Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ൩. ഉജ്ഝാപനകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    3. Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā

    യേന വചനേനാതി ‘‘ഛന്ദായ ഇത്ഥന്നാമോ ഇദം നാമ കരോതീ’’തിആദികേന യേന വചനേന. തേനാഹ ‘‘ഛന്ദായാ’’തിആദി. തത്ഥ ഛന്ദായാതി ഛന്ദേന പക്ഖപാതേന. ‘‘അക്ഖരായ വാചേതീ’’തിആദീസു (പാചി॰ ൪൬) വിയ ലിങ്ഗവിപല്ലാസോ ഏസ. ഇദം നാമ കരോതീതി അത്തനോ സന്ദിട്ഠസമ്ഭത്താനം പണീതം സേനാസനം വാ പഞ്ഞപേതി, ഭത്താദികം വാതി അധിപ്പായോ. സേനാസനപഞ്ഞാപകാദിഭേദന്തി ഏത്ഥ ആദിസദ്ദേന ഭത്തുദ്ദേസകയാഗുഭാജകഫലഭാജകാദീനം ഗഹണം. അനേകത്ഥത്താ ധാതൂനം ഝേ-സദ്ദോ ഓലോകനത്ഥോപി ഹോതീതി ആഹ ‘‘അവഞ്ഞായ ഓലോകാപേന്തീ’’തി. ചിന്തനത്ഥോയേവ വാ ഗഹേതബ്ബോതി ആഹ ‘‘ലാമകതോ വാ ചിന്താപേന്തീ’’തി. തഥേവ വദന്താതി ‘‘ഛന്ദായ ഇത്ഥന്നാമോ ഇദം നാമ കരോതീ’’തിആദീനി വദന്താ. വുത്തന്തി പാളിയം വുത്തം. ‘‘ഖിയ്യനകേ’’തി (പാചി॰ അട്ഠ॰ ൧൦൫) അയമേത്ഥ അനുപഞ്ഞത്തി.

    Yenavacanenāti ‘‘chandāya itthannāmo idaṃ nāma karotī’’tiādikena yena vacanena. Tenāha ‘‘chandāyā’’tiādi. Tattha chandāyāti chandena pakkhapātena. ‘‘Akkharāya vācetī’’tiādīsu (pāci. 46) viya liṅgavipallāso esa. Idaṃ nāma karotīti attano sandiṭṭhasambhattānaṃ paṇītaṃ senāsanaṃ vā paññapeti, bhattādikaṃ vāti adhippāyo. Senāsanapaññāpakādibhedanti ettha ādisaddena bhattuddesakayāgubhājakaphalabhājakādīnaṃ gahaṇaṃ. Anekatthattā dhātūnaṃ jhe-saddo olokanatthopi hotīti āha ‘‘avaññāya olokāpentī’’ti. Cintanatthoyeva vā gahetabboti āha ‘‘lāmakato vā cintāpentī’’ti. Tatheva vadantāti ‘‘chandāya itthannāmo idaṃ nāma karotī’’tiādīni vadantā. Vuttanti pāḷiyaṃ vuttaṃ. ‘‘Khiyyanake’’ti (pāci. aṭṭha. 105) ayamettha anupaññatti.

    അസമ്മതസ്സാതി സങ്ഘേന കമ്മവാചായ അസമ്മതസ്സ. കേവലം ‘‘തവേസോ ഭാരോ’’തി സങ്ഘേന ആരോപിതഭാരസ്സ, ഭിക്ഖൂനം വാ ഫാസുവിഹാരത്ഥായ സയമേവ ഭാരം വഹന്തസ്സ, യത്ര വാ ദ്വേ തയോ ഭിക്ഖൂ വിഹരന്തി, തത്ര താദിസം കമ്മം കരോന്തസ്സാതി അധിപ്പായോ. യസ്സ കസ്സചീതി ഉപസമ്പന്നസ്സ വാ അനുപസമ്പന്നസ്സ വാ യസ്സ കസ്സചി. അനുപസമ്പന്നസ്സ പന സമ്മതസ്സ വാ അസമ്മതസ്സ വാതി ഏത്ഥ പന (പാചി॰ അട്ഠ॰ ൧൦൬) കിഞ്ചാപി അനുപസമ്പന്നസ്സ തേരസ സമ്മതിയോ ദാതും ന വട്ടന്തി, തഥാപി യോ ഉപസമ്പന്നകാലേ ലദ്ധസമ്മുതികോ പച്ഛാ അനുപസമ്പന്നഭാവേ ഠിതോ, തം സന്ധായ ‘‘സമ്മതസ്സ വാ’’തി വുത്തം. യസ്സ പന ബ്യത്തസ്സ സാമണേരസ്സ കേവലം സങ്ഘേന വാ സമ്മതേന വാ ഭിക്ഖുനാ ‘‘ത്വം ഇദം കമ്മം കരോഹീ’’തി ഭാരോ കതോ, തം സന്ധായ ‘‘അസമ്മതസ്സ വാ’’തി വുത്തം. യസ്മാ ഉജ്ഝാപനഞ്ച ഖിയ്യനഞ്ച മുസാവാദവസേന പവത്തം, തസ്മാ ആദികമ്മികസ്സ ഇമിനാവ അനാപത്തി, മുസാവാദേന പന ആപത്തിയേവാതി ഗഹേതബ്ബം.

    Asammatassāti saṅghena kammavācāya asammatassa. Kevalaṃ ‘‘taveso bhāro’’ti saṅghena āropitabhārassa, bhikkhūnaṃ vā phāsuvihāratthāya sayameva bhāraṃ vahantassa, yatra vā dve tayo bhikkhū viharanti, tatra tādisaṃ kammaṃ karontassāti adhippāyo. Yassa kassacīti upasampannassa vā anupasampannassa vā yassa kassaci. Anupasampannassa pana sammatassa vā asammatassati ettha pana (pāci. aṭṭha. 106) kiñcāpi anupasampannassa terasa sammatiyo dātuṃ na vaṭṭanti, tathāpi yo upasampannakāle laddhasammutiko pacchā anupasampannabhāve ṭhito, taṃ sandhāya ‘‘sammatassa vā’’ti vuttaṃ. Yassa pana byattassa sāmaṇerassa kevalaṃ saṅghena vā sammatena vā bhikkhunā ‘‘tvaṃ idaṃ kammaṃ karohī’’ti bhāro kato, taṃ sandhāya ‘‘asammatassa vā’’ti vuttaṃ. Yasmā ujjhāpanañca khiyyanañca musāvādavasena pavattaṃ, tasmā ādikammikassa imināva anāpatti, musāvādena pana āpattiyevāti gahetabbaṃ.

    ഉജ്ഝാപനകസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Ujjhāpanakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact