| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
೩೫. ಪಞ್ಚಮೇ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಕಾತಿ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ ದೇವಲೋಕೋ ನಾಮ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕೋ ನತ್ಥಿ, ಇಮಾ ಪನ ದೇವತಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಚತುಪಚ್ಚಯಪರಿಭೋಗಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಉಜ್ಝಾಯಮಾನಾ ಆಗತಾ। ತಾಸಂ ಕಿರ ಏವಂ ಅಹೋಸಿ – ‘‘ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಂಸುಕೂಲಚೀವರ-ಪಿಣ್ಡಿಯಾಲೋಪ-ರುಕ್ಖಮೂಲಸೇನಾಸನಪೂತಿಮುತ್ತಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಸನ್ತೋಸಸ್ಸೇವ ಪರಿಯನ್ತಕಾರಿತಂ ವಣ್ಣೇತಿ, ಸಯಂ ಪನ ಪತ್ತುಣ್ಣದುಕೂಲ ಖೋಮಾದೀನಿ ಪಣೀತಚೀವರಾನಿ ಧಾರೇತಿ, ರಾಜಾರಹಂ ಉತ್ತಮಂ ಭೋಜನಂ ಭುಞ್ಜತಿ, ದೇವವಿಮಾನಕಪ್ಪಾಯ ಗನ್ಧಕುಟಿಯಾ ವರಸಯನೇ ಸಯತಿ, ಸಪ್ಪಿನವನೀತಾದೀನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪಟಿಸೇವತಿ, ದಿವಸಂ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ, ವಚನಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞತೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಕಿರಿಯಾ ಅಞ್ಞತೋ’’ತಿ ಉಜ್ಝಾಯಮಾನಾ ಆಗಮಿಂಸು। ತೇನ ತಾಸಂ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಾಹಕತ್ಥೇರೇಹಿ ‘‘ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಕಾ’’ತಿ ನಾಮಂ ಗಹಿತಂ।
35. Pañcame ujjhānasaññikāti ujjhānasaññī devaloko nāma pāṭiyekko natthi, imā pana devatā tathāgatassa catupaccayaparibhogaṃ nissāya ujjhāyamānā āgatā. Tāsaṃ kira evaṃ ahosi – ‘‘samaṇo gotamo bhikkhūnaṃ paṃsukūlacīvara-piṇḍiyālopa-rukkhamūlasenāsanapūtimuttabhesajjehi santosasseva pariyantakāritaṃ vaṇṇeti, sayaṃ pana pattuṇṇadukūla khomādīni paṇītacīvarāni dhāreti, rājārahaṃ uttamaṃ bhojanaṃ bhuñjati, devavimānakappāya gandhakuṭiyā varasayane sayati, sappinavanītādīni bhesajjāni paṭisevati, divasaṃ mahājanassa dhammaṃ deseti, vacanamassa aññato gacchati, kiriyā aññato’’ti ujjhāyamānā āgamiṃsu. Tena tāsaṃ dhammasaṅgāhakattherehi ‘‘ujjhānasaññikā’’ti nāmaṃ gahitaṃ.
ಅಞ್ಞಥಾ ಸನ್ತನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇನಾಕಾರೇನ ಭೂತಂ। ನಿಕಚ್ಚಾತಿ ನಿಕತಿಯಾ ವಞ್ಚನಾಯ, ವಞ್ಚೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿತವಸ್ಸೇವಾತಿ ಕಿತವೋ ವುಚ್ಚತಿ ಸಾಕುಣಿಕೋ। ಸೋ ಹಿ ಅಗುಮ್ಬೋವ ಸಮಾನೋ ಸಾಖಪಣ್ಣಾದಿಪಟಿಚ್ಛಾದನೇನ ಗುಮ್ಬವಣ್ಣಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಉಪಗತೇ ಮೋರತಿತ್ತಿರಾದಯೋ ಸಕುಣೇ ಮಾರೇತ್ವಾ ದಾರಭರಣಂ ಕರೋತಿ। ಇತಿ ತಸ್ಸ ಕಿತವಸ್ಸ ಇಮಾಯ ವಞ್ಚನಾಯ ಏವಂ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ಸಕುಣಮಂಸಭೋಜನಂ ವಿಯ ಕುಹಕಸ್ಸಾಪಿ ಪಂಸುಕೂಲೇನ ಅತ್ತಾನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಕಥಾಛೇಕತಾಯ ಮಹಾಜನಂ ವಞ್ಚೇತ್ವಾ ಖಾದಮಾನಸ್ಸ ವಿಚರತೋ। ಭುತ್ತಂ ಥೇಯ್ಯೇನ ತಸ್ಸ ತನ್ತಿ ಸಬ್ಬೋಪಿ ತಸ್ಸ ಚತುಪಚ್ಚಯಪರಿಭೋಗೋ ಥೇಯ್ಯೇನ ಪರಿಭುತ್ತೋ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವದತಿ। ಪರಿಜಾನನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾತಿ ಅಯಂ ಕಾರಕೋ ವಾ ಅಕಾರಕೋ ವಾತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ ಜಾನನ್ತಿ। ಇತಿ ತಾ ದೇವತಾ ‘‘ತಥಾಗತಾಪಿ ಮಯಮೇವ ಪಣ್ಡಿತಾ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಏವಮಾಹಂಸು।
Aññathā santanti aññenākārena bhūtaṃ. Nikaccāti nikatiyā vañcanāya, vañcetvāti attho. Kitavassevāti kitavo vuccati sākuṇiko. So hi agumbova samāno sākhapaṇṇādipaṭicchādanena gumbavaṇṇaṃ dassetvā upagate moratittirādayo sakuṇe māretvā dārabharaṇaṃ karoti. Iti tassa kitavassa imāya vañcanāya evaṃ vañcetvā sakuṇamaṃsabhojanaṃ viya kuhakassāpi paṃsukūlena attānaṃ paṭicchādetvā kathāchekatāya mahājanaṃ vañcetvā khādamānassa vicarato. Bhuttaṃ theyyena tassa tanti sabbopi tassa catupaccayaparibhogo theyyena paribhutto nāma hotīti devatā bhagavantaṃ sandhāya vadati. Parijānanti paṇḍitāti ayaṃ kārako vā akārako vāti paṇḍitā jānanti. Iti tā devatā ‘‘tathāgatāpi mayameva paṇḍitā’’ti maññamānā evamāhaṃsu.
ಅಥ ಭಗವಾ ನಯಿದನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಾಯಂ ಪಟಿಪದಾ ದಳ್ಹಾತಿ ಅಯಂ ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪದಾ ದಳ್ಹಾ ಥಿರಾ। ಯಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ಧೀರಾ ಪಣ್ಡಿತಾ ಆರಮ್ಮಣೂಪನಿಜ್ಝಾನೇನ ಲಕ್ಖಣೂಪನಿಜ್ಝಾನೇನ ಚಾತಿ ದ್ವೀಹಿ ಝಾನೇಹಿ ಝಾಯಿನೋ ಮಾರಬನ್ಧನಾ ಪಮುಚ್ಚನ್ತಿ, ತಂ ಪಟಿಪದಂ ಭಾಸಿತಮತ್ತೇನ ವಾ ಸವನಮತ್ತೇನ ವಾ ಓಕ್ಕಮಿತುಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ವೇ ಧೀರಾ ಪಕುಬ್ಬನ್ತೀತಿ ಧೀರಾ ಪಣ್ಡಿತಾ ವಿದಿತ್ವಾ ಲೋಕಪರಿಯಾಯಂ ಸಙ್ಖಾರಲೋಕಸ್ಸ ಉದಯಬ್ಬಯಂ ಞತ್ವಾ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅಞ್ಞಾಯ ಕಿಲೇಸನಿಬ್ಬಾನೇನ ನಿಬ್ಬುತಾ ಲೋಕೇ ವಿಸತ್ತಿಕಂ ತಿಣ್ಣಾ ಏವಂ ನ ಕುಬ್ಬನ್ತಿ, ಮಯಂ ಏವರೂಪಾನಿ ನ ಕಥೇಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Atha