Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
౨. ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదవణ్ణనా
2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
౬౦౯. తేన సమయేనాతి ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదం. తత్థ న యాపేతీతి సో కిర యది అరియసావకో నాభవిస్సా, అఞ్ఞథత్తమ్పి అగమిస్సా, ఏవం తేహి ఉబ్బాళ్హో, సోతాపన్నత్తా పన కేవలం సరీరేనేవ న యాపేతి, తేన వుత్తం – ‘‘అత్తనాపి న యాపేతి, పుత్తదారాపిస్స కిలమన్తీ’’తి.
609.Tena samayenāti ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ. Tattha na yāpetīti so kira yadi ariyasāvako nābhavissā, aññathattampi agamissā, evaṃ tehi ubbāḷho, sotāpannattā pana kevalaṃ sarīreneva na yāpeti, tena vuttaṃ – ‘‘attanāpi na yāpeti, puttadārāpissa kilamantī’’ti.
౬౧౨-౩. ఊనపఞ్చబన్ధనేనాతి ఏత్థ ఊనాని పఞ్చ బన్ధనాని అస్సాతి ఊనపఞ్చబన్ధనో, నాస్స పఞ్చ బన్ధనాని పూరేన్తీతి అత్థో, తేన ఊనపఞ్చబన్ధనేన. ఇత్థమ్భూతస్స లక్ఖణే కరణవచనం. తత్థ యస్మా అబన్ధనస్సాపి పఞ్చ బన్ధనాని న పూరేన్తి, సబ్బసో నత్థితాయ, తస్మా పదభాజనే ‘‘అబన్ధనో వా’’తిఆది వుత్తం . ‘‘ఊనపఞ్చబన్ధనేనా’’తి చ వుత్తత్తా యస్స పఞ్చబన్ధనో పత్తో హోతి, తస్స సో అపత్తో, తస్మా అఞ్ఞం విఞ్ఞాపేతుం వట్టతి. బన్ధనఞ్చ నామేతం యస్మా బన్ధనోకాసే సతి హోతి, అసతి న హోతి, తస్మా తస్స లక్ఖణం దస్సేతుం ‘‘అబన్ధనోకాసో నామా’’తిఆది వుత్తం.
612-3.Ūnapañcabandhanenāti ettha ūnāni pañca bandhanāni assāti ūnapañcabandhano, nāssa pañca bandhanāni pūrentīti attho, tena ūnapañcabandhanena. Itthambhūtassa lakkhaṇe karaṇavacanaṃ. Tattha yasmā abandhanassāpi pañca bandhanāni na pūrenti, sabbaso natthitāya, tasmā padabhājane ‘‘abandhano vā’’tiādi vuttaṃ . ‘‘Ūnapañcabandhanenā’’ti ca vuttattā yassa pañcabandhano patto hoti, tassa so apatto, tasmā aññaṃ viññāpetuṃ vaṭṭati. Bandhanañca nāmetaṃ yasmā bandhanokāse sati hoti, asati na hoti, tasmā tassa lakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘abandhanokāso nāmā’’tiādi vuttaṃ.
ద్వఙ్గులా రాజి న హోతీతి ముఖవట్టితో హేట్ఠా ద్వఙ్గులప్పమాణా ఏకాపి రాజి న హోతి. యస్స ద్వఙ్గులా రాజి హోతీతి యస్స పన తాదిసా ఏకా రాజి హోతి, సో తస్సా రాజియా హేట్ఠిమపరియన్తే పత్తవేధకేన విజ్ఝిత్వా పచిత్వా సుత్తరజ్జుక-మకచిరజ్జుకాదీహి వా తిపుసుత్తకేన వా బన్ధితబ్బో, తం బన్ధనం ఆమిసస్స అలగ్గనత్థం తిపుపట్టకేన వా కేనచి బద్ధసిలేసేన వా పటిచ్ఛాదేతబ్బం. సో చ పత్తో అధిట్ఠహిత్వా పరిభుఞ్జితబ్బో, సుఖుమం వా ఛిద్దం కత్వా బన్ధితబ్బో. సుద్ధేహి పన మధుసిత్థకలాఖాసజ్జులసాదీహి బన్ధితుం న వట్టతి. ఫాణితం ఝాపేత్వా పాసాణచుణ్ణేన బన్ధితుం వట్టతి. ముఖవట్టిసమీపే పన పత్తవేధకేన విజ్ఝియమానో కపాలస్స బహలత్తా భిజ్జతి, తస్మా హేట్ఠా విజ్ఝితబ్బో. యస్స పన ద్వే రాజియో ఏకాయేవ వా చతురఙ్గులా, తస్స ద్వే బన్ధనాని దాతబ్బాని. యస్స తిస్సో ఏకాయేవ వా ఛళఙ్గులా, తస్స తీణి. యస్స చతస్సో ఏకాయేవ వా అట్ఠఙ్గులా, తస్స చత్తారి. యస్స పఞ్చ ఏకాయేవ వా దసఙ్గులా, సో బద్ధోపి అబద్ధోపి అపత్తోయేవ, అఞ్ఞో విఞ్ఞాపేతబ్బో. ఏస తావ మత్తికాపత్తే వినిచ్ఛయో.
