| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
២. ឩមិភយសុត្តវណ្ណនា
2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
១២២. ទុតិយេ កោធូបាយាសស្សេតំ អធិវចនន្តិ ឯត្ថ កុជ្ឈនដ្ឋេន កោធោ, ស្វេវ ចិត្តស្ស កាយស្ស ច អតិប្បមទ្ទនមថនុប្បាទនេហិ ទឡ្ហអាយាសដ្ឋេន ឧបាយាសោ។ អនេកវារំ បវត្តិត្វា អត្តនា សមវេតំ សត្តំ អជ្ឈោត្ថរិត្វា សីសំ ឧក្ខិបិតុំ អទត្វា ឩមិសទិសតា ទដ្ឋព្ពា។ យថា ហិ ពាហិរំ ឧទកំ ឱតិណ្ណោ ឩមីសុ ឱសីទិត្វា មរតិ, ឯវំ ឥមស្មិំ សាសនេ កោធូបាយាសេ ឱសីទិត្វា វិព្ភមតិ, តស្មា កោធូបាយាសោ ‘‘ឩមិភយ’’ន្តិ វុត្តោ។ ឱទរិកត្តស្សេតំ អធិវចនន្តិ យថា ហិ ពាហិរំ ឧទកំ ឱតិណ្ណោ កុម្ភីលេន ខាទិតោ មរតិ, ឯវំ ឥមស្មិំ សាសនេ ឱទរិកត្តេន ឱទរិកភាវេន អាមិសគេធេន មិច្ឆាជីវេន ជីវិកកប្បនេន នាសិតសីលាទិគុណតាយ ខាទិតធម្មសរីរោ វិព្ភមតិ, តស្មា ឱទរិកត្តំ ‘‘កុម្ភីលភយ’’ន្តិ វុត្តំ។
122. Dutiye kodhūpāyāsassetaṃ adhivacananti ettha kujjhanaṭṭhena kodho, sveva cittassa kāyassa ca atippamaddanamathanuppādanehi daḷhaāyāsaṭṭhena upāyāso. Anekavāraṃ pavattitvā attanā samavetaṃ sattaṃ ajjhottharitvā sīsaṃ ukkhipituṃ adatvā ūmisadisatā daṭṭhabbā. Yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo ūmīsu osīditvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane kodhūpāyāse osīditvā vibbhamati, tasmā kodhūpāyāso ‘‘ūmibhaya’’nti vutto. Odarikattassetaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo kumbhīlena khādito marati, evaṃ imasmiṃ sāsane odarikattena odarikabhāvena āmisagedhena micchājīvena jīvikakappanena nāsitasīlādiguṇatāya khāditadhammasarīro vibbhamati, tasmā odarikattaṃ ‘‘kumbhīlabhaya’’nti vuttaṃ.
អនុបដ្ឋិតាយ សតិយាតិ កាយគតំ សតិំ អនុដ្ឋាបេត្វា។ អសំវុតេហីតិ អបិហិតេហិ។ បញ្ចន្នេតំ កាមគុណានំ អធិវចនន្តិ យថា ហិ ពាហិរំ ឧទកំ ឱតិណ្ណោ អាវដ្ដេ និមុជ្ជិត្វា មរតិ, ឯវំ ឥមស្មិំ សាសនេ បព្ពជិតោ បញ្ចកាមគុណាវដ្ដេ និមុជ្ជិត្វា វិព្ភមតិ។ កាមរាគាភិភូតោ ហិ សត្តោ ឥតោ ច ឯត្តោ, ឯត្តោ ច ឥតោតិ ឯវំ មនាបិយរូបាទិវិសយសង្ខាតេ អាវដ្ដេ អត្តានំ សំសារេត្វា យថា តតោ ពហិភូតេ នេក្ខម្មេ ចិត្តម្បិ ន ឧប្បាទេតិ, ឯវំ អាវដ្ដេត្វា ព្យសនាបាទនេន កាមគុណានំ អាវដ្ដសទិសតា ទដ្ឋព្ពា។
Anupaṭṭhitāya satiyāti kāyagataṃ satiṃ anuṭṭhāpetvā. Asaṃvutehīti apihitehi. Pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacananti yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo āvaṭṭe nimujjitvā marati, evaṃ imasmiṃ sāsane pabbajito pañcakāmaguṇāvaṭṭe nimujjitvā vibbhamati. Kāmarāgābhibhūto hi satto ito ca etto, etto ca itoti evaṃ manāpiyarūpādivisayasaṅkhāte āvaṭṭe attānaṃ saṃsāretvā yathā tato bahibhūte nekkhamme cittampi na uppādeti, evaṃ āvaṭṭetvā byasanāpādanena kāmaguṇānaṃ āvaṭṭasadisatā daṭṭhabbā.
