| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
අධිකරණභෙදං
Adhikaraṇabhedaṃ
උක්‌කොටනභෙදාදිවණ්‌ණනා
Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
340. අධිකරණභෙදෙ එවමත්‌ථො වෙදිතබ්‌බොති යොජනා. දස්‌සෙතුං ආහාති සම්‌බන්‌ධො. ද්‌වෙ සමථෙති එත්‌ථ ද්‌වින්‌නං සමථානං සරූපං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘සම්‌මුඛාවිනයඤ්‌ච යෙභුය්‍යසිකඤ්‌චා’’ති. ‘‘පටිසෙධෙතී’’ති ඉමිනා උක්‌කොටෙතීති එත්‌ථ කුටධාතුයා ඡෙදනත්‌ථං අත්‌ථතො දස්‌සෙති. ඡෙදනං නාම අත්‌ථතො සමථපටිසෙධනන්‌ති අත්‌ථො.
340. Adhikaraṇabhede evamattho veditabboti yojanā. Dassetuṃ āhāti sambandho. Dve samatheti ettha dvinnaṃ samathānaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘sammukhāvinayañca yebhuyyasikañcā’’ti. ‘‘Paṭisedhetī’’ti iminā ukkoṭetīti ettha kuṭadhātuyā chedanatthaṃ atthato dasseti. Chedanaṃ nāma atthato samathapaṭisedhananti attho.
341. ද්‌වාදසසු උක්‌කොටෙසූති නිද්‌ධාරණෙ භුම්‌මං. අකතං කම්‌මන්‌තිආදයොති එත්‌ථ ආදිසද්‌දෙන ‘‘දුක්‌කටං කම්‌මං, පුන කාතබ්‌බං කම්‌ම’’න්‌ති ද්‌වෙ උක්‌කොටා සඞ්‌ගහෙතබ්‌බා. අනිහතං කම්‌මන්‌තිආදයොති එත්‌ථ ආදිසද්‌දෙන ‘‘දුන්‌නිහතං, පුන නිහනිතබ්‌බ’’න්‌ති ද්‌වෙ උක්‌කොටා සඞ්‌ගහෙතබ්‌බා. අවිනිච්‌ඡිතන්‌තිආදයොති එත්‌ථ ආදිසද්‌දෙන ‘‘දුවිනිච්‌ඡිතං, පුන විනිච්‌ඡිතබ්‌බ’’න්‌ති ද්‌වෙ උක්‌කොටා සඞ්‌ගහෙතබ්‌බා. අවූපසන්‌තන්‌තිආදයොති එත්‌ථ ආදිසද්‌දෙන ‘‘දුවූපසන්‌තං, පුන වූපසමෙතබ්‌බ’’න්‌ති ද්‌වෙ උක්‌කොටා සඞ්‌ගහෙතබ්‌බා. අපිචාති සාමඤ්‌ඤතො පන.
341. Dvādasasu ukkoṭesūti niddhāraṇe bhummaṃ. Akataṃ kammantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘dukkaṭaṃ kammaṃ, puna kātabbaṃ kamma’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā. Anihataṃ kammantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘dunnihataṃ, puna nihanitabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā. Avinicchitantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘duvinicchitaṃ, puna vinicchitabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā. Avūpasantantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘duvūpasantaṃ, puna vūpasametabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā. Apicāti sāmaññato pana.
තත්‌ථ ජාතකන්‌ති එත්‌ථ තසද්‌දස්‌ස විසයං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘යස්‌මිංවිහාරෙ’’ති. යස්‌මිංවිහාරෙ උප්‌පන්‌නං හොතීති සම්‌බන්‌ධො. අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤස්‌ස අත්‌තෙසු, අත්‌තානං වා පටිපක්‌ඛං අත්‌ථයන්‌ති ඉච්‌ඡන්‌තීති අත්‌තපච්‌චත්‌ථිකා. පාළිමුත්‌තකවිනිච්‌ඡයෙනෙවාති පාළියං ආගතෙහි සමථෙහි මුත්‌තකෙන ධම්‌මදෙසනාමත්‌තවිනිච්‌ඡයෙනෙව. ඉදන්‌ති අධිකරණං. යෙනාපි විනිච්‌ඡයෙනාති පාළිමුත්‌තකෙන යෙනාපි විනිච්‌ඡයෙන.