Dvaṅgulā rāji na hotīti mukhavaṭṭito heṭṭhā dvaṅgulappamāṇā ekāpi rāji na hoti. Yassa dvaṅgulā rāji hotīti yassa pana tādisā ekā rāji hoti, so tassā rājiyā heṭṭhimapariyante pattavedhakena vijjhitvā pacitvā suttarajjuka-makacirajjukādīhi vā tipusuttakena vā bandhitabbo, taṃ bandhanaṃ āmisassa alagganatthaṃ tipupaṭṭakena vā kenaci baddhasilesena vā paṭicchādetabbaṃ. So ca patto adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabbo, sukhumaṃ vā chiddaṃ katvā bandhitabbo. Suddhehi pana madhusitthakalākhāsajjulasādīhi bandhituṃ na vaṭṭati. Phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭati. Mukhavaṭṭisamīpe pana pattavedhakena vijjhiyamāno kapālassa bahalattā bhijjati, tasmā heṭṭhā vijjhitabbo. Yassa pana dve rājiyo ekāyeva vā caturaṅgulā, tassa dve bandhanāni dātabbāni. Yassa tisso ekāyeva vā chaḷaṅgulā, tassa tīṇi. Yassa catasso ekāyeva vā aṭṭhaṅgulā, tassa cattāri. Yassa pañca ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyeva, añño viññāpetabbo. Esa tāva mattikāpatte vinicchayo.
అయోపత్తే పన సచేపి పఞ్చ వా అతిరేకాని వా ఛిద్దాని హోన్తి, తాని చే అయచుణ్ణేన వా ఆణియా వా లోహమణ్డలకేన వా బద్ధాని మట్ఠాని హోన్తి, స్వేవ పత్తో పరిభుఞ్జితబ్బో, న అఞ్ఞో విఞ్ఞాపేతబ్బో. అథ పన ఏకమ్పి ఛిద్దం మహన్తం హోతి, లోహమణ్డలకేన బద్ధమ్పి మట్ఠం న హోతి, పత్తే ఆమిసం లగ్గతి, అకప్పియో హోతి, అయం అపత్తో. అఞ్ఞో విఞ్ఞాపేతబ్బో.
Ayopatte pana sacepi pañca vā atirekāni vā chiddāni honti, tāni ce ayacuṇṇena vā āṇiyā vā lohamaṇḍalakena vā baddhāni maṭṭhāni honti, sveva patto paribhuñjitabbo, na añño viññāpetabbo. Atha pana ekampi chiddaṃ mahantaṃ hoti, lohamaṇḍalakena baddhampi maṭṭhaṃ na hoti, patte āmisaṃ laggati, akappiyo hoti, ayaṃ apatto. Añño viññāpetabbo.
౬౧౫. థేరో వత్తబ్బోతి పత్తే ఆనిసంసం దస్సేత్వా ‘‘అయం, భన్తే, పత్తో పమాణయుత్తో సున్దరో థేరానురూపో, తం గణ్హథా’’తి వత్తబ్బో. యో న గణ్హేయ్యాతి అనుకమ్పాయ న గణ్హన్తస్స దుక్కటం. యో పన సన్తుట్ఠియా ‘‘కిం మే అఞ్ఞేన పత్తేనా’’తి న గణ్హాతి, తస్స అనాపత్తి. పత్తపరియన్తోతి ఏవం పరివత్తేత్వా పరియన్తే ఠితపత్తో.
