| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๙. อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทวณฺณนา
9. Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā
๔๒๔. นวเม ปโยคคณนายาติ ทานคฺคหณปฺปโยคคณนายฯ สํวาเส กมฺมปริโยสานวเสน, สหเสยฺยาย เอกสฺมิํ นิปเนฺน อิตรสฺส นิปชฺชนปโยควเสน อาปตฺติปริเจฺฉโท เวทิตโพฺพฯ เอตฺถ จ ปทภาชเน ‘‘เอกจฺฉเนฺน’’ติ อวิเสเสน วุตฺตตฺตา นานูปจาเรปิ เอกจฺฉเนฺน นิปชฺชนฺตสฺส อาปตฺติฯ เตเนว มาติกาฎฺฐกถายํ (กงฺขา. อฎฺฐ. อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทวณฺณนา) วุตฺตํ ‘‘สห วา เสยฺยํ กเปฺปยฺยาติ นานูปจาเรปิ เอกจฺฉเนฺน นิปเชฺชยฺยา’’ติฯ ปณฺณตฺติํ อชานเนฺตน อรหตาปิ กิริยาพฺยากตจิเตฺตน อาปชฺชิตพฺพตฺตา ‘‘ติจิตฺต’’นฺติ วุตฺตํฯ ยํ ปน เกนจิ วุตฺตํ ‘‘ติจิตฺตนฺติ เอตฺถ วิปากาพฺยากตจิเตฺตน สห วา เสยฺยํ กเปฺปยฺยาติ เอวมโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ, อญฺญถา สจิตฺตกตฺตา สิกฺขาปทสฺส กิริยาพฺยากตํ สนฺธาย น ยุชฺชตี’’ติ, ตํ น คเหตพฺพํฯ น หิ สจิตฺตกสิกฺขาปทวีติกฺกโม อรหโต น สมฺภวติฯ เตเนว ปถวีขณนาทีสุ สจิตฺตกสิกฺขาปเทสุ ติจิตฺตเมว วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อกตานุธมฺมตา, ชานนา, สโมฺภคาทิกรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ
424. Navame payogagaṇanāyāti dānaggahaṇappayogagaṇanāya. Saṃvāse kammapariyosānavasena, sahaseyyāya ekasmiṃ nipanne itarassa nipajjanapayogavasena āpattiparicchedo veditabbo. Ettha ca padabhājane ‘‘ekacchanne’’ti avisesena vuttattā nānūpacārepi ekacchanne nipajjantassa āpatti. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘saha vā seyyaṃ kappeyyāti nānūpacārepi ekacchanne nipajjeyyā’’ti. Paṇṇattiṃ ajānantena arahatāpi kiriyābyākatacittena āpajjitabbattā ‘‘ticitta’’nti vuttaṃ. Yaṃ pana kenaci vuttaṃ ‘‘ticittanti ettha vipākābyākatacittena saha vā seyyaṃ kappeyyāti evamattho daṭṭhabbo, aññathā sacittakattā sikkhāpadassa kiriyābyākataṃ sandhāya na yujjatī’’ti, taṃ na gahetabbaṃ. Na hi sacittakasikkhāpadavītikkamo arahato na sambhavati. Teneva pathavīkhaṇanādīsu sacittakasikkhāpadesu ticittameva vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Akatānudhammatā, jānanā, sambhogādikaraṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๗. สปฺปาณกวโคฺค • 7. Sappāṇakavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๙. อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทวณฺณนา • 9. Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๙. อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทวณฺณนา • 9. Ukkhittasambhogasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๙. อุกฺขิตฺตสโมฺภคสิกฺขาปทํ • 9. Ukkhittasambhogasikkhāpadaṃ