Tattha jātakanti ettha tasaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘yasmiṃvihāre’’ti. Yasmiṃvihāre uppannaṃ hotīti sambandho. Aññamaññassa attesu, attānaṃ vā paṭipakkhaṃ atthayanti icchantīti attapaccatthikā. Pāḷimuttakavinicchayenevāti pāḷiyaṃ āgatehi samathehi muttakena dhammadesanāmattavinicchayeneva. Idanti adhikaraṇaṃ. Yenāpi vinicchayenāti pāḷimuttakena yenāpi vinicchayena.
අඤ්‌ඤොති නෙවාසිකෙහි අඤ්‌ඤො විනයධරො පුච්‌ඡතීති සම්‌බන්‌ධො. තෙහි චාති නෙවාසිකෙහි ච.
Aññoti nevāsikehi añño vinayadharo pucchatīti sambandho. Tehi cāti nevāsikehi ca.
එතස්‌සාති විනයධරස්‌ස. අයන්‌ති විනයධරො. තත්‌ථාති තං ගාමං. අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං වා සඤ්‌ඤාපෙන්‌තීති අත්‌තපච්‌චත්‌ථිකා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං වා සඤ්‌ඤාපෙන්‌ති. තෙ භික්‌ඛූති තෙ අත්‌තපච්‌චත්‌ථිකා භික්‌ඛූ. නිජ්‌ඣාපෙන්‌තීති සඤ්‌ඤාපෙන්‌ති. උක්‌කොටෙති යොති යො උක්‌කොටෙති. එතෙති අත්‌තපච්‌චත්‌ථිකෙ භික්‌ඛූ, දිස්‌වාති සම්‌බන්‌ධො. තත්‌ථාති ගාමං. තත්‌ථෙවාති අන්‌තරාමග්‌ගෙ එව.
Etassāti vinayadharassa. Ayanti vinayadharo. Tatthāti taṃ gāmaṃ. Aññamaññaṃ vā saññāpentīti attapaccatthikā aññamaññaṃ vā saññāpenti. Te bhikkhūti te attapaccatthikā bhikkhū. Nijjhāpentīti saññāpenti. Ukkoṭeti yoti yo ukkoṭeti. Eteti attapaccatthike bhikkhū, disvāti sambandho. Tatthāti gāmaṃ. Tatthevāti antarāmagge eva.
තත්‌ථෙවාති ගාමමෙව. තත්‌ථෙවාති තස්‌මිංයෙව ඨානෙ. තත්‌ථ ගතන්‌ති තං ගාමං ගතං.
Tatthevāti gāmameva. Tatthevāti tasmiṃyeva ṭhāne. Tattha gatanti taṃ gāmaṃ gataṃ.
‘‘එසෙව නයො’’ති ඉමිනා පාචිත්‌තියමෙව අතිදිසති.
‘‘Eseva nayo’’ti iminā pācittiyameva atidisati.
සඞ්‌ඝෙන…පෙ.… අධිකරණෙ වදන්‌තොපීති සම්‌බන්‌ධො. යං පනෙතං ආපත්‌තිවුට්‌ඨානං නාම හොතීති යොජනා. එතන්‌ති ආපත්‌තිවුට්‌ඨානං. වදන්‌තොපීති පිසද්‌දො න කෙවලං තිණවත්‌ථාරකං උක්‌කොටෙන්‌තොයෙව උක්‌කොටෙති නාම, අථ ඛො වදන්‌තොපීති දස්‌සෙති.
Saṅghena…pe… adhikaraṇe vadantopīti sambandho. Yaṃ panetaṃ āpattivuṭṭhānaṃ nāma hotīti yojanā. Etanti āpattivuṭṭhānaṃ. Vadantopīti pisaddo na kevalaṃ tiṇavatthārakaṃ ukkoṭentoyeva ukkoṭeti nāma, atha kho vadantopīti dasseti.