615.Thero vattabboti patte ānisaṃsaṃ dassetvā ‘‘ayaṃ, bhante, patto pamāṇayutto sundaro therānurūpo, taṃ gaṇhathā’’ti vattabbo. Yo na gaṇheyyāti anukampāya na gaṇhantassa dukkaṭaṃ. Yo pana santuṭṭhiyā ‘‘kiṃ me aññena pattenā’’ti na gaṇhāti, tassa anāpatti. Pattapariyantoti evaṃ parivattetvā pariyante ṭhitapatto.
న అదేసేతి మఞ్చపీఠఛత్తనాగదన్తకాదికే అదేసే, న నిక్ఖిపితబ్బో. యత్థ పురిమం సున్దరం పత్తం ఠపేతి, తత్థేవ ఠపేతబ్బో. పత్తస్స హి నిక్ఖిపనదేసో ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, ఆధారక’’న్తిఆదినా నయేన ఖన్ధకే వుత్తోయేవ.
Na adeseti mañcapīṭhachattanāgadantakādike adese, na nikkhipitabbo. Yattha purimaṃ sundaraṃ pattaṃ ṭhapeti, tattheva ṭhapetabbo. Pattassa hi nikkhipanadeso ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ādhāraka’’ntiādinā nayena khandhake vuttoyeva.
న అభోగేనాతి యాగురన్ధనరజనపచనాదినా అపరిభోగేన న పరిభుఞ్జితబ్బో. అన్తరామగ్గే పన బ్యాధిమ్హి ఉప్పన్నే అఞ్ఞస్మిం భాజనే అసతి మత్తికాయ లిమ్పేత్వా యాగుం వా పచితుం ఉదకం వా తాపేతుం వట్టతి.
Naabhogenāti yāgurandhanarajanapacanādinā aparibhogena na paribhuñjitabbo. Antarāmagge pana byādhimhi uppanne aññasmiṃ bhājane asati mattikāya limpetvā yāguṃ vā pacituṃ udakaṃ vā tāpetuṃ vaṭṭati.
న విస్సజ్జేతబ్బోతి అఞ్ఞస్స న దాతబ్బో. సచే పన సద్ధివిహారికో వా అన్తేవాసికో వా అఞ్ఞం వరపత్తం ఠపేత్వా ‘‘అయం మయ్హం సారుప్పో, అయం థేరస్సా’’తి గణ్హాతి, వట్టతి. అఞ్ఞో వా తం గహేత్వా అత్తనో పత్తం దేతి, వట్టతి. ‘‘మయ్హమేవ పత్తం ఆహరా’’తి వత్తబ్బకిచ్చం నత్థి.
Na vissajjetabboti aññassa na dātabbo. Sace pana saddhivihāriko vā antevāsiko vā aññaṃ varapattaṃ ṭhapetvā ‘‘ayaṃ mayhaṃ sāruppo, ayaṃ therassā’’ti gaṇhāti, vaṭṭati. Añño vā taṃ gahetvā attano pattaṃ deti, vaṭṭati. ‘‘Mayhameva pattaṃ āharā’’ti vattabbakiccaṃ natthi.
౬౧౭. పవారితానన్తి ఏత్థ సఙ్ఘవసేన పవారితట్ఠానే పఞ్చబన్ధనేనేవ వట్టతి. పుగ్గలవసేన పవారితట్ఠానే ఊనపఞ్చబన్ధనేనాపి వట్టతీతి కురున్దియం వుత్తం. సేసమేత్థ ఉత్తానత్థమేవ.
617.Pavāritānanti ettha saṅghavasena pavāritaṭṭhāne pañcabandhaneneva vaṭṭati. Puggalavasena pavāritaṭṭhāne ūnapañcabandhanenāpi vaṭṭatīti kurundiyaṃ vuttaṃ. Sesamettha uttānatthameva.
ఛసముట్ఠానం , కిరియం, నోసఞ్ఞావిమోక్ఖం, అచిత్తకం, పణ్ణత్తివజ్జం, కాయకమ్మవచీకమ్మం, తిచిత్తం, తివేదనన్తి.
Chasamuṭṭhānaṃ , kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammavacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదం • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౨. ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౨. ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౨. ఊనపఞ్చబన్ధనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā