| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
೩೫. ಉಜ್ಝಾನವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಏತೇಸಂ ಅತ್ಥಿ, ಉಜ್ಝಾನವಸೇನ ವಾ ಸಞ್ಜಾನನ್ತೀತಿ ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞೀ। ಕಾರಯೇತಿ ಕತಾನಂ ಪರಿಯನ್ತಂ ಕಾರಯೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪರಿಯನ್ತಕಾರಿತನ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಕಾರಿತಂ ಪರಿಮಿತವಚನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಂಸುಕೂಲಾದಿಪಟಿಪಕ್ಖನಯೇನ ಪತ್ತುಣ್ಣದುಕುಲಾದಿ ವುತ್ತಂ। ನಾಮಂ ಗಹಿತನ್ತಿ ಏತೇನ ‘‘ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಕಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಕ-ಸದ್ದೋ ಸಞ್ಞಾಯನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
35. Ujjhānavasena pavattā saññā etesaṃ atthi, ujjhānavasena vā sañjānantīti ujjhānasaññī. Kārayeti katānaṃ pariyantaṃ kārayeti attho. Pariyantakāritanti paricchinnakāritaṃ parimitavacananti attho. Paṃsukūlādipaṭipakkhanayena pattuṇṇadukulādi vuttaṃ. Nāmaṃ gahitanti etena ‘‘ujjhānasaññikā’’ti ettha ka-saddo saññāyanti dasseti.
ಅಞ್ಞೇನಾಕಾರೇನ ಭೂತನ್ತಿ ಅತ್ತನಾ ಪವೇದಿಯಮಾನಾಕಾರತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಅಸುದ್ಧೇನ ಆಕಾರೇನ ವಿಜ್ಜಮಾನಂ ಉಪಲಬ್ಭಮಾನಂ ಅತ್ತಾನಂ। ವಞ್ಚೇತ್ವಾತಿ ಪಲಮ್ಭೇತ್ವಾ। ತಸ್ಸ ಕುಹಕಸ್ಸ। ತಂ ಚತುನ್ನಂ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನಂ। ಪರಿಜಾನನ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪರಿಚ್ಛಿಜ್ಜ ಜಾನನ್ತಿ। ಕಾರಕೋತಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಕತ್ತಾ, ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪಜ್ಜಿತಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Aññenākārena bhūtanti attanā pavediyamānākārato aññena asuddhena ākārena vijjamānaṃ upalabbhamānaṃ attānaṃ. Vañcetvāti palambhetvā. Tassa kuhakassa. Taṃ catunnaṃ paccayānaṃ paribhuñjanaṃ. Parijānantīti tassa paṭipattiṃ paricchijja jānanti. Kārakoti sammāpaṭipattiyā kattā, sammāpaṭipajjitāti attho.
ಇದನ್ತಿ ಲಿಙ್ಗವಿಪಲ್ಲಾಸೇನ ವುತ್ತಂ, ಅಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮಪಟಿಪದಾತಿ ನಿಬ್ಬಾನಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕತಾಯ ಅನುಧಮ್ಮಭೂತಾ ಪಟಿಪದಾ। ಪಟಿಪಕ್ಖವಿಧಮನೇ ಅಸಿಥಿಲತಾಯ ದಳ್ಹಾ। ಭಾಸಿತಮತ್ತೇನ ಚ ಸವನಮತ್ತೇನ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೋ ವಿಸೇಸನಿವತ್ತಿಅತ್ಥೋ। ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಸುತಸ್ಸ ಚ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿವಿಸೇಸಂ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಲೋಕಪರಿಯಾಯನ್ತಿ ಲೋಕಸ್ಸ ಪರಿವಿಧಮನಂ ಉಪ್ಪಾದನಿರೋಧವಸೇನ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಪರಾವುತ್ತಿಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸಙ್ಖಾರಲೋಕಸ್ಸ ಉದಯಬ್ಬಯ’’ನ್ತಿ। ಸ್ವಾಯಮತ್ಥೋ ಸಚ್ಚಪಟಿವೇಧೇನೇವ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅಞ್ಞಾಯಾ’’ತಿ । ಏವಂ ನ ಕುಬ್ಬನ್ತೀತಿ ಅತ್ತನಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ಗುಣಂ ಅನಾವೀಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಯಥಾ ತುಮ್ಹೇ ವದಥ, ಏವಂ ನ ಕುಬ್ಬನ್ತೀ’’ತಿ ಅವಿಜ್ಜಮಾನತಂ ಬ್ಯಾಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Idanti liṅgavipallāsena vuttaṃ, ayanti attho. Dhammānudhammapaṭipadāti nibbānadhammassa anucchavikatāya anudhammabhūtā paṭipadā. Paṭipakkhavidhamane asithilatāya daḷhā. Bhāsitamattena ca savanamattena cāti ettha ca-saddo visesanivattiattho. Tena bhāsitassa sutassa ca sammāpaṭipattivisesaṃ nivatteti. Lokapariyāyanti lokassa parividhamanaṃ uppādanirodhavasena saṅkhārānaṃ parāvuttiṃ. Tenāha ‘‘saṅkhāralokassa udayabbaya’’nti. Svāyamattho saccapaṭivedheneva hotīti āha ‘‘catusaccadhammañca aññāyā’’ti . Evaṃ na kubbantīti attani vijjamānampi guṇaṃ anāvīkaronto ‘‘yathā tumhe vadatha, evaṃ na kubbantī’’ti avijjamānataṃ byākarotīti attho.
ಅಕಾರಕಮೇವಾತಿ ದೋಸಂ ಅಕಾರಕಮೇವ। ಅಚ್ಚಯಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನಂ ನಾಮ ಅಧಿವಾಸನಂ, ಏವಂ ಸೋ ದೇಸಕೇನ ದೇಸಿಯಮಾನೋ ತತೋ ವಿಗತೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೂತಿ ಖಮತೂ’’ತಿ।
Akārakamevāti dosaṃ akārakameva. Accayassa paṭiggaṇhanaṃ nāma adhivāsanaṃ, evaṃ so desakena desiyamāno tato vigato nāma hoti. Tenāha ‘‘paṭiggaṇhātūti khamatū’’ti.
ಸಭಾವೇನಾತಿ ಸಭಾವತೋ। ಏಕಸದಿಸನ್ತಿ ಪರೇಸಂ ಚಿತ್ತಾಚಾರಂ ಜಾನನ್ತಮ್ಪಿ ಅಜಾನನ್ತೇಹಿ ಸಹ ಏಕಸದಿಸಂ ಕರೋನ್ತಾ। ಪರತೋತಿ ಪಚ್ಛಾ। ಕಥಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯಾತಿ ‘‘ಕಸ್ಸಚ್ಚಯಾ ನ ವಿಜ್ಜನ್ತೀ’’ತಿಆದಿಕಥಾಯ ಪವತ್ತಮಾನಾಯ ‘‘ತಥಾಗತಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಬುದ್ಧಬಲಂ ಬುದ್ಧಾನುಭಾವಂ ದೀಪೇತ್ವಾ। ಖಮಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಚ್ಚಯದೇಸನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ। ತಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹೋ ಹಿ ಇಧ ಖಮನನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತಂ, ಸತ್ಥಾ ಪನ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಖಮೋ ಏವ।
Sabhāvenāti sabhāvato. Ekasadisanti paresaṃ cittācāraṃ jānantampi ajānantehi saha ekasadisaṃ karontā. Paratoti pacchā. Kathāya uppannāyāti ‘‘kassaccayā na vijjantī’’tiādikathāya pavattamānāya ‘‘tathāgatassa buddhassā’’tiādinā buddhabalaṃ buddhānubhāvaṃ dīpetvā. Khamissāmīti accayadesanaṃ paṭiggaṇhissāmi. Tappaṭiggaho hi idha khamananti adhippetaṃ, satthā pana sabbakālaṃ khamo eva.
