| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
2. ඌමිභයසුත්‌තං
2. Ūmibhayasuttaṃ
122. ‘‘චත්‌තාරිමානි , භික්‌ඛවෙ, භයානි උදකොරොහන්‌තස්‌ස 1 පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බානි . කතමානි චත්‌තාරි? ඌමිභයං, කුම්‌භීලභයං, ආවට්‌ටභයං, සුසුකාභයං – ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි භයානි උදකොරොහන්‌තස්‌ස පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බානි. එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි භයානි ඉධෙකච්‌චස්‌ස කුලපුත්‌තස්‌ස ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ අගාරස්‌මා 2 අනගාරියං පබ්‌බජිතස්‌ස 3 පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බානි. කතමානි චත්‌තාරි? ඌමිභයං, කුම්‌භීලභයං, ආවට්‌ටභයං, සුසුකාභයං.
122. ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, bhayāni udakorohantassa 4 pāṭikaṅkhitabbāni . Katamāni cattāri? Ūmibhayaṃ, kumbhīlabhayaṃ, āvaṭṭabhayaṃ, susukābhayaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri bhayāni udakorohantassa pāṭikaṅkhitabbāni. Evamevaṃ kho, bhikkhave, cattāri bhayāni idhekaccassa kulaputtassa imasmiṃ dhammavinaye agārasmā 5 anagāriyaṃ pabbajitassa 6 pāṭikaṅkhitabbāni. Katamāni cattāri? Ūmibhayaṃ, kumbhīlabhayaṃ, āvaṭṭabhayaṃ, susukābhayaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ඌමිභයං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො කුලපුත්‌තො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො; අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති! තමෙනං තථා පබ්‌බජිතං සමානං සබ්‍රහ්‌මචාරිනො ඔවදන්‌ති අනුසාසන්‌ති – ‘එවං තෙ අභික්‌කමිතබ්‌බං, එවං තෙ පටික්‌කමිතබ්‌බං, එවං තෙ ආලොකෙතබ්‌බං , එවං තෙ විලොකෙතබ්‌බං, එවං තෙ සමිඤ්‌ජිතබ්‌බං, එවං තෙ පසාරිතබ්‌බං, එවං තෙ සඞ්‌ඝාටිපත්‌තචීවරං ධාරෙතබ්‌බ’න්‌ති. තස්‌ස එවං හොති – ‘මයං ඛො පුබ්‌බෙ අගාරියභූතා සමානා අඤ්‌ඤෙ ඔවදාමපි අනුසාසාමපි. ඉමෙ පනම්‌හාකං පුත්‌තමත්‌තා මඤ්‌ඤෙ නත්‌තමත්‌තා මඤ්‌ඤෙ ඔවදිතබ්‌බං අනුසාසිතබ්‌බං මඤ්‌ඤන්‌තී’ති. සො කුපිතො අනත්‌තමනො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ඌමිභයස්‌ස භීතො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තො. ඌමිභයන්‌ති ඛො, භික්‌ඛවෙ, කොධූපායාසස්‌සෙතං අධිවචනං. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ඌමිභයං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, ūmibhayaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto; appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti! Tamenaṃ tathā pabbajitaṃ samānaṃ sabrahmacārino ovadanti anusāsanti – ‘evaṃ te abhikkamitabbaṃ, evaṃ te paṭikkamitabbaṃ, evaṃ te āloketabbaṃ , evaṃ te viloketabbaṃ, evaṃ te samiñjitabbaṃ, evaṃ te pasāritabbaṃ, evaṃ te saṅghāṭipattacīvaraṃ dhāretabba’nti. Tassa evaṃ hoti – ‘mayaṃ kho pubbe agāriyabhūtā samānā aññe ovadāmapi anusāsāmapi. Ime panamhākaṃ puttamattā maññe nattamattā maññe ovaditabbaṃ anusāsitabbaṃ maññantī’ti. So kupito anattamano sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu ūmibhayassa bhīto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvatto. Ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacanaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, ūmibhayaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, කුම්‌භීලභයං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො කුලපුත්‌තො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො; අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති! තමෙනං තථා පබ්‌බජිතං සමානං සබ්‍රහ්‌මචාරිනො ඔවදන්‌ති අනුසාසන්‌ති – ‘ඉදං තෙ ඛාදිතබ්‌බං, ඉදං තෙ න ඛාදිතබ්‌බං, ඉදං තෙ භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, ඉදං තෙ න භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, ඉදං තෙ සායිතබ්‌බං, ඉදං තෙ න සායිතබ්‌බං, ඉදං තෙ පාතබ්‌බං , ඉදං තෙ න පාතබ්‌බං, කප්‌පියං තෙ ඛාදිතබ්‌බං, අකප්‌පියං තෙ න ඛාදිතබ්‌බං, කප්‌පියං තෙ භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, අකප්‌පියං තෙ න භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, කප්‌පියං තෙ සායිතබ්‌බං, අකප්‌පියං තෙ න සායිතබ්‌බං, කප්‌පියං තෙ පාතබ්‌බං, අකප්‌පියං තෙ න පාතබ්‌බං, කාලෙ තෙ ඛාදිතබ්‌බං, විකාලෙ තෙ න ඛාදිතබ්‌බං, කාලෙ තෙ භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, විකාලෙ තෙ න භුඤ්‌ජිතබ්‌බං, කාලෙ තෙ සායිතබ්‌බං, විකාලෙ තෙ න සායිතබ්‌බං, කාලෙ තෙ පාතබ්‌බං, විකාලෙ තෙ න පාතබ්‌බ’න්‌ති. තස්‌ස එවං හොති – ‘මයං ඛො පුබ්‌බෙ අගාරියභූතා සමානා යං ඉච්‌ඡාම තං ඛාදාම, යං න ඉච්‌ඡාම න තං ඛාදාම; යං ඉච්‌ඡාම තං භුඤ්‌ජාම, යං න ඉච්‌ඡාම න තං භුඤ්‌ජාම; යං ඉච්‌ඡාම තං සායාම, යං න ඉච්‌ඡාම න තං සායාම; යං ඉච්‌ඡාම තං පිවාම, යං න ඉච්‌ඡාම න තං පිවාම; කප්‌පියම්‌පි ඛාදාම අකප්‌පියම්‌පි ඛාදාම කප්‌පියම්‌පි භුඤ්‌ජාම අකප්‌පියම්‌පි භුඤ්‌ජාම කප්‌පියම්‌පි සායාම අකප්‌පියම්‌පි සායාම කප්‌පියම්‌පි පිවාම අකප්‌පියම්‌පි පිවාම, කාලෙපි ඛාදාම විකාලෙපි ඛාදාම කාලෙපි භුඤ්‌ජාම විකාලෙපි භුඤ්‌ජාම කාලෙපි සායාම විකාලෙපි සායාම කාලෙපි පිවාම විකාලෙපි පිවාම; යම්‌පි නො සද්‌ධා ගහපතිකා දිවා විකාලෙ පණීතං ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා දෙන්‌ති, තත්‍රපිමෙ 7 මුඛාවරණං මඤ්‌ඤෙ කරොන්‌තී’ති. සො කුපිතො අනත්‌තමනො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු කුම්‌භීලභයස්‌ස භීතො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තො. කුම්‌භීලභයන්‌ති ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඔදරිකත්‌තස්‌සෙතං අධිවචනං. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, කුම්‌භීලභයං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, kumbhīlabhayaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto; appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti! Tamenaṃ tathā pabbajitaṃ samānaṃ sabrahmacārino ovadanti anusāsanti – ‘idaṃ te khāditabbaṃ, idaṃ te na khāditabbaṃ, idaṃ te bhuñjitabbaṃ, idaṃ te na bhuñjitabbaṃ, idaṃ te sāyitabbaṃ, idaṃ te na sāyitabbaṃ, idaṃ te pātabbaṃ , idaṃ te na pātabbaṃ, kappiyaṃ te khāditabbaṃ, akappiyaṃ te na khāditabbaṃ, kappiyaṃ te bhuñjitabbaṃ, akappiyaṃ te na bhuñjitabbaṃ, kappiyaṃ te sāyitabbaṃ, akappiyaṃ te na sāyitabbaṃ, kappiyaṃ te pātabbaṃ, akappiyaṃ te na pātabbaṃ, kāle te khāditabbaṃ, vikāle te na khāditabbaṃ, kāle te bhuñjitabbaṃ, vikāle te na bhuñjitabbaṃ, kāle te sāyitabbaṃ, vikāle te na sāyitabbaṃ, kāle te pātabbaṃ, vikāle te na pātabba’nti. Tassa evaṃ hoti – ‘mayaṃ kho pubbe agāriyabhūtā samānā yaṃ icchāma taṃ khādāma, yaṃ na icchāma na taṃ khādāma; yaṃ icchāma taṃ bhuñjāma, yaṃ na icchāma na taṃ bhuñjāma; yaṃ icchāma taṃ sāyāma, yaṃ na icchāma na taṃ sāyāma; yaṃ icchāma taṃ pivāma, yaṃ na icchāma na taṃ pivāma; kappiyampi khādāma akappiyampi khādāma kappiyampi bhuñjāma akappiyampi bhuñjāma kappiyampi sāyāma akappiyampi sāyāma kappiyampi pivāma akappiyampi pivāma, kālepi khādāma vikālepi khādāma kālepi bhuñjāma vikālepi bhuñjāma kālepi sāyāma vikālepi sāyāma kālepi pivāma vikālepi pivāma; yampi no saddhā gahapatikā divā vikāle paṇītaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā denti, tatrapime 8 mukhāvaraṇaṃ maññe karontī’ti. So kupito anattamano sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu kumbhīlabhayassa bhīto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvatto. Kumbhīlabhayanti kho, bhikkhave, odarikattassetaṃ adhivacanaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, kumbhīlabhayaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ආවට්‌ටභයං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො කුලපුත්‌තො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි, දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො; අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති! සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය ගාමං වා නිගමං වා පිණ්‌ඩාය පවිසති අරක්‌ඛිතෙනෙව කායෙන අරක්‌ඛිතාය වාචාය අරක්‌ඛිතෙන චිත්‌තෙන අනුපට්‌ඨිතාය සතියා අසංවුතෙහි ඉන්‌ද්‍රියෙහි. සො තත්‌ථ පස්‌සති ගහපතිං වා ගහපතිපුත්‌තං වා පඤ්‌චහි කාමගුණෙහි සමප්‌පිතං සමඞ්‌ගීභූතං පරිචාරයමානං. තස්‌ස එවං හොති – ‘මයං ඛො පුබ්‌බෙ අගාරියභූතා සමානා පඤ්‌චහි කාමගුණෙහි සමප්‌පිතා සමඞ්‌ගීභූතා පරිචාරිම්‌හා; සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො පන මෙ කුලෙ භොගා. සක්‌කා භොගෙ ච භුඤ්‌ජිතුං පුඤ්‌ඤානි ච කාතුං. යංනූනාහං සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තිත්‌වා භොගෙ ච භුඤ්‌ජෙය්‍යං පුඤ්‌ඤානි ච කරෙය්‍ය’න්‌ති ! සො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති . අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ආවට්‌ටභයස්‌ස භීතො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තො. ආවට්‌ටභයන්‌ති ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චන්‌නෙතං කාමගුණානං අධිවචනං. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ආවට්‌ටභයං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, āvaṭṭabhayaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi, dukkhehi domanassehi upāyāsehi dukkhotiṇṇo dukkhapareto; appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti! So evaṃ pabbajito samāno pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. So tattha passati gahapatiṃ vā gahapatiputtaṃ vā pañcahi kāmaguṇehi samappitaṃ samaṅgībhūtaṃ paricārayamānaṃ. Tassa evaṃ hoti – ‘mayaṃ kho pubbe agāriyabhūtā samānā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricārimhā; saṃvijjanti kho pana me kule bhogā. Sakkā bhoge ca bhuñjituṃ puññāni ca kātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ puññāni ca kareyya’nti ! So sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati . Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu āvaṭṭabhayassa bhīto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvatto. Āvaṭṭabhayanti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacanaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, āvaṭṭabhayaṃ.
‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, සුසුකාභයං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො කුලපුත්‌තො සද්‌ධා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති – ‘ඔතිණ්‌ණොම්‌හි ජාතියා ජරාය මරණෙන සොකෙහි පරිදෙවෙහි දුක්‌ඛෙහි දොමනස්‌සෙහි උපායාසෙහි, දුක්‌ඛොතිණ්‌ණො දුක්‌ඛපරෙතො; අප්‌පෙව නාම ඉමස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස අන්‌තකිරියා පඤ්‌ඤායෙථා’ති! සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය ගාමං වා නිගමං වා පිණ්‌ඩාය පවිසති අරක්‌ඛිතෙනෙව කායෙන අරක්‌ඛිතාය වාචාය අරක්‌ඛිතෙන චිත්‌තෙන අනුපට්‌ඨිතාය සතියා අසංවුතෙහි ඉන්‌ද්‍රියෙහි. සො තත්‌ථ පස්‌සති මාතුගාමං දුන්‌නිවත්‌ථං වා දුප්‌පාරුතං වා. තස්‌ස මාතුගාමං දිස්‌වා දුන්‌නිවත්‌ථං වා දුප්‌පාරුතං වා රාගො චිත්‌තං අනුද්‌ධංසෙති. සො රාගානුද්‌ධංසිතෙන චිත්‌තෙන සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සුසුකාභයස්‌ස භීතො සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තො. සුසුකාභයන්‌ති ඛො, භික්‌ඛවෙ, මාතුගාමස්‌සෙතං අධිවචනං. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, සුසුකාභයං. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි භයානි ඉධෙකච්‌චස්‌ස කුලපුත්‌තස්‌ස ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතස්‌ස පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බානී’’ති. දුතියං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, susukābhayaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco kulaputto saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto; appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti! So evaṃ pabbajito samāno pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. So tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. Tassa mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu susukābhayassa bhīto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvatto. Susukābhayanti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacanaṃ. Idaṃ vuccati, bhikkhave, susukābhayaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri bhayāni idhekaccassa kulaputtassa imasmiṃ dhammavinaye agārasmā anagāriyaṃ pabbajitassa pāṭikaṅkhitabbānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 2. ඌමිභයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2. ඌමිභයසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
