| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / कङ्खावितरणी-अभिनव-टीका • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
९. उक्खित्तसम्भोगसिक्खापदवण्णना
9. Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā
अकतानुधम्मेनाति उक्खिपित्वा अनोसारितेन। तेनाह ‘‘अनुधम्मो वुच्चती’’तिआदि। एत्थ अनुधम्मोति ओसारणा वुच्चतीति सम्बन्धो। उक्खेपनीयकम्मस्सानुरूपो, पच्छा कत्तब्बो वा धम्मोति अनुधम्मो। अनुलोमवत्तं दिस्वाति ‘‘न उपसम्पादेतब्बं, न निस्सयो दातब्बो’’तिआदिकं (चूळव॰ ७०) अट्ठारसविधं वत्तं दिस्वा, एतेसु अट्ठारससु अनुलोमवत्तेसु वत्तन्तं दिस्वाति अधिप्पायो। आमिससम्भोगं वा धम्मसम्भोगं वाति एत्थ यं किञ्चि आमिसस्स दानं, पटिग्गहणञ्च आमिससम्भोगो। धम्मस्स उद्दिसनं, उद्दिसापनञ्च धम्मसम्भोगो। संवसेय्याति ‘‘उपोसथं वा पवारणं वा सङ्घकम्मं वा’’ति (पाचि॰ ४२५) एवं पदभाजनियं वुत्तं तिविधं संवासं करेय्य। यस्मा पनेत्थ उपोसथपवारणापि सङ्घेहियेव कातब्बत्ता सङ्घकम्मानियेव होन्ति, तस्मा ‘‘उपोसथादिकं सङ्घकम्मं करेय्या’’ति वुत्तं। पयोगे पयोगेति दाने दाने, गहणे गहणे चाति अत्थो।
Akatānudhammenāti ukkhipitvā anosāritena. Tenāha ‘‘anudhammo vuccatī’’tiādi. Ettha anudhammoti osāraṇā vuccatīti sambandho. Ukkhepanīyakammassānurūpo, pacchā kattabbo vā dhammoti anudhammo. Anulomavattaṃ disvāti ‘‘na upasampādetabbaṃ, na nissayo dātabbo’’tiādikaṃ (cūḷava. 70) aṭṭhārasavidhaṃ vattaṃ disvā, etesu aṭṭhārasasu anulomavattesu vattantaṃ disvāti adhippāyo. Āmisasambhogaṃ vā dhammasambhogaṃ vāti ettha yaṃ kiñci āmisassa dānaṃ, paṭiggahaṇañca āmisasambhogo. Dhammassa uddisanaṃ, uddisāpanañca dhammasambhogo. Saṃvaseyyāti ‘‘uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā saṅghakammaṃ vā’’ti (pāci. 425) evaṃ padabhājaniyaṃ vuttaṃ tividhaṃ saṃvāsaṃ kareyya. Yasmā panettha uposathapavāraṇāpi saṅghehiyeva kātabbattā saṅghakammāniyeva honti, tasmā ‘‘uposathādikaṃ saṅghakammaṃ kareyyā’’ti vuttaṃ. Payoge payogeti dāne dāne, gahaṇe gahaṇe cāti attho.
पण्णत्तिं अजानन्तेन अरहतापि किरियाब्याकतचित्तेन आपज्जितब्बत्ता ‘‘तिचित्त’’न्ति वुत्तं।
Paṇṇattiṃ ajānantena arahatāpi kiriyābyākatacittena āpajjitabbattā ‘‘ticitta’’nti vuttaṃ.
उक्खित्तसम्भोगसिक्खापदवण्णना निट्ठिता।
Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
