| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
၆၁၀. ဒုတိယသိက္ခာပဒေ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရတီတိ ပာဠိပဒသ္သ ဟတ္ထေသု လဘိတဗ္ဗပိဏ္ဍတ္ထာယ စရတီတိ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
610. Dutiyasikkhāpade hatthesu piṇḍāya caratīti pāḷipadassa hatthesu labhitabbapiṇḍatthāya caratīti attho veditabbo.
၆၁၂-၆၁၃. ‘‘တသ္သ သော အပတ္တောတိ ဝစနတော သော ပတ္တော အဓိဋ္ဌာနမ္ပိ ဝိဇဟတိ အပတ္တတ္တာ။ အပတ္တဘာဝတောယေဝ ဟိ ‘ပဉ္စဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတီ’တိ ပာဠိယံ န ဝုတ္တ’’န္တိ တီသုပိ ဂဏ္ဌိပဒေသု ဝုတ္တံ။ ကေစိ ပန ‘‘အပတ္တောတိ ဣဒံ ‘အညံ ပတ္တံ ဝိညာပေတုံ ဝဋ္ဋတီ’တိ ဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တံ, သော ပန ပတ္တော အဓိဋ္ဌာနံ န ဝိဇဟတီ’’တိ ဝဒန္တိ, တံ ယုတ္တံ ဝိယ ဒိသ္သတိ ‘‘ယသ္သ ပဉ္စ ဧကာယေဝ ဝာ ဒသင္ဂုလာ, သော ဗဒ္ဓောပိ အဗဒ္ဓောပိ အပတ္တောယေဝာ’’တိ ဝက္ခမာနတ္တာ။ န ဟိ မုခဝဋ္ဋိယာ ပဉ္စသု ဌာနေသု ဒ္ဝင္ဂုလမတ္တာဟိ ရာဇီဟိ အဓိဋ္ဌာနံ ဝိဇဟတီတိ သက္ကာ ဝတ္တုံ, ဧကာယ ပန ရာဇိယာ ဒသင္ဂုလာယ သစေ တတ္ထ ဝုတ္တပ္ပမာဏော ဆိဒ္ဒော ပညာယတိ, ဆိဒ္ဒေနေဝ အဓိဋ္ဌာနဝိဇဟနံ သိယာတိ ယုတ္တံ ဝတ္တုံ။ ဗန္ဓနောကာသေ သတိ အသတိ ဝာ ဗန္ဓနဝိရဟိတော ပတ္တော အဗန္ဓနောတိ ဝုတ္တော, ဗန္ဓနောကာသဝိရဟိတောယေဝ ပန အဗန္ဓနောကာသောတိ ဝုတ္တော။
612-613.‘‘Tassaso apattoti vacanato so patto adhiṭṭhānampi vijahati apattattā. Apattabhāvatoyeva hi ‘pañcabandhanaṃ pattaṃ cetāpetī’ti pāḷiyaṃ na vutta’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘apattoti idaṃ ‘aññaṃ pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatī’ti dassanatthaṃ vuttaṃ, so pana patto adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ viya dissati ‘‘yassa pañca ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyevā’’ti vakkhamānattā. Na hi mukhavaṭṭiyā pañcasu ṭhānesu dvaṅgulamattāhi rājīhi adhiṭṭhānaṃ vijahatīti sakkā vattuṃ, ekāya pana rājiyā dasaṅgulāya sace tattha vuttappamāṇo chiddo paññāyati, chiddeneva adhiṭṭhānavijahanaṃ siyāti yuttaṃ vattuṃ. Bandhanokāse sati asati vā bandhanavirahito patto abandhanoti vutto, bandhanokāsavirahitoyeva pana abandhanokāsoti vutto.
တိပုသုတ္တကေန ဝာ ဗန္ဓိတ္ဝာတိ ဧတ္ထ ‘‘ဗန္ဓိတဗ္ဗော’’တိ ပာဌော ဂဟေတဗ္ဗော။ ပုရာဏပောတ္ထကေပိ ဟိ အယမေဝ ပာဌော ဒိသ္သတိ။ သုဒ္ဓေဟိ။ပေ.။ န ဝဋ္ဋတီတိ ဣဒံ ဥဏ္ဟဘောဇနေ ပက္ခိတ္တေ ဝိလီယမာနတ္တာ ဝုတ္တံ။ ဖာဏိတံ ဈာပေတ္ဝာ ပာသာဏစုဏ္ဏေန ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ပာသာဏစုဏ္ဏေန သဒ္ဓိံ ဖာဏိတံ ပစိတ္ဝာ တထာပက္ကေန ပာသာဏစုဏ္ဏေန ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
Tipusuttakena vā bandhitvāti ettha ‘‘bandhitabbo’’ti pāṭho gahetabbo. Purāṇapotthakepi hi ayameva pāṭho dissati. Suddhehi…pe… na vaṭṭatīti idaṃ uṇhabhojane pakkhitte vilīyamānattā vuttaṃ. Phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭatīti pāsāṇacuṇṇena saddhiṃ phāṇitaṃ pacitvā tathāpakkena pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭati.
