Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
೬೧೦. ದುತಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಹತ್ಥೇಸು ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರತೀತಿ ಪಾಳಿಪದಸ್ಸ ಹತ್ಥೇಸು ಲಭಿತಬ್ಬಪಿಣ್ಡತ್ಥಾಯ ಚರತೀತಿ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
610. Dutiyasikkhāpade hatthesu piṇḍāya caratīti pāḷipadassa hatthesu labhitabbapiṇḍatthāya caratīti attho veditabbo.
೬೧೨-೬೧೩. ‘‘ತಸ್ಸ ಸೋ ಅಪತ್ತೋತಿ ವಚನತೋ ಸೋ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಮ್ಪಿ ವಿಜಹತಿ ಅಪತ್ತತ್ತಾ। ಅಪತ್ತಭಾವತೋಯೇವ ಹಿ ‘ಪಞ್ಚಬನ್ಧನಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇತೀ’ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ನ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ತೀಸುಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಅಪತ್ತೋತಿ ಇದಂ ‘ಅಞ್ಞಂ ಪತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’ತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ, ಸೋ ಪನ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ನ ವಿಜಹತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ಯುತ್ತಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ ‘‘ಯಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಏಕಾಯೇವ ವಾ ದಸಙ್ಗುಲಾ, ಸೋ ಬದ್ಧೋಪಿ ಅಬದ್ಧೋಪಿ ಅಪತ್ತೋಯೇವಾ’’ತಿ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ। ನ ಹಿ ಮುಖವಟ್ಟಿಯಾ ಪಞ್ಚಸು ಠಾನೇಸು ದ್ವಙ್ಗುಲಮತ್ತಾಹಿ ರಾಜೀಹಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ವಿಜಹತೀತಿ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ, ಏಕಾಯ ಪನ ರಾಜಿಯಾ ದಸಙ್ಗುಲಾಯ ಸಚೇ ತತ್ಥ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣೋ ಛಿದ್ದೋ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಛಿದ್ದೇನೇವ ಅಧಿಟ್ಠಾನವಿಜಹನಂ ಸಿಯಾತಿ ಯುತ್ತಂ ವತ್ತುಂ। ಬನ್ಧನೋಕಾಸೇ ಸತಿ ಅಸತಿ ವಾ ಬನ್ಧನವಿರಹಿತೋ ಪತ್ತೋ ಅಬನ್ಧನೋತಿ ವುತ್ತೋ, ಬನ್ಧನೋಕಾಸವಿರಹಿತೋಯೇವ ಪನ ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸೋತಿ ವುತ್ತೋ।
612-613.‘‘Tassaso apattoti vacanato so patto adhiṭṭhānampi vijahati apattattā. Apattabhāvatoyeva hi ‘pañcabandhanaṃ pattaṃ cetāpetī’ti pāḷiyaṃ na vutta’’nti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘apattoti idaṃ ‘aññaṃ pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatī’ti dassanatthaṃ vuttaṃ, so pana patto adhiṭṭhānaṃ na vijahatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ viya dissati ‘‘yassa pañca ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyevā’’ti vakkhamānattā. Na hi mukhavaṭṭiyā pañcasu ṭhānesu dvaṅgulamattāhi rājīhi adhiṭṭhānaṃ vijahatīti sakkā vattuṃ, ekāya pana rājiyā dasaṅgulāya sace tattha vuttappamāṇo chiddo paññāyati, chiddeneva adhiṭṭhānavijahanaṃ siyāti yuttaṃ vattuṃ. Bandhanokāse sati asati vā bandhanavirahito patto abandhanoti vutto, bandhanokāsavirahitoyeva pana abandhanokāsoti vutto.
ತಿಪುಸುತ್ತಕೇನ ವಾ ಬನ್ಧಿತ್ವಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಬನ್ಧಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಪಾಠೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಪುರಾಣಪೋತ್ಥಕೇಪಿ ಹಿ ಅಯಮೇವ ಪಾಠೋ ದಿಸ್ಸತಿ। ಸುದ್ಧೇಹಿ…ಪೇ॰… ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ಇದಂ ಉಣ್ಹಭೋಜನೇ ಪಕ್ಖಿತ್ತೇ ವಿಲೀಯಮಾನತ್ತಾ ವುತ್ತಂ। ಫಾಣಿತಂ ಝಾಪೇತ್ವಾ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಬನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತೀತಿ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಫಾಣಿತಂ ಪಚಿತ್ವಾ ತಥಾಪಕ್ಕೇನ ಪಾಸಾಣಚುಣ್ಣೇನ ಬನ್ಧಿತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
Tipusuttakena vā bandhitvāti ettha ‘‘bandhitabbo’’ti pāṭho gahetabbo. Purāṇapotthakepi hi ayameva pāṭho dissati. Suddhehi…pe… na vaṭṭatīti idaṃ uṇhabhojane pakkhitte vilīyamānattā vuttaṃ. Phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭatīti pāsāṇacuṇṇena saddhiṃ phāṇitaṃ pacitvā tathāpakkena pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭati.