bhagavā nayidantiādimāha. Tattha yāyaṃ paṭipadā daḷhāti ayaṃ dhammānudhammapaṭipadā daḷhā thirā. Yāya paṭipadāya dhīrā paṇḍitā ārammaṇūpanijjhānena lakkhaṇūpanijjhānena cāti dvīhi jhānehi jhāyino mārabandhanā pamuccanti, taṃ paṭipadaṃ bhāsitamattena vā savanamattena vā okkamituṃ paṭipajjituṃ na sakkāti attho. Na ve dhīrā pakubbantīti dhīrā paṇḍitā viditvā lokapariyāyaṃ saṅkhāralokassa udayabbayaṃ ñatvā catusaccadhammañca aññāya kilesanibbānena nibbutā loke visattikaṃ tiṇṇā evaṃ na kubbanti, mayaṃ evarūpāni na kathemāti attho.
ಪಥವಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಯುತ್ತಂ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಕತಂ, ಅಕಾರಕಮೇವ ಮಯಂ ಕಾರಕವಾದೇನ ಸಮುದಾಚರಿಮ್ಹಾ’’ತಿ ಲಜ್ಜಮಾನಾ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮನಿ ವಿಯ ಭಗವತಿ ಗಾರವಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅಗ್ಗಿಕ್ಖನ್ಧಂ ವಿಯ ಭಗವನ್ತಂ ದುರಾಸದಂ ಕತ್ವಾ ಪಸ್ಸಮಾನಾ ಆಕಾಸತೋ ಓತರಿತ್ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ಠತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಚ್ಚಯೋತಿ ಅಪರಾಧೋ। ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಚ್ಚಾಗಮಾತಿ ಅಮ್ಹೇ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ಪವತ್ತೋ। ಆಸಾದೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಘಟ್ಟಯಿತಬ್ಬಂ। ತಾ ಕಿರ ದೇವತಾ ಭಗವನ್ತಂ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯಾತಿ ದ್ವೀಹಿಪಿ ಘಟ್ಟಯಿಂಸು। ತಥಾಗತಂ ಅವನ್ದಿತ್ವಾ ಆಕಾಸೇ ಪತಿಟ್ಠಮಾನಾ ಕಾಯೇನ ಘಟ್ಟಯಿಂಸು, ಕಿತವೋಪಮಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರಕಂ ಅಸಬ್ಭಿವಾದಂ ವದಮಾನಾ ವಾಚಾಯ ಘಟ್ಟಯಿಂಸು। ತಸ್ಮಾ ಆಸಾದೇತಬ್ಬಂ ಅಮಞ್ಞಿಮ್ಹಾತಿ ಆಹಂಸು। ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೂತಿ ಖಮತು। ಆಯತಿಂ ಸಂವರಾಯಾತಿ ಅನಾಗತೇ ಸಂವರಣತ್ಥಾಯ, ಪುನ ಏವರೂಪಸ್ಸ ಅಪರಾಧಸ್ಸ ದೋಸಸ್ಸ ಅಕರಣತ್ಥಾಯ।
Pathaviyaṃ patiṭṭhahitvāti ‘‘ayuttaṃ amhehi kataṃ, akārakameva mayaṃ kārakavādena samudācarimhā’’ti lajjamānā mahābrahmani viya bhagavati gāravaṃ paccupaṭṭhapetvā aggikkhandhaṃ viya bhagavantaṃ durāsadaṃ katvā passamānā ākāsato otaritvā bhūmiyaṃ ṭhatvāti attho. Accayoti aparādho. No, bhante, accāgamāti amhe atikkamma abhibhavitvā pavatto. Āsādetabbanti ghaṭṭayitabbaṃ. Tā kira devatā bhagavantaṃ kāyena vācāyāti dvīhipi ghaṭṭayiṃsu. Tathāgataṃ avanditvā ākāse patiṭṭhamānā kāyena ghaṭṭayiṃsu, kitavopamaṃ āharitvā nānappakārakaṃ asabbhivādaṃ vadamānā vācāya ghaṭṭayiṃsu. Tasmā āsādetabbaṃ amaññimhāti āhaṃsu. Paṭiggaṇhātūti khamatu. Āyatiṃ saṃvarāyāti anāgate saṃvaraṇatthāya, puna evarūpassa aparādhassa dosassa akaraṇatthāya.