ಕೋಪೋ ಅನ್ತರೇ ಚಿತ್ತೇ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಕೋಪನ್ತರೋ। ದೋಸೋ ಗರು ಗರುಕಾತಬ್ಬೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ದೋಸಗರು। ‘‘ಪಟಿಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವ ಅತ್ಥೋ। ಅಚ್ಚಾಯಿಕಕಮ್ಮನ್ತಿ ಸಹಸಾ ಅನುಪಧಾರೇತ್ವಾ ಕಿರಿಯಾ। ನೋ ಚಿಧಾತಿ ನೋ ಚೇ ಇಧ। ಇಧಾತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಅಪಗತಂ ಅಪನೀತಂ। ದೋಸೋ ನೋ ಚೇ ಸಿಯಾ, ತೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ಯದಿ ಅಪರಾಧೋ ನಾಮ ನ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ। ನ ಸಮ್ಮೇಯ್ಯುಂ ನ ವೂಪಸಮೇಯ್ಯುಂ। ಕುಸಲೋತಿ ಅನವಜ್ಜೋ।
Kopo antare citte etassāti kopantaro. Doso garu garukātabbo assāti dosagaru. ‘‘Paṭimuccatī’’ti vā pāṭho, ayameva attho. Accāyikakammanti sahasā anupadhāretvā kiriyā. No cidhāti no ce idha. Idhāti nipātamattaṃ. Apagataṃ apanītaṃ. Doso no ce siyā, tena pariyāyena yadi aparādho nāma na bhaveyyāti. Na sammeyyuṃ na vūpasameyyuṃ. Kusaloti anavajjo.
ಧೀರೋ ಸತೋತಿ ಪದದ್ವಯೇನ ವಟ್ಟಛಿನ್ದಂ ಆಹ। ಕೋ ನಿಚ್ಚಮೇವ ಪಣ್ಡಿತೋ ನಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋತಿ ‘‘ಕಸ್ಸಚ್ಚಯಾ’’ತಿಆದಿಕಾಯ ಪುಚ್ಛಾಗಾಥಾಯ ಅತ್ಥೋ। ದೀಘಮಜ್ಝಿಮಸಂವಣ್ಣನಾಸು ತಥಾಗತ-ಸದ್ದೋ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಸಂವಣ್ಣಿತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಏವಮಾದೀಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ತಥಾಗತಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಬುದ್ಧತ್ತಾದೀಹೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಬೋಧೇತಾ ಪಜಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಮಹಾನಿ॰ ೧೯೨; ಚೂಳನಿ॰ ಪಾರಾಯನತ್ಥುತಿಗಾಥಾನಿದ್ದೇಸ ೯೭) ನಿದ್ದೇಸೇ ಆಗತಕಾರಣಾನಿ ಸಙ್ಗಯ್ಹನ್ತಿ। ವಿಮೋಕ್ಖಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗೋ, ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಅಗ್ಗಫಲಂ, ತತ್ಥ ಭವಾ ಪಣ್ಣತ್ತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಸೇನ। ಏವಂ ಬುದ್ಧಬಲಂ ದೀಪೇತಿ। ಇದಾನಿ ಖಿತ್ತಂ ಸಙ್ಖೇಪೇನ ಸಂಹರಾಪಿತಂ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Dhīro satoti padadvayena vaṭṭachindaṃ āha. Ko niccameva paṇḍito nāmāti atthoti ‘‘kassaccayā’’tiādikāya pucchāgāthāya attho. Dīghamajjhimasaṃvaṇṇanāsu tathāgata-saddo vitthārato saṃvaṇṇitoti āha ‘‘evamādīhi kāraṇehi tathāgatassā’’ti. Buddhattādīhīti ādi-saddena ‘‘bodhetā pajāyā’’tiādinā (mahāni. 192; cūḷani. pārāyanatthutigāthāniddesa 97) niddese āgatakāraṇāni saṅgayhanti. Vimokkhaṃ vuccati ariyamaggo, tassa anto aggaphalaṃ, tattha bhavā paṇṇatti, tassā vasena. Evaṃ buddhabalaṃ dīpeti. Idāni khittaṃ saṅkhepena saṃharāpitaṃ hotīti dasseti.
ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತಂ • 5. Ujjhānasaññisuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೫. ಉಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Ujjhānasaññisuttavaṇṇanā
