Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
३. उक्कोटनसिक्खापदं
3. Ukkoṭanasikkhāpadaṃ
३९२. ततिये ‘‘उच्चालेन्ती’’तिइमिना उक्कोटेन्तीति एत्थ उपुब्बस्स कुटधातुस्स उच्चालनत्थं दस्सेति धातून, मनेकत्थत्ता। यं यं पतिट्ठितं यथापतिट्ठितं, तस्स भावो यथापतिट्ठितभावो, तेन।
392. Tatiye ‘‘uccālentī’’tiiminā ukkoṭentīti ettha upubbassa kuṭadhātussa uccālanatthaṃ dasseti dhātūna, manekatthattā. Yaṃ yaṃ patiṭṭhitaṃ yathāpatiṭṭhitaṃ, tassa bhāvo yathāpatiṭṭhitabhāvo, tena.
३९३. यो धम्मोति यो समथधम्मो। धम्मेनाति एत्थ एनसद्देन ‘‘यथाधम्म’’न्ति एत्थ अंइतिकारियस्स कारिं दस्सेति। इमिना ‘‘यथाधम्म’’न्ति पदस्स ‘‘निहताधिकरण’’न्ति एत्थ निहतसद्देन सम्बन्धितब्बभावं दस्सेति। ‘‘सत्थारा’’तिपदं ‘‘वुत्तं’’ इतिपदे कत्ता। नत्थि हतं हननं इमस्साति निहतन्ति वुत्ते अत्थतो वूपसमनमेवाति आह ‘‘वूपसमित’’न्ति।
393.Yo dhammoti yo samathadhammo. Dhammenāti ettha enasaddena ‘‘yathādhamma’’nti ettha aṃitikāriyassa kāriṃ dasseti. Iminā ‘‘yathādhamma’’nti padassa ‘‘nihatādhikaraṇa’’nti ettha nihatasaddena sambandhitabbabhāvaṃ dasseti. ‘‘Satthārā’’tipadaṃ ‘‘vuttaṃ’’ itipade kattā. Natthi hataṃ hananaṃ imassāti nihatanti vutte atthato vūpasamanamevāti āha ‘‘vūpasamita’’nti.
३९५. यं वा तं वा कम्मं धम्मकम्मं नाम न होति, अथ खो अधिकरणवूपसमकम्ममेव धम्मकम्मं नामाति दस्सेन्तो आह ‘‘येन कम्मेना’’तिआदि। अयम्पीति अयम्पि भिक्खु। सेसपदानिपीति ‘‘धम्मकम्मे वेमतिको’’तिआदीनि सेसपदानिपि। एत्थाति इमस्मिं सिक्खापदे। वित्थारो पन वुत्तोति सम्बन्धो। तत्थेवाति परिवारे एव। इधाति इमस्मिं सिक्खापदे, विभङ्गे वाति। ततियं।
395. Yaṃ vā taṃ vā kammaṃ dhammakammaṃ nāma na hoti, atha kho adhikaraṇavūpasamakammameva dhammakammaṃ nāmāti dassento āha ‘‘yena kammenā’’tiādi. Ayampīti ayampi bhikkhu. Sesapadānipīti ‘‘dhammakamme vematiko’’tiādīni sesapadānipi. Etthāti imasmiṃ sikkhāpade. Vitthāro pana vuttoti sambandho. Tatthevāti parivāre eva. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade, vibhaṅge vāti. Tatiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ७. सप्पाणकवग्गो • 7. Sappāṇakavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ३. उक्कोटनसिक्खापदवण्णना • 3. Ukkoṭanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ३. उक्कोटनसिक्खापदवण्णना • 3. Ukkoṭanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ३. उक्कोटनसिक्खापदवण्णना • 3. Ukkoṭanasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ३. उक्कोटनसिक्खापदवण्णना • 3. Ukkoṭanasikkhāpadavaṇṇanā