ಸಿತಂ ಪಾತ್ವಾಕಾಸೀತಿ ಅಗ್ಗದನ್ತೇ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಪಹಟ್ಠಾಕಾರಂ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತಾ ಕಿರ ದೇವತಾ ನ ಸಭಾವೇನ ಖಮಾಪೇನ್ತಿ, ಲೋಕಿಯಮಹಾಜನಞ್ಚ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಅಗ್ಗಪುಗ್ಗಲಂ ತಥಾಗತಞ್ಚ ಏಕಸದಿಸಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಅಥ ಭಗವಾ ‘‘ಪರತೋ ಕಥಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಬುದ್ಧಬಲಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಖಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಿತಂ ಪಾತ್ವಾಕಾಸಿ। ಭಿಯ್ಯೋಸೋ ಮತ್ತಾಯಾತಿ ಅತಿರೇಕಪ್ಪಮಾಣೇನ। ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸೀತಿ ಕುಪಿತೋ ಏಸ ಅಮ್ಹಾಕನ್ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಅಭಾಸಿ।
Sitaṃpātvākāsīti aggadante dassento pahaṭṭhākāraṃ dassesi. Kasmā? Tā kira devatā na sabhāvena khamāpenti, lokiyamahājanañca sadevake loke aggapuggalaṃ tathāgatañca ekasadisaṃ karonti. Atha bhagavā ‘‘parato kathāya uppannāya buddhabalaṃ dīpetvā pacchā khamissāmī’’ti sitaṃ pātvākāsi. Bhiyyoso mattāyāti atirekappamāṇena. Imaṃ gāthaṃ abhāsīti kupito esa amhākanti maññamānā abhāsi.
ನ ಪಟಿಗಣ್ಹತೀತಿ ನ ಖಮತಿ ನಾಧಿವಾಸೇತಿ। ಕೋಪನ್ತರೋತಿ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಉಪ್ಪನ್ನಕೋಪೋ। ದೋಸಗರೂತಿ ದೋಸಂ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಆದಾಯ ವಿಹರನ್ತೋ। ಸ ವೇರಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚತೀತಿ ಸೋ ಏವರೂಪೋ ಗಣ್ಠಿಕಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚನ್ತೋ ವಿಯ ತಂ ವೇರಂ ಅತ್ತನಿ ಪಟಿಮುಞ್ಚತಿ ಠಪೇತಿ, ನ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಚ್ಚಯೋ ಚೇ ನ ವಿಜ್ಜೇಥಾತಿ ಸಚೇ ಅಚ್ಚಾಯಿಕಕಮ್ಮಂ ನ ಭವೇಯ್ಯ। ನೋ ಚಿಧಾಪಗತಂ ಸಿಯಾತಿ ಯದಿ ಅಪರಾಧೋ ನಾಮ ನ ಭಾವೇಯ್ಯ। ಕೇನೀಧ ಕುಸಲೋ ಸಿಯಾತಿ ಯದಿ ವೇರಾನಿ ನ ಸಮ್ಮೇಯ್ಯುಂ, ಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಕುಸಲೋ ಭವೇಯ್ಯ।
Na paṭigaṇhatīti na khamati nādhivāseti. Kopantaroti abbhantare uppannakopo. Dosagarūti dosaṃ garuṃ katvā ādāya viharanto. Sa veraṃ paṭimuñcatīti so evarūpo gaṇṭhikaṃ paṭimuñcanto viya taṃ veraṃ attani paṭimuñcati ṭhapeti, na paṭinissajjatīti attho. Accayo ce na vijjethāti sace accāyikakammaṃ na bhaveyya. No cidhāpagataṃ siyāti yadi aparādho nāma na bhāveyya. Kenīdha kusalo siyāti yadi verāni na sammeyyuṃ, kena kāraṇena kusalo bhaveyya.
