| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā |
อธิกรณเภทวณฺณนา
Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา
Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
๓๔๐. อธิกรณอุโกฺกเฎน สมถานํ อุโกฺกฎํ ทเสฺสตุนฺติ อธิกรณานิ สตฺตหิ สมเถหิ สมฺมนฺติ, ตานิ อุโกฺกเฎโนฺต สตฺต สมเถ อุโกฺกเฎติ นามาติ อธิปฺปาโยฯ ปสวตีติ สมฺภวติฯ ‘‘อนุวาทาธิกรเณ ลพฺภนฺตี’ติอาทีนิ ‘ธโมฺม อธโมฺม’ติอาทีนํ สมานตฺตา เตสุ วิเสสโต ลพฺภนฺตี’’ติ วุตฺตํฯ อนิหตนฺติ สุตฺตาทินาฯ อวินิจฺฉิตนฺติ ‘‘อาปตฺติอนาปตฺตี’’ติอาทินาฯ ‘‘ตตฺถ ชาตกํ อธิกรณํ อุโกฺกเฎติ…เป.… ติณวตฺถารกํ อุโกฺกเฎตี’’ติ ทเสว วุตฺตาฯ ‘‘สมฺมุขาวินยปฎิญฺญาตกรณเยภุยฺยสิกา อวุตฺตตฺตา อุโกฺกเฎตุํ น สกฺกา, กมฺมวาจาปิ เตสํ นตฺถิฯ ตสฺมา เต อุโกฺกเฎตุํ น สกฺกาติ วทนฺตี’’ติ ลิขิตํฯ ปาฬิมุตฺตกวินิจฺฉเยเนวาติ วินยลกฺขณํ วินา เกวลํ ธมฺมเทสนามตฺตวเสเนวาติ อโตฺถฯ ขนฺธกโต วา ปริวารโต วา อานีตสุเตฺตนฯ นิชฺฌาเปนฺติ ทเสฺสนฺติฯ ปุเพฺพ ธมฺมวินเยน วินิจฺฉิตํ อธิกรณํ อุปชฺฌายาทีนํ อตฺถาย ‘‘อธมฺมํ ธโมฺม’’ติอาทีนิ ทีเปตฺวาติ อโตฺถฯ วิสมานิ กายกมฺมาทีนิ นิสฺสิตตฺตา วิสมนิสฺสิโตฯ เอวํ เสเสสุฯ
340.Adhikaraṇaukkoṭenasamathānaṃ ukkoṭaṃ dassetunti adhikaraṇāni sattahi samathehi sammanti, tāni ukkoṭento satta samathe ukkoṭeti nāmāti adhippāyo. Pasavatīti sambhavati. ‘‘Anuvādādhikaraṇe labbhantī’tiādīni ‘dhammo adhammo’tiādīnaṃ samānattā tesu visesato labbhantī’’ti vuttaṃ. Anihatanti suttādinā. Avinicchitanti ‘‘āpattianāpattī’’tiādinā. ‘‘Tattha jātakaṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭeti…pe… tiṇavatthārakaṃ ukkoṭetī’’ti daseva vuttā. ‘‘Sammukhāvinayapaṭiññātakaraṇayebhuyyasikā avuttattā ukkoṭetuṃ na sakkā, kammavācāpi tesaṃ natthi. Tasmā te ukkoṭetuṃ na sakkāti vadantī’’ti likhitaṃ. Pāḷimuttakavinicchayenevāti vinayalakkhaṇaṃ vinā kevalaṃ dhammadesanāmattavasenevāti attho. Khandhakato vā parivārato vā ānītasuttena. Nijjhāpenti dassenti. Pubbe dhammavinayena vinicchitaṃ adhikaraṇaṃ upajjhāyādīnaṃ atthāya ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni dīpetvāti attho. Visamāni kāyakammādīni nissitattā visamanissito. Evaṃ sesesu.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๑. อุโกฺกฎนเภทาทิ • 1. Ukkoṭanabhedādi
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อธิกรณเภทวณฺณนา • Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / อุโกฺกฎนเภทาทิวณฺณนา • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
