិ. បារាយនត្ថុតិគាថានិទ្ទេស ៩៧) និទ្ទេសេ អាគតការណានិ សង្គយ្ហន្តិ។ វិមោក្ខំ វុច្ចតិ អរិយមគ្គោ, តស្ស អន្តោ អគ្គផលំ, តត្ថ ភវា បណ្ណត្តិ, តស្សា វសេន។ ឯវំ ពុទ្ធពលំ ទីបេតិ។ ឥទានិ ខិត្តំ សង្ខេបេន សំហរាបិតំ ហោតីតិ ទស្សេតិ។
Dhīro satoti padadvayena vaṭṭachindaṃ āha. Ko niccameva paṇḍito nāmāti atthoti ‘‘kassaccayā’’tiādikāya pucchāgāthāya attho. Dīghamajjhimasaṃvaṇṇanāsu tathāgata-saddo vitthārato saṃvaṇṇitoti āha ‘‘evamādīhi kāraṇehi tathāgatassā’’ti. Buddhattādīhīti ādi-saddena ‘‘bodhetā pajāyā’’tiādinā (mahāni. 192; cūḷani. pārāyanatthutigāthāniddesa 97) niddese āgatakāraṇāni saṅgayhanti. Vimokkhaṃ vuccati ariyamaggo, tassa anto aggaphalaṃ, tattha bhavā paṇṇatti, tassā vasena. Evaṃ buddhabalaṃ dīpeti. Idāni khittaṃ saṅkhepena saṃharāpitaṃ hotīti dasseti.
ឧជ្ឈានសញ្ញិសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៥. ឧជ្ឈានសញ្ញិសុត្តំ • 5. Ujjhānasaññisuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. ឧជ្ឈានសញ្ញិសុត្តវណ្ណនា • 5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