೬೧೫. ಅನುಕಮ್ಪಾಯ ನ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಯಸ್ಸ ಸೋ ಪತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಸಪಿ ಅಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ। ತೇನೇವ ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸೀಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಚೇ ಥೇರಸ್ಸ ಪತ್ತೋ ನ ರುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ, ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಪತ್ತಪರಿಯನ್ತೋತಿ ಪರಿಯನ್ತಪತ್ತೋ, ಅವಸಾನಪತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಪತ್ತಂ ಗಾಹಾಪೇನ್ತೇನ ಅಲಜ್ಜಿಂ ಅಗಾಹಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ ಭಿಕ್ಖವೇ ಆಧಾರಕನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪೀಠಾದೀಸು ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಆಧಾರಂ ಠಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಪತ್ತಂ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಆಧಾರಠಪನೋಕಾಸಸ್ಸ ಅನಿಯಮಿತತ್ತಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಪರಿಭೋಗೇನಾತಿ ಅಯುತ್ತಪರಿಭೋಗೇನ।
615.Anukampāya na gaṇhantassa dukkaṭanti vuttattā yassa so patto na ruccati, tassapi agaṇhantassa anāpatti. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. ūnapañcabandhanasīkkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘sace therassa patto na ruccati, appicchatāya vā na gaṇhāti, vaṭṭatī’’ti. Pattapariyantoti pariyantapatto, avasānapattoti attho. ‘‘Saṅghamajjhe pattaṃ gāhāpentena alajjiṃ agāhāpetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. ‘‘Anujānāmi bhikkhave ādhārakanti vuttattā pīṭhādīsu yattha katthaci ādhāraṃ ṭhapetvā tattha pattaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati ādhāraṭhapanokāsassa aniyamitattā’’ti vadanti. Aparibhogenāti ayuttaparibhogena.
೬೧೬. ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಅಬನ್ಧನೇನ ಪತ್ತೇನ ಅಬನ್ಧನಂ ಪತ್ತಂ। ಏಕಬನ್ಧನಂ ಪತ್ತಂ… ದ್ವಿಬನ್ಧನಂ ಪತ್ತಂ… ತಿಬನ್ಧನಂ… ಚತುಬನ್ಧನಂ… ಅಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ… ಏಕ… ದ್ವಿ… ತಿ… ಚತುಬನ್ಧನೋಕಾಸಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪೇತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಏಕೇಕೇನ ಪತ್ತೇನ ದಸಧಾ ದಸವಿಧಂ ಪತ್ತಂ ಚೇತಾಪನವಸೇನ ಏಕನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಸತಂ ವುತ್ತಂ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪಮಾಣಯುತ್ತಂ ಅಗ್ಗಹಿತಕಾಳವಣ್ಣಮ್ಪಿ ಪತ್ತಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೇವಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪಗಪತ್ತಸ್ಸ ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನತಾ, ಅತ್ತುದ್ದೇಸಿಕತಾ, ಅಕತವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
616. Pāḷiyaṃ ‘‘abandhanena pattena abandhanaṃ pattaṃ. Ekabandhanaṃ pattaṃ… dvibandhanaṃ pattaṃ… tibandhanaṃ… catubandhanaṃ… abandhanokāsaṃ… eka… dvi… ti… catubandhanokāsaṃ pattaṃ cetāpetī’’ti evaṃ ekekena pattena dasadhā dasavidhaṃ pattaṃ cetāpanavasena ekanissaggiyapācittiyasataṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sikkhāpade pamāṇayuttaṃ aggahitakāḷavaṇṇampi pattaṃ viññāpentassa āpattiyevāti daṭṭhabbaṃ. Adhiṭṭhānupagapattassa ūnapañcabandhanatā, attuddesikatā, akataviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni.
ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ಊನಪಞ್ಚಬನ್ಧನಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Ūnapañcabandhanasikkhāpadavaṇṇanā