ಕಸ್ಸಚ್ಚಯಾತಿ ಗಾಥಾಯ ಕಸ್ಸ ಅತಿಕ್ಕಮೋ ನತ್ಥಿ? ಕಸ್ಸ ಅಪರಾಧೋ ನತ್ಥಿ? ಕೋ ಸಮ್ಮೋಹಂ ನಾಪಜ್ಜತಿ? ಕೋ ನಿಚ್ಚಮೇವ ಪಣ್ಡಿತೋ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ? ಇಮಂ ಕಿರ ಗಾಥಂ ಭಣಾಪನತ್ಥಂ ಭಗವತೋ ಸಿತಪಾತುಕಮ್ಮಂ। ತಸ್ಮಾ ಇದಾನಿ ದೇವತಾನಂ ಬುದ್ಧಬಲಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಖಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ತಥಾಗತಸ್ಸಾತಿ ತಥಾ ಆಗತೋತಿ ಏವಮಾದೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ। ಬುದ್ಧಸ್ಸಾತಿ ಚತುನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಬುದ್ಧತ್ತಾದೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ವಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿಕಪಣ್ಣತ್ತಿವಸೇನ ಏವಂ ಲದ್ಧನಾಮಸ್ಸ। ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸಯನ್ತೀನನ್ತಿ ಯಂ ವುತ್ತಂ ತುಮ್ಹೇಹಿ ‘‘ಅಚ್ಚಯಂ ದೇಸಯನ್ತೀನಂ…ಪೇ॰… ಸ ವೇರಂ ಪಟಿಮುಞ್ಚತೀ’’ತಿ, ತಂ ಸಾಧು ವುತ್ತಂ, ಅಹಂ ಪನ ತಂ ವೇರಂ ನಾಭಿನನ್ದಾಮಿ ನ ಪತ್ಥಯಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾಮಿ ವೋಚ್ಚಯನ್ತಿ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಅಪರಾಧಂ ಖಮಾಮೀತಿ। ಪಞ್ಚಮಂ।
Kassaccayāti gāthāya kassa atikkamo natthi? Kassa aparādho natthi? Ko sammohaṃ nāpajjati? Ko niccameva paṇḍito nāmāti attho? Imaṃ kira gāthaṃ bhaṇāpanatthaṃ bhagavato sitapātukammaṃ. Tasmā idāni devatānaṃ buddhabalaṃ dīpetvā khamissāmīti tathāgatassa buddhassātiādimāha. Tattha tathāgatassāti tathā āgatoti evamādīhi kāraṇehi tathāgatassa. Buddhassāti catunnaṃ saccānaṃ buddhattādīhi kāraṇehi vimokkhantikapaṇṇattivasena evaṃ laddhanāmassa. Accayaṃ desayantīnanti yaṃ vuttaṃ tumhehi ‘‘accayaṃ desayantīnaṃ…pe… sa veraṃ paṭimuñcatī’’ti, taṃ sādhu vuttaṃ, ahaṃ pana taṃ veraṃ nābhinandāmi na patthayāmīti attho. Paṭiggaṇhāmi voccayanti tumhākaṃ aparādhaṃ khamāmīti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತಂ • 5. Ujjhānasaññisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