ඡන්‌දාගතිං ගච්‌ඡන්‌තොතිආදීසු අගතිගමනාකාරං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘විනයධරො හුත්‌වා’’තිආදි. අත්‌ථාය උක්‌කොටෙන්‌තොති සම්‌බන්‌ධො. තස්‌සාති අනත්‌ථං චරන්‌තස්‌ස. මන්‌දො පන උක්‌කොටෙති නාමාති සම්‌බන්‌ධො. එකො බලවනිස්‌සිතො ච හොතීති සම්‌බන්‌ධො. ගහනමිච්‌ඡාදිට්‌ඨින්‌ති ගහනසදිසං මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං පවනසදිසං මිච්‌ඡාදිට්‌ඨින්‌ති අත්‌ථො. බලවන්‌තෙ චාති එත්‌ථ චසද්‌දො සබ්‌බකම්‌මෙසු යොජෙතබ්‌බො. නිස්‌සිතත්‌තාති එකස්‌ස නිස්‌සිතත්‌තා. බලවනිස්‌සිතො චාති එත්‌ථාපි ච සද්‌දො සබ්‌බකත්‌තූසු යොජෙතබ්‌බො. තස්‌සාති විසමාදිනිස්‌සිතස්‌ස.
Chandāgatiṃ gacchantotiādīsu agatigamanākāraṃ dassento āha ‘‘vinayadharo hutvā’’tiādi. Atthāya ukkoṭentoti sambandho. Tassāti anatthaṃ carantassa. Mando pana ukkoṭeti nāmāti sambandho. Eko balavanissito ca hotīti sambandho. Gahanamicchādiṭṭhinti gahanasadisaṃ micchādiṭṭhiṃ pavanasadisaṃ micchādiṭṭhinti attho. Balavante cāti ettha casaddo sabbakammesu yojetabbo. Nissitattāti ekassa nissitattā. Balavanissito cāti etthāpi ca saddo sabbakattūsu yojetabbo. Tassāti visamādinissitassa.
සොති සාමණෙරො. මඞ්‌කුභූතාත්‌ථාති මඞ්‌කූ හුත්‌වා භූතා, මඞ්‌කුං වා පත්‌තා අත්‌ථ භවථාති අත්‌ථො. තෙති පරාජයභික්‌ඛූ. තස්‌සාති සාමණෙරස්‌ස. සොති සාමණෙරො. තෙති පරාජයභික්‌ඛූ. තන්‌ති සාමණෙරං. සොති දහරො. තතොති සන්‌නිපාතකාරණා. හිය්‍යොති අනන්‌තරාතීතාහෙ. ඉතීති එවං වදෙති. සොති දහරො. ඉදං සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤත්‌තන්‌ති යොජනා. ගච්‌ඡාති ගච්‌ඡාහි. ඉතීති එවං වත්‌තබ්‌බොති යොජනා.
Soti sāmaṇero. Maṅkubhūtātthāti maṅkū hutvā bhūtā, maṅkuṃ vā pattā attha bhavathāti attho. Teti parājayabhikkhū. Tassāti sāmaṇerassa. Soti sāmaṇero. Teti parājayabhikkhū. Tanti sāmaṇeraṃ. Soti daharo. Tatoti sannipātakāraṇā. Hiyyoti anantarātītāhe. Itīti evaṃ vadeti. Soti daharo. Idaṃ sikkhāpadaṃ paññattanti yojanā. Gacchāti gacchāhi. Itīti evaṃ vattabboti yojanā.
සඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං අධිකරණං විනිච්‌ඡිනිත්‌වා පරිවෙණගතං එකං භික්‌ඛුන්‌ති යොජනා. කිස්‌සාති කෙන කාරණෙන. එවං ඉමිනාකාරෙන විනිච්‌ඡිතබ්‌බං නනූති යොජනා. සොති විනිච්‌ඡයකාරකො භික්‌ඛු. ඡන්‌දදායකො සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යොයෙව.
Saṅghena saddhiṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitvā pariveṇagataṃ ekaṃ bhikkhunti yojanā. Kissāti kena kāraṇena. Evaṃ iminākārena vinicchitabbaṃ nanūti yojanā. Soti vinicchayakārako bhikkhu. Chandadāyako suviññeyyoyeva.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi / 1. උක්‌කොටනභෙදාදි • 1. Ukkoṭanabhedādi
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / උක්‌කොටනභෙදාදිවණ්‌ණනා • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අධිකරණභෙදවණ්‌ණනා • Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / උක්‌කොටනභෙදාදිවණ්‌ණනා • Ukkoṭanabhedādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / උක්‌කොටනභෙදාදිකථාවණ්‌ණනා • Ukkoṭanabhedādikathāvaṇṇanā