អនុទ្ធំសេតីតិ កិលមេតិ វិលោលតិ។ រាគានុទ្ធំសិតេនាតិ រាគេន អនុទ្ធំសិតេន។ មាតុគាមស្សេតំ អធិវចនន្តិ។ យថា ហិ ពាហិរំ ឧទកំ ឱតិណ្ណោ ចណ្ឌមច្ឆំ អាគម្ម លទ្ធប្បហារោ មរតិ, ឯវំ ឥមស្មិំ សាសនេ មាតុគាមំ អារព្ភ ឧប្បន្នកាមរាគោ វិព្ភមតិ, តស្មា មាតុគាមោ ‘‘សុសុកាភយ’’ន្តិ វុត្តោ។ មាតុគាមោ ហិ យោនិសោមនសិការរហិតំ អធីរបុរិសំ ឥត្ថិកុត្តភូតេហិ អត្តនោ ហាសភាវវិលាសេហិ អភិភុយ្យ គហេត្វា ធីរជាតិកម្បិ អត្តនោ រូបាទីហិ សម្បលោភនវសេន អនវសេសំ អត្តនោ ឧបការធម្មេ សីលាទិកេ សម្បាទេតុំ អសមត្ថំ ករោន្តោ អនយព្យសនំ បាបេតិ។
Anuddhaṃsetīti kilameti vilolati. Rāgānuddhaṃsitenāti rāgena anuddhaṃsitena. Mātugāmassetaṃ adhivacananti. Yathā hi bāhiraṃ udakaṃ otiṇṇo caṇḍamacchaṃ āgamma laddhappahāro marati, evaṃ imasmiṃ sāsane mātugāmaṃ ārabbha uppannakāmarāgo vibbhamati, tasmā mātugāmo ‘‘susukābhaya’’nti vutto. Mātugāmo hi yonisomanasikārarahitaṃ adhīrapurisaṃ itthikuttabhūtehi attano hāsabhāvavilāsehi abhibhuyya gahetvā dhīrajātikampi attano rūpādīhi sampalobhanavasena anavasesaṃ attano upakāradhamme sīlādike sampādetuṃ asamatthaṃ karonto anayabyasanaṃ pāpeti.
ឥមានិ បន ចត្តារិ ភយានិ ភាយិត្វា យថា ឧទកំ អនោរោហន្តស្ស ឧទកំ និស្សាយ ឧទកបិបាសាវិនយនំ សរីរសុទ្ធិបរិឡាហូបសមោ កាយឧតុគ្គាហាបនន្តិ, ឯវមាទិ អានិសំសោ នត្ថិ, ឯវមេវំ ឥមានិ ចត្តារិ ភយានិ ភាយិត្វា សាសនេ អបព្ពជន្តស្សបិ ឥមំ សាសនំ និស្សាយ សង្ខេបតោ វដ្ដទុក្ខូបសមោ, វិត្ថារតោ បន សីលានិសំសាទិវសេន អនេកវិធោ អានិសំសោ នត្ថិ។ យថា បន ឥមានិ ចត្តារិ ភយានិ អភាយិត្វា ឧទកំ ឱរោហន្តស្ស វុត្តប្បការោ អានិសំសោ ហោតិ, ឯវំ ឥមានិ អភាយិត្វា សាសនេ បព្ពជន្តស្សបិ វុត្តប្បការោ អានិសំសោ ហោតិ។ មហាធម្មរក្ខិតត្ថេរោ បនាហ ‘‘ចត្តារិ ភយានិ ភាយិត្វា ឧទកំ អនោតរន្តោ សោតំ ឆិន្ទិត្វា បរតីរំ បាបុណិតុំ ន សក្កោតិ, អភាយិត្វា ឱតរន្តោ សក្កោតិ, ឯវមេវំ ភាយិត្វា សាសនេ អបព្ពជន្តោបិ តណ្ហាសោតំ ឆិន្ទិត្វា និព្ពានបារំ ទដ្ឋុំ ន សក្កោតិ, អភាយិត្វា បព្ពជន្តោ សក្កោតី’’តិ។
Imāni pana cattāri bhayāni bhāyitvā yathā udakaṃ anorohantassa udakaṃ nissāya udakapipāsāvinayanaṃ sarīrasuddhipariḷāhūpasamo kāyautuggāhāpananti, evamādi ānisaṃso natthi, evamevaṃ imāni cattāri bhayāni bhāyitvā sāsane apabbajantassapi imaṃ sāsanaṃ nissāya saṅkhepato vaṭṭadukkhūpasamo, vitthārato pana sīlānisaṃsādivasena anekavidho ānisaṃso natthi. Yathā pana imāni cattāri bhayāni abhāyitvā udakaṃ orohantassa vuttappakāro ānisaṃso hoti, evaṃ imāni abhāyitvā sāsane pabbajantassapi vuttappakāro ānisaṃso hoti. Mahādhammarakkhitatthero panāha ‘‘cattāri bhayāni bhāyitvā udakaṃ anotaranto sotaṃ chinditvā paratīraṃ pāpuṇituṃ na sakkoti, abhāyitvā otaranto sakkoti, evamevaṃ bhāyitvā sāsane apabbajantopi taṇhāsotaṃ chinditvā nibbānapāraṃ daṭṭhuṃ na sakkoti, abhāyitvā pabbajanto sakkotī’’ti.
ឩមិភយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ūmibhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ២. ឩមិភយសុត្តំ • 2. Ūmibhayasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. ឩមិភយសុត្តវណ្ណនា • 2. Ūmibhayasuttavaṇṇanā