၆၁၅. အနုကမ္ပာယ န ဂဏ္ဟန္တသ္သ ဒုက္ကဋန္တိ ဝုတ္တတ္တာ ယသ္သ သော ပတ္တော န ရုစ္စတိ, တသ္သပိ အဂဏ္ဟန္တသ္သ အနာပတ္တိ။ တေနေဝ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသီက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ) ဝုတ္တံ ‘‘သစေ ထေရသ္သ ပတ္တော န ရုစ္စတိ, အပ္ပိစ္ဆတာယ ဝာ န ဂဏ္ဟာတိ, ဝဋ္ဋတီ’’တိ။ ပတ္တပရိယန္တောတိ ပရိယန္တပတ္တော, အဝသာနပတ္တောတိ အတ္ထော။ ‘‘သင္ဃမဇ္ဈေ ပတ္တံ ဂာဟာပေန္တေန အလဇ္ဇိံ အဂာဟာပေတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာဓာရကန္တိ ဝုတ္တတ္တာ ပီဌာဒီသု ယတ္ထ ကတ္ထစိ အာဓာရံ ဌပေတ္ဝာ တတ္ထ ပတ္တံ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ အာဓာရဌပနောကာသသ္သ အနိယမိတတ္တာ’’တိ ဝဒန္တိ။ အပရိဘောဂေနာတိ အယုတ္တပရိဘောဂေန။
615.Anukampāya na gaṇhantassa dukkaṭanti vuttattā yassa so patto na ruccati, tassapi agaṇhantassa anāpatti. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. ūnapañcabandhanasīkkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘sace therassa patto na ruccati, appicchatāya vā na gaṇhāti, vaṭṭatī’’ti. Pattapariyantoti pariyantapatto, avasānapattoti attho. ‘‘Saṅghamajjhe pattaṃ gāhāpentena alajjiṃ agāhāpetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. ‘‘Anujānāmi bhikkhave ādhārakanti vuttattā pīṭhādīsu yattha katthaci ādhāraṃ ṭhapetvā tattha pattaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati ādhāraṭhapanokāsassa aniyamitattā’’ti vadanti. Aparibhogenāti ayuttaparibhogena.
၆၁၆. ပာဠိယံ ‘‘အဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ ဒ္ဝိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ။ စတုဗန္ဓနံ။ အဗန္ဓနောကာသံ။ ဧက။ ဒ္ဝိ။ တိ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတီ’’တိ ဧဝံ ဧကေကေန ပတ္တေန ဒသဓာ ဒသဝိဓံ ပတ္တံ စေတာပနဝသေန ဧကနိသ္သဂ္ဂိယပာစိတ္တိယသတံ ဝုတ္တံ။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ ပမာဏယုတ္တံ အဂ္ဂဟိတကာဠဝဏ္ဏမ္ပိ ပတ္တံ ဝိညာပေန္တသ္သ အာပတ္တိယေဝာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဓိဋ္ဌာနုပဂပတ္တသ္သ ဦနပဉ္စဗန္ဓနတာ, အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ, အကတဝိညတ္တိ, တာယ စ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ စတ္တာရိ အင္ဂာနိ။
616. Pāḷiyaṃ ‘‘abandhanena pattena abandhanaṃ pattaṃ. Ekabandhanaṃ pattaṃ… dvibandhanaṃ pattaṃ… tibandhanaṃ… catubandhanaṃ… abandhanokāsaṃ… eka… dvi… ti… catubandhanokāsaṃ pattaṃ cetāpetī’’ti evaṃ ekekena pattena dasadhā dasavidhaṃ pattaṃ cetāpanavasena ekanissaggiyapācittiyasataṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sikkhāpade pamāṇayuttaṃ aggahitakāḷavaṇṇampi pattaṃ viññāpentassa āpattiyevāti daṭṭhabbaṃ. Adhiṭṭhānupagapattassa ūnapañcabandhanatā, attuddesikatā, akataviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni.
ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒံ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
